ReiS_
Üye
- Katılım
- 14 Eyl 2007
- Mesajlar
- 180
- Puanları
- 1
- Yaş
- 44
Pnömatik sistemleri Bitirme projesi
Pnömatikte bu güç havadır. Pnömatik sistemler hidrolik sistemlere oranla daha temiz ve belli yüklere kadar. akışkanının hava olması nedeniyle daha kullanışlıdır. İnanıyorum ki pnömatik sistemler yaşadığı hızlı teknolojik gelişmeler sayesinde piyasadaki payını gün geçtikçe arttıracaktır.
Pnömatik sistemler içerdiği elemanların çeşitliliği sayesinde çok kapsamlı bir hal almaktadır. Bitirme ödevi süresince pnömatik sistemlerin elemanlarını; elemanların genel işleyiş mantığını ve bu elemanların işleme mantığına göre çeşitlerini anlatmaya çalışacağım.
Araştırmalarımı aktarmadan önce bu tezin hazırlanmasında bana her türlü imkanı sağlayan, engin tecrübe ve bilgilerinden yararlandığım sayın hocam *******, bitirmeme kaynak desteğinde bulunan SMC Türkiye Entek Pnömatik Sanayi & Ticaret Ltd. Şirketine, eğitim hayatımın her basamağımda bana emeği geçen tüm hocalarıma ve bana büyük manevi desteğini esirgemeyen aileme teşekkür ederim.
Pnömatik İle Ne Yapılabilir?
Basınçlı havanın uygulamaları insan hizmeti ile ilgili her alanda kullanılabilir.
Aşağıdaki kısa liste, sürekli olarak genişleyen bir endüstride, pnömatik sisteminin çalışma alanındaki çok yönlülüğü ve çeşitliliği sadece göstermeye yardımcı olmaktadır.
Hava, su veya kimyasal madde sistem valflerinin çalışmasında
Ağır veya sıcak kapıların çalışmasında
İlaç serpmede ve diğer traktör donanımının çalışmasında
Montaj makinelerinde ve takım tezgahlarında jiglerin ve fikstürlerin tutulmasında
Dişçi matkaplarında
Perçinlemede, robotlarda ve test donanımlarında
Nokta kaynak makinelerinde ve bunun gibi birçok yerde
İÇİNDEKİLER
SAYFA
İÇİNDEKİLER I
SEMBOLLER V
ŞEKİL LİSTESİ VI
TABLO LİSTESİ IX
ÖZET X
SUMMARY XI
BÖLÜM I
PNÖMATİK SİSTEMLER
1.0 Giriş 1
1.1 Pnömatik İle Ne Yapılabilir? 1
1.2 Basınçlı Havanın Özellikleri 2
BÖLÜM II
TEMEL PNÖMATİK SİSTEM
2.0 Giriş 3
2.1 Hava Üreten Sistem 4
2.2 Hava Tüketim Sistemi 5
BÖLÜM III
BASINÇLI HAVA TEORİSİ
3.1 Birimler 6
3.2 Metrik Olmayan Birimler 7
3.3 Basınç 7
3.4 Gazların Özellikleri 8
3.4.1 Eş Sıcaklı Değişim 8
