Ahmet Süner
Üye
- Katılım
- 18 Eyl 2014
- Mesajlar
- 7
- Puanları
- 1
- Yaş
- 33
Asenkron Motorlara Yol Verme Yöntemleri
Asenkron motorlar ilk kalkış esnasında normal şebekeden çektiği akımın 3 ila 5 katını çekerler. Bu yüksek akım kısa sürelidir ama bu süre içinde şebekeye zarar verebilirler. Vereceği zararların başında ise gerilim düşümü gelmektedir. Bunu önlemek için aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır.
1.) Direkt Yol Verme
İsminden de anlaşıldığı gibi asenkron motorlara direkt yol verebiliriz. Bu işlemle; kontaktör, paket şalter veya termik şalter üzerinden motor doğrudan çalıştırılabilir.
2.) Düşük Gerilimle Yol Verme
Düşük gerilimle yol verme 3 farklı yolla yapılabilir. Bunlar;
Yıldız-Üçgen yol verme,
Oto trafosuyla yol verme ve
Dirençle yol vermedir.
Yıldız-Üçgen Yol Verme
Yıldız-Üçgen yol vermede amaç, ilk kalkış anında motoru yıldız çalıştırmak ve ardından motoru normal bağlantısında yani üçgen bağlı olarak çalıştırmaktır. Böylece, motor yıldız bağlantı ile çalıştığında şebekeden çekilen akım 1/3 oranında düşer. Yıldız bağlantıdan üçgen bağlantıya geçme süresi oldukça önemlidir. Motor yüksüz çalıştırıldığında, devir sayısı anma devir sayısına kadar artış gösterir. Devir sayısı anma devir sayısına yaklaştığında üçgen bağlantıya geçilir. Aksi halde devir sayısı anma devrine yaklaşmadan üçgen bağlantıya geçilirse, şebekeden yüksek akım çekilir. Genellikle güce göre değişiklik göstermekle birlikte minimum 10 saniyede geçiş işlemi tamamlanır. Yıldız bağlantıda X-Y-Z uçları köprülenir, U-V-W uçları şebekeye bağlanır. Üçgen bağlantıda ise X-Y-Z ile U-V-W uçları birleştirilir.
Oto Trafosuyla Yol Verme
Üçgen çalışma gerilimi Şebeke gerilimine eşit olmayan asenkron motorlara yıldız-üçgen yol verilmez.
Oto trafoları, gerilim ayarlaması yapabilen bir trafo çeşididir. Şebeke gerilimi oto trafosunun primerine uygulanır. Kademeli olarak sarılan oto trafosu sekonder uçlarından motora bağlanır. Bu şekilde kalkış akımı, normalden %65 kadar şebekeden düşük çekilerek, çeşitli arızalara yol açılmamış olur. Yıldız-üçgen yol vermede bu oran %35 civarındadır. Bilindiği gibi yıldız-üçgen yol vermede yaklaşık 10 saniye sonra yıldız bağlantıdan zaman rölesi aracılığıyla üçgen bağlantıya geçilmektedir. Oto trafoları pahalı olmaları nedeniyle pek ekonomik değildirler. Ama büyük güçlü, yük altında çalışan motorlara, iki kademeli oto tarfolarıyla yol verilir.
Dirençle Yol Verme
Dirençle yol vermede ise amaç; şebeke gerilimini düşürmektir. Burada temel bir direncin görevi söz konusudur. Böylece motor, şebekeden gereğinden düşük kalkış akımı çekmiş olur. Dirençler devreye seri bağlanırlar ve diğer yol verme yöntemlerinde olduğu gibi zaman rölesi kullanılmıştır.
3.) Mikroişlemciler ile Yol Verme
Mikroişlemciler ile yol verme yöntemleri;
Yumuşak yol vericiler ve
Sürücü ile yol verme olmak üzere 2 çeşittir.
Yumuşak Yol Vericiler
Yumuşak yol vericiler, diğer adıyla softstarter ile yol verme, mikroişlemci tabanlıdır. Motora uygulanan gerilim ve akım izlenerek, kontrol sistemi oluşturulmuştur. Yumuşak denilmesinin sebebi; darbelerin minimum düzeyde gerçekleşmesindendir. Softstarterler, genelde yürüyen merdivenlerde, asansörlerde, taşıyıcı bantlarda vb. yerlerde tercih edilmelidir ve motor ile şebeke arasına direkt bağlanırlar.
Sürücü ile Yol Verme
Frekans Değiştirerek Hız Ayarının Yapılması ve Yol Verme
Frekans değiştirerek hız ayarı invertör cihazı ile yapılmaktadır. Invert İngilizce'de evirmek, çevirmek anlamlarındadır.
Mesleğe yeni başlayanlar bu cihazı, mini elektrik yani rüzgâr, güneş paneli vb. santrallerinde kullanıldığını, doğru akımı alternatif akıma dönüştürdüğünü bilirler. Oysa ki sadece AC-DC dönüştürmesi değil, aynı zamanda frekansı ve gerilimi birbirinden bağımsız olarak ayarlayabilen cihazlara invertör denir.
