amfi notlari

birazcık da sınıflara girişelim demi ?
class a.
sukunet gerilimi beslemenin yarısı olacak şekilde ayarlanmış amfilerdir. bu da çıkışta her daim akım olmasına neden olur. class a amfiler teoride en temiz sesi verecektir. ancak yine teoride %50 yi geçemez. enerjinin yarısı transistöre ve bittabi ısıya harcanır. ancak şu da var ki 5 watt rms çıkış bir class a amfi, 2 kat güçlü diğer sınıf amfilerden daha yüksek db kazancı verecektir. çünkü öbür sınıflarda, bir miktar frekans kaybı hatta bozunumu çok daha fazla olacaktır.
lambalı arkadaşlar genelde bu sınıf oluır. nedeni ise basit. zaten yüksek gerilim ve akımda çalışmak zorunda insan manyak mı da b c d sınıf yapsın:)
b sınıf amfiler, sinyalin yarısını işleyen her iki transistörle üretilir. eğer b sınıf olarak anahtarlar ve tek transistör yaparsanız sinyalin sadece yarısını alırsınız. ama bu, bass alırım tiz gitsin ya da tersi değişl bass ın da tiz in de yarı fazını öbür transistör verecektir. am faydası, girişte sinyal yoksa çıkış akımı sıfıra yakındır. ancak girişle beraber iletime geçen bu tasarımda crossover distorsion oluşur. uğraşmaya gerek yok. yarı iletkenlerin dip gürültüsü. düşünün şu amfiyi her çalıştırdığınızda aldığınız ilk pof sesi her sinyalde nanosaniyelerle gelecek. işte bu da sesi bozmakta. bu gürültüyü düşürecek kalitede transistörlerle daha tesadüf etmedim:)
ab class, ordan burdan toplama şahin görünümlü doğana benzer:) b class gibidir. girişte akım sıfıra yakındır sinyal yokken. ancak sinyalin tamamını işlemeye çalışmaz. bu da transistör gürültüsünü azaltır. bu class amfilerde ucuzları, 80-15 khz, iyileri 50-16 khz, biraz daha iyileri 40-20 khz, daha iyileri 15-30 khz en babaları ise 10-100 khz arasında yapılır. ki bu arkadaşlara stk diyoruz:) lm3886 için de bu kalitede deniyor ama bilemem. ölçmek gerek.
tda serisi genelde 50-16 khz arası çalıştırılır. merak etmeyin. bu sınırlar da iyidir. ses manyağı değilseniz hele elinizde iyi hoparlör yoksa umrunuzda olmaz:)
c sınıfı radyo gibi mhz lerle ifade edilen amfilerdir. konumuzla alakası yok.
d sınıfı, pwm ile çalışan amfilerdir. sinyal önce kare dalgaya çevrilir sonra çıkışta sinüse benzetilerek üretilir. verimleri %80 üzeridir. çok da ucuzdur. ama noise oranı ve thd çok çok yüksektir. tizler zaten verilemez. verilen tizler de bozuk çıkar. şu şahincilerin çok sevdiği kickerler falan d sınıfıdır. zır gürültü:)
ab sınıfı bir subwoofer amfisi ile en class subsonic filtreli vs bir class d yi aynı hoparlöre aynı güçlerde verirseniz d sınıfı işkence dersiniz. normal kullanımlı 1 mhz modulasyonları var. misal pam8002 dennilen bir arkadaş var. ufacık bir amfi .5 voltta 4 ohm 3 watt verir. bununla tda2822mi 5 voltta beslerseniz alcağınız ses farkı size ne demek istediğimi anlatır:)
ama boyut dersek? bir tda2822m 4 tane pam 8002 den daha büyüktür:) pam8002 tamamen smd üretilebilir, tek entegre kartına çift baskı yaparak önlü arkalı stereo bir amfi yapabilirsiniz. ama tda8822m ile smd yapmak isterseniz 100 uf kondansatorleri sokacak yer bulamazsınız:)
t sınıfı amfiler yeni çıkmış pek bilgim yok. kimse de bilmiyor. sinyal kabiliyeti daha yüksek d sınıfı amfiler deniyor ama ne kadar doğru bilemem.
bir de fgh sınıfı var. geneli kare dalga ya da microchipler vs için kullanılır konumuzla alakalı yok.
sadece smps ünitelerin de kare dalga amfiden ibaret olduğunu söylemekle yetineceğim. bu amfileri ya d sınıfında kullanın ya da çıkışlarında hızlı diyotlar, düşük iç dirençli kondansatorler kullanın. sıradan doğrultucu diyotlar ile bu amfiler ses sistemlerinde uğultuya sebep olur. daha doğrusu noprmalde de olur da hızlı diyotlar bir nebze düşürür:)
 
ben sanyonun stk4148 ile bir amplifier yapmıştım. smps tercih etmedim 200w lık s tipi trafo ile ve epcos kondansatorler le supply simetrik beslemeli.

ayrıca noise lerden kurtulmak içinde direk çözüm olan analog yıldız bağlantı kuralları ve 2.order aktif butterworth tipi çentik filtresi (notch filter ne5532 opamp larla) ile direk ampli girişlerinde 50hz noise rejection filtresi yapmıştım. tertemiz ses aldım.
 
ben sanyonun stk4148 ile bir amplifier yapmıştım. smps tercih etmedim 200w lık s tipi trafo ile ve epcos kondansatorler le supply simetrik beslemeli.

ayrıca noise lerden kurtulmak içinde direk çözüm olan analog yıldız bağlantı kuralları ve 2.order aktif butterworth tipi çentik filtresi (notch filter ne5532 opamp larla) ile direk ampli girişlerinde 50hz noise rejection filtresi yapmıştım. tertemiz ses aldım.
o tip filtreleri ben pek sevmiyorum. çünkü bazı frekanslar da gidiyor.
beslemede kondansatorlere paralel 500 ohm direnç attınız mı? ilk andaki pof sesini ve kondansatorlerin olur da birinin geç dolması nedeni ile amfinin uzun vadede zarar görmesini engelleyecektir.
stk sanyo değil aslında. sony tasarlar sanyo üretir. orjinal sanyo amfi kodu la dır.
 
active filtrelerin vazgeçilmez elemanı opamplardır. zaten bu tip filtre dediğin filtre tipi bir low birde high pass ın cascade bağlantısı ile meydana gelir. sevsende sevmesende aktif filtrelerde kaçınılmaz olarak kullanılır. yani aslında bandpass filtrenin komplementidir notch filtre.

kondansatorlere paralel direnç bağlamak esr ye paralel direnç bağlamaktır ki buda regülator bypass kapasitorlerinde istenmeyen bir durumdur. eğer iki kondansator paralel bağlanıcaksa bunun amacı kapasiteyi arttırmak aynı zamandada esr yi ikiye bölmektir (capasiteler equ ise) yani bir taşla iki kuş vurmaktır. besleme anahtarını ilk açtığınızda low esr den dolayı oluşan demeraj akımını engellemek için röleli soft start devresi genellikle büyük güçte anfilerde kullanılır. kondansator seri direnç üzerinden rampa şeklinde şarj olur ve sonra devreden röle ile çıkarılır. aynı yöntem çıkışta hoparlor için de kullanılır. mesela eski tip 25cd changer lı pionner setlerde vardı bu sistem. çıkış için ne kadar dc bloker olursa olsun istenmeyen ani patlama ve çatlama seslerini yükü sürücüden sistem init olana dek ayırmak iyidir.

ben ayrıca sistemde + gnd ve -gnd arası tek kondansator kullandım 4700Uf 100v. bazı gürültüleri yok etmek için çok fazla kapasite bağlamak gereksizdir. sorun herzaman supply dan kaynaklanmaz. ses ayar potlarının gnd ye bağlanan noktalarına seri 1uf dc bloker kondansator koyarsanız her frekans için dc hariç gnd ye kısa devre etkisinde olur pot aynen işlevini yapar fakat dc ye direnç gösterir.aynı anda entegrede mute girişi varsa low sa lowa high sa high da bekletilir açılırken pat seside olmaz.sonra serbest bırakılır.
ben ses ayar potları için dallasın ds1868-100k digital pot kullandım çif pot var. sonuçta yine diren. ladder şeklinde mcu ile rex rotary sonsuz anahtarla volume ayarı yapmıştım. sadece ds1868 için preamp çıkışı 1v peak to peak sorunu oldu onuda preamp çıkışını tekrar dc seviyeden kondansatorle izole edip çıkışını 2.5v offset bias yaparak auido salınımını 2.5 üzerinde oluşturup sonra tekrar seri kondansatorle gnd seviyesine adapte edip oyle anfiye girdim. aksi takdirde gnd üzeri 1v tam period çalışırken entegrenin -1v seviyesini kabul etmediğinden - alternansların kırpılmasından ses bozuluyordu. offset kaydırarak sorunu çözmüştüm. bu offset kaydırma tekniği pilli vesingle kaynaklı bütün audio cihazlarda kullanılır mesela
 
