Yeni alınan gesli yüksüz tesis için kapasitif ceza önleme ?

[sami inci]

Kapasitif yazmada ,invertörlerin etkisi yokmu ?Kompanzasyonunuz
OG mi AG mi referanslı ?

 

[umitsaman]

Merhaba; Kapasitif yazmada tabiki invertörlerin etkisi var. İvertör şebekeye aktif enerji basarken aynı zamanda kapasitif enerji de basıyor. Örneğin aşağıdaki OSOS tan aldığım verinin bir kısmı var.

Tarih	Aktif Çekiş	Reaktif İndüktif Çekiş	Reaktif Kapasitif Çekiş	Aktif Veriş	Reaktif İndüktif Veriş	Reaktif Kapasitif Veriş	SAATLİK AKTİF VERİŞ - ÇEKİŞ
15/08/2023 10:00:00	172,5​	69​	0​	112,125​	0​	8,625​	-60,38​
15/08/2023 11:00:00	0​	0​	0​	517,5​	0​	172,5​	517,50​
15/08/2023 12:00:00	0​	0​	0​	802,125​	0​	172,5​	802,13​
15/08/2023 13:00:00	0​	0​	0​	629,625​	0​	181,125​	629,63​
15/08/2023 14:00:00	77,625​	43,125​	0​	310,5​	0​	120,75​	232,88​

Yani 15.08.2023 saat 13 te şebekeye 629 kWh eneji vermişim. Bunun yanında 181 kVARh lik kapasitif basmışım. Yani 100 x 181 / 629 =%28 kapasitifteyim. ( % 15 cezasınırı bildiğiniz gibi) Ay içerisinde maksimum 198 KVARh görmüşüm. Yani kaba olarak 200 kVAR şönt reaktör kurmam gerektiğini düşündüm. Entes Fiyat listesinden 10kVAR lık 20 adet şönt reaktör seçtim. Üç Trafo üzerinden bağlı olduğumdan 30/1 ve 40/1 A OG akım trafosu 3 adet 10 kVAR / 3 adet 20 kVAR / 3 adet 30 kVAR Şönt reaktör sürücü / Röle bağlantılar dahil Entes listesinden 750.000 TL bir maliyet çıktı. % 30 indirim alsak en az 500.000 TL maliyet doğmakta. Yani OG Referanslı çözüm çok kolay değil. Ama gerekirse yapacağız. GES kuran firmaya başvurarak CosØ yi 1 den 0,99 a çektik. Şu anda da kapasitif veriyorum ama cezada değilim Bu ay ki kapasitif oranım % 6 da

Tarih	Aktif Çekiş	GÜNLÜK AKTİF ÇEKİŞ	Reaktif İndüktif Çekiş	Reaktif Kapasitif Çekiş	Aktif Veriş	GÜNLÜK AKTİF VERİŞ	Reaktif İndüktif Veriş	Reaktif Kapasitif Veriş
28/11/2023 00:00:00	198,375​	3.579,38	77,625​	0​	0​	1.759,50	0​	0​
28/11/2023 01:00:00	189,75​	69​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 02:00:00	198,375​	60,375​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 03:00:00	207​	86,25​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 04:00:00	207​	86,25​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 05:00:00	207​	86,25​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 06:00:00	198,375​	77,625​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 07:00:00	215,625​	77,625​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 08:00:00	215,625​	60,375​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 09:00:00	198,375​	60,375​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 10:00:00	17,25​	17,25​	0​	69​	0​	34,5​
28/11/2023 11:00:00	25,875​	17,25​	0​	241,5​	8,625​	25,875​
28/11/2023 12:00:00	0​	0​	0​	534,75​	8,625​	25,875​
28/11/2023 13:00:00	0​	0​	0​	508,875​	8,625​	34,5​
28/11/2023 14:00:00	0​	0​	0​	396,75​	8,625​	34,5​
28/11/2023 15:00:00	112,125​	51,75​	0​	8,625​	0​	17,25​
28/11/2023 16:00:00	232,875​	60,375​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 17:00:00	276​	77,625​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 18:00:00	241,5​	43,125​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 19:00:00	155,25​	34,5​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 20:00:00	146,625​	25,875​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 21:00:00	112,125​	34,5​	8,625​	0​	0​	0​
28/11/2023 22:00:00	103,5​	25,875​	0​	0​	0​	0​
28/11/2023 23:00:00	120,75​	43,125​	0​	0​	0​	0​
	3.579,38​	3.579,38​	1.173,00​	8,63​	1.759,50​	1.759,50​	34,50​	172,50​
KOMPANZASYON ORANI			32,77​	0,24​			1,96​	9,80​