Asenkron motorlar ilk kalkış esnasında normal şebekeden çektiği akımın 3 ila 5 katını çekerler. Bu yüksek akım kısa sürelidir ama bu süre içinde şebekeye zarar verebilirler. Vereceği zararların başında ise gerilim düşümü gelmektedir. Bunu önlemek için aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır.
1.) Direkt Yol Verme
İsminden de anlaşıldığı gibi asenkron motorlara direkt yol verebiliriz. Bu işlemle; kontaktör, paket şalter veya termik şalter üzerinden motor doğrudan çalıştırılabilir.
2.) Düşük Gerilimle Yol Verme
Düşük gerilimle yol verme 3 farklı yolla yapılabilir. Bunlar;
Yıldız-Üçgen yol verme,
Oto trafosuyla yol verme ve
Dirençle yol vermedir.
Yıldız-Üçgen Yol Verme
Yıldız-Üçgen yol vermede amaç, ilk kalkış anında motoru yıldız çalıştırmak ve ardından motoru normal bağlantısında yani üçgen bağlı olarak çalıştırmaktır. Böylece, motor yıldız bağlantı ile çalıştığında şebekeden çekilen akım 1/3 oranında düşer. Yıldız bağlantıdan üçgen bağlantıya geçme süresi oldukça önemlidir. Motor yüksüz çalıştırıldığında, devir sayısı anma devir sayısına kadar artış gösterir. Devir sayısı anma devir sayısına yaklaştığında üçgen bağlantıya geçilir. Aksi halde devir sayısı anma devrine yaklaşmadan üçgen bağlantıya geçilirse, şebekeden yüksek akım çekilir. Genellikle güce göre değişiklik göstermekle birlikte minimum 10 saniyede geçiş işlemi tamamlanır. Yıldız bağlantıda X-Y-Z uçları köprülenir, U-V-W uçları şebekeye bağlanır. Üçgen bağlantıda ise X-Y-Z ile U-V-W uçları birleştirilir.
Oto Trafosuyla Yol Verme
Üçgen çalışma gerilimi Şebeke gerilimine eşit olmayan asenkron motorlara yıldız-üçgen yol verilmez.
Oto trafoları, gerilim ayarlaması yapabilen bir trafo çeşididir. Şebeke gerilimi oto trafosunun primerine uygulanır. Kademeli olarak sarılan oto trafosu sekonder uçlarından motora bağlanır. Bu şekilde kalkış akımı, normalden %65 kadar şebekeden düşük çekilerek, çeşitli arızalara yol açılmamış olur. Yıldız-üçgen yol vermede bu oran %35 civarındadır. Bilindiği gibi yıldız-üçgen yol vermede yaklaşık 10 saniye sonra yıldız bağlantıdan zaman rölesi aracılığıyla üçgen bağlantıya geçilmektedir. Oto trafoları pahalı olmaları nedeniyle pek ekonomik değildirler. Ama büyük güçlü, yük altında çalışan motorlara, iki kademeli oto tarfolarıyla yol verilir.
Dirençle Yol Verme
Dirençle yol vermede ise amaç; şebeke gerilimini düşürmektir. Burada temel bir direncin görevi söz konusudur. Böylece motor, şebekeden gereğinden düşük kalkış akımı çekmiş olur. Dirençler devreye seri bağlanırlar ve diğer yol verme yöntemlerinde olduğu gibi zaman rölesi kullanılmıştır.
3.) Mikroişlemciler ile Yol Verme
Mikroişlemciler ile yol verme yöntemleri;
Yumuşak yol vericiler ve
Sürücü ile yol verme olmak üzere 2 çeşittir.
Yumuşak Yol Vericiler
Yumuşak yol vericiler, diğer adıyla softstarter ile yol verme, mikroişlemci tabanlıdır. Motora uygulanan gerilim ve akım izlenerek, kontrol sistemi oluşturulmuştur. Yumuşak denilmesinin sebebi; darbelerin minimum düzeyde gerçekleşmesindendir. Softstarterler, genelde yürüyen merdivenlerde, asansörlerde, taşıyıcı bantlarda vb. yerlerde tercih edilmelidir ve motor ile şebeke arasına direkt bağlanırlar.
Sürücü ile Yol Verme
Frekans Değiştirerek Hız Ayarının Yapılması ve Yol Verme
Frekans değiştirerek hız ayarı invertör cihazı ile yapılmaktadır. Invert İngilizce'de evirmek, çevirmek anlamlarındadır.
Mesleğe yeni başlayanlar bu cihazı, mini elektrik yani rüzgâr, güneş paneli vb. santrallerinde kullanıldığını, doğru akımı alternatif akıma dönüştürdüğünü bilirler. Oysa ki sadece AC-DC dönüştürmesi değil, aynı zamanda frekansı ve gerilimi birbirinden bağımsız olarak ayarlayabilen cihazlara invertör denir.
Moderatör tarafında düzenlendi:
