Sıvı Kalay Üretimi

rafetirmak

Üye
Katılım
14 Haz 2019
Mesajlar
13
Puanları
1
Sıvı Kalay Üretimi

P_20190806_082854_p.jpg

Youtube'da "liquid tin", "pcb tin plating" anahtarı kullanıldığında çok sayıda ticari ve kendin yap projesine ulaşmak mümkün ve aslında oldukça uygun fiyata kendi sıvı kalayınızı kendiniz de üretebilirsiniz. Bunun önünde tek engel ihtiyaç duyduğunuz malzemeyi az miktarda tedarik edebilme.

Bu anlatım aşağıdaki linkte yer alan videonun açıklaması niteliğindedir


GEREKLİ EMİNİYET TEDBİRLERİ ALINMADAN YAPILACAK UYGULAMALAR ZEHİRLENMELERE NEDEN OLABİLİR

Gerekli Malzemeler:
=============
1) En az %90 saflıkta kalay
(Her bir litre solüsyon için en az 10 gr)

2) HCI (Hidroklorik Asit) en az %30'luk çözelti
(Her bir litre solüsyon için 100 ml)

3) Tyroüre (ZEHİRLİDİR, CSN2H4), Malesef az miktarda tedariği oldukça zor ve pahalı
(Her bir litre solüsyon için en fazla 50 gr)

4) 1 litrelik 2 adet asite dayanıklı plastik şişe

5) 100 ml cam damlalıklı cam şişe

6) Saf su
( her bir litre solüsyon için 1 litre)


İŞLEM AŞAMALARI:
=============
UYARI: BÜTÜN AŞAMALAR BALKON GİBİ İYİ HAVALANAN BİR ORTAMDA YAPILMALIDIR.
KAPALI HAVALANMAYAN ORTAMDA YAPILMASI ZEHİRLENMEYE NEDEN OLABİLİR
---------------------------------------------------------------------------------------------
Basamak 1:
Kalayın HCI çözetisinin hazırlanması

Bu aşama en yavaş ilerleyen ve en uzun süren aşamadır.

Sn +2HCI ---------> SnCI2 + H2

Yaklaşık 30 saat sürer, ısıtıcılı manyetik karıştırıcıda yapılması önerilir. Ancak oda sıcaklığında da daha uzun sürede daha seyreltik çözelti elde etmek mümkündür. Oda sıcaklığında elde edilen bu çözelti hobi amaçlı uygulamalarda işinizi görecektir.

Basamak II:
Her ne kadar SnCI (Kalay Klorür, nam-ı diğer sıvı kalay) elde edilmiş olsa da bu çözeltiye bakır levhayı daldırdığınızda Sn (Kalay) ile kaplanmaz. Bunun nedeni reaksiyonun kendinden gerçekleşmesinin mümkün olmamasıdır. Reaksiyonun kendinden gerçekleşebilmesi için sülfat iyonuna ihtiyaç vardır. Sülfat iyonu ise thiourea'dan elde edilebilir.

Bu aşama kendi kendinize sıvı kalay üretmeniz önündeki en önemli engelle karşılaşacağınız aşamadır.
Thiourea'nın az miktarda ucuza tedariği zor. Bir kaç kişi ortaklaşa almanız en mantıklısı. Ankara'da ihtiyaç duyan olursa elimde artan malzemeyi paylaşabilirim.

Herşeyden önce thiourea'nin ZEHİRLİ olduğu unutulmamalıdır.

100 ml saf suya 5 gr Thiourea ekleyerek oluşturduğunuz çözelti pcb kalay kaplama seti için yeterli olacaktır.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Basamak III:
PCB'nizin kalay ile kaplanması

III-1 Aseton, lazer yazıcı tonerini çözebilen bir maddedir . Ancak kalay kaplama öncesi bakır plaka temizliği için yeterli olmayabilir. Ben bakır plakayı zımpara ile hafif aşındırarak temizlemeyi tercih ediyorum

III-2 Daha sonra sığ bir kaba PCB'yi yerleştiriyorum.

III-3 Bakır plakanın üzerini thirourea çözeltisi ile kaplanana kadar, thirourea damlatıyorum.

III-4 Kaç damla damlattıysam (ör 10 damla) bir o kadar daha damlatıyorum (ör 20)

III-5 Toplam damlattığım thirourea'nın 10'da biri kadar SnCl2 (sıvı kalay) damlatıyorum (ör: 20 damla thirourea-->2 damla SnCl2)

III-6 Bir dakika sonra oluşan kalay miktarına göre aktivatör ya da sıvı kalaydan ekleme yapabilirsiniz (çevre sıcaklığı, sabunlaşma, hava ile etkileşerek kalayın kalay oksite dönüşmesi gibi faktörler).