3.4.2 Eş Basınçlı Değişim 9
3.4.3 Eş Hacimli Değişim 10
3.4.4 Adyobatik Değişim 10
3.4.5 Standart Hacim 10
3.4.6 Debi 11
3.4.7 Havanın Nemi 11
3.4.8 Bağıl Nem 12
3.4.9 Basınç ve Debi 12
BÖLÜM IV
HAVANIN SIKIŞTIRILMASI VE DAĞITIMI
4.1 Kompresörler 14
4.1.1 Gidip Gelme Hareketli Kompresörler 14
4.1.2 Döner Hareketli Kompresörler 16
4.2 Kompresör Anma Gücü 17
4.3 Kompresör Yardımcı Donanımı 18
4.3.1 Hava Tankı 18
4.3.2 Emme Filtresi 19
4.4 Havanın Kurutulması 20
4.4.1 Soğutucular 20
4.4.2 Hava Kurutucuları 21
4.5 Havanın Dağıtılması 24
4.5.1 Kapalı Uçlu Hat 25
4.5.2 Halka Sistemi 25
4.5.3 İkincil Hatlar 26
4.5.4 Otomatik Boşaltıcılar 26
4.5.5 Basınçlı Hava Sisteminin Boyutlandırılması 27
4.6 Boru Malzemeleri 30
4.6.1 Standart Gaz Borusu 30
4.6.2 Paslanmaz Çelik Borular 30
4.6.3 Bakır Borular 30
4.6.4 Lastik Borular 31
4.6.5 Plastik Hortumlar 31
4.7 Bağlantı Elemanları 32
4.7.1 Geçmeli Tip 32
4.7.2 Çabuk Bağlantı 32
4.7.3 Kendiliğinden Sızdırmaz 32
BÖLÜM V
HAVANIN HAZIRLANMASI
5.1 Filtreler 33
5.1.1 Standart Filtreler 33
5.1.2 Mikro Filtreler 35
5.1.3 Alt-Mikro Filtreler 35
5.1.4 Filtre Seçimi 36
5.2 Havanın Niteliği 36
5.2.1 Filtreleme Düzeyleri 36
5.3 Basıncın Ayarlanması 38
5.3.1 Standart Regülatör 38
5.3.2 Ön Kumandalı Regülatör 40
5.3.3 Filtre-Regülatör 41
5.3.4 Karakteristikler 41
5.3.5 Regülatör ve Filtrelerin Boyutlandırılması 42
5.4 Basınçlı Havanın Yağlanması 42
5.4.1 Oransal Yağlar 43
5.5 F.R.L. Birimleri 45
5.5.1 Boyut ve Yerleştirme 45
BÖLÜM VI
TAHRİK ELEMANLARI
6.1 Doğrusal Silindirler 46
6.1.1 Tek Etkili Silindir 46
6.1.2 Çift Etkili Silindirler 47
6.1.3 Silindir Konstrüksiyonu 47
6.2 Özel Silindir Tipleri 49
6.3 Silindirlerin Boyutlandırılması 53
6.3.1 Silindirin Kuvveti 53
6.3.2 Yük Oranı 55
6.3.3 Hız Ayarı 57
6.3.4 Hava Debisi ve Tüketimi 57
6.4 Döner Tahrik Elemanları 59
6.4.1 Döner Tahrik Elemanlarının Boyutlandırılması 60
6.5 Özel Tahrik Elemanları 63
6.5.1 Kilitlemeli Tip Silindir 63
6.5.2 Yük Oranı 63
6.5.3 Kızaklı Silindirler 65
6.5.4 İçi Boş Piston Kollu Silindirler 65
BÖLÜM VII
YÖN DENETİM VALFLERİ
7.1 Valf İşlevleri 66
7.1.1 Bağlantı Kapılarının Tanımlanması 67
