Koruma Topraklaması Sorusu(Acil)

[Cons]

Merhaba.Ekteki soruyu bir türlü çözemiyorum.Açıkçası nerden başlayacağımı bile bilemedim.Sanırım son baradaki gerilimi bulmak için OG gerilim düşümü hesabı yapmak da gerekiyor soruda ama tam emin olamadım.Bu soruyu çözebilecek varsa yardımını rica ediyorum.Teşekkürler.

 

[Cons]

Kimse çözemedi sanırım..

 

[sami inci]

Soru,koruma topraklaması değeri ise,sorudan ziyade,fikir cimnastiği olsa gerektir.

 

[ikayserili]

Bir trafo postasında,
Koruma Topraklaması 5 Ohm
İşletme Topraklaması 2 Ohm
altında olması gerekmiyor mu ?

 

[AD_EM]

Topraklama tesislerinin kurulmasında dört koşul yerine getirilmelidir.

1) Mekanik dayanım ve korozyona karşı dayanıklılığın sağlanması,
2) Isıl bakımdan en yüksek hata akımına (hesaplanarak bulunan) dayanıklılık,
3) İşletme araçları ve nesnelerin zarar görmesinin önlenmesi,
4) En yüksek toprak hata akımı esnasında, topraklama tesislerinde ortaya çıkabilecek gerilimlere karşı insanların güvenliğinin sağlanması.

Bu koşullardan dolayı topraklama tesislerinin boyutlandırılması için gerekli parametreler şunlardır.

Hata akımının değeri,
Hatanın süresi,
Toprağın özellikleri(diğer bir deyişle topraklamanın direnci)

YG tesislerine yapılacak topraklama ile bir hata durumunda toprağa bir akım aktığında tesis etrafında oluşacak gerilim direğe dokunan veya yakındaki canlılara zarar vermeyecek şekilde dizayn edilmelidir. Diğer bir deyişle, Koruma topraklaması değeri sabit bir değer olacak şeklinde bir açıklama bulunmamaktadır. (Bakınız: https://www.voltimum.com.tr/haberler/yuksek-gerilim-tesislerinde) Topraklamanın direncinin uygunluğu ancak bir hesap neticesinde bulunabilir. Şimdi sorudaki hesabın nasıl yapılacağına bakalım.

- Sınır dokunma gerilimi : Utp
- Kısa devre akımı: I”k1 olmak üzere;

- Potansiyel düzenleme yapılmış ise; UE=I”K1xRe<4xUTP
- Potansiyel düzenleme yapılmamış ise; UE = I”K1xRe<2xUTP

şartının yerine getirilmesi gerekir.

Utp ise topraklama yönetmeliği şekil-6'dan bulunur.

şekle baktığımızda t=0,5 sn için Utp=150 V'tur.

Soruda 100 MVA trafonun sekonder kısmının yıldız noktasının nasıl topraklandığı verilmemiş olduğundan;

"Kısa devre akımlarının değerlerinin ve sürelerinin ne kadar olabileceği hakkında şüpheye düşülürse, toprak kısa devre akımlarının sınırlandırıldığı en büyük akım değerini; 34,5 kV’luk şebekelerde 1 kA akım kabul etmek uygundur." Bakınız: https://i.kontrolkalemi.com/6/topraklama-öneriler.pdf

cümlesinden hareketle I”k1=1000 amper olarak alınır. Bu durumda binada;

potansiyel düzenleme yapılır ise; 1000*Re<4*150 den, koruma topraklama direnci Re<0,6 ohm olmalıdır.
potansiyel düzenleme yapılmaz ise; 1000*Re<2*150 den, koruma topraklama direnci Re<0,3 ohm olmalıdır.

 

[Cons]

Topraklama tesislerinin kurulmasında dört koşul yerine getirilmelidir.

1) Mekanik dayanım ve korozyona karşı dayanıklılığın sağlanması,
2) Isıl bakımdan en yüksek hata akımına (hesaplanarak bulunan) dayanıklılık,
3) İşletme araçları ve nesnelerin zarar görmesinin önlenmesi,
4) En yüksek toprak hata akımı esnasında, topraklama tesislerinde ortaya çıkabilecek gerilimlere karşı insanların güvenliğinin sağlanması.

Bu koşullardan dolayı topraklama tesislerinin boyutlandırılması için gerekli parametreler şunlardır.

Hata akımının değeri,
Hatanın süresi,
Toprağın özellikleri(diğer bir deyişle topraklamanın direnci)

YG tesislerine yapılacak topraklama ile bir hata durumunda toprağa bir akım aktığında tesis etrafında oluşacak gerilim direğe dokunan veya yakındaki canlılara zarar vermeyecek şekilde dizayn edilmelidir. Diğer bir deyişle, Koruma topraklaması değeri sabit bir değer olacak şeklinde bir açıklama bulunmamaktadır. (Bakınız: https://www.voltimum.com.tr/haberler/yuksek-gerilim-tesislerinde) Topraklamanın direncinin uygunluğu ancak bir hesap neticesinde bulunabilir. Şimdi sorudaki hesabın nasıl yapılacağına bakalım.

- Sınır dokunma gerilimi : Utp
- Kısa devre akımı: I”k1 olmak üzere;

- Potansiyel düzenleme yapılmış ise; UE=I”K1xRe<4xUTP
- Potansiyel düzenleme yapılmamış ise; UE = I”K1xRe<2xUTP

şartının yerine getirilmesi gerekir.

Utp ise topraklama yönetmeliği şekil-6'dan bulunur.

Ekli dosyayı görüntüle 45459

şekle baktığımızda t=0,5 sn için Utp=1500 V'tur.

Soruda 100 MVA trafonun sekonder kısmının yıldız noktasının nasıl topraklandığı verilmemiş olduğundan;

"Kısa devre akımlarının değerlerinin ve sürelerinin ne kadar olabileceği hakkında şüpheye düşülürse, toprak kısa devre akımlarının sınırlandırıldığı en büyük akım değerini; 34,5 kV’luk şebekelerde 1 kA akım kabul etmek uygundur." Bakınız: https://i.kontrolkalemi.com/6/topraklama-öneriler.pdf

cümlesinden hareketle I”k1=1000 amper olarak alınır. Bu durumda binada;

potansiyel düzenleme yapılır ise; 1000*Re<4*1500 den, koruma topraklama direnci Re<6 ohm olmalıdır.
potansiyel düzenleme yapılmaz ise; 1000*Re<2*1500 den, koruma topraklama direnci Re<3 ohm olmalıdır.

Degerli meslektasim oncelikle cevabiniz icin tesekkur ederim.
Bir yerde hata yapmis olacaksiniz.t=0.5 saniye icin Utp degeri 1500 degil yaklaşık olarak 150V a tekabul ediyor.(grafikte en tepenin 1000v oldugunu gorursunuz zaten).bu nedenle cevap 0.3 ohm gibi birsey olmali.ben bu sekilde cozdum yani.tekrar cevabinizi kontrol etmenizi rica ediyorum.

 

[sami inci]

0,3 ohm sağlanması mümkün değil ise ( çok büyük ihtimalle öyledir ),ne yapılması gerekir ?

 

[AD_EM]

Utp degeri 1500 degil yaklaşık olarak 150V a tekabul ediyor.(grafikte en tepenin 1000v oldugunu gorursunuz zaten).

Tepe noktasını 10000 gibi görüp işlem yapmışım, bu durumda dediğin gibi 1500 değil 150 olur ve hesaplar 10 da 1 düşer. Düzeltmeyi yukarıda yaptım.