Yıldız üçgen kaçak akım problemi

[emodiyator]

Arkadaşlar bulunduğum bölgede tarımsal sulama motorlarındaki ilginç bir durumu başka bir konuda tartışmıştık. Konunun daha iyi anlaşılması ve yeni mesajlar yazmak isteyen yada görüş belirtmek isteyen arkadaşlar için sorunu özetlemeye çalışalım tekrardan. Sorunumuz ana giriş kısmından kaçak akım ölçülmez iken ölçüm noktası 1-2 kısmında pens ampertmetre ile akım görülmesi konusunu incelemiştik. Konu farklı bir başlıkta bayağı hararetli şekilde tartışılmış forum yöneticileri tarafından tartışma mesajları silinmiştir. Konuya forum sakinlerinin yazacağı şeyler olma ihtimali nedeniyle buraya açtım yorum belirtmek isteyen bende engelli olmayan arkadaşların yorumlarını beklerim tekrardan.

şekildeki devrede ölçüm noktaları arasında 1-2 kaçak akım pensi yada normal pensampermetre ile ölçüm aldığımızda akım görüyorduk fakat ana tmş yada giriş kısmından ölçüm aldığımızda ise kaçak akımın olmadığını gördük. Konu üzerine Sn. @kocamanusta farklı bir bakış açısı ekleyerek ölçüm noktası 1 kısmına kaçak akım bağladığımızı varsayarak aşağıdaki şemayı ekledi.

Bunun üzerine bende bakış açısının mantıklı olduğunu muhtemelen kaçak akımın bağlantı noktası 1- veya 2 noktasına bağlandığında muhtemelen devrayi açacağını öngördüğümü bunu deneyip sonuçlarını yazacağımı söyledim ve deneyi yaptım. Sonuçlarda aşağıdaki gibi oldu.


''Resimdeki bağlantıyı yapıp ölçüm noktası 1 kısmına kaçak akım rölesi bağladım enerji verdiğim anda hemen devreyi açtı. Daha sonra kaçak akım rölesi yerine norma k otomat sigorta koydum. Ölçülen değerler aşağıdaki gibi oldu.

Ana kol kaçak akım ölçümü : 0,07 milimamper
Ana kol hat akımı : 12,93 amper faz başına
Ölçüm noktası 1 kaçak akım değeri 63,6 mili amper
ölçüm noktası 2 kaçak akım değeri 63,55 miliamper
Üçgen kol akımları değeri: 7,44 amper faz başına

Görüldüğü gibi üçgen bağlantıda kaçak olarak ölçtüğümüz değer aslında üçgen bağlantıdan kaynaklanan hayali bir kaçak akım ölçümü ana hat akımında kaçak olmadığını görüyoruz. Zira kaçak olsaydı ana hat akımında da kaçak görmemiz gerekirdi.

Bu nedenle kısa mesafeli kabloda neden akım göremediğimin nedeni akım değerlerinin düşük olması nedeniyle milimaper düzeyindeki akımları pensampermetrenin algılamaması olarak değerlendirebiliriz. Çünkü bügün yaptığım ölçümde 63,6 civarı kaçak akımın ölçüm noktası kıyaslamasıyla var olduğunu gördük. ''

Şeklinde tespitlerimi yazdım ve deneyi de kondansatör kullanarak aşağı şemadaki bağlantı şekliyle yaptım

Sonuç olarak kısa mesafeli kablolarda akım görülmeme nedeni gücün de düşük olması sebebiyle ufak akımları ölçemediğimizi, büyük güçlerde ise akımın yüksek olması nedeniyle hayali kaçak akımın daha büyük olması nedeniyle klasik pensampermetre ile rahatlıkla ölçülmüştür.

 

[paskomya]

