PC bazlı osilaskoplar.

[sasen1]

Protoolsu incelemedim. Cubase ise işyerinde kullanılıyordu. Doğrusu pek te hoşlaşmamıştım. Hem fiyatından dolayı hem de kullanımından dolayı.
Son 10 yıldır linuxçu olduğum için programları da fazlaca incelemedim.
En son adobe nin bir versiyonunu görmüştüm. Lisans ücreti 600$ idi.
Çok manyak bir program idi tam almaya karar vermiştim ki meğerse ELMA PC ler içinmiş.

Frekans analizerde FFT yi ekran kartının elverdiği ölçüde yükseltebilirsin.
Benim en son DAW'ımda GF9800 kullanıyordum. En fazla 8000 küsür FFT ye izin veriyordu. Çünkü ekran kartının pixel fillrate değeri 9600 idi.


denli artırabilirsen çözünürlüğün o denli yüksek olacaktır.
Resimdeki analize göre senin eserinde 7KHz üzeri yok
Eğer bu bir müzik eseri ise berbat bir kayıt demekki.
Şimdi farenin sağ tuşuna basılı tutarak frekans yazılarının olduğu yerde seçim yap.
Örneğin 7kHz üzerinde sağ tuşa basılı tutarak 4kHz e kadar seçim yap.
Ekranda o bölgeyi zoomlamış olursun. Böylece belli bir frekans bölgesini daha detaylı inceleyebilirsin.
Bu zoom olayı aynı zamanda düşey olarak ta geçerlidir.
Yani belli seviyeyi referans alarak genlik olarak ta detaylı zoomlayabilirsin.
Bir de şunu dene.
Elinde orijinal CD var ise bunu CD/ROM'a tak.
Adobenin ana menüsünden EXTRACT FROM CD komutunu ver. CD'deki herhangi bir eseri seç ve extract de.
Alınan dosyayı 44.1KHz 16bit PCM (WAV) olarak kaydet.
Sonra bu eserin spectrumunu incele.
Hatta adobede bir de vectorscope (PHASE ANALYSIS) olması lazım.
Bunu da bularak alışmaya çalış.
Adobe auditionda her bir pencereyi yerinden çıkararak başka bir yere taşıyabilirsin. İstediğin gibi büyütüp küçültebilirsin. Benim PC de iki ekran var. Sağ ekrana alıp iyice büyütüyorum herşey gözümün önünde oluyor.

Hocam merhaba dediğiniz şekilde CD ROM dan Extract from CD komutu ile eseri seçtim.Bu eserde kayıtta 20kHz ler görülüyor. Zoom ile frekanslar daha detaylı görünüyor.
FFT yi yükselttim ancak BAR modunda barların bütün frekanslarda görülmesi azalıyor.FFT yi düşürdükçe 20kHz e kadar bar görünüyor.Bu demektir ki laptopun ekran kart çözünürlülüğü yetmiyor.

Peki biz bu spektruma baktığımızda ne görmeliyiz?Mesela bir kanal kayıt wave dosyasında EQ açtığımızda kayıt içerisindeki bozuk duyulan frekansları tarayarak bu frekansları EQ ayarları ile düşürebiliyoruz.Bir wave dosyasında Spectrum Analyzer bize sadece müziğin hangi frekansları kapsadığını mı gösterir?Doğru yapılmış bir kayıt referansları spektrum analyzerda nasıl görünmelidir?
Lineer ve logaritmik skala seçimini hangi durumlarda ve neyi gözlemlemek istediğimizde yapmalıyız?

Phase Analysis i de açtım. Bunu da inceleyeceğim.Ayrıca bir de Phase meter varmış.


Bu kadar soru sonrasında son soruma geliyorum.

Hocam ben osilaskop kutusunun arkasına header için bir bakır plaket yapıyorum.Merak ettiğim şuC deki PSU çıkışlarında neden konnektörlerde 2 adet şase kablosu var?Sonuçta 5 volt ve 12 volt bağlantısı CD ROM ,harddiske bağlandığında tek bir ground olmuyor mu?

Bu arada BNC leri bekliyorum .

 

[Mr_YAMYAM]

BAR görünmelerine fazlaca takılma.
Yine de açıklayayım.
Bir PC frekanslardaki örneklemeyi yaparken işlemci gücü ve ekran kartının çizim kabiliyetini göz önüne alır.
Dolayısı ile alçak frekans bölgesindeki örneklemelerde daha az örnekleme yapacaktır. Yani 40Hz i örneklerken aynı zamanda 41Hz in de örneklemesinin anlamı olmayacaktır. Çünkü 40Hz ila 41Hz arasındaki ölçümsel fark yok gibidir. Keza 40Hz ila 50Hz arasında tek bir kademede örnekleniyorsa arada sadece 45Hz görüntülenecektir.
Ancak yüksek frekans bölgesine doğru gidildikçe aradaki frekanslar daha fazla olduğu için örnekleme sıklığı daha yüksek olacaktır.
Örneğin sen 10KHz i incelerken 11KHz te farklı bir değer görebileceksin. Dolayısı ile bu değer mümkün mertebe örneklenmelidir.
Esasen bu ölçümler 1 saniyede kaç örnekleme aldığınla ilgili olduğu için PC buna karar veremez. Ancak tekniğin gereğini yapar.
Sen bu konuda sadece belli frekans aralıklarını zoom yaparak olayı anlayabilmen yeterlidir.
Gerekirse bar modunu kullanmayıp LINE (çizgi) şeklinde de inceleyebilirsin.

Spectrrum analyzer sistemin band genişliğini gösteren aygıtlardır. Ses frekans tekniğinde 20Hz ten 20KHz e kadar literatüre geçmiştir. Ancak CD formatı 44.1KHz örneklemeli olduğu için kanal başına band genişliğinin 22KHz e kadar olması gereklidir.
İşte spectrum analyzerler bu band genişliğini görüp ölçmeye yararlar.
ÖNEMLİ BİLGİ.
Müzik eserlerinde yüksek enerjili ve düşük enerjili bandlar bulunmaktadır.
Bunlar nelerdir?
BASS bölgesi.
20Hz ten 300Hz civarına kadardır. Bu bölgenin enerjisi düşük olduğundan bu aradaki sesler 10-12db daha yüksek kaydedilmelidir.
Medium bölgesi:
Referans bölgesidir ve bass seslere göre genliği 10db daha düşüktür.
Tiz bölgesi.
Enerjisi yüksek bölümlerdir. medium bölgeye göre yaklaşık 10db daha düşük kaydedilmektedir.
Dikkat edilirse tizlere doğru oldukça fazlaca seviye düşüşü vardır.
Peki neden?
Müziğin mantalitesinde kulağa etki eden enerji miktarı eşitlendiğinde tiz bölgesi çok daha fazla etki etmektedir.
Halbuki bass seslerin enerjisi daha düşük olduğu için daha yüksek seviyede kulağımıza etki etmek zorundadır.
Basit bir örnekle anlamaya çalışabiliriz.
Kabinlerimizdeki bass hoparlör kocaman olduğu halde 2cm çapındaki bir tweeterın verdiği seslerle mücadele edemez. Çünkü o tweeterdan yayılan seslerin enerjileri daha yüksektir.
İşte senin ilk resmindeki ENERGY PILOT göstergesi bunu ölçmektedir.

