Nötr Topraklama Direnci Hk.

[yildirimbeg]

Estağfirullah. Toprağı bakır bir kablo gibi düşünün. Hata akımı oluştuğunda bu akım iletken (toprak) üzerinden akıp tekrar trafoya dönmek zorunda. Yani akımın oluşabilmesi için yıldız noktasına dönmek zorunda.Bu yol üzerinede direnç konulmuş. Bu akım mecburen devrenin tamamlanması için bu direnç üzerinden geçecek. Direncin ucundaki kabloyu keserseniz akım akışı olamaz.Sanırım sizin kafanızı karıştıran şey yıldız noktasının ayrıca direnç harici ektradan topraklı olduğunu düşünmeniz. Ama sizin şemada yıldız noktası doğrudan topraklı değil direnç üzerinden topraklı ki hata akımı oluştuğunda yüksek akım jeneratöre zarar vermesin.

Sn. yıldırımbeg, yazdıklarınızdan bu konuda kafanızın karışık olduğu ortaya çıkıyor. Üzülmeyin sizin gibi binlerce meslektaşımız var. Burada asli suç eğitim sistemimizindir. Bu konuda forumda pek çok yazılar arasında benim paylaşımlarım da var aslında. Yinede sizin gibi pek çok meslektaşımızın kafasında bu konu net olmadığı için bir kaç cümle yazmak istiyorum. Tabiatın kendi ürettiği elektrik toprağa akar. İnsan oğlunun her ne şekilde olursa olsun ürettiği elektrik toprağa akmaz. Kendisini üreten kaynağa doğru akarak devresini tamamlar. Dağıtım sistemlerinde toprağın iletken olarak kullanıldığı nötr noktasınında direk veya direnç üzerinden topraklı olduğu sistemler vardır. Ülkemizde 154/36 KV trafolar direnç üzerinden, 36/0,4 KV trafolar direkt olarak topraklıdır. Canlı faz ile toprak arasında bir hata akımı oluştuğunda akım toprağa akmaz. Toprak içinden geçerek kendi fazının çıktığı trafonun nötrüne ulaşır ve devresini tamamlar. Yani trafo nötrünü hiç topraklamazsanız. Canlı fazdan toprak teması oluştuğunda toprağa bir akım akmaz.
Ülkemizde ve dünyada değişik topraklama tipleri çeşitleri vardır ve uygulanmaktadır. Mesela yeraltı madenlerinde yıldız noktası ya yoktur, Ya da boştadır. Nötr noktasında kullanılan direnç arıza akımını sınırlandırmak içindir. akım trafosu ise arıza akımını algılayıp koruma devrelerini çalıştırmak içindir. Konunun daha fazla detaylarında tabiki kapasitif akımlar söz konusudur. Burada karışıklık yapmaması için daha fazla uzatmaya gerek duymuyorum.

Sn. fgencal ve Sn. tknsyn abime açıklamaları için çok teşekkür ederim. NTD'nin çalışma prensibini çok iyi anladım. Burada benim kafamı karıştıran nokta şuydu. Ben toprağı 0 (sıfır) potansiyel olarak düşündüğümden arıza akımının bu noktada direk toprağa aktarıldığını düşündüm. Halbuki (sizin yazdıklarınızdan anladığım kadarıyla) toprağı bir iletken olarak kabul etmemiz gerekiyor. Arıza akımı, bu iletken üzerinden, takip ettiği yol üzerindeki NTD'den de geçerek akım kaynağının nötr noktasına ulaşıyor. Buraya kadar özetlediğim kısım doğru mudur?

IT şebekeden bahsediyoruz, fotodaki NGR yerine 230V/40W akkor flamanlı ampul bağlı olsa ve fazın biri toprağa temas etse ne gözlemleriz?

not: fazlar arası gerilimi 400V kabul ediyoruz.

Buraya kadar yazılanları doğru anladıysam ampulün enerjilenmesi ve aydınlatma yapmasını beklerim.

 

[kocamanusta]

Sn. fgencal ve Sn. tknsyn abime açıklamaları için çok teşekkür ederim. NTD'nin çalışma prensibini çok iyi anladım. Burada benim kafamı karıştıran nokta şuydu. Ben toprağı 0 (sıfır) potansiyel olarak düşündüğümden arıza akımının bu noktada direk toprağa aktarıldığını düşündüm. Halbuki (sizin yazdıklarınızdan anladığım kadarıyla) toprağı bir iletken olarak kabul etmemiz gerekiyor. Arıza akımı, bu iletken üzerinden, takip ettiği yol üzerindeki NTD'den de geçerek akım kaynağının nötr noktasına ulaşıyor. Buraya kadar özetlediğim kısım doğru mudur?


Buraya kadar yazılanları doğru anladıysam ampulün enerjilenmesi ve aydınlatma yapmasını beklerim.

yıldız noktasını direkt topraklarsan toprağın potansiyeli sıfır olur.

 

[yildirimbeg]

yıldız noktasını direkt topraklarsan toprağın potansiyeli sıfır olur.

Benim ek olarak gönderdiğim nötr topraklama direnci içeren fotoğraf için söyledim.

 

[fgencal]

Sn. fgencal ve Sn. tknsyn abime açıklamaları için çok teşekkür ederim. NTD'nin çalışma prensibini çok iyi anladım. Burada benim kafamı karıştıran nokta şuydu. Ben toprağı 0 (sıfır) potansiyel olarak düşündüğümden arıza akımının bu noktada direk toprağa aktarıldığını düşündüm. Halbuki (sizin yazdıklarınızdan anladığım kadarıyla) toprağı bir iletken olarak kabul etmemiz gerekiyor. Arıza akımı, bu iletken üzerinden, takip ettiği yol üzerindeki NTD'den de geçerek akım kaynağının nötr noktasına ulaşıyor. Buraya kadar özetlediğim kısım doğru mudur?

Evet doğrudur.

 

[kocamanusta]

Benim ek olarak gönderdiğim nötr topraklama direnci içeren fotoğraf için söyledim.

gönderdiğiniz fotodaki senaryoda toprağın potansiyeli nedir?

 

[yildirimbeg]

gönderdiğiniz fotodaki senaryoda toprağın potansiyeli nedir?

Siz başka bir nokta yakaladınız galiba benim söylediklerimde . İşte benim sorun yaşadığım nokta orasıydı. Potansiyeli 0 olan toprak ile iletken olan toprak kısmını tam olarak kavrayamamıştım. O nokta ile ilgili bir açıklama ekleyebilirseniz çok iyi olur. Teşekkür ederim.

 

[kocamanusta]

Siz başka bir nokta yakaladınız galiba benim söylediklerimde . İşte benim sorun yaşadığım nokta orasıydı. Potansiyeli 0 olan toprak ile iletken olan toprak kısmını tam olarak kavrayamamıştım. O nokta ile ilgili bir açıklama ekleyebilirseniz çok iyi olur. Teşekkür ederim.

fotodaki gibi fazın birini alıp topraklama kazığıyla toprağa iletirsek artık toprağın potansiyeli faz potansiyeline eşit olur. avometreyi gerilim moduna ayarlayıp toprak ile yıldız noktasını ölçerseniz yaklaşık 230V, toprakla diğer fazlar arası gerilimi ölçtüğünüzde de yaklaşık 400V görürsünüz.

şimdi gelelim ''yıldız noktasını direkt topraklarsan toprağın potansiyeli sıfır olur'' ne anlama geldiğine. böyle bi senaryoda fazın birini topraklama kazığıyla toprağa iletirseniz ne olur?! yüksek potansiyelli faz ile alcak potasiyelli toprak yani yıldız noktası kısa devre olur.

sözün özü:
toprağın kendiliğinden sıfırlama özelliği yoktur
toprağa faz verirsen potansiyeli faz potansiyeli olur
toprağa yıldız noktasını verirsen potansiyeli sıfır olur
toprağa tohum verirsen ağaç olur
kısaca toprağa ne verirsen o olur

 

[yildirimbeg]

fotodaki gibi fazın birini alıp topraklama kazığıyla toprağa iletirsek artık toprağın potansiyeli faz potansiyeline eşit olur. avometreyi gerilim moduna ayarlayıp toprak ile yıldız noktasını ölçerseniz yaklaşık 230V, toprakla diğer fazlar arası gerilimi ölçtüğünüzde de yaklaşık 400V görürsünüz.

şimdi gelelim ''yıldız noktasını direkt topraklarsan toprağın potansiyeli sıfır olur'' ne anlama geldiğine. böyle bi senaryoda fazın birini topraklama kazığıyla toprağa iletirseniz ne olur?! yüksek potansiyelli faz ile alcak potasiyelli toprak yani yıldız noktası kısa devre olur.

sözün özü:
toprağın kendiliğinden sıfırlama özelliği yoktur
toprağa faz verirsen potansiyeli faz potansiyeli olur
toprağa yıldız noktasını verirsen potansiyeli sıfır olur
toprağa tohum verirsen ağaç olur
kısaca toprağa ne verirsen o olur

Anladım teşekkür ederim. Peki saçma gelebilir ama başka bir şey soracağım. Koruma topraklamasında bir nevi faz iletkenini direk topraklamış olmuyor muyuz? (Koruma topraklamasında amaç gövdeye akan kaçak akımı toprağa iletmek sanırım ondan dolayı aynı şey değil ama yine de sorayım dedim.)

 

[kocamanusta]

Anladım teşekkür ederim. Peki saçma gelebilir ama başka bir şey soracağım. Koruma topraklamasında bir nevi faz iletkenini direk topraklamış olmuyor muyuz? (Koruma topraklamasında amaç gövdeye akan kaçak akımı toprağa iletmek sanırım ondan dolayı aynı şey değil ama yine de sorayım dedim.)

sorunuzu tam anlayamadım ama koruma topraklamasıyla meydana gelen hata akımını toprağa ileterek koruma elemanının açmasını sağlıyoruz.

 

[yildirimbeg]

sorunuzu tam anlayamadım ama koruma topraklamasıyla meydana gelen hata akımını toprağa ileterek koruma elemanının açmasını sağlıyoruz.

Tamamdır ben anladım teşekkür ediyorum.


Ekleme: Son olarak şunu sorayım. NTD olmadan trafo yıldız noktasını direkt toprakladığımızda toprak ve nötr noktasının potansiyeli 0 olduğunu biliyoruz. Bu durumda arıza akımı, toprakta sonlanıyor mu yoksa yine yıldız noktasına ulaşan bir arıza akımından bahsedebiliyor muyuz?