Sadece bir gün alınca Kapasitif % 9,8 ay başından beri % 6 da
Arkadaşlar bazı hücreleri gizlerken kopyalama hatalı olmuş Hücreleri kaldırarak tekrar kopyaladım şimdi doğru

Tarih	Aktif Çekiş	Reaktif İndüktif Çekiş	Reaktif Kapasitif Çekiş	Aktif Veriş	Reaktif İndüktif Veriş	Reaktif Kapasitif Veriş	Tanım Sayısı	SAATLİK AKTİF VERİŞ - ÇEKİŞ
28/11/2023 00:00:00	198,375​	77,625​	0​	0​	0​	0​	1​	-198,38​
28/11/2023 01:00:00	189,75​	69​	0​	0​	0​	0​	1​	-189,75​
28/11/2023 02:00:00	198,375​	60,375​	0​	0​	0​	0​	1​	-198,38​
28/11/2023 03:00:00	207​	86,25​	0​	0​	0​	0​	1​	-207,00​
28/11/2023 04:00:00	207​	86,25​	0​	0​	0​	0​	1​	-207,00​
28/11/2023 05:00:00	207​	86,25​	0​	0​	0​	0​	1​	-207,00​
28/11/2023 06:00:00	198,375​	77,625​	0​	0​	0​	0​	1​	-198,38​
28/11/2023 07:00:00	215,625​	77,625​	0​	0​	0​	0​	1​	-215,63​
28/11/2023 08:00:00	215,625​	60,375​	0​	0​	0​	0​	1​	-215,63​
28/11/2023 09:00:00	198,375​	60,375​	0​	0​	0​	0​	1​	-198,38​
28/11/2023 10:00:00	17,25​	17,25​	0​	69​	0​	34,5​	1​	51,75​
28/11/2023 11:00:00	25,875​	17,25​	0​	241,5​	8,625​	25,875​	1​	215,63​
28/11/2023 12:00:00	0​	0​	0​	534,75​	8,625​	25,875​	1​	534,75​
28/11/2023 13:00:00	0​	0​	0​	508,875​	8,625​	34,5​	1​	508,88​
28/11/2023 14:00:00	0​	0​	0​	396,75​	8,625​	34,5​	1​	396,75​
28/11/2023 15:00:00	112,125​	51,75​	0​	8,625​	0​	17,25​	1​	-103,50​
28/11/2023 16:00:00	232,875​	60,375​	0​	0​	0​	0​	1​	-232,88​
28/11/2023 17:00:00	276​	77,625​	0​	0​	0​	0​	1​	-276,00​
28/11/2023 18:00:00	241,5​	43,125​	0​	0​	0​	0​	1​	-241,50​
28/11/2023 19:00:00	155,25​	34,5​	0​	0​	0​	0​	1​	-155,25​
28/11/2023 20:00:00	146,625​	25,875​	0​	0​	0​	0​	1​	-146,63​
28/11/2023 21:00:00	112,125​	34,5​	8,625​	0​	0​	0​	1​	-112,13​
28/11/2023 22:00:00	103,5​	25,875​	0​	0​	0​	0​	1​	-103,50​
28/11/2023 23:00:00	120,75​	43,125​	0​	0​	0​	0​	1​	-120,75​
	3.579,38​	1.173,00​	8,63​	1.759,50​	34,50​	172,50​	24,00​	-1.819,88​
KOMPANZASYON ORANI		32,77​	0,24​		1,96​	9,80​

Yani dikkat edersek Aktif verişin olduğu saatlerde kapasitif basıyoruz. En azından cezada değiliz. Dediğim gibi 11. ay kapasitifim % 6 ya düştü. Dikkat ederseniz 28.11.2023 te kapasitif % 9,8 de ama cezada değil

 

[sami inci]

Kompanzasyon,sadece ceza vermeme olayı ! değildir.Kablolar-
daki aktif kayıplarında ! gözönüne alınması gerekir.0,99 ile 1 arasındaki kayıp, %1,02 ! dir.Yüksek tüketimler için bu rakam, küçümsenmiyecek rakam olmalı.
Helede,trafo /adp arası kablo,sine-
ğin yağı hesaplanıp ,akım taşıma kapasitesi ! gözönüne alınarak ke-
sit tayini yapılmışsa,bu kayıp daha
fazla olacaktır.