EQ lar bir sesi düzeltmezler. Belli bir frekans aralığındaki seslerin seviyelerini belli miktar artrıp azaltabilirler.
Örneğin bir EQ ile 1KHz sesleri -10db düşürebiliriz veya yükseltebiliriz.
Ancak her EQ da da bir band genişliği olacağından biz 1KHz frekansları ile oynadığımızda, 1.1KHz.1.2KHZ 1.5KHz gibi frekansları da belli oranda artırıp azaltırız. Bunların oranları bir EQ nun kaç db octave ile tasarlandığı ile ilgilidir.
Örnek 10db octav ile tasarlanmış bir EQ da 1KHz sesleri 10db yükselttiğimizde 1 oktava tekabül eden 2KHz sesi de 1db ye varmayan seviyede yükseltebiliriz. BU seviye EQ nun yapım kalitesi ile ilgilidir.
Eğer böyle bir EQ ile 1KHz sesi 10db yükselttiğimizde 2KHz lerde 3db lik bir yükseltme yapıyorsa bu EQ kalitesiz demektir.

Doğru yapılmış bir kayıt spectrum analizerde incelendiğinde yukarda açıklamış olduğum seviyelerde tüm frekansları kapsamalıdır.
Bass bölgesi 10db yüksek
Tiz bölgesi. Örnekleme frekansına göre (44.1KHz te 22KHz) tüm frekansları kapsamalıdır. Ancak haliyle 22KHz teki frekansların çok düşük olması normaldir.
Lineer ölçüm 1KHz referans seviyesinden itibaren görüntülenir. Tüm bölgeyi inceleyebilmen için log ölçümde kullanmalısın.
Eğer senin için belli bir frekans bölgesi önem arzediyorsa Örneğin 10-15KHz arası, bu bölgeyi seçerek zoom yaparak daha detaylı inceleyebilirsin.

Tek bir ground noktasına ölçü aletinin eksi probunu takarak hem -12V u hem de +12V u görebilmelisin. Aksi takdirde şaseler yani o groundlar ortak değildir. Ortak olmayan bir ground hattının birleştirilmesi PSU veya PC de olası arızalara sebebiyet verebilir.

PHASE metrelerle ilgili bilgiler.
Stereo sistemlerde iki kanal seslerimiz vardır. Ancak bu iki kanala birçok enstruman sesleri kaydedilmektedir.
Her bir enstruman sesi sağ ve sol kanala yerleşim doğrultusunda faz farkları gösterir.
Her iki kanalda eşit seviyede MONO ses. +1 corrolation değerine sahiptir ve sağ ve sol kanal arası aynı fazdadır. EDİT.
Sadece tek bir kanala kayıtlı bir sesin CORR değeri ise 0 dır. Yani diğer kanal ile faz ilişkisi yoktur.
Her iki kanala ters fazlı aynı ses kaydedilmiş ise bu sesin CORR değeri -1 dir. Yani ters fazlı mono.
Bir müzik eserinde birçok enstruman olduğu için CORR ölçümü genel olarak toplam faz farklarını ölçebilmektedir. Ancak PHASE ANALIZER de real time olarak ve anlık olarak bir enstrumanın sesinin faz farkı gözlemlenebilmektedir.
Örneğin bass sesler mono kayıt ise bunu dik bir çizgi halinde ölçümlerken, aynı anda 90' faz farkı ile kaydedilmiş başka bir sesi sağa ve sola açılmış olarak gösterirler.
Böylece Enstrumanların kayıt tekniği ile ilgili olarak gözlem ve ölçümler de yapılmış olacaktır.

 

[sasen1]

Hocam bu değerli bilgiler için teşekkür ederim.Şimdi bir wave müzik dosyasını Adobe Auditionda incelerken dikkatimi çeken PPM de müzik -12 ila -9 dB arasında iken frequency analayzer da -60 ila -40 arasında görünüyor.Ayrıca Frequency Analyzer ın dB skalasına baktığımda -300dB den 40dB kadar. Bu kadar düşük desibelleri duymak mümkün olmayacağı içi bu ölçümün amacı ne olabilir? Yoksa bu skalanın başka karşılık değerleri mi var?Anlamadım.

