Cos fi Rezonans Kompanzasyon İlişkisi

[Under Ground]

Konu hakkında baya kapsamlı sonu pek hoş bitmeyen tartışmalar oldu . Konu hakkında bilgi ve tecrübesi arşa değmiş , internet ve gerçek ortamlarda meslek efsanesi olmuş , hepimizin de sevgi-saygısını kazanmış bir ağabeyimizden konuyu değerlendirmesini talep ettim . Maksadım polemiği devam ettirmek değil . Konuya bir son nokta koymak . Bu mesajlarımdan sonra tekrar konuya bir mesaj yazmayacağım.

Günaydın sabırla tüm mesajları okudum mesajların çoğu yanlış cümlelerle dolu. Kompanzasyonun mantığını bilen yok.
XL=Xc durumu rezonansi getirmez rezonans frekans hesabı vardır hesapta enduktif reaktans kapasitif reaktansa eşit olduğunda frekans kaç olmalı ki sistem rezonansa girer diye hesap yapılır. Harmonik olmayan bir tesis rezonansa girmez. Bunu net olarak anlaşılması için güzel bir örnek vereceğim. Piyasada de-tuned filtre yada rezonans filtre sistemleri vardır orada harmonik filtreler kullanılır kondansatörlere seri ve değerleri vardır en sık %7 kullanılır bu reaktör rezonans frekansını 189hz ler mertebesine taşır 3.harmonik 150hz olduğu için ve amaçlanan tek şey vardır sistemin rezonansa girmesini önlemek


Bu konuyla ilgili birde anımı anlatayım sana. Bir gün ...... ...... aradı beni abi dedi derdim büyük yardımına ihtiyacım var. Ne oldu ...... seni hiç bu kadar telaşlı görmedim. Abi dedi kafayı yiycem ayrı konu da bir de rezil olduk dedi. Ne oldu dedim abi tekstil fabrikası elektrik anlık kesiliyor geliyor neredeyse hergün oluyor patron çıldırdı her kesintide makine setuplarini tekrar girmek zorunda kalıyoruz dedi. Dur hele bir sakın ol dedim yok abim sakın makin olamam termal kamera ile tesisi cm cm gezdim kopuk kırık aradım çıldırmak üzereyim abim diye ağlıyor resmen telefonda. Rezonans filtre var mı dedim o ne abi deditarif ettim baktı yok ! Patron kompanzasyondan cezaya girmeye razı ise git kompanzasyon şalterini kapa ve sistemi izle dedim.

Öylesine çaresiz ki peki abim dedi koştu indirdi şalteri. Sonra ben olayı unuttum 2 gün geçti aradan aradım durum ne ........ dedim abi hiç kesinti olmadı Allah senden razı olsun ama niye olmadı anlamadım dedi. ....... tesis tekstil fabrikası harmonikler muhtemelen cirit atıyor ve sistemin rezonansa giriyor akım sonsuza yürüyor haliyle gerilim çöküyor.

 

[Bunalmis]

XL=XC durumu rezonans durumudur. AC devreler acisindan bu kadar temel ve bu kadar onemli bir konuyu hocalarimiz bize Sanat Okulunda 2. sinif'ta okuttular bol bol ornek hesaplamalar yaptik.

Ama bu teorik dersler simdilerde kimin umrunda. Sonra da boyle forumlarda boyle cahil cahil itirazlar oluyor.

Sebekenin allak bullak olmasi icin illaki rezonans durumundaki bir sistemin rezonans frekansindaki harmoniklere maruz kalmasi gerekmez. Rezonans devresi ani voltaj ve akim darbeleri ile cinlar ve cinlama suresince voltaj ve akimda tehlikeli degisimler olusabilir. Haliyle sisteme harmonikler enjekte edilir.

Cinlama frekansi illaki sebekenin tam kati harmonik frekanslarda olusmaz. Bunu L ve C belirler ve alt harmonikler bile olusabilir. Bunun icin buyuk yuklerin devreye girip cikmasi yeterlidir.

Cinlamanin ne kadar surecegi L, C ve R degerlerine baglidir.

Foruma biz yazarsak inandirici olmuyor.

Bir kac farkli siteden Link vereyim. https://tr.wikipedia.org/wiki/Rezonans_(elektrik)
Simdi de EMO dan link verelim. https://www.emo.org.tr/ekler/f004a5fc32972fe_ek.pdf?dergi=1019

Yazdiklarimiza inatla karsi cikanlar ezbere rezonas hesabi olan asagidaki bagintinin nerden geldigini dahi bilmediklerinden XL=XC olursa ne olur bilmiyorlar.

