ENTERKONNEKTE SİSTEM NEDİR?
İngilizce interconnect (bir elektrik veya makine güçleri taşıyanlar arasında bağ kuran
Şebeke).
Genellikle birbirinden uzak olan elektrik üretim santrallariyla tüketim merkezleri arasindaki baglanti, iletisim sebekesi ve
enterkonnekte sistemlerle saglanir. Elektrik depolanamadigindan, üretildiginde hemen kullaniciya ulastirilmasi gerekir. Bu
da üretim ve tüketimin her an dengede tutulmasi demektir. Öte yandan tüketim miktari bölgelere, mevsimlere ve hatta günün
saatlerine göre büyük degisiklikler gösterebilir.
Enterkonnekte sistemler, üretimi tüketim düzeyindeki degisimlere uyarlamayi saglar. Elektrigin iletimiyse, gerilimin gücüne bagli
olarak tasima iletim sigasi degisen elektrik hatlari araciligiyla gerçeklestirilir. Gerilim arttiginda iletim isleminde ciddi
tasarruflar saglanir: enerji kaybi gerilim düzeyiyle ters orantili oldugu için enerjiden, hat miktari azaldigi için yerden,
sebekedeki bakim masraflari azaldigi için de harcamalardan tasarruf edilir. Mesela, 1000 MW'lik bir nükleer santralin ürettigi
elektrigi bosaltmak için, 380000V'luk bir hat kullanilir; oysa ayni isi görmek için 154000V'luk alti hat veya 66000V'luk 30 hat
gerekir.
Enterkonnekte sistemler çok daginik bölgelerin üretim imkanlarini birlestirerek, ayni malzeme güvenligi bakimindan gerekli
olan güç miktarinin azalmasini saglar. Arizalar meydana geldiginde, yerinde degistirilmesi gereken parçalar o an için elde
bulunmayabilir. Bu durumda enterkonnekte sistem yardima kosar; elektrik dagitim istasyonlarinda gerilimin akis yönü
ayarlanarak aninda ve en az harcamayla üretim ile tüketim arasindaki denge saglanir. Sebekenin yönetimi için gerekli emirler
ve bilgiler özel iletisim hatlari, özel telsizler kullanilarak saglanir.
Sebeke ve Gerilimler
Gerilim ne kadar yüksek olursa, bir hattin iletebilecegi elektrik miktari da o kadar yüksek olur. Üretim santrallarindan çikan çok
büyük miktarlardaki akimi iletebilen hatlar Türkiye' de 380000V veya 154000V düzeyindedir. Uzak mesafeler arasina kurulan
büyük iletisim sebekeleri ve enterkonnekte sistemler bu tip hatlardan olusur. Bu sebekeler, bütün üretim santrallarini birbirine
baglar. Elektrik, gerilimi düsürüldükten sonra bölgesel sebekelere iletilir ve bu sebekeler yardimiyla ayrilarak dagitim
merkezlerine gönderilir.
Iletim sebekesi bölgesel, ulusal veya uluslar arasi ölçekte de olsa, yönetim ve organizasyon nedenleriyle iletim islemi Türkiye'
de 34500V veya bunun üzerindeki bir gerilim düzeyinde gerçeklestirilir. En çok kullanilan 380000V, 154000V, 66000V veya
24500V'tur. 34500V'un altindaki gerilimlere ortalama gerilimler olan 20000V ve 15000V veya alçak gerilim olan 380 veya
220V'luk "dagitim gerilimleri" denir.
Çağdaş elektrifakasyonda elde edilen ilerlemeler,her bir bölgenin kendine özgü bir santralına sahip olmasınınher zaman amaca uygun olmadığını,buna karsın elektrik santrallerinin en uygun koşulları gösteren yerlere kurulmasının doğu ve daha ekonomik olacağını göstermiştir.Örneğin ,linyit kökürü ile çalışan bir termik santralinin kurulmasındabu santralin olabildiği kadar linyit yataklarına yakın olması ve gerekli sağutma için yakınlarında bir akarsu bulunması lazımdır.Aksi halde kömürün santrale kadar taşınması gibi sorunlarla karşılaşılacak ve dolayısıyla enerjinin üretimi hiçte ekonomik olmayacaktır.
Bu ve bunun gibi nedenlere bağlı olarak teknik koşulları gercekleştiren en uygun yerlere elektrik santralleri kurulur.
İşte bir ülkenin tamamının yada belırli bölgelerinin elektrik enerjı gereksimini karşılayabilecek bir biçimde üretim ile tüketim merkezleri arasındaki enerjı alış verişini sağlayan enerji taşıma sistemine ENTERKONNEKTE SİSTEMİ denir
120v (Amerika) voltajıyla çalışan şarj cihazını 220v ile çalıştırma