7.1.2 Bir ve İki Konumlu Valfler 68
7.2 Valf Tipleri 68
7.2.1 Oturmalı Valfler 68
7.2.2 Kaymalı Valfler 70
7.2.3 Mekanik Kumanda 72
7.2.4 Elle Kumanda 73
7.2.5 Hava ile Kumanda 74
7.2.6 Bobinli Kumanda 76
7.3 Valf Montajı 77
7.3.1 Doğrudan Borulama 77
7.3.2 Bağlantı Blokları 77
7.3.3 Bağlama Altlıları 78
7.3.4 Yanyana Bağlantı Atlığı 78
7.3.5 Birbirlerine Eklenen Bağlantı Altlıkları 79
7.4 Valflerin Boyutlandırılması 79
7.4.1 Akış Kapasitesi 79
7.4.2 Orifislerin Seri Bağlanması 81
7.4.3 Boruların Akış Kapasitesi 81
7.5 Yardımcı Valfler 83
7.5.1 Çek Valfler 83
7.5.2 Hız Ayar Valfleri 83
7.5.3 Çabuk Boşaltma Valfleri 83
7.5.4 Veya Valfi 84
BÖLÜM VIII
TEMEL DEVRELER
8.0 Giriş 85
8.1 Temel İşlevler 85
8.1.1 Akış Kuvvetlendirme 85
8.1.2 İşaret Tersinmesi 86
8.1.3 Seçme 86
8.1.4 Bellek İşlevi 87
8.2 Zaman İşlevleri 87
8.2.1 Gecikmeli Açma 88
8.2.2 Gecikmeli Kapama 88
8.2.3 Açmada Darbe 89
8.2.4 Valfin Serbest Konumunda Darbe Yaratma 89
8.3 Silindirin Kontrolü 90
8.3.1 Tek Etkili Silindir 90
8.3.2 Çift Etkili Silindir 92
8.4 Silindir Konumlarının Saptanması 93
8.4.1 Otomatik Geri Dönüş 93
8.4.2 Tekrarlı Hareketler 94
8.5 İşlem Sırası Kontrolü 95
8.5.1 Bir İşlem Nasıl Tanımlanır? 95
8.5.2 İki Silindirli İşlem Sırası 96
8.5.3 Zıt Komutlar 98
KAYNAKLAR 103
EKLER 104
ÖZGEÇMİŞ 108
SEMBOLLER
SİMGE ANLAM BİRİM
m Kütle Kilogram (kg)
s Uzunluk Metre (m)
t Zaman Saniye (s)
T Sıcaklık (Mutlak) Kelvin (K)
t, q Sıcaklık (Celsius) Derece (C)
r Yarıçap Metre (m)
, ,  Açı Radyan (m/m)
A, S Alan, Kesit Metrekare (m2)
V Hacim Metreküp (m3)
v Hız m/s
w Açısal Hız 1/s
a İvme m/s2
J Eylemsizlik Momenti m2.kg
F Kuvvet Newton (N)
G Ağırlık kg.m/s2
I Impuls N.s
W İş Joule (J)
E, W Potansiyel Enerji J
E, W Kinetik Enerji J
M Dönme Momenti J
P Güç Watt (W)
P Basınç Pascal (Pa)
Vn Standart Hacim m3n
Q Akış (Debi) m3n/s
E, W Enerji, İş N .M
f Sürtünme Katsayısı ---
d Çap m
hv Hacimsel Verim %
hm Mekanik Verim %
hh Hidrolik Verim %
hg Genel Verim %
h0 Devre Verimi %
Bitirmede kullanılan yukarıdaki simgelerin dışında valf, silindir ve benzeri parçaların ISO sembolleri bulunmaktadır. Bu semboller projenin sonunda EKLER başlığı altında verilmektedir.