EMO'dakilerin aynisi tekrarlamak olacak ama basitlik acisindan seri rezonansi hemen iki satirla gosterelim

XL=2pi*F*L
XC=1/(2piF*C)

XL=XC olursa ne olur bakalim

2pi*F*L = 1/(2piF*C)

Yani

2pi*F*L*2piF*C = 1

Yani

2*pi*2*pi*L*C*F*F = 1

Yani

F*F = 1/(2*2*pi*pi*L*C)

Her iki tarafin karekokunu alalim. Bakin bakalim o meshur rezonans frekansi formulumu oldu?

Ne oluyormus eger XL=XC yaparsak bu sistem bu frekansda rezonanasa geliyormus.

Aslinda merak etmeniz gereken bu degil.

Neden paralel rezonansda hangi durumlar olusursa voltajda yukselme olur onu merak etmeniz lazim.
Ha kompanzasyonla alakasi yok diyen o arkadasiniza cevap.

XL=XC oldugunda sistem tam anlamiyla kompanze edilmis olur ve cos fi=1 durumunu olusturur.

Eger 1'e yaklasmayip pay birakmak istiyorsak ne olacak?

Sistemin VAR cinsinden Q reaktif gucunu biliyoruz, Watt cinsinden P aktif gucunu de biliyoruz. S VA gucunu S = Karekok(P*P + Q+Q) olarak hesaplayabiliriz.

cosfi=P/S oldugundan

istenen cos fi degeri icin gerekli S degerini hesaplarsin. Sonra da yeni Q degerini hesaplarsin.

Eski Q ile yeni Q arasindaki fark kadar zit reaktans eklersin.

Zit demek, eger eskiden enduktif ise simdi kapasitif eklersin demek.

Eger eskiden kapasitif ise simdi enduktif eklersin demek.

Yani kompanzasyon, rezonans oyle atla deve bir sey degil. Bunu teyid etmek icin kendinize abi, hoca aranmayin. Iki satir kitap okusaniz yeter.

Hani cocugu dovunce mahalleden arkadasini abisini cagiri ya. Ayip ya ayni seyi yapiyorsunuz.
Rezonans olayi temel frekansda da olur harmoniklerde de. Bunun la ilgili simulasyon linkleri vermistim.

Hatta 50Hz icin konusalim. Mesela 70Hz, 50 Hz in harmonigi degildir. Fakat L ve C 70 Hz de XL=XC yapiyorsa bu devreden aniden 50Hz akim darbesi akitilirsa sonumlu titresimler olusur. Yani bu devre rezonans frekansinda cinlar.

Akim darbesi ile anlatilan sudur ornek vereyim. 50A akim akmaktayken birden akimi 100A'e ziplattiniz ya da tersini yaptiniz. Bu durum titresmeye musait L ve C birlikteliklerinde cinlamaya neden olur. Bu cinlamayi ses olarak bile duyabilirsiniz..
Meraklisini son bir sey daha yazayim.

Eger Elektrik devresinde R ve L seri bagli ise biz de bunlara paralel olarak bir C bagliyor ve gerilim uygularsak burada da 3 tip ilginc olayr olur.

Devrenin akim ya da cvoltaj darbesiyle uyartilmasiyla rezonans frekansinda ki cinlamanin darbe seklinde olusu, cinlama seklinde olusu yada filtrelenmis hali tamamen omik bilesenin buyuklugu ile alakalidir.

Bununla ilgili bilgi icin 2. dereceden sistemlerin 3 ayri modunun incelendigi dokumanlara bakabilirsiniz.

 

[Under Ground]

Hani cocugu dovunce mahalleden arkadasini abisini cagiri ya. Ayip ya ayni seyi yapiyorsunuz

Derdimin polemik üretmek olmadığını ta yazdığım mesajın başında söyledim .İnsanları kişisel olarak irrite edecek cümleler kurmadan fikir paylaşmak çok mu zor ?

 

[Mr_YAMYAM]

XL=1=XC=1
XL=10=XC=10
XL=100=XC=100
Değerler ohm'dur. Sonuç nedir?

 

[Bunalmis]

Derdimin polemik üretmek olmadığını ta yazdığım mesajın başında söyledim .İnsanları kişisel olarak irrite edecek cümleler kurmadan fikir paylaşmak çok mu zor ?

Fikirleri yazdik yazmasina da yeterli olmuyor. Abiler hocalardan gorus isteniyor ama abilerin de yazdiklari bana eksik yavan hatta bazi kisimlari yanlis geliyor.

Abinize bir de yukaridaki yaziyi okutun. Bakalim ne diyecek?

 

[Under Ground]

Kionun ozeti bu.


Fikirleri yazdik yazmasina da yeterli olmuyor. Abiler hocalardan gorus isteniyor ama abilerin de yazdiklari bana eksik yavan hatta bazi kisimlari yanlis geliyor.

Abinize bir de yukaridaki yaziyi okutun. Bakalim ne diyecek?