güzel ustam, konuya en son dahil edilecek olan gereksiz eleman sanırım benim. şimdi azıcık sesli düşüneyim. bu arada saçmalarsam beni mazur görün.
1- pensampermetre ile 3 adet kablo ölçmeyi ben beceremedim hep 0 8sıfır) değeri aldım. haini bildiğimden filan değil. belki benim bilgisizliğim, belki benim hatam, bu konuda bana usta olacak bilgi verecek kişi ile tanışmadım.
2-şimcik, trifaze sistemde bir toprak var, bazılarında nötr var + toprak var, burası beni acayip aşıyor ne nasıl işler hiç anlamam.
3- şimdi buradaki geri dönüşlerde ölçüm ve kaçak akımda neyi kriter alacağız?
4 belkim biz doğru ölçüyoruz ama tasarım sistemi hatalı,
5-belkim yukarıdakinin tam tersi
6-ve / veya hepimizin bildiği ve gözden kaçırdığı bir nane var olabilir mi?
7- kaçak akım var ve toprağa akıyor sorun ne ? çözüm ne ben biliyorum.
8- kaçak akım yok toprağa filan akmıyor. çözüm ne yine bilmiyorum
9- kablo uzunluğu ve omaj değerleri böyle gösteriyor, çözüm ne yine bilmiyorum.
10- yani her iki üç durumda da doğru ama kriterler bizi yanıltıyor olabilir mi?
11- doğruluk göreceli olabilir, bu şartlara ve duruma bağlıdır. diyebilir miyiz?
12- hiç biri salak olan benim safsatalarda bulundum.
13- yine çok fazla düşündüm.

 

[emodiyator]

güzel ustam, konuya en son dahil edilecek olan gereksiz eleman sanırım benim. şimdi azıcık sesli düşüneyim. bu arada saçmalarsam beni mazur görün.
1- pensampermetre ile 3 adet kablo ölçmeyi ben beceremedim hep 0 8sıfır) değeri aldım. haini bildiğimden filan değil. belki benim bilgisizliğim, belki benim hatam, bu konuda bana usta olacak bilgi verecek kişi ile tanışmadım.
2-şimcik, trifaze sistemde bir toprak var, bazılarında nötr var + toprak var, burası beni acayip aşıyor ne nasıl işler hiç anlamam.
3- şimdi buradaki geri dönüşlerde ölçüm ve kaçak akımda neyi kriter alacağız?
4 belkim biz doğru ölçüyoruz ama tasarım sistemi hatalı,
5-belkim yukarıdakinin tam tersi
6-ve / veya hepimizin bildiği ve gözden kaçırdığı bir nane var olabilir mi?
7- kaçak akım var ve toprağa akıyor sorun ne ? çözüm ne ben biliyorum.
8- kaçak akım yok toprağa filan akmıyor. çözüm ne yine bilmiyorum
9- kablo uzunluğu ve omaj değerleri böyle gösteriyor, çözüm ne yine bilmiyorum.
10- yani her iki üç durumda da doğru ama kriterler bizi yanıltıyor olabilir mi?
11- doğruluk göreceli olabilir, bu şartlara ve duruma bağlıdır. diyebilir miyiz?
12- hiç biri salak olan benim safsatalarda bulundum.
13- yine çok fazla düşündüm.

Değerli abim kaçak ölçümü bildiğin yük akımı ölçümünden farklı olarak 1 fazlı ise faz notur pensin içine alınarak yapılır.akim bir gidiş bir dönüş olduğu için birbirini sıfırlar ölçü aletinden sıfır okursun fakat yük tarafında arıza varsa bu defa akımın bir kısmı oradan akmaya başlayacağı için bu defa sıfırıin üstüne kaçak miktarı kadar akım görürsün.Basitce böyle ha sistem tamamen 3 fazlı hiç nötür yok bu defa ölçerken 3 fazı pensin içine alırsın fark çıkarsa kaçak akım var diyebiliriz. Sistemde hem monofaze hem 3 fazlı yük birlikte bulunuyorsa bu defa ölçüm alırken hem 3 fazı hemde nötüru pensin içine alıp ölçeriz hepsinde de pensampermetre sıfır vermek zorunda dir normal durumda sıfır vermiyorsa kaçak akım var diyebiliriz.Temel mantığı bu ölçümün uygulamada hemen hemen her cihazda çok küçük miktarlarda kaçak akım oluyor 1-3 miliamper civarı bunu da yok sayarsak normalde sürekli çıkar bu değer akım olayı bu şekilde.

Temel mantık Alman fizikçi kirsofun akınlar kanunudur. Bu şahıs derki giren akım çıkan akıma eşit olmak zorundadır.Yada başka bir deyişle akımların vektörel toplamı sıfır olmak zorundadır. Sıfır değilse sistemde mutlaka kaçak vardır.
Peki kaçak akımın olması ne tür sorunlara neden olur. Örnek TV de izlediğimiz İzmir'de ki çarpılma vakası iki kişi herkesin gözü önünde çırpınarak can verdi.Orada sistemde toroid role yâda kaçak akım rolesi olsaydı o insanlar ölmeyecekti.Bu tür durumlarda termik şalter ler toroid yoksa devreyi açmaz sigorta lar devreyi kesmez giden canların yanında binlerce kw/h enerji toprağa akar ve sayaçlar bunu tüketim olarak yazar.

