CEVDET ÇALIK
Profesyonel Üye
- Katılım
- 30 Ara 2009
- Mesajlar
- 1,036
- Puanları
- 481
- Yaş
- 53
Sigortalar üzerinde belirtilen IEC 60898-1 ve IEC 60947-2 standarları neyi ifade eder?
IEC 60898-1 standardındaki ürünler, konutlarda kullanıma uygun olan, IEC 60947-2 standardındaki ürünler ise endüstriyel tesislerde kullanıma uygun ürünleri ifade etmektedir. Peki aralarında ne farklar bulunmaktadır.
Kısaca aşağıdaki tabloda ifade edilmektedir.
Şimdi bu farklılıkları detaylı olarak inceleyelim.
Icu:devre kesicinin hasar görmeden açma yapabileceği maksimum kısa devre kesme akımıdır. Bu maksimum 6000 veya 10.000 amper olabilir. Bununla birlikte, bir bakıma, Icu aslında belirli bir gerilim derecelendirmesi için kalite beyanıdır. Icu yani standartdaki adıyla “Beyan nihai kısa devre kesme kapasitesi” şalterin iki kez maksimum keseceği kısa devre akımıdır. Üretici firma kataloglarında devre kesicilerin tanıtımı ile ilgili sayfalarda sıklıkla karşılaşılan; örneğin, Icu=36kA olarak beyan edilen kısa devre kesme kapasitesi 36kA (36000A)’lik kısa devre olduğunda şalterin görevini yerine getirmesini (açması - 0 pozisyonu) ve sonrasında kısa devre hali devam ederken şalter kurulduğunda (1 pozisyonuna alındığında) tekrar açma yapması sonrasında devre kesicinin elektriksel özelliklerinde değişme olmamasını ifade eder. Yani yalıtımının bozulmaması, elektriksel değerlerinin aynı kalması gibi.
Ics: Icu'nun yüzde oranı olarak ifade edilir. Ics de ise yukarıda belirtilen manevra sayısı 3’tür. Teknik anlamda Ics’nin tanımı ise beyan edilen servis kısa devre kesme kapasitesidir. Ue işletme geriliminde bir devre kesicinin 3 kez kesebileceği kısa devre akım değeridir.
Ue= Beyan Edilen İşletme Gerilimi’dir. Bir devre kesiciye, ilgili test ve kullanma şartlarına göre üretici tarafından bildirilen gerilim değeridir. Bir işletme aracının ya da tesis bölümünün iletkenleri arasında işletme sırasında var olan gerilimdir. İşletme gerilimi Ue ile belirtilen değerin üzerinde olamaz.
Ui= Beyan Edilen Yalıtım(izalasyon) gerilimi’dir. Bir devre kesicinin ilgili dielektrik testleri ve mesafelerine göre belirlenmiş yalıtım gerilimidir. Ui, gerilim ortamını referans alan gerilimdir. Başka bir deyişle, Ui ne kadar yüksekse, o kadar az hasar olur. Günlük kullanımda 220 volt emniyetlidir. Ancak bir devre kesici, 500 voltluk daha yüksek gerilim değerlerinde test ediliyorsa, devre kesici kullanımdayken yalıtım özelliklerinin değişmeyeceğinden emin olabilirsiniz.
Uimp= Beyan edilen darbe dayanım gerilimi’dir. Bir devre kesicinin, öngörülen biçim ve polaritede bulunan darbe geriliminin, belirlenmiş test şartlarında dayanabileceği tepe (pik) değeridir. Nominal darbe dayanım gerilimi Uimp, bir devre kesicinin arıza yapmadan dayanabileceği maksimum voltajı ifade eder. Bu, kilovolt cinsinden ifade edilir (kV). Konut(IEC 60898-1 ) standardında bu değer 4kV. endüstriyel standartlarda(IEC 60947-2 ) 8 kV'a kadar Uimp'ye sahip olabilirler.
In(Iu)= Beyan Edilen Kesintisiz Çalışma Akımı’dır. Kesintisiz çalışma şartları altında, bir devre kesicinin taşıyabileceği, üretici tarafından bildirilen akım değeridir.
IEC 60947-2 yerine IEC 60898-1 kullanılabilir mi?
Hayır. Konut tipi sigortalar, endüstriyel olanların yerine kullanılırsa, sonuçlar ciddi olabilir. Endüstriyel tip sigortaların kirlilik derecesi 3 dür. (Sert, dış mekan uygulamaları için) Konut tipi sigortaların kirlilik derecesi ise 2 dir. (Kapalı ve kirli olamayan ortamlar)
Her 2 sigortanın açma eğrilerinde de farklılıklar bulunur. IEC 60898-1, nominal akım oranı ile B, C ve D eğrilerini açıkça tanımlarken IEC 60947 2'de ani açma serbestliği kullanıcının ihtiyacına, üreticilerin ek olarak farklı eğrileri geniş bir kapsamda sunmaktadır: B, C ,D ,K, Z, MA. eğrilerinde sigortalar bulunur.
Her 2 sigorta arasında arıza anında açma özellikleride farklıdır. Sigortaların arıza aninda açma eğrileri incelendiğinde konut standardındaki ürünlerin üzerinden nominal akımın 1,43 katı akım geçmesi durumunda 1 saat de açacağı görülürken. Bu oran endüstriyel tipi sigortalarda 1,3 katıda denk gelmektedir. Dolayısı ile konut tipi sigortalar daha sağır sigortalardır.
Tipik olarak IEC 60898-1 sertifikalı CB'ler, ev tesisatlarının uygun şekilde korunması için asgari olarak gerekli performansı sağlar: Kirlilik derecesi 2, darbe gerilimi 4kV, izolasyon gerilimi, nominal gerilim 400V ile aynıdır.
Kirlilik dereceleri:
Özellikle önemli bir husus olduğunu düşündüğüm ve genellikle genel spesifikasyonlarda bulunmayan bir gereklilik, kirlilik derecesi. Hangi tür ortamlarda devre kesicilerin kurulabileceğini belirler. Toz olmadığı binalarda nem yok ise, devre kesici rahattır. Ancak, örneğin açık havada yapılan bir kurulumda veya üretim tesisinde toz olur. Sızıntı akımlarına neden olabilir, elektriksel özellikleri etkileyebilir ve tehlikeli sonuçlara neden olabilir.
Ev uygulamaları için cihazların kirlilik derecesi 2. olması gerekmektedir. Bu, düşük kirliliği olan, iletken olmayan uygulamalar için doğru derecedir. Kamu hizmetleri ve fabrikalar gibi daha ağır uygulamalar için kirlilik derecesi 3 zorunludur. Bu, kirli tozlu bir ortamı ifade eder.
Düşük fiyatlı, düşük standartlı cihazlar, tesislerde yıllarca sorunsuz olarak çalışabilirler. Bu süreçte yatırımcı düşük maliyetle güvenli bir sistem kurduğunu düşünerek mutludur.Taki arıza oluşana kadar. Bu arızalar genellikle cihazların veya tesisatın yaşlanması(ömürlerini tamamlaması) veya çevre koşulları dediğimiz nem ve kirlilikten kaynaklanmaktadır.
Tozlu ve nemin bulunduğu ortamlarda çalışan sigortalar, toz ve nem ile birleşerek sigortaların içersine nüfus eder. Bu toz kontakların üzerine yapışır. Tozun iletken olmaması sebebi ile kontaklarda ekstra bir direnç oluşmasına sebebiyet verir. Bu dirençler o noktalarda ısınmaya sebebiyet verir. Isınma aynı zamanda devreden aşırı akımların çekilmesi anlamına da gelmektedir. Bir süre sonra o nokta da kıvılcımların hatta yangınların oluşmasına sebebiyet verebilir.
Doğru ürününün seçilmemesi, arıza durumlarında maliyet yükselmesine sebebiyet verebilir. Para, zaman ve her şeyden önce hayatlar kaybolabilir.
Unutmayalım, devre kesici kısa devrelere ve aşırı akımlara karşı gerekli korumayı sağlar. Yangınları önlerler.
Kullanım için en uygun çözüm, performansı konut kurulumları için gereklilikleri karşılayan ve endüstri ve altyapı uygulamalarında kullanılan, her iki standartla sertifikalı MCB'lerdir. Yüksek koruma performansı yüzünden, bu CB'ler en azından binaların mevcut elektrik panolarında kullanılmalıdır.