Hayırlı geceler, hayırlı istirahatler diliyorum efendim . Selametle .

 

[Bunalmis]

Iyi geceler. Iyi uykular.

 

[servetd]

yav
sinüsü cosunusu tanjantı anlamamız lazım pisagorun kitabı 2000 yıl okutuldu oklidinkide öle çember dediğiniz yani 2pi sinüs 2pinin ışıkla doğrusal düzleme yansımasıdır bir çembere çivi çakın ışığı üstten tutun aşağıdaki çizgiye düşen izdüşümü sinüsünüzü verir . eğer ışığı yandan tutarsanız bu size cosunusu verir karşısına dik bir cizgi çizerseniz cosunuz is düşümü görürsünüz tanjatta sinüs ve cosunusun oranıdır ..
bunuda oranlarsanız size pf verir .yani .. frekansta bunun sayısıdır .bu iz düşüm ün tekrar etme sayısıdır yani hıza bağlıdır .. şimdi bu değerleri yerine koyduğunuz zaman ne olur ..
endüktif yük sinüsü aşağı çeker kapasit
f yukarı ikisi eşit olduğu zaman + - 1 olur yani devre omik direnç özelliği gösterir . bir ac devrenin perfekt olduğu zamandır ... alternatörümüzde 1500 devirle döndüğü için bu istediğimiz cos finin bir olduğu bir durumdur . lineer yüklerde bu devreye heç bir sıkıntı vermez
XL=XC OLDUĞU ZAMAN DEVREDEKİ R NE İSE SİSTEMİN GÜCÜ ODUR . EĞER R YOKSA ZATEN beylik beylik konuşan sayın bunalmışın heç bir formulu bizim kastımıza göre hesap edilmez alternatif akımda r olmadan empedans hesaplanamaz elektroniktte bu devreleri hesapları kullanıyor olabilirsiniz o bizi zerre bağlamaz zaten R olmazssa devrenin empedansını alamazsınız bu iki eleman bu durumda nasıl davranır çekecekleri akım neyse o akımı çekerler ve durular kondansatör deşarş olamaz dolu bekler çünki kondansatörün deşarj olabilmesi için sinüsün aşağı doğru inmesi gerekirki boşalabilsin aksi halde bu eğriyi allahın öz oğlu isa gelse bozamaz... şimdi yazacam forumda inanan insanlar var kalpleri kırılmasın kim gelse bozamaz...
frekansımızda 50 dir ve lineer yüklerde bizim frekansımız heç bir kudret değiştiremez çünki size bunu barajdan biz veriyoruz ve alternatörümüzü 1500 devirle dönderiyoruz . lamba bağlasanda 50 hz motor bağlasanda 50 hz suya versen bizim tuzlu yükte su bankalarımız var ona versende gene 50 hz ..

bilmen tıbben tüm dünyanın üniverstelerinde xl ve x c nin elşit olduğu durumlar devrenin rezonansta olduğu durumdur . bu öcü demek değildir bu kötü demek değildir artık devrede cos fi faktörü kalkmıştır artık sisteminizde kw kvar cinsinden hesap yapmanıza gerek yok sistemin size max güç verebileceği andır ...
yani P=U*I OLDUĞU andır bundan kimseye zarar gelmez ...

ha peki madem ölede arkadaş ha peki arkadaş bu yanma çatlama patlama zırlama nereden geliyor

