buchholz rölesi

[Mustafa Ekici]

Trafolarda bulunan Buchholz rolesi nedir ne görev yapar bir ayarı var mı . Ayarı var ise nasıl yapılır.

 

[Hırçın 41]

Trafolarda bulunan Buchholz rolesi nedir ne görev yapar bir ayarı var mı . Ayarı var ise nasıl yapılır.

Buchholz Rölesi

Trafoların zati arızasında (yani trafonun içerisindeki arıza veya anormal ısınmalarda ) çalışarak sinyal veya açtırma kumandası veren mekanik bir röledir.Buchholz rölesi, ana tankla rezerve tankını irtibatla yan boru üzerinde bulunmaktadır.Rölenin içerisinde cıva kontaklı iki adet şamandıra vardır. Üst şamandıranın kontak uçları sinyal devresine, alt şamandıranın kontak uçları ise açma devresine bağlanmıştır.

ÇALIŞMASI:

Trafonun içerisinde meydana gelebilecek bir arıza sonucu çalışacağının belirtmiştik.Arızalar, bir sargıda sipir kısa devresi, sargılar arası kısa devre veya sargı ile tank arası olabildiği gibi, mağnetik devrede de olabilir.Eğer arıza küçük boyutta ise hafif gaz oluşumu olur ve bu gaz balonları rezerve tanka geçmeye çalışırlar.yavaş olan bu gaz akışı alttaki, yani açma devresine bağlı şamandıranın paletini hareket ettiremez ve rölenin üst tarafında birikmeye başlar.

Yağ içinde yüzen alarm devresine ait üst şamandıra bu olay sonucu yavaş yavaş hareket ederek düşüş yapar ve kontakları bu hareket sonu kapanınca Buchholz alarmı alınır.Bu durumda trafo servis harici edilip gaz analizi yapılır.Gaz analizinde gazın rengine ve yanıcı olup olmadığına bakılır.Gazın rengi beyaz ise kağıt izolasyonunda bir bozulma, siyah ve gri ise yağ bozulmasını ifade eder.Bu durunda rölenin üst musluğundan alınan gazın yanıp yanmadığına bakılır.

Gaz yanıcı değilse röleyi yağ içerisindeki havanın çalıştırdığı anlaşılır.Yağ alınır, trafo servise sokulur. Büyük ve önemli arızalarda meydana gelen gaz miktarı çok fazladır.Bu nedenle, trafo tankından rezerve tankına yağ ve gaz geçişi çok kuvvetlidir.Bu nedenle hem üst hem de alt şamandıra çalışıp kontaklarını kapatırlar.Alt şamandıranın çalışması trafoya ait giriş ve çıkış kestiricilerini açtırıp trafoyu servis harici eder.Bundan sonra trafoya ait testler yapılmadan trafo servise alınmaz.Kaynak:Elektrikbilim.com

Buchholz Rölesinin çalışma prensibini anlatan harika bir video

 

[by lent]

HAkan Abi Allah (c.c.) razı olsun başımızdan eksik etmesin, sayende çok kıymetli bilgiler öğreniyoruz,

 

[Hırçın 41]

Amin ECMAİN. Bülent kardeşim.
Önce Gaz çıkışı ile alarm sinyali verildiğini sonra problem büyüdüğünde yağ basıncı sonucu akış ile kesiciye açtırma komutunun nasıl iletildiğini gösteren çok güzel bir video.

 

[Mustafa Ekici]

Teşekkürler hocam

 

[yılmascan]

Trafolarda bulunan Buchholz rolesi nedir ne görev yapar bir ayarı var mı . Ayarı var ise nasıl yapılır.

Buchholz Rölesi

Güç trafolarında meydana gelen iç arızalar sonucu yağın ısınarak genleşmesi ve ortaya çıkan gazın etkisiyle çalışarak koruma yapan rölelere
buchholz rölesi denir.


Trafo kazanıyla genleşme kabı arasına monte edilir. Bu montaj sırasında ek yönünün kaba doğru olmasına dikkat edilir. Rölede açma ve alarm için iki adet bağımsız kontak vardır. Bunlar, 5 A, 250 V AC veya 0.2 A, 250 V DC' dir. Normal işletme şartlarında trafo tankı ve buchholz elemanı tamamen yağla doludur. Buchholz rölesi içindeki alt ve üst kontaklar açıktır. Üst kontak kapandığında alarm, alt kontak kapandığında ise açma yaptıracak şekilde elektriksel bağlantılar yapılır.

