SESSİZ KONTAKTÖR NEDİR? VE NEDEN KULLANILMALIDIR?

Sessiz Kontaktör, de tüm kontaktörlerde olduğu gibi içerisinde bulunan bobin, demir nüve ve kontak mekanizması sayesinde bir elektro mıknatıslanma oluşturarak kontakların ani açılıp kapanmasını sağlanmaktadır. Kontaktörü, sistemlerimizde ani yüklemelerde oluşabilecek sorunları ortadan kaldırmak ve eklenebilen yardımcı donanımlar sayesinde güvenli ve rahat kullanılacak bir sistem oluşturmak için kullanırız.

Resim 1. Schneider electric firmasının ürettiği değişik kontaklara sahip sesiz kontaktörler

Sessiz Kontaktörün Kullanımı, bu kontaktör çeşidi daha çok 50 veya 60 Hz frekansa sahip alternatif akımla (AC) beslenen sistemlerde kullanılmaktadır. Bu kontaktör uzaktan kontrol etmeye uygundur; bu yüzden konut veya küçük ölçekli işletmelerde küçük motorların, aydınlatmanın, ısıtma sistemlerinin, soğutma sistemlerinin, pompaların, havalandırmanın, garaj kapısı, panjur gibi sistemlerin kontrolünde devre açıcı veya kapatıcı olarak kullanılırlar. Ayrıca sistemdeki enerji dağılımlarını kontrol etmek için yük bölüştürme ve yük geri yükleme gibi görevler içinde kullanılmaktadır.

Tüm kontaktörlerde olduğu gibi bu kontaktörede yardımcı donanımlar takılarak veya bağlanarak sistemin güvenliliği, verimi ve kontrol edilmesi arttırılabilmektedir.

Yardımcı Donanımlar Nelerdir? Ve Nasıl Kullanılırlar?

Resim 2. Sessiz kontaktöre bağlanabilen yardımcı donanımlar

Gösterge: Bu yardımcı donanım kontaktörün güç kontaklarının açık veya kapalı konumunu gösterir ve yardımcı donanıma ait olan kontakları kontrol etmek amacıyla kullanılmaktadır. Sessiz kontaktörün sağ tarafında bulunan tırnaklara takılırlar. Bu yardımcı donanım bize ek bir kontak sağlamaktadır.

Şekil 1. Göstergenin veya yardımcı kontakların kontaktöre bağlantısı

Bozulma Filtreleme: Bu yardımcı donanım, kontaktör ile kontrol edilecek sistemdeki aşırı gerilimleri sınırlamak ve elektronik bozulmaları filtrelemek için kullanılmaktadır. Bu yardımcı donanım içerisinde iki ayrı devre bulunmaktadır, bu yüzden iki sessiz kontaktöre bağlanarak kullanılabilmektedir. Bu devrelerden biri kontaktörün üzerindeki sarı klemenslere takılarak kullanılmakta diğeri ise kablolar aracığıyla bağlanmaktadır. Bu donanım konutta veya ticari bir işletmede bulunan elektrik bozulmalarından etkilenecek cihazları korumak amacıyla çok yardımcı olabilmektedir.

Şekil 2. Bozulma filtresinin kontaktöre bağlantısı

Çift Kontrol: Bu yardımcı donanım kontaktörü çalıştırmak amacıyla kullanılmaktadır. Darbeli veya mandallı çalıştırmaya uygundur. Darbeli çalıştırmada bir buton kullanılmakta mandallıda ise anahtar mevcuttur. Kontaktörün solunda bulunan sarı klipslere takılarak kullanılmaktadır.

Şekil 3. Çift kontrolün kontaktöre bağlantısı

Zaman Gecikmesi: Bu yardımcı donanımın birçok fonksiyonu vardır. Örneğin kontaktörün bobinin enejilenmesini geciktir, bobine enerji verildikten bir süre sonra kontakları aç veya butona basıldıktan sonra zaman gecikmesini başlat gibi komutları mevcuttur. Kontaktörden ayrı olarak kablolar ile bağlantı yapılabilmektedir.

Şekil 4. Zaman gecikmesinin kontaktöre bağlantısı

Yardımcı donanımlar farklı olduğundan birçok bağlantı şekli mevcuttur. Bazı bağlantı şekillerini yukarıda vermeye çalıştım ancak daha fazla bağlantı için Schneider firmasına ait Acti 9 Kataloğunun 68-69 sayfalarına bakabilirsiniz. Bağlantı şekillerindeki A1 ve A2 yazan kısımlar kontaktörün bobini temsil etmektedir.

Sessiz Kontaktörün Diğer Kontaktörlerden Farkları;

•  Diğer kontaktörlere oranla bu kontaktör konut veya küçük ölçekli işletmelerde kullanıldığı için açılıp kapanırken elektro mıknatısın ve kontakların oluşturduğu ses çok düşüktür. Schneider firmasının sessiz kontaktör adı altındaki ürünlerindeki ses oranı 30 dB’dir. Diğer kontaklar açılp kapanırken çok ses çıkartırlar, özellikle darbeli bir ses.

• Manuel veya otomatik kontrol edilebilmektedir. Manuel kontrolün avantajı sistem bakımı sırasında kontaktörün sürekli açık kalması için kullanılabilmektedir.

• Her türlü aydınlatma sistemine entegre edilebilmek ve kullanışlıdır. Bu yüzden konut veya küçük ölçekli işletmelerde aydınlatma için çok tercih edilmektedirler; çünkü boyutu ve kontak sayısı bakımından küçüktür. Ayrıca kullanılacak yardımcı donanıma göre kontak sayısı arttırılabilmektedir.

• Önünde bulanan kırmızı göz sayesinde kontağının konumunu görmek mümkündür.

• Uzaktan kontrol edilmeye uygundur. Bu özellik özellikle konut veya işletmelerde; ısıtmanın, havalandırmanın, soğutmanın, garaj kapısının, panjurların kontrol edilmesinde yardımcı olmaktadır; çünkü sen eve gelmeden yarım saat önce klimayı açıp evi serinletmesini isteyebilirsin veya daha sen garaj kapısının önüne gelmeden garaj kapısını açabilirsin. Diğer kontaktörlerde uzaktan kontrol etmeye uygundur; ancak bu sistemlerde sessiz ve kullanışlı olması açısından bu çeşit kontaktör daha çok tercih edilebilmektedirler.

• Bir gün içerisinde 100 kere anahtarlamaya uygundur. Bu değer diğer kontaktörlere göre düşüktür; ancak bu lamba veya soğutma sistemlerini açıp kapatmaya yeterlidir.

Sessiz kontaktörler için, farklı akım değerlerinde, normalde açık kontak (NO) veya normalde kapalı kontak (NC) sayıları farklı ürünler için www.3faz.com ‘u ziyaret edebilirsiniz.

Kaynak:

Schneider Electric

Hazırlayan:

Enes Çekim

Mail: [email protected]