bahsetiğim seri direnç stk amfilerin datasında da bahsedilen bir dirençtir. evet kondansatore seri direnç de takılabilir hatta bobin de ilave edilir. ama bazı sistemlerde bobin uğultuya sebep olmakta.
opamplarda zaten üst ve alt frekansların biraz zayıflığı var. o yüzden pek hoşlaşmam ben. daha çok transistörlü önyükselticiler ya da hazır preamfiler çok daha hoşuma gidiyor. hem ayrıca vazgeçilmez falan olduğunu düşünmüyorum. sadece kullanışlılar ve ucuz oldukları için seviliyorlar. çok daha karmaşık preampli entegreleri var ama nkim uğraşacak her frekans bandı için ayrı hesaplamayı:) misal eskilerin iyi bir entegresi idi ka2221. elimde hazır devresi de var. sadece oturup geçmesini istediğim frekansları belirlemem lazım. hem bu özelliği ile daha çok işe yararlar.
bir de opamplar hem simetrik hem asimetrik kullanılabiliyor. bu özellikleri de avantaj.
ds serisini duydum. ama benim işime gelmiyor o tip malzemeler. ama kullanan kişiler memnunmuş. d1866 mı ne vardı. butonla volume kontrolü yapıyor. oto teyplerin vazgeçilmezi zaten.
beslemeye doldurulan kondansator konmusunda haklısınz. adam 40 watt amfiye 20 amper filtreleyecek kadar kondansator koymuş.tren yapmış resmen. besleme voltajı 2 volt olsa bir şey demeyeceğim de:)
asıl mesele grounding kuralları. yoksa günümüzde noise oranı çok çok düşük bin türlü malzeme var. hepsi de harika entegreler. ama yanlış yapılan tasarımlar nedeni ile cacık oluyorlar. tda7377 den uğultu almayı başaranlar var yaw:)
diğer bir gürültü kaynağı da potlar ve ses giriş bağlantılarıdır. potların kasaları şaseye bağlanmamışsa elentrük çarpabilir, uğultu cızırtı yapabilir. potların tozdan ve nemden uzak durmaları gerekir. mümkünse ses girişleri rca giriş olmalıdır. 3.5 mm kulaklık bağlantısı ile giriş yapılmamalı.
ayrıca siz simetrik akım kulanmışsınız. bu durumda kasa metal ise şase direkt kasaya bağlanmamalı. eğer Şebeke gerilimini alan fişiniz de topraklı fiş ise ve evde toprak varsa hem şebeke kablosunun toprağı hem de trafonun çıkışındaki gnd hattı 6 ohm direnç ile metal kasaya oturtulmalı. direkt bağlarsanız bu da bir gürültü faktörü olur. velev ki hoparlörünüz hassas değilse uğultu hissetmezsiniz. ama hassas ise bir uğultu hasıl olur. bu durumda siz de girişi kısıp opamp vs ile ses yükseltmeye çalışırsınız. ki eski oto teyplerde ve bazı ev teyplerinde bu nedenle araya preamfiler koyulup durulmuştur.
 
ds1669muş kayıtlara baktım:)
 
opampları sevmeyip transistorleri çok sevmek opampların içindeki yüzlerce transistore hakarettir :D
 
opampları sevmeyip transistorleri çok sevmek opampların içindeki yüzlerce transistore hakarettir :D
opamplar içinde bildiğim kadarı ile 50 den fazla transistör yok:) tabi dual çıkış katlı değilse:)
genelde opampların alt ve üst frekanslarda zayıf kaldıklarını düşünüyorum. asıl bu malzemelerle yapılıp da düzgün sonuç alınabilmiş pek mal görmedim diyelim. zır grültü oluyor genelde. ama birkaç iyi tasarım yok değil ama bilemem dediğim gibi o kadar uğraşacağıma giderim çıkışında kesim frekanslarına kadar ayarlayabileceğim entegrelere yönelirim.
ayrıca aktif filtrelerle pek işim olmuyor. iyi tasarlayabilirsen pasif filtreler her işi görür. yani daha beğenmeyenini görmedim:)
 
tl071 de 12 transistör var. 10 tane direnç,2 diyot bir de kondansator var.
 
5nv/hz lik gürültü oranına sahip 10mhz frequency band aralığında bir opamp ın hangi alt limiti ve üst limiti kimin için yetersiz anlamadım. NE5532 dinliyen kişi içinmi yoksa rohde schwarz spektrum analyzer içinmi?
dinliyen kişi içinse bu 10mhz yi nasıl duyuyor uhf rezonansında bir kulak zarımı var bilmediğimiz :)

ne5532 de 33 transistor var mosfetler ve darlingtonları da tek saydım :D bir stereo sistemde low,high için second order filtrede 2 left high 2 right high aynısı low içinde = 8 adet gerekirse 264 adet transistor ediyor.

şimdi artık bunlarda kalmadı zaten audio dsp ler aldı başını gitti preset eq ayarlarından tutta,reverb,custom,soft mute,vs.. birde bunları transistorlerle yaparsan fairchild firması sana golden partner ödülü verir :D
 

Yeni mesajlar

Forum istatistikleri

Konular
128,212
Mesajlar
915,847
Kullanıcılar
449,990
Son üye
alpersirakaya

Yeni konular

Geri
Üst