 

[umitsaman]

Merhabalar; Doğrusu GES tesislerinde OG den kompanzasyon yaparak, Şönt reaktör ve şönt reaktör sürücü vs. kullanmak. Şönt reaktörlerde de kayıplar var, pano yeri, ısınma gibi sorunlarıda gidermek gerekiyor. Bir yıl içerisinde sadece 2 ayda kapasitif yazdı. Yukarıda paylaştığım ilk tabloda % 28 kapasitif olduğu durumda invertörlerimin CosØ= 1 di. Değişik invertör markalarında da aynı sorun var mıdır bilemiyorum. Konunun çözümü OG KompaNZasyon kurulumu ile ilgili teklif almaktayız. İlgilenen arkadaşlar mail atabilir [email protected]

 

[ATAŞ Mühendislik]

Kompanzasyon,sadece ceza vermeme olayı ! değildir.Kablolar-
daki aktif kayıplarında ! gözönüne alınması gerekir.0,99 ile 1 arasındaki kayıp, %1,02 ! dir.Yüksek tüketimler için bu rakam, küçümsenmiyecek rakam olmalı.
Helede,trafo /adp arası kablo,sine-
ğin yağı hesaplanıp ,akım taşıma kapasitesi ! gözönüne alınarak ke-
sit tayini yapılmışsa,bu kayıp daha
fazla olacaktır.

SAmi Hocam; kompanzasyonun tek amacını cezasızlık yazıp son düzenlemenizi şu an okudum, Üstadım biraz daha açıklama yapabilir misiniz ? diye yazma fırsatı bulamamıştım, teşekkürler ederim.

 

[umitsaman]

Arkadaşlar Merhaba;
EPDK sitesinden indirdiğim ELEKTRİK PİYASASINDA TARİFE UYGULAMALARINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR TASLAĞI na göre üreticiler AKTİF ENERJİ VERİRKEN AYNI ZAMANDA REAKTİF ENERJİ VERİYORLARSA BU FATURALAMADA DİKKATE ALINMAZ DEMEKTEDİR. İLGİLİ MADDEYİ AŞAĞIYA YAPIŞTIRIYORUM. AYNI ZAMANDA DOSYAYI EKLİYORUM. ( Kırmızı olarak işaretledim.)