 

[Mr_YAMYAM]

Bu soru çok anlamlı ve kayda değer bir sorudur.
Ne yazık ki bu konuda birçok arkadaş ile tartışmalara girmiş, hatta bu konuda çoğu arkadaşlar ile küsmüşüzdür.
Soruyu bilimsel olarak yanıtlamam için spectrum analizerdeki db bölümünü zoom yaparak sinyal seviyelerinin tam olarak eksi kaç db gösterdiğini görebilmeliyiz.
Ayrıca teknik anlatımlar için yüksek bass seslerdeki seviyeyi de tam olarak görebilmeliyiz.
Şimdi bass bölgesindeki en yüksek frekans bölgesini hem dikey hem de yatay olarak zoom yaparak tam ölçerek ekran görüntüsü al.
Diğer teknik anlatımlar için ise 15KHz ila 22KHz arasını zoom yapmalısın.

Haa NOT:
Frekans analizerdeki avarage bölümünü peak yapabiliyorsan iyi olur.

Bir NOT daha.
Resimde dinlemiş olduğun ELİF DEDİM BE DEDİM adlı eseri her dinlediğimde iki kilo yağım erir.

 

[sasen1]

Yok bizim küsme durumumuz olmaz hocam konu bilimsel bir çalışma
Frekans analizde avarage dışında left ve right seçeneği var ben de left olanı seçtim.Peak yok yani.

Bu kayıtta dikkate alınması gereken şöyle bir durum var.Bu kayıt ev ortamında Steinberg UR22C Ses kartı, Steinberg M01 kondenser mikrofon ve Behringer C-4 tek diyafram konderser mikrofon kullanılmıştır.Enstrumantal bir düzenlemedir.Mixing yapılmış mastering yapılmamıştır.Mastering için bir headroom bırakılmıştır.Düzenlemede vurmalı enstruman yoktur.Bas,bağlama ve keman ile kanal kayıt yapılmışır.

Bu nedenle incelemede gerekli tüm eleştiriler yapılabilir.Eksikler fazlalar söylenebilir hocam.Darılmaca gücenmece yok yani.

Resimde dinlemiş olduğun ELİF DEDİM BE DEDİM adlı eseri her dinlediğimde iki kilo yağım erir

Yanlız bu incelemeler sonrası kilo da alabilirsiniz

​

 

[Mr_YAMYAM]

Yok bizim küsme durumumuz olmaz hocam konu bilimsel bir çalışma
Frekans analizde avarage dışında left ve right seçeneği var ben de left olanı seçtim.Peak yok yani.

Yoh. Ben bilgili ve sevdiğim bir kişi ile küsmüştüm. Sen değilsin.
NEDEN KÜSTÜK?
Bir specrtumdaki band genişliği dahilindeki tüm frekanslar aynı fazda olan diğer frekanslar ile SUMMING (TOPLAMA) yapıldığında seviyeleri artar.
SEN NE DEMİŞTİN?

Hocam bu değerli bilgiler için teşekkür ederim.Şimdi bir wave müzik dosyasını Adobe Auditionda incelerken dikkatimi çeken PPM de müzik -12 ila -9 dB arasında iken frequency analayzer da -60 ila -40 arasında görünüyor.Ayrıca Frequency Analyzer ın dB skalasına baktığımda -300dB den 40dB kadar. Bu kadar düşük desibelleri duymak mümkün olmayacağı içi bu ölçümün amacı ne olabilir? Yoksa bu skalanın başka karşılık değerleri mi var?Anlamadım.

Spectrum analyzerda -40db lere kadar görünen seviye PPM de neden -12 ila -9 seviyesinde görülmektedir.
Çünkü band genişliğimizdeki tüm frekanslar summing edilir, yani tek kanalda toplanır.
Tabii ki burada başka bir unsur daha vardı.
PPM lerin peak ölçtüğü konusu.
Özel koşullarda kullanılmayan tüm PPM ler QUASI PPM lerdir. Yani belli bir gecikme ile seviyeyi gösterebilen PPM ler. Eğer bu gecikme olmasaydı nano saniyeler mertebesindeki sinyallerin takip edilebilmesi oldukça zorlaşır, sadece zıplayıp düşen bir seviye görülürdü.
Bu dediklerimi test etmek istersen amplindeki PPM lerin F/S kondansatörlerini sök ve PPM lerin zoplamasını seyret
İşte bu sebeple gecikme belli bir AVERAGE ölçümü ile gerçekleşebilir. Yani belli bir ortalama ile.
Eğer hem spectrum analyzerde hem de ana PPM de realtime yani gecikmesiz PPM kullanılabilseydi o zaman spectrum analyzerdeki en yüksek peak seviyesi ana PPM de de gözlenirdi.