C.ÇALIK
IEC 60898-1 standardındaki ürünler, konutlarda kullanıma uygun olan, IEC 60947-2 standardındaki ürünler ise endüstriyel tesislerde kullanıma uygun ürünleri ifade etmektedir. Peki aralarında ne farklar bulunmaktadır.
Kısaca aşağıdaki tabloda ifade edilmektedir.
Şimdi bu farklılıkları detaylı olarak inceleyelim.
Icu:devre kesicinin hasar görmeden açma yapabileceği maksimum kısa devre kesme akımıdır. Bu maksimum 6000 veya 10.000 amper olabilir. Bununla birlikte, bir bakıma, Icu aslında belirli bir gerilim derecelendirmesi için kalite beyanıdır. Icu yani standartdaki adıyla “Beyan nihai kısa devre kesme kapasitesi” şalterin iki kez maksimum keseceği kısa devre akımıdır. Üretici firma kataloglarında devre kesicilerin tanıtımı ile ilgili sayfalarda sıklıkla karşılaşılan; örneğin, Icu=36kA olarak beyan edilen kısa devre kesme kapasitesi 36kA (36000A)’lik kısa devre olduğunda şalterin görevini yerine getirmesini (açması - 0 pozisyonu) ve sonrasında kısa devre hali devam ederken şalter kurulduğunda (1 pozisyonuna alındığında) tekrar açma yapması sonrasında devre kesicinin elektriksel özelliklerinde değişme olmamasını ifade eder. Yani yalıtımının bozulmaması, elektriksel değerlerinin aynı kalması gibi.
Ics: Icu'nun yüzde oranı olarak ifade edilir. Ics de ise yukarıda belirtilen manevra sayısı 3’tür. Teknik anlamda Ics’nin tanımı ise beyan edilen servis kısa devre kesme kapasitesidir. Ue işletme geriliminde bir devre kesicinin 3 kez kesebileceği kısa devre akım değeridir.
Ue= Beyan Edilen İşletme Gerilimi’dir. Bir devre kesiciye, ilgili test ve kullanma şartlarına göre üretici tarafından bildirilen gerilim değeridir. Bir işletme aracının ya da tesis bölümünün iletkenleri arasında işletme sırasında var olan gerilimdir. İşletme gerilimi Ue ile belirtilen değerin üzerinde olamaz.
Ui= Beyan Edilen Yalıtım(izalasyon) gerilimi’dir. Bir devre kesicinin ilgili dielektrik testleri ve mesafelerine göre belirlenmiş yalıtım gerilimidir. Ui, gerilim ortamını referans alan gerilimdir. Başka bir deyişle, Ui ne kadar yüksekse, o kadar az hasar olur. Günlük kullanımda 220 volt emniyetlidir. Ancak bir devre kesici, 500 voltluk daha yüksek gerilim değerlerinde test ediliyorsa, devre kesici kullanımdayken yalıtım özelliklerinin değişmeyeceğinden emin olabilirsiniz.
Uimp= Beyan edilen darbe dayanım gerilimi’dir. Bir devre kesicinin, öngörülen biçim ve polaritede bulunan darbe geriliminin, belirlenmiş test şartlarında dayanabileceği tepe (pik) değeridir. Nominal darbe dayanım gerilimi Uimp, bir devre kesicinin arıza yapmadan dayanabileceği maksimum voltajı ifade eder. Bu, kilovolt cinsinden ifade edilir (kV). Konut(IEC 60898-1 ) standardında bu değer 4kV. endüstriyel standartlarda(IEC 60947-2 ) 8 kV'a kadar Uimp'ye sahip olabilirler.
In(Iu)= Beyan Edilen Kesintisiz Çalışma Akımı’dır. Kesintisiz çalışma şartları altında, bir devre kesicinin taşıyabileceği, üretici tarafından bildirilen akım değeridir.
IEC 60947-2 yerine IEC 60898-1 kullanılabilir mi?
