Volt, amper, watt ve tork ilişkisi

[oaykac]

Bir step motor 24 volt 2 amperle 48 wattlık bir enerji ortaya çıkararak örneğin 1 kilogramlık yükü taşıyorsa, aynı motora 12 volt 4 amper verdiğimizde yine 48 wattlık bir güç ortaya koyacağı için yine 1 kilogramlık yükü taşır anlamına gelir mi? Eğer bu doğru bir düşünce ise aradaki fark 24v verdiğimizde bu işi daha hızlı yapması gerekir anlamına gelir.

1. Bu doğru mu?
2. Torkları gerçekten aynı mı olur?

 

[taydin]

Ortalama 2 A için sarılmış bir sargıdan ortalama 4 A geçirirsen o sargı aşırı ısınır, bu da iç direncini yükseltir. Bir süre sonra artık ortalam 4 A geçiremez duruma gelirsin. Ayrıca aşırı ısı, step motorun kutuplarındaki sabit mıknatısları hızla eskitir ve daha az manyetik akı üretmelerine sebep olur. Neticede 12 V 4 A ile daha az tork alırsın, ve kutup mıknatısları aşırı ısıdan eskidikçe zamanla tork daha da azalır.

 

[binbaşı]

Sadece step motorların iç sargı yapıları 12 ve 24 volta çok uygun olduğunda ayni watt değeriyle ayni tork değerleri eşit olarak elde edilir. 24 voltluk step motor sargılarıyla 12 voltta ve 12 voltluk step motor sargılarıyla 24 voltta bu durumlar olamaz. Bunu şuna da benzetebiliriz; 48 watt güç değerinde tek bir trafomuz var ve bu trafonun 0-110-220 volt primer 3 pinli AC volt girişleri var. Şimdi biz 0-220 volt sarımından 110 volt AC'yi verirsek çıkışta net 48 watt, 24 volt çıkışı ve buna bağlı olan DC motorda buna karşılık gelecek torku alamayız, daha düşük watt ve voltu alırız, ancak 0-110 volt primer sarımından net 110 volt AC'yi verip sekonderinden 48 watt, 24 volt çıkışı o zaman çok net elde ederiz. 0-110 volt sekonderinden 220 volt AC verirsek trafo yanar. Buna benzer olarak da step motordan 48 watt'ın eşleniği olan ayni torku ayni şartta elde edebilmek için 12 voltta 12 volt, 4 A' lik sargı yapısına, 24 voltta ise 24 volt 2 A'lik sargı yapısına mutlaka sahip olunması ve her 2 durumda ayni watt değerinin karşılığı olan torku alabilmemiz için bu olmazsa olmaz olan bir şarttır.

Not: Sn. taydin'in değindiği gibi belirli sıcaklıklarda mıknatısiyete sahip olan metallerde bu mıknatısiyetin kaybolması noktasında "Curie Noktası" sıcaklık değerleri burada çok önemlidir, aşağıdaki linkte sıcaklık ve metalin cinsine göre bunun net olarak da verilebildiği gibi. Daha düşük sıcaklık değerlerinde ise bu kritiğin aşılmasında (Bunun olabileceğine) kendi düşünceme göre buna pek ihtimal veremiyorum veya daha düşük sıcaklık dereceleri için böyle bir olumsuzluğu belirten üyemizle ayni fikirde değilim ne yazık ki.

Ancak salt çelik mıknatıslar yerine birden fazla metalin alaşımı şeklinde yapılan yapay mıknatıslarda söz konusu olan "Curie Noktası" nispeten çok daha düşük sıcaklık değerlerine kadar inebiliyorsa ancak bu şartta sn. taydin'in belirttiği olumsuzluk durumu oluşabilir, ancak bu şartta bu görüşüne tam katılmam söz konusu olabilir.
https://www.metaluzmani.com/curie-kuri-noktasi/ Kolay gelsin.

 

[binbaşı]

Tork ile elektrik motorlarına uygulanan volt/amper/watt ilişkisini evde bizzat deneyini yaptığım Hoover marka eski, yarı otomatik 600 watt'lık çamaşır makinesi asenkron motoru (monofaze asenkron motoru) üzerinden örneklendireyim. Bu motora denemek amacıyla 100 volt AC'yi düşürücü trafodan uyguladığımda ayni devir ile dönebilmesine yine devam edebilmişti. Ancak torku veya milden alınan etkin gücü 220 volta göre oldukça düşük kalıp el ile kolayca frenlenip tutulabiliyordu. Oysa 220 voltta uygun Şebeke amperiyle frekansını alan ayni asenkron motorun milini elinizle kesinlikle frenleyip tutamazsınız. Buradan çıkan bir sonuçla; elektrik motorlarından istenilen (ideal) torku elde edebilmek için sargılarına step motor örneğindeki gibi motor sargı yapısına çok uygun volt/amperi asenkron motor ise uygun şebeke frekansını AC olarak motor sargılarından uygulamak gerekir, evdeki bu deneyden çıkan genel sonuç olarak. Kolay gelsin.