Sayın meslektaşlarım,
Bilgi paylaşımı için ''derlediğim bazı soru ve cevaplarını ''aşağıda sunuyorum.
KOMPANZASYONLA İLGİLİ SORULAR
1- Kondansatör kontaktörü ile normal kontaktör arasındaki fark nedir? Kondansatör kontaktörlerinde ana kontak kapanmadan önce yol verme direçlerini devreye sokan yardımcı kontaklar vardır.Önce yardımcı kontaklar vasıtasıyle kondansatöre seri olarak dirançler bağlanır,hemen akabinde (kontaktör bobinini ataletine bağlı olarak) ana kontak devreye girer ve dirençler devreden çıkar.Bu sayede yol verme dirençleri kondansatöre seri girdikleri için kondansatörün yol alma akımı düşer.Literatüre göre kondansatör bu şekilde nominal akımının 2 misli akım çeker. Kondansatör kontaktörü yerine normal kontaktör kullanırsak kontaktör nominal akımını kondansatör nominal akımından en az 1,43 katını seçmeliyiz (VDE ye göre ) Normal kontaktörlerle yol verilen kondansatörler nominal akımlarının 5 misli akım çekmektedirler,bu da kondansatör ömrünü kısltmaktadır.
2- Deşarj direnci ile deşarj bobini arasındaki fark nedir?. Kondansatörlerin etiketleri incelendiğinde deşarj dirençlerinin en az 1 dakikada deşarj edecek şekilde hesaplanarak kondansatörün içine veya dışına takıldığını görmekteyiz.Halbuki iyi bir kompanzasyon yapabilmemiz için gerkirse 2 saniye veya 10 saniye gibi 1 dakikadan çok küçük zamanlarda kondansatörlerin devreye girip çıkması gerekmektedir.KAEL firması bu nedele kondansatörleri devreye alma ve çıkarma zamanlarını ALT ve ÜST süre olarak belirlemiş ve en uygun zaman aralığında kondansatörlerin devreye girip çıkmasını sağlamıştır.ANCAK bu zaman aralığıda 1 dakikadan küçük olduğu için yetmeyebilmektedir.ÇÖZÜM. Deşarj bobini takmaktır.Çünkü deşarj bobinleri kondansatörünü teorik olarak saniyenin onda biri kadar bir zamanda deşarj etmektedir.
3- Elektrik motorlarında ( Y/ A şalterle yol verilmesi halinde) direk motora kondansatör bağlanırsa ne olur.? Motorun yıldızdan üçgene geçmesi esnasında sargılarına kondansatör bağlı olan motor genaratör olarak çalışır.Gerilim yükselmesine ve kondansatörün ömrünün kısalmasına neden olur.Bu nedenle kondansatörü üçgen devresine bağlamakta fayda vardır.
4- Kondansatörlerde bazılarında sıcaklık -25+D yazmaktadır. D ne demektir.? VDE .. D ınıfı ( 55 C derece ..mutlak maksimum sıcaklık,,,24 saatte max. Ortalama 45 C derece…,,365 gün ortalaması 35 C derece ) ye dayanıklı kondansatör demektir.ÇOK ÖNEMLİDİR.Çünkü nominal sıcaklığın 7 C derece fazlalığı kondansatör ömrünü % 50 azaltmaktadır.
5- Elektrik şebekesinde nötr noktası kaymış ise ne gibi sorunlar çıkar.ne yapılmalı? :CEVAP :Sayaç hatalı değer yazabilmektedir.Şebekenin nötrünü enerji alınan noktada topraklayarak 2 ohm altına düşürmeye çalışmalıdır.
6- Asansörler için ne yapmalıyız ?. .CEVAP: Asansör odasındaki elektrik dağıtım panosundan sigorta ve kontaktör vasıtasıyle 2,5 veya 4 kvar kondansatöre bağlantı yapılır.Ve kontaktör bobinine ASANSÖR PANOSUNDAKİ ana kontaktöre bağlı ''normalde açık ,, kontağından kumanda verilir.Böylelikle asansörün hareketine bağlı olarak kondansatör devreye girer veya çıkar.Ancak; kondansatörün hemen boşalması için trifaze DEŞARJ BOBİNİ takılmalıdır.Mümkünse kondansatöre yol veren kontaktörler yol verme dirençli kondansatör kontaktörü olmalıdır.
7- Panoya takılan fanın faydası ne zaman görülmez.? Ortam sıcaklığı fazla ise fanın yapabileceği bir şey yoktur.Klima koymak gerekir.
8- Sistemde harmonik olduğunun belirtileri nelerdir? A )Kondansatörleriniz ısınıyorsa b)Besleme şalterleriniz gereksiz açma yapıyorsa c)Nötr kablonuz çok yükleniyor ve ısınıyorsa d)Kondansatör sigortaları gereksiz olarak atıyorsa e ) İletişim sistemlerinde parazitler oluşuyorsa f) Makinalarda mekanik titreşimler(vibrasyon) g )Elek -tronik kart arızaları h)Şebekede rezonans olayları,rezonansın neden olduğu aşırı gerilimler ve akımlar oluşur.
9- cos Fi ile güç faktörü arasındaki bağ nedir?. PF=cos Fi x 1/(1+TDH2 ) formülü incelenirse PF TOPLAM AKIM HARMONİK BOZULUMUNA GÖRE DEĞİŞMEKTEDİR.Reaktif güç kontrol rölersinde cos F İ =0,98 olarak okunana değer %20 akım harmoniğiolan bir sistemde yukarıdaki formüle göre sayacın dikkate alacağı ve reaktif oranı belirleyen değer PF= 0,94 olacaaktır.Reaktif güç rölesinde 0,98 olmasına rağman harmonik akımları nrdeniyle böyle bir sistem CEZAya girebilir.
10- "True-RMS ölçme nedir.? Çoğu değişken akım ve voltajlar gerçek değerine göre açıklanır. bu değerlere R (Karekök), M (Ortalama), S (Karesi) değerleri denir. Bu gerçek değer, değişken akımın ve voltajın değerinin karesinin ortalamasının kare köküdür. Genellikle pensampermetreler ölçtüğü sistemin AC ölçümünü ortalama olarak verir.
True RMS değerini ölçebilen pensampermetreler ise yukarıda söylediğimiz gibi dalgalı akımda ölçtüğü voltaj ve akımın karesinin ortalamasının karekökünü alarak tam ve doğru (gerçek) değeri ölçer. Dalgalı olmayan akım ve voltajda ise True RMS olmayan cihazlar hatalı ölçüm yapar.
Cihazınız True RMS ise bu değerleri kendisi hesaplayarak size doğru neticeyi verir.
"
11- VARKO ve VARKOMBİ rölelerde (rölenin arkasındaki bağlantı şemasında) a) Röleyi besleyen sigortaların 2 amper olması öneriliyor.Daha büyük amperli sigorta takarsak ne olur.? Dalgınlıkla rölede nötr yerine FAZ verilirse röle hasarlanır ve garanti kapsamından çıkar.Tamir bedeli yükselir.Bazan tamir edilemez halede gelebilir. b )Röledeki kontak çıkış sigortasının 6 amper olması belirtiliyor.Bu sigortayı takmazsak ne olur? Rölenin kumanda ettiği kondansatörlere ait kontaktörlerin bobinlerinin yanması halinde RÖLEdeki bu çıkışı besleyen kontak arızalanır.Netice olarak rölenin tamire gitmesi gerekir.Bu nedenle röledeki şemada gösterilen kontak çıkış sigortası olan 6 amper sigortayı mutlaka ayrıca takmalıdır.