Bizim yukarıda anlattığımız devrede gerçekte kaçak yok fakat ölçü aletini yanıltan yada bizi ölçüm noktasında yanıltan mevzu şudur girişte kaçak ölçülmez iken neden iki noktada olcuyoru sorguluyoruz.Tum mevzu bu şimdi sorunun bağlantı dan kaynaklandığını bulduk şimdi de nedenini niçinini sorguluyoruz.

 

[arkaplan]

https://device.report/manual/9055984

 

[kocamanusta]

veri tabanımıza bunu da ekleyelim bi kenarda dursun:

 

[kocamanusta]

kalem kağıt alıp yazıp çizerek üzerinde biraz düşündüm. önce üçgen bağlı dengeli bi yükün faz akımlarını sadeşeltirerek ayırmaya çalıştım.

birinci kol akımları: IR1-IS1-IT1
İkinci kol akımları: IR2-IS2-IT2

bir başka ifadeyle de:

birinci kol akımları: IRS-IST-ITR
ikinci kol akımları: ISR-ITS-IRT



üç fazı genelde R, S ve T tanımladığımız için hem yük gösterimini hem de vektor diyagramını bu bağlamda çizdim.

şimdi vektor diyagramına baktığımda bi çok şey daha iyi anlaşılıyor. hemen maddeler halinde yorumluyorum. eksik ve yanlişlarım varsa araya girmenizi rica ediyorum.

IRS ve IRT akımlarını ayrı ayrı ölçerseniz faz akımlarını beraber ölçerseniz IR hat akımını görürsünüz.

IST ve ISR akımlarını ayrı ayrı ölçerseniz faz akımlarını beraber ölçerseniz IS hat akımını görürsünüz.

ITR ve ITS akımlarını ayrı ayrı ölçerseniz faz akımlarını beraber ölçerseniz IT hat akımını görürsünüz.

***********************************************

IRS ile ISR, IST ile ITS ve ITR ile IRT akım çftleri birbirine 180 derece ters akımlar. bu akımları tek tek ölçerseniz faz akımlarını çiftler halinde ölçerseniz sıfır amper görmeniz gerekir.

************************************************


bi de hat akımlarının faz akımlarından 30 derece geride olduğu görülüyor.

************************************************

kısaca birinci kol akımları ile ikinci kol akımları birbirinin tersi olduğu için bu altı kablo kaçak akım pensampermetresiyle çenelenip ölçüm alınsa sıfır amper görülmesi gerekir.

**************************************************

eveeet şimdi merak ettiğimiz o soruyu tekrar soralım mı?

 

[emodiyator]

kalem kağıt alıp yazıp çizerek üzerinde biraz düşündüm. önce üçgen bağlı dengeli bi yükün faz akımlarını sadeşeltirerek ayırmaya çalıştım.

Ekli dosyayı görüntüle 110685

birinci kol akımları: IR1-IS1-IT1
İkinci kol akımları: IR2-IS2-IT2

bir başka ifadeyle de:

birinci kol akımları: IRS-IST-ITR
ikinci kol akımları: ISR-ITS-IRT



üç fazı genelde R, S ve T tanımladığımız için hem yük gösterimini hem de vektor diyagramını bu bağlamda çizdim.

şimdi vektor diyagramına baktığımda bi çok şey daha iyi anlaşılıyor. hemen maddeler halinde yorumluyorum. eksik ve yanlişlarım varsa araya girmenizi rica ediyorum.

Ekli dosyayı görüntüle 110686

IRS ve IRT akımlarını ayrı ayrı ölçerseniz faz akımlarını beraber ölçerseniz IR hat akımını görürsünüz.

IST ve ISR akımlarını ayrı ayrı ölçerseniz faz akımlarını beraber ölçerseniz IS hat akımını görürsünüz.

ITR ve ITS akımlarını ayrı ayrı ölçerseniz faz akımlarını beraber ölçerseniz IT hat akımını görürsünüz.

***********************************************

IRS ile ISR, IST ile ITS ve ITR ile IRT akım çftleri birbirine 180 derece ters akımlar. bu akımları tek tek ölçerseniz faz akımlarını çiftler halinde ölçerseniz sıfır amper görmeniz gerekir.