Madem ki sen de benim gibi kayıt kuyut işleri ile uğraşıyorsun o halde sana bu konuda profesyonel yardım yapabilirim.
İLK KURAL.
Stereo sistemde iki mikrofonla stereo kayıt yapılamaz. Daha doğrusu bir ortam sesleri stereo olarak kaydedilemez.
En az 4 mikrofon kullanılmalıdır.
İki mikrofon ile doğru bir stereo kayıt ancak tek bir sesi uygun correlatör açılarına göre iki mikrofon arasına yerleştirebilmekle mümkün olabilir.
Bu kayıt tekniğinde kaydedilen sesler daha sonra MULTI CHANNEL (Adobede var) sisteminde diğer seslerle birleştirilerek mixdown edilir ve iki kanallı hale getirilir.
KURALLAR:
Mikrofonlar birbirleri ile eşdeğer karakteristikte olmalıdır.
Mikrofonlar cardioid olmalıdır.
A-B ,X-Y veya M-S stereo düzenlemeleri ve kuralları bilinmelidir.
Kanallar arası kazanç ve seviye ayarları iyi bilinmelidir.

İki eşdeğer mikrofon ile tek bir enstrumanı stereo olarak doğru kaydedebilirsek adobedeki correlation yani phase meter +0.5 ila +07 arasında değerde oynamalıdır.

 

[sasen1]

Yoh. Ben bilgili ve sevdiğim bir kişi ile küsmüştüm. Sen değilsin.
NEDEN KÜSTÜK?

Biz küsmedik zaten ,yani küsmeyiz demek istedim.

Bu dediklerimi test etmek istersen amplindeki PPM lerin F/S kondansatörlerini sök ve PPM lerin zoplamasını seyret

PPM çalışmamızda bu kondansatörleri çok değişik değerlerde deneyerek gözlemlemiştik.Çok iyi bilirim nasıl zıpladıklarını Zaten bu PPM konusunda da gecikmeli ölçümler konusuna değinmiştiniz.

Hocam bir aralar bu tür kayıt çalışmaları denemeler düzenlemeler yaptım.Ancak şu an elimde kayıt için ekipmanlarım yok.Yani sizin verdiğiniz bu bilgiler doğrultusunda pratik yapma imkanım yok.Ama teorik olarak bilinmesi gereken çok önemli konular.Teknik konular bilinmeden yapıldığı zaman bir taraf hep eksik kalıyor.

Şimdi size bu türkünün Adobe Audition daki ekran videosunu yolluyorum.Tabi çözünürlük nedeniyle ses kaydı da kötü duyulabilir. Phase Meter,Phase Analysis,PPM ve Frequency Analysis açık olarak ekran videosunu aldım.Belki daha farklı bilgiler verme durumunuz olabilir.

Türkünün giriş ve ilk nakarat kısmı.

 

[Mr_YAMYAM]

