İnverter Devresi Çalışma Mantığıyla İlgili Sorular

[K.Han]

Merhabalar,

Ekteki basit inverter devresinin çalışma mantığıyla ilgili anlayamadığım sorular var.

1) Devredeki yükseltici transistörlerin gücünün kaynağı nereden geliyor? Transistörün 3 bacağı var, bunlardan emitter toprağa bağlı, yani buradan gücü alıyor olamaz. ya CD4047'nin 10. ve 11. ayaklarındaki çıkıştan alıyor gücü ya da trafonun sargılarından. Acaba hangisidir?

2) Bu devrenin kullanıldığı bütün projelerin açıklamalarında transistörler aktif bölgelerindeyken collectörlerinde 24V oluştuğu söyleniyor. Neden 24? 50 veya 10 değil? Benim buna getirebildiğim en mantıklı açıklama CD4047'nin 10. ve 11. ayaklarından çıkan voltajın, Rbase 470 ohmdan geçtikten sonra oluşturduğu Vbe voltajı, kullanılan transistörün datasheetindeki Vbe/Vcb grafiğine göre collectörde 24 volt oluşturuyordur diye tahmin ediyorum. Ama emin de değilim bu yüzden sizlere sormak istedim.

Vereceğiniz değerli bilgiler için şimdiden çok teşekkür ederim.

 

[serkan_48]

Merhaba,

Bu benzeri bir devre daha önce yapmıştım. Dilim döndüğünce cevap vereceğim.

1- Devredeki güç transistörleri anahtar gibi davranıyor. Bu devrenin güç kaynağı 12 volt batarya akü yada adaptördür. Yük ise trafonun sargısıdır. Transistör yalıtımda iken yük üzerinden akım akmaz. Ne zaman transistör base ucundan tetiklendi transistör iletime geçerek iç direnci düşer ve güç kaynağı trafoya bağlanmış olur.

Aşağıda elektrik akım yönü görebilirsiniz. Yukarıdaki devrede + uçtan akım önce trafonun sargısına ve transistör üzerinden - uca giderek devreyi tamamlar.

2- 24 voltu nasıl nerde gördünüz bilmiyorum ama devre 12 voltluk. Neden 12 volt kullanabileceğimiz güç kaynağı olarak genelde akü voltajı bataryalar 12 volt olduğu için 12 volt oluyor.

 

[krcsamet28]

Yükseltici transistörlerin amacı burada gerilimi yükseltmek değil. 4047 entegresi burada osilatör olarak çalışıyor ancak çıkış gücü düşük olduğu için (12 volt ama mA civarında çıkış veriyor) daha yüksek akım çekilebilmesi için transistörün tetikleme ucunu sürüyor. Yani kısaca 4047 entegresi burada DC gerilimi AC gerilime dönüştürmek amaçlı, Transistör ise aynı gerilimde ancak daha yüksek güçte alternatif akım oluşturmak için kullanılmıştır. Gerilim yükseltme işini ise burada trafo yapar.

 

[K.Han]

Sayın Serkan hocam;

Öncelikle verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederim. Ama kafamda yeni soru işaretleri oluştu bu durumda

Anladığım kadarıyla siz, devrede üstteki T1 transistörü iletime geçtiğinde, T1'in collectörünün, yani trafonun primer tarafının üst sargısının 12 volt olduğunu söylüyorsunuz. O zaman bu durumda trafonun primer tarafı 0-12-12 volt olmuş oluyor, ama benim orada kullandığım trafo (-9)-0-9/220 trafo. Yani primer tarafa giren sargıların voltajı sırasıyla 0-12-24 gibi değerlerde olması gerekmiyor mu?

 

[krcsamet28]

Trafonun sekonder ortak ucuna 12V verilmiş. Entegrenin çalışma mantığına göre transistörlerin biri iletimdeyken diğeri her zaman yalıtımdadır. sabit 12V gerilimimiz sekonder ortak ucumuzda her zaman var üsteki transistör iletime geçtiğinde üst sargıda 12 volt dolaşırken, alt sargıda 0V, alttaki transistör iletime geçtiğinde alt sargıda 12V dolaşırken, üst sargıda 0V var. Bu durum transformatörün sekonder ucunda değilşken bir manyetik alan oluşturur ve nüve yardımı ile bu manyetik alan primer bobinine gönderilir. Primer bobini ince kesit ve çok spirden oluştuğu için primer uçlarında gerilim yükseltilmiş biçimde çıkar.

 

[krcsamet28]

Bu arada sağ el kuralına göre üst sargı ve alt sargıda birbirine zıt yönde manyetik alan oluştuğunuda unutmamak gerek.

 

[K.Han]

Sayın kaptan_ abimin ve serkan hocamın yardımları ve internette yaptığım diğer araştırmalar sayesinde bütün sorularımın cevabını aldım. Trafoların çalışma mantığıyla ilgili kavrayamadığım noktadan dolayı kafamda bu soru işaretleri oluşmuş. Hepinize tekrar çok teşekkür ediyorum.

 

[burakvara]

Sayın kaptan_ abimin ve serkan hocamın yardımları ve internette yaptığım diğer araştırmalar sayesinde bütün sorularımın cevabını aldım. Trafoların çalışma mantığıyla ilgili kavrayamadığım noktadan dolayı kafamda bu soru işaretleri oluşmuş. Hepinize tekrar çok teşekkür ediyorum.

inverter projemi inceleyebilirsiniz

www.kontrolkalemi.com/forum/konu/İnverter-projem.98074/