************************************************


bi de hat akımlarının faz akımlarından 30 derece geride olduğu görülüyor.

************************************************

kısaca birinci kol akımları ile ikinci kol akımları birbirinin tersi olduğu için bu altı kablo kaçak akım pensampermetresiyle çenelenip ölçüm alınsa sıfır amper görülmesi gerekir.

**************************************************

eveeet şimdi merak ettiğimiz o soruyu tekrar soralım mı?

Evet tatmin edici çok güzel mantıklı

 

[kocamanusta]

fikrimi olgunlaştırdığımda deneyle ilgili bi çekincemi anlatmaya çalışacağım fakat öncesinde şu soruyu sormak istiyorum:

bi yıldız-üçgen motor devresinde 100, 200, 300, 500 veya 1000 metre kol kablosu kullanılmış olsun. sizi mi kıracağım, toprağa akan kapasitif kaçak akım da 100, 200, 300, 500 ya da 1000mA olsun. şimdi böyle bi kaçak akımı kol kablolarında göreceğiz ama giriş hattında görmeyeceğiz, öyle mi?

 

[kocamanusta]

epey bi okuma yaptım anladığımı özetlemeye çalışayım. üçgen bağlı dengeli yüklerde sadece pozitif dizi akımı mevcut. üçgen bağlı dengesiz yüklerde ise pozitif dizi, negatif dizi ve sıfır dizi akımları da mevcut. işte bu dengesizlik hesabı zorlaştırıyor.

''üçgen bağlı dengeli yük'' demek:
eşit empedanslı, aynı güç faktörüne sahip yükleri anlamalıyız. aynı zamanda kaynak gerilimleri de eşit olmalı.

üçgen bağlı yük dengesizse sıfır dizi akımları oluşur fakat nötre akamayacağı için bağlantı konfigürasyonu gereği sistemin içine hapsolur. bu şu anlama geliyor; biz bu sıfır dizi akımlarını kol devrelerinde görebiliriz ama hat akımlarının vektorel toplamı yine sıfır olacaktır. tam da bizim tartıştığımız durum yani.

burdan çıkardığım sonuç şu:

ideal dengeli üçgen bağlı bi yükte biz kol kablolarında kaçak akım görmememiz gerekiyor, görüyorsak empedansta ve-veya besleme gerilimlerinde sıkıntı vardır ve bu da dolaylı yoldan akıma yansıyacaktır. aynı durum güç faktörü için de geçerli.

bundan sonra yapılacak test ve deneyler bu bağlamda anlattıklarımı ya doğrulayacak ya da yanlışlayacaktır.

sabrınız için teşekkürler.

 

[emodiyator]

epey bi okuma yaptım anladığımı özetlemeye çalışayım. üçgen bağlı dengeli yüklerde sadece pozitif dizi akımı mevcut. üçgen bağlı dengesiz yüklerde ise pozitif dizi, negatif dizi ve sıfır dizi akımları da mevcut. işte bu dengesizlik hesabı zorlaştırıyor.

''üçgen bağlı dengeli yük'' demek:
eşit empedanslı, aynı güç faktörüne sahip yükleri anlamalıyız. aynı zamanda kaynak gerilimleri de eşit olmalı.

üçgen bağlı yük dengesizse sıfır dizi akımları oluşur fakat nötre akamayacağı için bağlantı konfigürasyonu gereği sistemin içine hapsolur. bu şu anlama geliyor; biz bu sıfır dizi akımlarını kol devrelerinde görebiliriz ama hat akımlarının vektorel toplamı yine sıfır olacaktır. tam da bizim tartıştığımız durum yani.

burdan çıkardığım sonuç şu:

ideal dengeli üçgen bağlı bi yükte biz kol kablolarında kaçak akım görmememiz gerekiyor, görüyorsak empedansta ve-veya besleme gerilimlerinde sıkıntı vardır ve bu da dolaylı yoldan akıma yansıyacaktır. aynı durum güç faktörü için de geçerli.

bundan sonra yapılacak test ve deneyler bu bağlamda anlattıklarımı ya doğrulayacak ya da yanlışlayacaktır.

sabrınız için teşekkürler.

Söylediklerinizden hareketle kontak temas direnci ,gerilimlerin eşit olmaması, kablo uzunluk farkları gibi etkenler ve bu etkenlerinde tam olarak düzeltilemeyeceğini varsayarsak bu sistemlerde bu akımları görmeye devam edeceğiz sanırım .