ŞEKİL LİSTESİ
ŞEKİL NO SAYFA AÇIKLAMA
2.1 3 Temel pnömatik sistem
3.1 8 Değişik basınç ifade şekilleri
3.2 9 Boyle yasasını açıklayan resim
3.3 9 P-V diyagramı
3.4 9 V-T diyagramı
3.5 10 P-T diyagramı
3.6 10 P-V diyagramı
3.7 11 Boru içinde akış
3.8 13 Basınç-Debi diyagramı
4.1 14 Kompresör tipleri
4.2 14 Tek kademeli pistonlu kompresörler
4.3 15 İki kademeli pitonlu kompresör
4.4 15 Diyaframlı kompresör
4.5 16 Kanatlı kompresör
4.6 16 Vidalı kompresör
4.7 18 Toplam verim diyagramı
4.8 20 Hava soğutmalı soğutucu
4.9 20 Su soğutmalı soğutucu
4.10 22 Kimyasal kurutma
4.11 22 Fiziksel kurutma
4.12 23 Soğutarak kurutma sistemi
4.13 24 Tipik hat filtresi
4.14 25 Tipik kapalı uçlu hat filtresi
4.15 25 Tipik halka sistemi
4.16 26 Çıkış noktaları
4.17 27 Şamandıra tipi otomatik boşaltıcı
4.18 27 Motorlu boşaltıcı
4.19 29 Sistem boru çapının tayini
4.20 32 Geçmeli tip bağlantı elemanı
4.21 32 Çabuk bağlantı rakoru
4.22 32 Sızdırmaz bağlantı elemanı
5.1 34 Tipik otomatik boşaltıcı
5.2 35 Tipik mikro filtre
5.3 36 Filtrelerin şematik tanımlaması
5.4 38 Basınç regülatörü
5.5 38 Tahliye işlevi
5.6 39 Akış dengelemeli regülatör
5.7 39 Dengelenmiş basınç regülatörü
5.8 40 Ön kumandalı basınç regülatörü
ŞEKİL NO SAYFA AÇIKLAMA
5.9 41 Filtre regülatörü
5.10 42 Debi-Basınç karakteristikleri
5.11 44 Oransal yağlayıcı
5.12 45 F.R.L. birimi
6.1 46 Tek etkili silindir
6.2 47 Çift etkili silindir
6.3 47 Yastıklamalı çift etkili silindir
6.4 48 Hava yastıklama prensibi
6.5 49 Çift piston kollu silindir
6.6 49 Dönmeyen piston kolu
6.7 49 Çift piston kollu silindir
6.8 50 Yassı silindir
6.9 50 Tandem silindir
6.10 51 Üç ve dört konumlu silindir
6.11 51 Silindir bağlantı şekilleri
6.12 52 Kasıntı alıcı
6.13 52 Dört bağlantı durumu
6.14 54 Silindir teorik kuvveti
6.15 55 Yükü oluşturan kuvvetler
6.16 58 Bir silindirin teorik hava tüketimi
6.17 59 Döner tahrik elemanı
6.18 59 Kanatlı döner tahrik elemanı
6.19 60 Eylemsizlik momenti
6.20 61 Dönen bir kolun durdurulması
6.21 62 Açısal hız ile ilgili tanımlar
6.22 62 Ortalama ve nihai hız
6.23 63 Tipik kilitlemeli sistemler
6.24 63 Tipik kolsuz silindir
6.25 64 Manyetik anahtarlı piston kolsuz silindir
6.26 64 Mekanik bağlantılı piston kolsuz silindir
6.27 65 Kızaklı silindir
6.28 65 Vakum bağlantılı silindir
7.1 67 Valf sembolleri
7.2 68 Sızdırmazlık yöntemleri
7.3 68 Oturma yüzeyi ana tipleri
7.4 69 Mekanik kumandalı oturmalı tip valf
7.5 69 Dengelenmiş 3/2 oturmalı tip valf
7.6 70 O-Ringli sürgülü valf
7.7 70 Sızdırmazlı sürgülü valf
7.8 71 Oval ringli sürgülü valf
7.9 71 Keçesiz sürgü-kovan valfinin prensibi
7.10 71 5/2 düz kaymalı valf
7.11 72 Döner disk valf kesidi
7.12 73 Başlıca mekanik kumanda türleri
ŞEKİL NO SAYFA AÇIKLAMA
7.13 73 Makara kolları
7.14 73 Tek kararlı konumlu elle kumanda türleri
7.15 73 İki kararlı konumlu elle kumanda türleri
7.16 74 3/2 Hava kumandalı yay dönüşlü valf