madem bizim frekansımız 50 hz de bu zırıltı ne diye soracak olursanız işte sizin asıl rezonans deye bahsettiğiniz başka bir şey devreye gire .. ac sistemi tehlikeye sokan non lineer yüklerdir yani lineer olmayan yükler frekansı bozar
BİR AC DEVRESİNDE NE SERİ NEDE PARALEL BAĞLI LC YOKTUR KONDANSATÖR KENDİ GİBİ DAVRANIR MOTORDA KENDİ GİBİ DAVRANIR
şimdi ozaman bizim frekansımızsı değiştiren kim non lineer yükler .. yani bunlar genelde elektronik komponetlerdir şimdi bir tane t çizdinizdi iz düşümünü aldınızdaı hatırlıyorsunuz değilmi c yukarıda l aşağıda r ileride işte sizin non lineer yükleriniz sinüsü bozarlar frekasa etki ederler tepe değerini çökertirler orada harmonikler oluşur bu harmonikler şebekede farklı bir akım oluştururlar
bunlar belli başlıca anhtarlamalı olarak çalışan yada ateşleme yapan cihazlardır .
1-motor sürücülerinin igbtler i tetiklerken olur motorunzun frekansını ayarlarken siz kendinize başka bir frekans elde etmeye çalışırken yaptığınız elktronik tetiklemeler sinüse darbeler vurur bu durumga mutlaka motor sürücülerini seçerken mutlaka filtreli seçmelisiniz
2- upsler gene dalgayı doğrultup tekrar acye çevirdiği zaman olur upslerin doğrultmaçlarında olan kondansatör ve bobin köprü diyotlardan sonra paralel bağlıdır aynı zamanda gene IGBT ler frekansı 50 ye ayarlamak için her tetiklerinde harmonik üretirler bu nedenle eski tip upsleri tercih etmelisiniz ..
eskiden trafolarla düşürdük sonra 400volt dc 4 pulsla düzeltip kendimizce 1 sünüs yapıp izole transformatörü ile devreye verirdik . fakat şimdi teknoloji tamamen elektronik komponetlerden olduğu için 800 volt dc baradan 8 16 32 puls ile üretiliyor buda harmonik oluyor . bilgisayarlar gene aynı ups alacak arkadaşlar bu durumda izalasyon trafolu ups seçerlerlerse daha faydalı olacaktır ..
3 foulerasan lambalar da bulunan balast lar ve bunu ateşleyen starterler ki kalmadı onu açıklmaya gerek yok tarih oldu
4 metal halide lambalar bu tip lambaların ateşleme bobinleri ateşlediğinde dvrete 3. 5 . harmonikleri yükseltirler ve devrede stres yaratırlar bu lambalar söndüklerinde eğer devrede bir şekilde aniden söndürülüp yakılıyorlarsa yada açıklıp kapatıldığında ampul saoğumadan tekrar yoğunlaşıp elektrik iletemeyeceğinden ve ampulun soğuk olduğu süre boyunca ateşleme yaptığından gene devrede harmonik üretirler
aqnahtarlamalı güç kaynaklarıda bilgisayarların powerleride üretirler .. işte bu seri ve paralel bobinler onların içinde bizim kondansatörle motor değil ..

e ne olur peki tamam harmonik olurda ne olur işte o esnada eğer bazı devrelerde elektronik komponetlerde kondansatörlerde genlik birbirini itmeye genişlemeye başlar eğer bu iki frekans birbirini yakalamışsa haliyle elektrik yükselmesi olacaktır ama bu ila cos fi 1 deye olmaz 0.98 0.5 0.80 olsa bile bu durum değişmez
buna cos fi 1 deyken yok ahmet abi şalteri açtı kapadı gibi kargaların bile götüyle güleceği açıklamalar getiremezsiniz sanki 0.99 ken aynı şey olmayacak ahmet abinin 0.99 ile 1 deyken şalteri kapatacağında bir şey değişiyorda sanki 0.98 olsun

ha sizin motorunuz yoksa 1den heç bir zaman bir sakınca gelmez ama devrede motorunuz varsa ve motorun açısal hıza ihtiyacı olacağından kalkması için axz bir açı gerekir 0.98 olsa iyi olur mesele bundan ibaret
ha konun başında s@ under ground a bu konuda yazmayacam dedim ama napım mecbur kaldım
emonun linkini göndermişsiniz keşşke göndermeden ona buna laf sokma yarışına gireceğinize okusaydınız bir een başından dikkatlice

beylik konuşmak kolayda düşünmesi zor olsa gerek burada siz ac devreyi inceleyeceğinize anlamaya çalışacağınıza yok kondansatörden ses geliyor vırt oluyor zırt oluyor
yav devrede harmonik yoksa non lineer yük yoksa DEVRENİN FREKANSINI DEĞİŞTİRMEK KİM SİZ KİM REZONANSA SOKMAK KİM kudret nasıl değiştirecek
harmonik olmadan nasıl olacak antin kuntin nerede kullanıldığını ve neden kullanıldığını bilmeden 3 formul yapıştır geç git ahada sizi mat ettim hatta kendin bile okuma yeğenim gibi ödevlerinide yapay zekaya yaptır otur ordan ahkam kes .
TARZIMDAN DOLAYI ÖZÜR DİLOYORUM BENİ BUNA MECBUR ETTİLER
SAĞLICAKLA KALIN











2

 

[Bunalmis]

Sayin bunalmış değil.

Sayına da gerek yok doğrusu bünalmış yada bunalmis. Bu tip saldırı şekli yakışmıyor size.

 

[Mr_YAMYAM]

XL=XC OLDUĞU ZAMAN DEVREDEKİ R NE İSE SİSTEMİN GÜCÜ ODUR .

Yukarda zaten örnek vermiştim
XL ve XC =1 ise 220X220=48.4kW
XL ve XC=10 ise 22X220=4840W
XL ve XC=100 ise 2.2X220=484W
Şimdi XC yi kaldıralım ve sadece XL yi ele alalım.
XL=10 ohm olsa dahi P=UXIXCosq
Cosq 0.7 ise devreden çekilen toplam güç ne olur :?