Değerli Arkadaşlar,
Ben bu tür yüksek gerilimlerden hep korkmuşumdur ve bence herkesin de korkması gerekir. Bu işlerde tecrübeli birisi bile olsak ve işi 100 kere bile yapsak 101. kere yaptığımızda yine dikkatli olmamız gerekir. İnsan faktörünün olduğu her yerde hata olabilir ve bu gerilimler hata tolere edecek gerilimler değil. Bu konularda pratik tecrübem yok fakat teorik olarak bakıldığında birçok sorunun olabileceği görülmekte. 30kV gerilim düzgün elektrik alanda, 25 derece hava sıcaklığında ve 1atm basınçta havada 1 cm 'den atlar denilir. Sivri ve pürüzlü yüzeylerde ise 10kV dan bile düşük bir gerilim 1 cm den atlayabilir. Biz 30 kat daha fazla gerilimle uğraşıyoruz. Bu yüzden dikkatli olunmalı. Oyunu kuralına göre oynarsak mutlaka başarıya ulaşırız fakat işi baside de indirgememek lazım bence. Ayrıca enerjili sistemle insan arasında ark bir kez oluştumu bir yerimizi delmeden bırakmaz. Arktan kurtulamayızda. (Sistemi tam bilmediğim için en kötü duruma göre düşünüyorum)
Ayrıca olayı watt bazına indirgemek pek doğru olmayabilir. Bildiğim kadarıyla 50kVA'lik punto kaynak makinaları var. (Biz 480VA de çalışıyoruz.) Punto kaynak makinalarının çıkış gerilimler 6-8 V civarında olduğunu duymuştum. Dolayısıyla çıkış gerilimi düşük insan iç direnci mega ohmlar seviyesinde olduğu için enerjiliyken punto kaynak makinasına dokunmak doğal olarak zarar vermemekte. Ama güç olarak bizim uğraşacağımız güçten yaklaşık 100 kat daha büyük. Sonsuz bir akım kaynağı olsa ve çıkış gerilim 6V olsa bizi yine çarpmayacaktır. Fakat güç olarak baktığınızda sonsuz değere sahiptir. Birde (projeyi bilmediğimiz için) eğer bir 300kV üreten bir kaynağınız varsa ve bunun gücü X değere sahipse siz bu değeri harici elemanlarla (direnc vs.) ile sınırlıyorsanız yaptığınız iş yine güvenli olmayacaktır. Eğer sadece 1,6mA verebilen bir yüksek gerilim trafomuz varsa bunun verebildiği akıma güvenip yinede dokunmamız uygun olmaz. Örneğin 480VA'lık bir yüksek gerilim trafosu varsa içinde akım ilk akmaya başladığında normal akımının 2-3 katı arasında olabilir ve belli bir peryottan sonra (steady-state) 1,6mA akıma limitlenir. Bu yüzden akım steady-state gelene kadar bize zarar verebilir. Akımın 3 kat fazla akması demek 5mA yakın akım geçmesi demektir. Teorik bilgi olarak insan üzerinde geçen 0,5mA akımı insan hissedemez fakat akım 10mA seviyesine ulaştığında kaslar kasılır, yanıklar oluşmaya başlar. Avuç içinizle çıplak bir kabloyu tuttuysanız kaslarınız kasıldığı için bırakamayabilirsiniz. Akım 30mA seviyesine ulaştığında özellikle de kalp üzerinden geçtiğinde kalp krizi kaçınılmaz olmaya başlar. 50mA üzeri akımlar ise öldürücüdür. Hatta 80mA akım 0,5 sn bile üzerinizden geçse anı ölüm söz konusu olur. Bu zaviyeden bakıldığında 5mA akım en azında ciddi titremelerin yaşanabileceği bir seviyede olduğu düşünülmeli. Çok ciddi yanıkların oluşması veya ölüm riski mutlaka var. Mesajın başında da söylediğim gibi bu konularla ilgili pratik tecrubem yok. Hatalı birşeyler yazmışsan lütfen uygun bir üslüp ile düzeltin. Benim asıl amacım bu gerilimde çalışacak arkadaşların daha dikkatli olmalarını bir kez daha vurgulamak. Yapılacak projede ihtiyaçlar uygun şekilde tespit edilip dikkatli çalışılırsa mutlaka başarılacaktır. Herkese saygılar,
İyi çalışmalar