7.17 74 3/2 Yay dönüşlü valf
7.18 75 5/2 Hava kumandalı iki kararlı konumlu valf
7.19 75 Dolaylı mekanik kumanda
7.20 76 3/2 Bobin kumandalı yay dönüşlü valf
7.21 76 5/2 Doğrudan kumandalı valf
7.22 77 5/2 Sürgülü bobinli valf
7.23 77 5/3 Ön kumandalı bobinli valf
7.24 78 Tipik bir bağlantı bloğu
7.25 78 Dört adet 3/2 bağlantı atlığı
7.26 79 Birbirlerine eklenebilen bağlantı elemanlar
7.27 81 Seri bağlı eşit orifisler
7.28 82 Akış kesitleri
7.29 83 Çek valf
7.30 83 Tipik hız ayar valfi
7.31 84 Çabuk boşaltma valfi
7.32 84 Veya valfi
8.1 85 Akış kuvvetlendirme kumandası
8.2 86 İşaret tersinmesi
8.3 86 3/2 Valf seçme
8.4 87 Valf şeması
8.5 87 Hava – Basınç&Zaman ilişkisi
8.6 88 Dört zaman işlevi
8.7 88 Gecikmeli açma
8.8 88 Gecikmeli kapama
8.9 89 Açmadan darbe
8.10 89 Kaybolan bir sinyalle darbe yaratma
8.11 90 Tek etkili silindir kumandası
8.12 90 Tek etkili silindirin çalıştırılması
8.13 91 Emniyet kilitlemesi
8.14 91 İşaret tersinmesi
8.15 92 Doğrudan kumanda
8.16 93 Çift etkili silindirlerin konumlarının korunması
8.17 93 Silindirin yarı otomatik geri dönüşü
8.18 94 Kalıcı sinyale dahi silindirin geri dönüşü
8.19 95 Devre şeması
8.20 96 Bütün kodları içeren fonksiyonel birim
8.21 98 Devre Şeması
8.22 99 Tek çevrim devresi
8.23 99 İşleme devresi
8.24 100 Kaskad Sisteminin Blok diyagramı
8.25 101 İki silindirli Kaskad
TABLO LİSTESİ
TABLO NO SAYFA AÇIKLAMA
3.1 6 Pnömatikte kullanılan SI birimleri
3.2 7 “10” sayısı içim kullanılan ön ekler
3.3 7 Metrik olmayan birimler
3.4 12 Havanın suya doyması
4.1 25 Ana bağlantı elemanları için boru uzunlukları
4.2 30 Boru büyüklüğü spesifikasyonları
4.3 31 Lastik hortum spesifikasyonları
5.1 37 Havanın temizlik dereceleri
6.1 56 Yük oranları
6.2 56 5 bar işletme basıncı için kütle
6.3 58 Teorik hava tüketimi
7.1 67 Kullanılmakta olan başlıca kapı tanımları
7.2 82 Boru bağlantılarının akış kesiti
Hazırlayan arkadaşa teşekkürler,
Pnömatikte bu güç havadır. Pnömatik sistemler hidrolik sistemlere oranla daha temiz ve belli yüklere kadar. akışkanının hava olması nedeniyle daha kullanışlıdır. İnanıyorum ki pnömatik sistemler yaşadığı hızlı teknolojik gelişmeler sayesinde piyasadaki payını gün geçtikçe arttıracaktır.
Pnömatik sistemler içerdiği elemanların çeşitliliği sayesinde çok kapsamlı bir hal almaktadır. Bitirme ödevi süresince pnömatik sistemlerin elemanlarını; elemanların genel işleyiş mantığını ve bu elemanların işleme mantığına göre çeşitlerini anlatmaya çalışacağım.
Araştırmalarımı aktarmadan önce bu tezin hazırlanmasında bana her türlü imkanı sağlayan, engin tecrübe ve bilgilerinden yararlandığım sayın hocam *******, bitirmeme kaynak desteğinde bulunan SMC Türkiye Entek Pnömatik Sanayi & Ticaret Ltd. Şirketine, eğitim hayatımın her basamağımda bana emeği geçen tüm hocalarıma ve bana büyük manevi desteğini esirgemeyen aileme teşekkür ederim.