5 ) Dağıtım sistemine bağlı tüm üreticiler sisteme enerji verirken aynı zamanda reaktif enerji vermesi durumunda bu reaktif enerji faturalamada dikkate alınmaz.
Sayın Sami Bey;
Kompanzasyon Sadece Ceza Vermeme olayı değildir. Doğru söylüyorsunuz, Fakat Şunu da dikkate alınız. Reaktif Ceza sınırlarının Türkiye deki oranlar ile Avrupadaki ileri ülkelerle kıyaslamasını da yapmanızı öneririm. Teknik olarak uygulamada CosØ yi 1 olarak tuturabilmeniz hemen hemen imkansızdır. CosØ =0,98 oranını tutturmak bile başarıdır. Bunla ilgili bir sunu vardı arşivimde bulduğum takdirde buraya eklerim. GES lisanssız üreticiler ister istemez Şebekeye Aktif enerji verirken Kapasitif enerji de vermekteler. Yukarıdaki tarifeyi indirinceye kadar bende bilmiyordum. Son 3 aydır fatutada Kapasitif bedel çıkacak diye korkuyordum. Bedel çıkmaması Yönetmelik gereği imiş öğrenmiş oldum. GES şebekeye aktif enerji verirken Gerilim 380 veya 400 V un da üzerinde 420 V a çıkmaktadır. Bu gerilim belkide Dağıtım şebekeleri ve Dağıtım şirketleri için de iyidir. Yoksa şebekelerde zaten yüksek bir gerilim düşümü var bu karşılanmaktadır. Yani uzun lafın kısası Yaklaşık 500.000 TL verip Şönt reaktör ilave ederken birkez daha düşünmek gerekir sanıyorum. ( Şönt reaktörlerde kaba olarak % 5 enerji kaybıda dikkate alınmalı)
Birde Trafo ana kablolarından bahsedilmiş. Bunun hesaplamasını yapmadım fakat yönetmelik de öngörülen gerilim düşümü sınırları içerisinde kalmanın gerekli olduğunu savunuyorum. 2000 KVA bir trafonun ana beslemesi her fazda 8 adet 1x240 NYY kablodur. 3Ø +Nötr için toplam 8x4 = 32 adet 1x240 kablonun montajının nekadar zor olduğunu uygulamada görmenizi isterim. Ayrıca fiyat listesine 1x240 NYY nin kaç TL olduğuna da bakmak gerekir. Faz başına 8 kablo yerine 12 kabloya çıkmanıza gerek olup olmadığına o zaman karar veriniz. Ayrıca piyasada projeci veya uygulamacı iseniz. Müşterinize bu fiyat farkını söylerseniz tercih edilmezsiniz. Yani yönetmelikte ne ise onu kullanalım derim. Bakır kablo yerine Aliminyum BUSBAR da alternatif tabiki

 

[umitsaman]

Arkadaşlar Merhaba;
EPDK sitesinden indirdiğim ELEKTRİK PİYASASINDA TARİFE UYGULAMALARINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR TASLAĞI na göre üreticiler AKTİF ENERJİ VERİRKEN AYNI ZAMANDA REAKTİF ENERJİ VERİYORLARSA BU FATURALAMADA DİKKATE ALINMAZ DEMEKTEDİR. İLGİLİ MADDEYİ AŞAĞIYA YAPIŞTIRIYORUM. AYNI ZAMANDA DOSYAYI EKLİYORUM. ( Kırmızı olarak işaretledim.)

5 ) Dağıtım sistemine bağlı tüm üreticiler sisteme enerji verirken aynı zamanda reaktif enerji vermesi durumunda bu reaktif enerji faturalamada dikkate alınmaz.
Sayın Sami Bey;
Kompanzasyon Sadece Ceza Vermeme olayı değildir. Doğru söylüyorsunuz, Fakat Şunu da dikkate alınız. Reaktif Ceza sınırlarının Türkiye deki oranlar ile Avrupadaki ileri ülkelerle kıyaslamasını da yapmanızı öneririm. Teknik olarak uygulamada CosØ yi 1 olarak tuturabilmeniz hemen hemen imkansızdır. CosØ =0,98 oranını tutturmak bile başarıdır. Bunla ilgili bir sunu vardı arşivimde bulduğum takdirde buraya eklerim. GES lisanssız üreticiler ister istemez Şebekeye Aktif enerji verirken Kapasitif enerji de vermekteler. Yukarıdaki tarifeyi indirinceye kadar bende bilmiyordum. Son 3 aydır fatutada Kapasitif bedel çıkacak diye korkuyordum. Bedel çıkmaması Yönetmelik gereği imiş öğrenmiş oldum. GES şebekeye aktif enerji verirken Gerilim 380 veya 400 V un da üzerinde 420 V a çıkmaktadır. Bu gerilim belkide Dağıtım şebekeleri ve Dağıtım şirketleri için de iyidir. Yoksa şebekelerde zaten yüksek bir gerilim düşümü var bu karşılanmaktadır. Yani uzun lafın kısası Yaklaşık 500.000 TL verip Şönt reaktör ilave ederken birkez daha düşünmek gerekir sanıyorum. ( Şönt reaktörlerde kaba olarak % 5 enerji kaybıda dikkate alınmalı)
Birde Trafo ana kablolarından bahsedilmiş. Bunun hesaplamasını yapmadım fakat yönetmelik de öngörülen gerilim düşümü sınırları içerisinde kalmanın gerekli olduğunu savunuyorum. 2000 KVA bir trafonun ana beslemesi her fazda 8 adet 1x240 NYY kablodur. 3Ø +Nötr için toplam 8x4 = 32 adet 1x240 kablonun montajının nekadar zor olduğunu uygulamada görmenizi isterim. Ayrıca fiyat listesine 1x240 NYY nin kaç TL olduğuna da bakmak gerekir. Faz başına 8 kablo yerine 12 kabloya çıkmanıza gerek olup olmadığına o zaman karar veriniz. Ayrıca piyasada projeci veya uygulamacı iseniz. Müşterinize bu fiyat farkını söylerseniz tercih edilmezsiniz. Yani yönetmelikte ne ise onu kullanalım derim. Bakır kablo yerine Aliminyum BUSBAR da alternatif tabiki. Daha uygun çözümdür belkide

