Kompanzasyon sistemlerinde rezonas nedenlerinden bir tanesi

[CEVDET ÇALIK]

Arkadaşlar,
Kompanzasyon sistemlerinde rezonas nedenlerinden bir tanesi kompanzasyon sistemlerindeki kademelerin büyük olarak tasarlanması.

Örneğin:100 kvar sabit + 1x50 + 1x75 + 5x100 kvar – 1 sabit + 7 otomatik kademe

· Reaktif kontrol rölesi kompanzasyon talebini sürekli olarak sorgulamakta. İhtiyaca göre uygun kademeleri devreye almakta.

· Bizleri yanıltan kısım, reaktif kontrol rölelerinin ilgili kademeleri tam kapasitesinde devreye aldığını düşünmemiz olmakta.Yani 50kvarlık kademeyi ihtiyaç tam 50kvar olduğunda almıyor. Reaktif röleler, kompanzasyon kademelerini bir bant aralığında devreye alıyor.

· Bu durumu Siemens’e sordum. Kompanzasyon talebinin %66 da ilgili kademeyi devreye aldığını. Schneider ise kendi reaktif rölelerinin %75 kompanzasyon talebinde, ilgili kademeyi devreye aldığını bildirdi. (Bu değeri ben genel olarak %70 olarak düşünmekteyim.)


· Buradan yola çıkarak, kompanzasyon sistemlerinde rezonas için kırıtık eşiğe gelindiğinde. Reaktif röle kompanzasyon talebini sorguluyor. Atıyorum, 70kvar ihtiyaç var diyor. .Kademe yapısına bakıyor küçük grupları zaten devreye almış. Elinde yanlızca 100kvar’lık gruplar kalmış. Dolayısı ile 100kvarlık grubu devreye sokuyor.(İhtiyaçtan 30kvar fazla)


· Bu kondansatör grubu da yaklaşık 10sn boyunca devrede kaldığını düşünürsek.


İhtiyaçtan 30kvar fazla devreye giren bu kondansatör grubunun empedansı, trafonun empedansı ile eşitleniyor ve seri rezonans meydana getiriyor.
Benim çözüm önerim (Yukardaki kompanzasyon sistemi için)

1. 12,5 ve 25kvar’lık küçük gruplar ilave edilmesi.
2. Sisteme 30kvarlık şönt reaktör ilavesi yapılması.(10+20kvar 2 grup) fazla kompanzasyon yapılması durumunda bu gruplar devreye girerek sistemin rezonans’a girmesini önleyeceğini düşünmekteyim

C.ÇALIK

 

[binbaşı]

Yani oluşan bu rezonansın asıl nedeni reaktif rölenin talebe göre seçmesi gereken bu kademelerin daha büyük seçilmesi nedeniyle, reaktif rölenin gereğinden fazla kondansatör gruplarını (70 yerine 100 kvar gibi) devreye alıp sistemin gereğinden fazla kapasitif olmasıyla (Fazla kapasitif olduğunda şönt reaktör grupları devreye de girmek zorundadır) trafo sarımlarının indüktansı ile kondansatörlerin kapasitansının oluşacak bu rezonans için karşılıklı uygun hale geldiğini de söylüyorsunuz.

Daha küçük gruplar ilave edilirse bu reaktif röle daha seçici (hassas olarak) davranır ve fazla kapasitif de oluşmadığında, şönt reaktörün devreye giren gruplarına da böylece hiç gerek duyulmaz, mantıken de belirttiğiniz bu çare doğrudur, bu önlemle rezonans oluşmasının önlenip giderilmesi lazımdır, buna tamamen katılıyorum. Kolay gelsin.