Hayır. Konut tipi sigortalar, endüstriyel olanların yerine kullanılırsa, sonuçlar ciddi olabilir. Endüstriyel tip sigortaların kirlilik derecesi 3 dür. (Sert, dış mekan uygulamaları için) Konut tipi sigortaların kirlilik derecesi ise 2 dir. (Kapalı ve kirli olamayan ortamlar)
Her 2 sigortanın açma eğrilerinde de farklılıklar bulunur. IEC 60898-1, nominal akım oranı ile B, C ve D eğrilerini açıkça tanımlarken IEC 60947 2'de ani açma serbestliği kullanıcının ihtiyacına, üreticilerin ek olarak farklı eğrileri geniş bir kapsamda sunmaktadır: B, C ,D ,K, Z, MA. eğrilerinde sigortalar bulunur.
Her 2 sigorta arasında arıza anında açma özellikleride farklıdır. Sigortaların arıza aninda açma eğrileri incelendiğinde konut standardındaki ürünlerin üzerinden nominal akımın 1,43 katı akım geçmesi durumunda 1 saat de açacağı görülürken. Bu oran endüstriyel tipi sigortalarda 1,3 katıda denk gelmektedir. Dolayısı ile konut tipi sigortalar daha sağır sigortalardır.
Tipik olarak IEC 60898-1 sertifikalı CB'ler, ev tesisatlarının uygun şekilde korunması için asgari olarak gerekli performansı sağlar: Kirlilik derecesi 2, darbe gerilimi 4kV, izolasyon gerilimi, nominal gerilim 400V ile aynıdır.
Kirlilik dereceleri:
Özellikle önemli bir husus olduğunu düşündüğüm ve genellikle genel spesifikasyonlarda bulunmayan bir gereklilik, kirlilik derecesi. Hangi tür ortamlarda devre kesicilerin kurulabileceğini belirler. Toz olmadığı binalarda nem yok ise, devre kesici rahattır. Ancak, örneğin açık havada yapılan bir kurulumda veya üretim tesisinde toz olur. Sızıntı akımlarına neden olabilir, elektriksel özellikleri etkileyebilir ve tehlikeli sonuçlara neden olabilir.
Ev uygulamaları için cihazların kirlilik derecesi 2. olması gerekmektedir. Bu, düşük kirliliği olan, iletken olmayan uygulamalar için doğru derecedir. Kamu hizmetleri ve fabrikalar gibi daha ağır uygulamalar için kirlilik derecesi 3 zorunludur. Bu, kirli tozlu bir ortamı ifade eder.
Düşük fiyatlı, düşük standartlı cihazlar, tesislerde yıllarca sorunsuz olarak çalışabilirler. Bu süreçte yatırımcı düşük maliyetle güvenli bir sistem kurduğunu düşünerek mutludur.Taki arıza oluşana kadar. Bu arızalar genellikle cihazların veya tesisatın yaşlanması(ömürlerini tamamlaması) veya çevre koşulları dediğimiz nem ve kirlilikten kaynaklanmaktadır.
Tozlu ve nemin bulunduğu ortamlarda çalışan sigortalar, toz ve nem ile birleşerek sigortaların içersine nüfus eder. Bu toz kontakların üzerine yapışır. Tozun iletken olmaması sebebi ile kontaklarda ekstra bir direnç oluşmasına sebebiyet verir. Bu dirençler o noktalarda ısınmaya sebebiyet verir. Isınma aynı zamanda devreden aşırı akımların çekilmesi anlamına da gelmektedir. Bir süre sonra o nokta da kıvılcımların hatta yangınların oluşmasına sebebiyet verebilir.
Doğru ürününün seçilmemesi, arıza durumlarında maliyet yükselmesine sebebiyet verebilir. Para, zaman ve her şeyden önce hayatlar kaybolabilir.
Unutmayalım, devre kesici kısa devrelere ve aşırı akımlara karşı gerekli korumayı sağlar. Yangınları önlerler.
Kullanım için en uygun çözüm, performansı konut kurulumları için gereklilikleri karşılayan ve endüstri ve altyapı uygulamalarında kullanılan, her iki standartla sertifikalı MCB'lerdir. Yüksek koruma performansı yüzünden, bu CB'ler en azından binaların mevcut elektrik panolarında kullanılmalıdır.
C.ÇALIK