Kayıt gayet hoş geliyor.
Ancak doğru ölçüm için phase analizerin MID-SIDE modunda olması lazım.
Bu durumda faz ilişkileri yok gibi görünüyor.
Eğer her bir sazı birer mikrofonla kaydedip mix yapmış isen durum normaldir.
Ancak teknik olarak doğru analiz için kendi sistemimde analiz etmeliyim veya orada olmalıyım.
Ses gartını ve mikrofonlarını inceledim. Ne yazık ki tekniğe pek uygun değil. Yani seni kısıtlıyor. Eğer C-4 mikrofonlardan elinde 2 adet var ise sana yüksek seviyede kayıt tekniğini gösterebilirim.
Böylece ileriye doğru bir adım atmış olursun ve yüksek dinamik band genişliğinde kayıtlar yapabilirsin.
Tek yapılması gereken şey iki eşdeğer mikrofonu tekniğine uygun olarak yerleştirip her bir enstruman sesini teker teker kaydetmek ve adobede multi-ch de post production yaparak mix down etmek ve kaliteli stereo sistemde yeniden dinlemek.
Tabii ki bu arada şu home cinema sistemlerinde kullanılan ve dolby digital veya DTS gibi çok kanallı surround sistemleri de öğrenebilirsin.
Multi-ch surround sistemlerde, sadece sesleri encode edemezsin. Ancak eski teknik olan DOLBY PROLOGIC sistemi ile stereo sistemden SURROUND dinleyebilirsin.
Böylece herhangi bir enstrumanı arkadan duyulabilecek şekilde bile kaydedebilirsin.
Bu anlattıklarım teorik olsa da deneysel olarak uygulayabilmek hiç te zor değildir. Eğer elinde 4 mikrofon girişli bir mixerin olsa idi sana mucizeler bile gösterebilirdim.
Tabii ki ilerisi için bunları bilmen yeterlidir. Belki yamyama uyar ve ekipmanları temin edebilirsen profesyonel tekniğe amatör olarak giriş yapabilirsin.

NOT:
Uzman bir sesçi sesi duymaya çalışmaz. Sadece spectrum analyzer ve vectör scop yani faz analizere bakması yeterlidir.
Spectrum analizere baktığımda, yukarda anlatmış olduğum teknikler doğrultusunda tüm seslerin doğru kaydedilmiş olduğu zaten görülüyor.
Şimdi test için o eseri 256kb/sn ile MP3 e çevir ve spectrum analizerde incele. Eğer bana CİYYAAK VİYYAAK gibi şeyler söylersen mevzuuyu anlamışsın demektir.

 

[sasen1]

Ancak doğru ölçüm için phase analizerin MID-SIDE modunda olması lazım.

Hocam Phase analysisi MID_SIDE moduna alarak görüntü kaydı aldım.Bu kaydı bir inceleyebilir misiniz?Alttaki ve sağdaki skala değerlerinin birimi nedir?Phase analiz okunurken nasıl okunur? Doğru ve yanlış kayıttaki fark nasıl anlaşılır?

Eğer C-4 mikrofonlardan elinde 2 adet var ise sana yüksek seviyede kayıt tekniğini gösterebilirim.

Behringer C-4 mikrofonum var ancak bulunduğum şehirde değil.Yazın vaktiniz olursa bu tür kayıt çalışmaları yapabiliriz.Benim için de güzel olur.
https://www.behringer.com/product.html?modelCode=P0830

Eseri wave kaydından 256kb/sn Mp3 formatına dönüştürdüm.Sonra Adobe Audition programında aynı dakika ve saniyede Wave ve MP3 olarak çalarken durdurup frekans anallz ekran görüntülerini aldım.

1kHz ,2kHz,3kHz i ayrıca tiz frekanslarda 16kHz ve yukarısını incelediğimde MP3 de dB değerlerinin wave kaydına göre -dB lere doğru düştüğünü,ayrıca wave eğrilerinin daha seyrekleştiğini gördüm.Buradan da bazı frekansların MP3 formatına dönüştürülürken yok olduğunu görüyoruz.Eğer yanlış söylemiyorsam.

Görüntülerin incelenmesinde daha belirgin olması için wave kayıtlarında bazı frekansları kırmızı çizgi ile,MP3 kayıtlarında sarı çizgi ile belirttim.

 

[rsimsek]

Bütün sıkıştırma formatlarında uç değerlerden feragat edilir ve kayıplar kaçınılmazdır. Jpeg gibi resim sıkıştırmalarında da durum aynıdır.