III-7 SnCl2(sıvı kalay), thirourea çözeltisiyle birleştiğinde sabuna dönüşebilir. Bundan endişelenmeyin normal bir durumdur. Kaplama işlemi devam edecektir.

III-8 Kaplama işlemi sizi memnun eden miktara ulaşıncaya kadar bekleyin. İtal ticari sıvı kalay karışımlarında 1 dakika yeterli olmakta ancak oda sıckalığında karışımı hazırladıysanız 2 mol seviyesinde SnCl elde etmeniz çok mümkün değil bu nedenle süre uzayacaktır. Kümülatif zaman aralıklarında çözeltinizin etkin kaplama miktarını test edebilirsiniz

örneğin 1 dakika-->2 dakika--->3 dakika--->5dakika--->8 dakika--->13 dakika--->21 dakika gibi

oda sıcaklığında hazırlanmış çözelti için 5-13 dakika bandında yeterli kaplamaya ulaşılmaktadır.

III-9 Kaplama işelemi tamamlandıktan sonra sıvıyı dökmeyin, hava almayacak şekilde saklayabilirseniz kalay oksite dönmesini engellersiniz ve bunu ilerde tekrar kullanabilirsiniz
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
SONUÇ:
Yaklaşık 2,5L kaplama solüsyonu için yeterli SnCl2 (Sıvı Kalay) ve 3L kaplama solüsyonu iççin yeterli (Thirourea) çözeltisini 100 tl gibi maliyetle elde edebilirsiniz. Oldukça ucuz ve kullanışlıdır.
Yılda 20 litre civarında kullanıyorum, ancak en az malzeme aldığınızda 100 L solüsyon yapacak kadar almanız gerekiyor.
============================================================

ARTAN MALZEMEYİ ANKARADA İHTİYAÇ DUYAN OLURSA İLETİŞİME GERÇERSE PAYLAŞMAKTAN MEMNUN OLURUM.

Malesef Ankara'da kimsayal malzeme fiyatları İstanbul'daki perakendicilerin 2-3 katı ve az miktarda bulmak çok zor.

İnternetten 100 gr az miktarda satışların fiyatlarıda aşırı yüksek.

==============================================================
 
Son düzenleme:
Şu zehirli maddeyi merak ettim, ne kadar sürede uçuyor elle tutulabilir hale gelir?

Güzel ve uyarıları dahi atlamadan sade bir dille tarif etmissiniz sizi tebrik ediyorum Allah islerinizde kolaylıklar sağlasın, benzer uygulamalarin projelerin artmasını forumumuzda görmeyi dilerim.
 
Çok teşekkür ederim.

Ankarada sıvı kalay bulamayınca kendim üretmeye karar verdim.
Oldukça uygun fiyata mal oldu ancak bana 20 litresi gerekli elimde fazladan 80 litrelik malzeme kaldı.
En önemli sorun az miktarda malzemeyi ucuza tedarik edebilmede, üretimini de ilgilenenlerle paylaşmak istedim.

İlk yardım ve emniyet tedbirleri hakkında detaylı bilgi malefes bulamadım.
Labratuar ortamında çeker ocak gibi bir sistemin içinde bu işlemler yapılmakta, bu nedenle balkonda yapılması en uygun.

Thiroure solunması ya da yutulması Hidroklorik asit ve diğer pcb malzemleri gibi zehirlenmeye neden olabilmekte. Çözünme süresi hakkında detaylı bilgim malesef yok.

Aşağıdaki linkte temel ilk yarım bilgileri çok kısa da olsa verilmiş

https://cameochemicals.noaa.gov/chemical/4635

====================
Sıvı Kalay Nasıl Bozulur ?
====================

SnCl2 iyi muafaza edilmez ise 2 ay içinde oksijenle birleşerek SnCl4'e dönüşebilir. Bu durumda çözeltiniz kaplama yapmaz.