Özelliği

Buchholz rölelerinin transformatörün gerilim ve gücüne göre uygulamada üç şekli vardır:


Transformatör buchholz rölesi


Kademe buchholz rölesi


Buşing buchholz röesi

Buchholz rölesinin çlışmasından sonra rölenin üst kısmıda toplanan gazı incelenmesi hâlinde, arızanın oluşumu hakkında bilgi edinmek mümkündür. Bu amaca yönelik olarak buchholz rölesinin üst kısmı cam kap içine alınır veya bu kısma, gözetleme penceresi yerleştirilir. Söz konusu cam kap veya gözetleme penceresinden, oluşan gazın miktarı ve renginin belirlenmesi sonucu, arıza hakkında belirli bir bilgiye sahip olunabilir.


Toplanan gazın miktarı arızanın önemi hakkında bilgi verir.


Toplanan gazın rengi, aşağıda belirtilen hususların öğrenilmesini sağlar.

 Beyaz renkli gaz, kâğıt izolasyonun yandığını
 Siyah veya gri renkli gaz, izolasyon yağının yandığını
 Sarı renkli gaz, ağaç kısımların hasara uğadığını
 Renksiz olan gaz ise, hava olduğunu belirtir.
Ayrıca buchholz rölesinin çalışma sebebinin yorumunu yapabilmek için toplanan gazın yanıcılığının belirlenmesi gerekir. Rölenin üstündeki gaz boşaltma musluğu açılır ve musluktan çıkan gaza kibrit alevi yaklaştırılarak yanıcı olup olmadığı kontrol edilir.
Gazın yanıcı olması, transformatörde iç arızanın oluştuğunu ifade eder. Bu durumda güç transformatörü gerekli test ve Bakım yapılmadan servise alınmamalıdır. Gaz yanıcı değilse musluktan çıkan gaz havadır ve boşaldıktan sonra ilgililerin izniyle transformatör servise alınabilir. İşletme şartlarında yapılan deneyde yağ ile dolu bir trafo tankına ark uygulandığında rölenin 50-100 milisaniye içinde çalıştığı görülmüştür.

Çalışma Prensibi

Buchholz rölesi içinde hareketli iki şamandıra vardır. Üstteki küçük arızalarda, alttaki ise büyük arızalarda çalışır. Arıza sırasında yukarı çıkan gaz kabarcıkları şamandıraları hareket ettirir. Şamandıraların içinde bulunan cıva, devreyi kapatarak açma ve alarm sistemlerinin çalışmasını sağlar. Böylece arızanın oluşturacağı zarar önlenmiş olur.
Buchholz rölesinin çalışmasını şöyle sıralayabiliriz:


Trafonun içindeki lokal bir arıza başlaması veya trafoya iyi vakum tatbik edilmemesi neticesinde doldurulan yağın içinde biriken hava kabarcıklarının, zamanla ısınmasıyla buchholz rölesinin üst kısmında birikip yağı aşağı doğru itmesi, üstteki kontakları kapanmasına sebep olur ve trafoda buchholz alarm sinyali alınır. Böyle bir durumda biriken gaz, bir balona alınır, yanıcı olup olmadığına bakılır ve ona göre değerlendirilir.

Gerilim altında çalışan bir trafonun sargıları arasında veya sargılarla kazan arasında bir kısa devre olduğunda, meydana gelen ark, trafo yağında gaz üretir ve yağdaki ani genleşme trafo içindeki genleşme kabına doğru hızlı bir akış sağlar. Buchholz rölesi alt kontakları kapanmasını sağlayarak kesiciye açtırır, trafoyu servis dışı bırakır.


Buchholz ünitesi ve bunun trafo ile genleşme kabına bağlayan boru, gelişigüzel bir şekilde seçilemez. Kullanılacak borunun çapı yatakla yaptığı açı trafo dizaynı ile ilgilidir. Eğer alt kontaklar belli bir basıncın altında kapanıyorsa ve eğer trafo cebri soğutmalıysa yağ pompalarının devreye girip çıkması anındaki darbelerde meydana gelen geçici yağ sirkülasyon değişmeleri bucholz kontaklarının kapanmasına sebep olabilir. Mesela 10 MVA’nın trafolar için boru çapı en az 7,5 cm, yağ akış hızı ortalama olarak minimum 110 cm/saniye değerinde buchholz kontağı kapatacak şekilde trafo dizayn edilmiş olmalıdır.


Çok soğuk havalarda yağın büzülmesi ile de buchholz içindeki kontaklar kapanabilir.

 

[AKSUTEP]