Arkadaşlar Enerji nakil hatlarında yada OG kablo şebekelerinde transpozisyon konusu tamamen birbirine karışmış diye düşünüyorum.
Koyu açan arkadaş Og de fazların yer değiştirldiği içinmi kapasitife girdiğini sormaktadır. Benim görüşüm böyle bir durum söz konus değildir. Şöyleki;
1.tek damarlı kabo OG kablo şebekelerinde kabloların iletken ile ekranı arasında bir kapasitif reaktans mevcuttur. Bu yani bu değer C=m.A/d formülündeki A iletkenin yüzey alanı, d yalıtım malzemesi olan XLPE yada PVC yalıtkan kalınlığı, m ise XLPE yada PVC nin dielektrik faktörüdür. Bu değer, kabloya hiç bir dış etki maruz etmediği farz edilerek üretici kataloglarında verilir. yani bu değer tüm tek damarlı faz kablolarının bir birinden sonsuz uzaklıkta tesis edildiği düşünülürse teorik olarak dorudur. Ama uygulamada fazlar arasında min.7cm yada daha büyük değerler için kablo dış çapı kadar mesafe bırakılır. Bu durum ideal durumu ortadan kaldırır. Ve faz ilerkenleri kendi ekran telleri üzerinde bir gerilim endükledikleri gibi komşu faz iletkeninin ekranı üzerindedde manyetik endüksiyon yoluyla gerilim endükler. Tabi endüklenen gerilim endükleyen faz ile aynı fazdfa olacaktır. Kablo boyunun uzunluğu ile orantılı olarak dbu endüksiyon etkisi artar. Dolayısıyla kablo ekran tellerinden toprağa bir akım akışı olur ve ekran telleri toprağa göre potansiyel kazanır. Bu istenmeyen bir durumdur. Önlemek için cross-bonding denilen ekran tranzpozisyonu yapılır. Ve 3 faz açısal toplamı sıfırdı prensibinden yararlanarak ekranlarda endüklenecek gerilimler en aza indirilmeye çalışılır. Kablo boyuna ve iletken kesitine bağlı olarak daha büyük değer alarak kablo iletkenleri üzerindede gerim endüklemey kadar varabilir. Dolayısıyla faz dengesizlikleri (kablolar aynı imalathaneden çıksa bile aralarında endüktans farkı olacaktır) meydana gelir. Bu durumdada direk kablolar ile transpozisyon yapılır. TEDAŞ a göre bu değer 2000m. dir. kablo kesiti veremez TEDAŞ.
2. OG havai hatlarda mecburenfaz iletkeleri arasında bu transpozisyon yapılır.
Sonuç: 2 durumdada transpozisyonun amacı, hatsonlarında fazlar arası gerilim dengesizliğini ortadan kaldırmaktır. Transpozisyonun elbette kapasitif reaktif güce azaltıcı etki yapacaktır. Ancak ölçüm yapmış değilim. Uzun og kabloların paralel çalıştırılması söz konusu olduğunda hat başındaki rölelerin topraktan açtıklarını (yüksüz durumda bile) gördüm. Bu durum ancak transpozisyon yapılmaması olarak açıklanabilir diye düşünüyorum. İyi çalışmalar.