2SnCl2+O2+4HCl----->2SnCl4+2H2O
 
Son düzenleme:
Sıvı kalay ile iligli tıbbi bilgilere aşağıdaki dökümandan ulaşabilrisiniz


https://www.mgchemicals.com/downloads/msds/01 English UK SDS/sds-421-l en uk.pdf

Genel olarak

Hazard statement(s);
H302 Harmful if swallowed. ----->yutulursa zarar verir
H314 Causes severe skin burns and eye damage. --->deri ve gözde harabiyete neden olur
H317 May cause an allergic skin reaction. ---->allerjik deri reaksiyonalarına neden olur
H351 Suspected of causing cancer. --->kansorejen olma şüphesi
H361 Suspected of damaging fertility or the unborn child. ---> anne karnındaki çocuğa zrar verebilir
H412 Harmful to aquatic life with long lasting effects. --->uzun süreli deniz anlılarına zarar verir
 
Kalay Kaplama Kalitesinin Düşük Olma Nedenleri
================================

1) Kalay kaplama yapılacak bakır levha her şeyden önce temiz olmalıdır;
Parmak izi, cilt yağı, bakır oksit gibi, bakır levha yüzeyindeki kirlenmeler aktive edilmiş sıvı kalay çözeltisinin iyi çalışmasını engeller.

2) Bakır plaka kalay kaplama öncesi eritiliken kullanılan kimyasallar (özellikle peroksit) iyi temizlenmezse aktive edillmiş sıvı kalay çözeltisini bozar.

Çözüm Önerileri
==================================
1) Bakır levha üzerindeki organik kir isopropil alkol ile temizlenebilir

2) Bakır levha üzerindeki toner lekeleri aseton ile temizlenebilir (isopropil alkol ve asetonun toner üzerine etkileri birbirine zıttır, buna dikkat edilmeli)

3) Bakır oksit nitrik asit ile temizlenebilir. Dikkat edilmesi gereken nitrik asitin bakır oksite etkidiği gibi bakıra da etki etmesidir.

4) Sıra ille uygun temizleyicilerden bir yada bir kaçı kullanılarak yapılan temizleme işlemlerinden sonra, bakır plaket suyla durulanmalıdır.

5) Temizlik işleminden sonra bakır plaketin yüzeyine kesinlikle dokunulmamalıdır.

6) Film kaplı bakır levhalar her türlü kirlenmeye karşı korunduğu için oldukça kaliteli sonuç vermektedir.
 
Son düzenleme:
Sıvı Kalay Kaplamanın Sınırları
====================

Sıvı kalay oldukça kullanışlı bir ürün olmasına karşın, prototipleme amaçlı olduğu unutulmamalıdır.

ebay'da sık rastlayacağınız BUNGARD marka SUR-TIN ile ilgili uyarılar, kendi ürettiğiniz sıvı kalay içinde geçerlidir.

https://www.bungard.de/index.php/en/products/surfaces/bungard-sur-tin

====================

Bu bilgileri açıklayalım;

1) Sıvı kalay kaplama normal lehimle de (60% Sn, 40%Pb) lehimlenebilir ancak tavsiye edilen kurşunsuz lehim ile lehim yapılmasıdır (90%Pb).

2) Eğer revizyon ya da tamir gerekecekse, sıvı kalay kaplama birden fazla kez yapılacak lehimlemeler için uygun değildir. Tecrübem bir kez tamiri tolere ettiği yönünde.

3) MG Chemicals'ın sıvı kalay ürünlerinde rastlamadığım bir uyarı. Ancak sıvı kalay ile ilgili forumlarda rastladığım bir şikayet; Bungard'ın ürünü için 12 ay raf ömrü verirken, lehim yapılabilirlik için 6 ay ömür veriyor.

001.PNG


4) Bu da önemli bir uyarı; MG Chemicals sıvı kalayı için, raf ömrü ile aynı süre kullanım ömrü vermekte ( 2 yıl). Ancak Bungard karışım hazırlandıktan sonra bir kaç hafta ömür vermiş. Bu da mantıklı. Kendi ürettiğiniz sıvı kalay da aktive edildikten sonra kullanım ömrü Bungardın ürünü ile benzer şekilde olacaktır. Şahsi tecrübem 5 gün 1 hafta yönünde. Bu nedenle sıvı kalayı ve aktivatörü ayrı ayrı muhafaza etmek ve ihtiyaç oldukça aktifleştirilmiş karışım hazırlamak uygun bir yöntem.

002.PNG
 
Son düzenleme:
Bakır Oksit Leklerinin Temizlenmesi
===================================

Bu yazıda başarılı bir kalay kaplamanın önündeki önemli engellerden biri olan bakırın oksitlenmesinden kaynaklanan lekelerin temizlenmesini biraz daha detaylı anlatmaya çalışacağım;

Bakır aktif bir metaldir ve oksijenle çeşitli bileşikler oluşturur;

Bakır (I) oksit (cuprous oxide, Cu2O)
Bakır (II) oksit (cupric oxide, CuO)
Bakır peroksit (CuO2)
Bakır (III) oksit (Cu2O3)

Bakır plakadaki oksitlerin, alttaki bakır katmanına zarar vermeden temizlenmesinde organik asitler tavsiye edilmektedir. Asetik asit oda sıcaklığında bu amaçla kullanılabilir.

Nitrik asitte bakır oksitlerin temizlenmesinde kullanılabilir ancak nitrik asit hem bakır oksite hemde alttaki bakırın kendisine etki edeceği akılda tutulmalıdır.

Cu + 4HNO3 --> Cu(NO3)2+2NO2+2H2O (Konsantre Nitrik Asit)

3Cu+8HNO3 --> 3Cu(NO3)2+2NO+4H2O (Seyreltik Nitrik Asit)

===============================================================
Not: Elektoliz ile kalay kaplama makinelarının temizleme sıvılarında sülfirik asit içeren sıvılar kullanılmakta ancak bunlarla ilgili şu aşamada somut güvenilir bilgiye sahip değilim. Seyreltik sülfirik asit bakır ile tepkimeye girmez (konsatre sülfirik asit ısıtıldığında bakır ile tepkimeye girer). HCl oksijen içermediği için bakır ile tepkimeye girmez. Ancak sülfirik asit de HCl de ayrı ayrı bakır oksit ile tepkimeye girer. Ancak bunların detaylı biligisine sahip değilim, hiç denemedim.

KAYNAK:
Asetik Asit İle Çeşitli Bakır Oksitlerin Düşük Sıcaklıkta Temizlenmesi ile İlgili Bilimsel Makale
http://jes.ecsdl.org/content/148/11/G640.abstract

Researchgate'de Bakır Oksit Temizliği ile ilgili bir tartışma
https://www.researchgate.net/post/how_to_remove_copper_oxide_layer

Çeşitli Bakır Oksit Temizleme Materyallerinin Karşılaştırmalı İncelemesi
https://www.robotroom.com/Toner-Transfer-Etching-1.html

Bakır/ Bakır Oksit REaksiyonları İle İlgili Muhtelif Tartışmalar
https://www.quora.com/When-copper-r...hich-gas-will-be-produced-during-the-reaction
https://www.quora.com/Does-sulfuric-acid-react-with-copper
https://www.quora.com/Does-copper-oxide-react-with-hydrochloric-acid
 
Sıvı Kalay Kaplama Kalınlığı
==================

MG Chemicals'ın Borik Asit bazlı sıvı kalay çözeltisinin kaplama kalınlığı eğrisi

Ekran Alıntısı.PNG


Bu grafiği açıklayalım;
------------------------

1) Kendi hazırladığınız sıvı kalay çözeltisi HCI bazlı olduğu için MG Chemicals'ın çözeltisine göre daha yavaş kaplama yapması beklenir.

2) Kaplama kalınlığı sıcaklık ve zaman ile ilişkilidir.

3) 5 dakikalık birim zamanda (HCI bazlı hazırladığınız çözeltide bu süre 8-15 dakika aralığında olacaktır) optimum kapla kalınlığı 0.5 micron ile 2 micron arasında değişmektedir.

4) Oda sıcaklığında birim zamanda gerçekleşen kaplama 0.5 micronluk en ince kaplamadır. Sıcaklık arttıkça birim zamanda gerçekleşen kaplama kalınlığı artar. Ancak optimum kaplama kalınlığı elde edildikten sonra sürenin uzatılması ile kaplama kalınlığında bir artış olması beklenmez (eğri plato çizer).

5) Oda sıcaklığında kendi hazırladığınız çözeltide; aktivatör ve sıvı kalayı karıştırdığınızda sabunumsu beyaz bir çökelti oluşur . Bu çözelti kaplama yapar. Çökelti kısa bir sürede katılığını kaybetmeye başlar uzun süre bekletildiğinde saydam rengine geri döner. Çökeltinin oluşma nedeni sıcaklığın az olmasıdır. Sıcaklığın artırılması ve çözeltisinin belli bir süre karıştırılması faydalı olur. Ben mari kabı kullanmak faydalı olabilir. Unutulmaması gereken kaplamamnın havalandırması olan ortamda yapılması gerektiğidir.

6) Kendi hazırladığınız çözelti içinde kart kaplandıktan sonra beyaz sabunumsu çökelti yollar etrafında birikerek daha katı birikinti oluşturuyorsa, kartı su ile yıkayıp bir kez daha çözelti içinde bekletmeniz kaplama kalınlığını artırmanıza yardımcı olabilir (15 dakika beklet-->yıka-->15 dakika beklet--->yıka-->15 dakika beklet gibi)
 

Forum istatistikleri

Konular
127,952
Mesajlar
913,873
Kullanıcılar
449,599
Son üye
Gksn

Yeni konular

Geri
Üst