 

[sami inci]

Başarı,ayrıntıdan ! geçer.Ayrıntıyı bil-
meyen,yönetmelik kalıplarına sıkışır.
Çözüm,matematikten ! onay almalı- dır.Yönetmelik,herşeyi ! değil,geneli
yazar.Ayrıntıyı bilmeyen , bilmeden
harcadığı ! parayıda bilemez.Ayrın-
tıyı bilmeyen,neyi nasıl bağlaması
gerektiğinide maalesef bilemez.Ta-
sarruf,proje aşamasında olur.10 lamba,çizip,6 sını tasarruf diye sön dürmek ! tasarruf değil israftır.Aldı-
ğınız şönt reaktörün,saç kalınlığını
ve Gaus değerininin ne olduğunu !
bilmeden ! , fiyatı ucuz diye en ucu-
zunu alırsanız,%5 kayba bile razı
olursunuz.Kaldıki,%5 rakamının öl-
çüme dayalı ! bir rakam olduğunu-
nuda sanmıyorum.Bu değer,şu an-
daki üretimlerde % 2 civarında ol -
duğu,üreticilerince iddia edilmek -
tedir.Sipariş aşamasında,istenmesi
halinde,sac kalitesine bağlı olarak !
%1 civarında olabilmektedir.Müşte-
rinin ! ne yapacağı,projecinin umu-
runda olması çok lüzumlu değil.
Mühendis,projeyi,müşterinin keyfi-
ne göre çizmez.İstiyor ve becerebi-
liyorsa ! kendi keyfine göre kime
yaptırmak istiyorsa,buyursun yap -
tırsın.Orası,kendi bileceği iştir.
2000 kva için Tedaş önerisi ,faz ba
şına 7 adet 240 mm² Cu.20 metre
için,bunun kaybı 6,39 kw.Kabloyu 9
adede çıkardığımızda kayıp 4,97 kw.Kabloyu 12 adede çıkarırsak ka-
yıp 3,73 kw.Diğer matematikler ! si-
ze emanet.

 

[umitsaman]

TEDAŞ önerisi vs bizi bağlamaz 1x240 mmNYY nin Akım taşıma kapasitesi bellidir. 2000 KVA trafonun verebileceği akımda bellidir. EMO Ajandasına bakarsanız veya hesaplarsanız veya trafo üreticisinin kataloguna bakarsanız 0,4 kV ta 2890 A olduğunu görürsünüz. EMO Ajandasında Her fazda 8 adet 1x240 NYY vardır. 7 adet götürürseniz proje onaylanmaz. 35 yıldır bu işi yapan birisi olarak defalarca 2000 KVA trafo proje, tesis ve kabul işlemi yaptırdım. Tasarruf tabiki önemlidir. 1970 li yıllarda havai hatlar bakır iletkendi. 1980 /1990 lı yıllara gelince havai hatlar alüminyuma döndü. Günümüzde yeraltı şehir şebekeleri de artık NAYY olarak tesis edilmektedir. Yani işi ekonomik olarak yapmak çok önemlidir. Burada kırıcı olmadan tartışalım, fikir alış verişinde bulunalım.

 

[sami inci]

Konunun,kırıcılıkla ilgisi yok.Matematikten bahsediliyor.Ek,Te- daş'a aittir.Ben de 60 yıldır bu işin içindeyim.7 adede dikkat. Gerilim düşümü ve akım taşıma kapasitesi yeterli olsaydı,YG de,güç kaybı hesabı ayrıca yapılmazdı !