emodiyator
Profesyonel Üye
Arkadaşlar yaptığım araştırma sonucunda og. referanslı kompanzasyon sistemlerinin büyük yanılmalarla çalıştığını gözlemledim ve konuyu açma gereği duydum.Bu sorunlardan ilki og. referanslı sistemlerin kompanze işlemlerini a.g kısmından yapıyor olması yani akım bilgisi og. den alınıyor fakat sisteme karşı reaktif a.g kısmından basılıyor.Bu tek trafolu sistemlerde uygulanabilir fakat birden fazla trafolu abonelerde güç kalitesinin bozulmasına fakat sonuçta endeks değerlerinin toplamda tutmasına neden oluyor.
Olayı şöyle izah edeyim 2 trafomuz olduğunu varsayalım birinin reaktif ihtiyacı 50 kvar diğerinin ise 150 kvar toplamda 200 kvar endüktif reaktifimiz olduğunu varsayalım.Şimdi röle 200 kvar reaktifi bastırmak için tek trafonun ag. sinden 200 kvar lık kondansatör devreye almaya çalışacaktır.Her iki trafonun ag. kısmını incelediğmizde aslında sekonder tarafında 200 kvar lık reaktif olmadığını fakat röle tek noktadan basacağı için belki endeks değerleri normal gözükecek fakat kompanzasyonun yapıldığı a.g kısmında güç kalitesi bozulacaktır.
Olayın birde tek trafo yönünden yanılma oranları üzerinden hesaplayalım.Piyasa araştırması yaptığımızda bu sistemlerle sunulan akım trafo oranlarını incelediğimizde kompanzasyon yapacağımız trafo nominal akım değerine uygun seçilmesi gereken akım trafolarının özel üretimle 50/5,100/5,40/1 gibi oranlarda genellikle yapıldığını hata sınıfının ise 0,5 olduğunu görüyoruz.Bunun yanında röle minimum algılama akımlarına baktığımızda piyasadaki yeni nesil rölelerde bile 0,003-0,010-0,050 miliamper değerlerinden olduğunu ve bunu akım trafosu çevirme oranı ile yaptığımız minimum algılama hesabında çok ciddi miktarlarda reaktifi kaçırdıklarını gözlemliyoruz.Mesela olayı bir örnekle açıklayalım 40/1 akım trafomuz olduğunu 1000 kva trafo ile 0,003 algılama hassasiyetine sahip röle kullandığımız varsayalım 40/1 akım trafosu 0,5 yanılma oranı 0,2 amper akımın altını algılamayacaktır.Bunun yanında röle yanılma hesabını yapalım 0,003 x 40 = 0,12 amper akımın da röle tarafından algılanamayacağı görülür.Yani toplamda 0,12+0,2 =0,32 amperin altını sistem algılayamayacaktır.Bunu güce çevirirsek 0,32 x 1,73 x 31500 =17,4 kvar değerin altını algılamada sorun yaşacaktır.
Eğer trafonuz nominal akımı ile akım trafosu arasındaki fark büyüdükçe yanılma oranı da beraberinde büyüyecektir.Yukarıdaki verdiğimiz örnek te 1600 kva trafo için 40/1 için yapmıştık hesabı bunu 100/5 için yaparsak bu defa yanılma oranı 27,2 kvar a kadar çıkacaktır.
Özetle şunu söylebiliriz tek trafolu ve trafosu tam yüke yakın çalışan sistemlerde og. referanslı rölelerde bu sistemler çalışabilir fakat değişken yüklü belli zamanlarda yükü %10 un altına düşen sistemlerde sonuç tam bir facia oluyor.Hatta şunu da ekleyelim mevcut ag. den akım bilgisi alan rölelerde class ları aynı olmasında rağmen yanılma oranı og. referanslı akım trafosuna göre çok düşük kalmaktadır.Yani yukarıdaki örnekten gidersek 1600 kva trafomuzu biz a.g den yani 2500/5 class 0,5 akım trafosu ile kompanze etmemiz yüklerimiz değişken ise daha mantıklı olacaktır.
Olayı şöyle izah edeyim 2 trafomuz olduğunu varsayalım birinin reaktif ihtiyacı 50 kvar diğerinin ise 150 kvar toplamda 200 kvar endüktif reaktifimiz olduğunu varsayalım.Şimdi röle 200 kvar reaktifi bastırmak için tek trafonun ag. sinden 200 kvar lık kondansatör devreye almaya çalışacaktır.Her iki trafonun ag. kısmını incelediğmizde aslında sekonder tarafında 200 kvar lık reaktif olmadığını fakat röle tek noktadan basacağı için belki endeks değerleri normal gözükecek fakat kompanzasyonun yapıldığı a.g kısmında güç kalitesi bozulacaktır.
Olayın birde tek trafo yönünden yanılma oranları üzerinden hesaplayalım.Piyasa araştırması yaptığımızda bu sistemlerle sunulan akım trafo oranlarını incelediğimizde kompanzasyon yapacağımız trafo nominal akım değerine uygun seçilmesi gereken akım trafolarının özel üretimle 50/5,100/5,40/1 gibi oranlarda genellikle yapıldığını hata sınıfının ise 0,5 olduğunu görüyoruz.Bunun yanında röle minimum algılama akımlarına baktığımızda piyasadaki yeni nesil rölelerde bile 0,003-0,010-0,050 miliamper değerlerinden olduğunu ve bunu akım trafosu çevirme oranı ile yaptığımız minimum algılama hesabında çok ciddi miktarlarda reaktifi kaçırdıklarını gözlemliyoruz.Mesela olayı bir örnekle açıklayalım 40/1 akım trafomuz olduğunu 1000 kva trafo ile 0,003 algılama hassasiyetine sahip röle kullandığımız varsayalım 40/1 akım trafosu 0,5 yanılma oranı 0,2 amper akımın altını algılamayacaktır.Bunun yanında röle yanılma hesabını yapalım 0,003 x 40 = 0,12 amper akımın da röle tarafından algılanamayacağı görülür.Yani toplamda 0,12+0,2 =0,32 amperin altını sistem algılayamayacaktır.Bunu güce çevirirsek 0,32 x 1,73 x 31500 =17,4 kvar değerin altını algılamada sorun yaşacaktır.
Eğer trafonuz nominal akımı ile akım trafosu arasındaki fark büyüdükçe yanılma oranı da beraberinde büyüyecektir.Yukarıdaki verdiğimiz örnek te 1600 kva trafo için 40/1 için yapmıştık hesabı bunu 100/5 için yaparsak bu defa yanılma oranı 27,2 kvar a kadar çıkacaktır.
Özetle şunu söylebiliriz tek trafolu ve trafosu tam yüke yakın çalışan sistemlerde og. referanslı rölelerde bu sistemler çalışabilir fakat değişken yüklü belli zamanlarda yükü %10 un altına düşen sistemlerde sonuç tam bir facia oluyor.Hatta şunu da ekleyelim mevcut ag. den akım bilgisi alan rölelerde class ları aynı olmasında rağmen yanılma oranı og. referanslı akım trafosuna göre çok düşük kalmaktadır.Yani yukarıdaki örnekten gidersek 1600 kva trafomuzu biz a.g den yani 2500/5 class 0,5 akım trafosu ile kompanze etmemiz yüklerimiz değişken ise daha mantıklı olacaktır.
Son düzenleme:
