Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda enerji rekoru!

elektronikmuh

Yönetici
Yönetici
Yönetici
Katılım
13 Ocak 2007
Mesajlar
2,235
Puanları
1,866
Yaş
47
cern.jpg

Evrenin oluşumuna dair cevaplar arayan, 'nereden geldik, nereye gidiyoruz' temalı insanlık tarihinin en büyük deneyinde rekor kırıldı.
Denemeler esnasında Büyük Hadron Çarpıştırıcısı içinde yer alan atom çekirdeğindeki protonların çarpışmasından tam tamına 1.18 trilyon volt'luk enerjiyle açığa çıktı. Daha önceki rekor 2001 yılında Chicago'daki Tevatron parçacık hızlandırıcısı tarafından kaydedilen 0.98 TeV'lik enerji üretimi idi. Uzmanlara göre Büyük Hadron Çarpıştırıcısı tam kapasiteye eriştiği vakit üretilecek enerji miktarı ise 7 trilyon elektron volt'a kadar çıkacak. Tüm bu girişimlerin 'ara' sebebi, evrenin Büyük Patlama ertesindeki oluşumunun hemen sonrasındaki (bu 'hemen sonra'dan kasıt saniyenin 1-2 trilyonda biri oluyor bu arada!) ortama, bu ortamdaki atom altı parçacıklarına, bunların hareketlerine dair bilgi sahibi olabilmek. Ana sebep ise, bu deneyle beraber yıllardır hem fizikçilerin hem de felsefe filozoflarının kafa yordukları 3 maddeyi tanımlayabilmek. Bu maddelerden ilki Higgs olarak da bilinen Tanrı Maddesi iken diğer ikisi ise 'karanlık madde' ile 'anti-madde'. (Hani Dan Brown'un Melekler ve Şeytanlar kitabında konu ettiği anti-madde)

Madem bu kadar bilgi verdik üşenmeyip devamını da getirelim :)

İşte yukarıda bahsettiğimiz bu proton çarpıştırılmasının asıl amacı bu çarpışmanın açığa çıkardığı enerjiden protonların yayacağı quarkların da çarpışmasını sağlamak. Öngörülen tahmini değer ise saniyede 40 milyon çarpışma. İşte tüm bu aktivite ertesinde 'Tanrı Maddesi'nin ortaya çıkması umuluyor. Tanrı maddesi denilen şey, kütleyi kütle yapan madde. Sadece tek olarak var olduğu için görüntülenmesi imkansız olarak addedilen madde de bu zira. (Ki zaten Hawking'in 'deney başarısız olacak' demesinin altında yatan sebep de bu maddenin 'sadece tek olarak var olması' hipotezi. Bu hipotezi ilk ortaya atansa bildiğim kadarıyla Einstein'ın öğrencisi Bohr olsa gerek.)

Deney ertesinde bulunması amaçlanan ikinci madde ise evrenin %30'unu oluşturan karanlık madde. Karanlık madde olarak isimlendirilmesinin sebebi ne ışıkla ne de elektromanyetik kuvvetlerle temasa geçmemesi. Bu sebepten ötürü de hiçbir şekilde gözle görülemiyor. (Kimi yazılarda ağırlığının bilindiğinden bahsedilse de bu da açıkçası mutlak değil) Keza evrenin genişlemeye devam etmesindeki ana rol de bu maddeye atfediliyor.

Ve deney ertesinde bulunması amaçlanan son madde ise anti yani karşı madde. Ama karşı madde hakkında burada bilgi vermeyip henüz okumayanlara 'Melekler ve Şeytanlar'ı okumalarını önerelim :)

Yani kısaca deneyin amacı evrenin sırlarının ve sınırlarının üzerindeki giz örtüsünü elden geldiğince kaldırabilmek.

Cern'de düzenlenen bu deney benim aklımaysa nedense durmaksızın şu iki soruyu getiriyor:

Acaba Einstein yaşasaydı ne olurdu ve neden Stephan Hawking'i bu deneyde aktif rol alırken göremiyoruz..?


Kaynak: pclabs
 
Eneji birimi voltmu? :)

Anti madde zaten bilinen bir şey. Maddeden kastedilen atomlardan oluşan bir kütle ise o da başka bir şey. Kastedilen atomun parçacıkları ise, mesela pozitron bilinen bir şey. Pozitif beta ışımasından çıkar. Na22 mesela bir pozitron kaynağıdır. Pozitronun başka bir elektronla çarpışmasından zıt yönlü, 511 kevluk iki gamma ışını çıkar. Biz bunun ölçümünü 1992 de yapmıştık (normal deney föyümüzdeki sıradan bir deneydi). Ticari olarak ta PET (yani tomografi de kullanılır.
 

Yeni mesajlar

Forum istatistikleri

Konular
128,180
Mesajlar
915,673
Kullanıcılar
449,945
Son üye
kerim2756

Yeni konular

Geri
Üst