Pnömatik İle Ne Yapılabilir?
Basınçlı havanın uygulamaları insan hizmeti ile ilgili her alanda kullanılabilir.
Aşağıdaki kısa liste, sürekli olarak genişleyen bir endüstride, pnömatik sisteminin çalışma alanındaki çok yönlülüğü ve çeşitliliği sadece göstermeye yardımcı olmaktadır.
Hava, su veya kimyasal madde sistem valflerinin çalışmasında
Ağır veya sıcak kapıların çalışmasında
İlaç serpmede ve diğer traktör donanımının çalışmasında
Montaj makinelerinde ve takım tezgahlarında jiglerin ve fikstürlerin tutulmasında
Dişçi matkaplarında
Perçinlemede, robotlarda ve test donanımlarında
Nokta kaynak makinelerinde ve bunun gibi birçok yerde
İÇİNDEKİLER
SAYFA
İÇİNDEKİLER I
SEMBOLLER V
ŞEKİL LİSTESİ VI
TABLO LİSTESİ IX
ÖZET X
SUMMARY XI
BÖLÜM I
PNÖMATİK SİSTEMLER
1.0 Giriş 1
1.1 Pnömatik İle Ne Yapılabilir? 1
1.2 Basınçlı Havanın Özellikleri 2
BÖLÜM II
TEMEL PNÖMATİK SİSTEM
2.0 Giriş 3
2.1 Hava Üreten Sistem 4
2.2 Hava Tüketim Sistemi 5
BÖLÜM III
BASINÇLI HAVA TEORİSİ
3.1 Birimler 6
3.2 Metrik Olmayan Birimler 7
3.3 Basınç 7
3.4 Gazların Özellikleri 8
3.4.1 Eş Sıcaklı Değişim 8
3.4.2 Eş Basınçlı Değişim 9
3.4.3 Eş Hacimli Değişim 10
3.4.4 Adyobatik Değişim 10
3.4.5 Standart Hacim 10
3.4.6 Debi 11
3.4.7 Havanın Nemi 11
3.4.8 Bağıl Nem 12
3.4.9 Basınç ve Debi 12
BÖLÜM IV
HAVANIN SIKIŞTIRILMASI VE DAĞITIMI
4.1 Kompresörler 14
4.1.1 Gidip Gelme Hareketli Kompresörler 14
4.1.2 Döner Hareketli Kompresörler 16
4.2 Kompresör Anma Gücü 17
4.3 Kompresör Yardımcı Donanımı 18
4.3.1 Hava Tankı 18
4.3.2 Emme Filtresi 19
4.4 Havanın Kurutulması 20
4.4.1 Soğutucular 20
4.4.2 Hava Kurutucuları 21
4.5 Havanın Dağıtılması 24
4.5.1 Kapalı Uçlu Hat 25
4.5.2 Halka Sistemi 25
4.5.3 İkincil Hatlar 26
4.5.4 Otomatik Boşaltıcılar 26
4.5.5 Basınçlı Hava Sisteminin Boyutlandırılması 27
4.6 Boru Malzemeleri 30
4.6.1 Standart Gaz Borusu 30
4.6.2 Paslanmaz Çelik Borular 30
4.6.3 Bakır Borular 30
4.6.4 Lastik Borular 31
4.6.5 Plastik Hortumlar 31
4.7 Bağlantı Elemanları 32
4.7.1 Geçmeli Tip 32
4.7.2 Çabuk Bağlantı 32
4.7.3 Kendiliğinden Sızdırmaz 32
BÖLÜM V
HAVANIN HAZIRLANMASI
5.1 Filtreler 33
5.1.1 Standart Filtreler 33
5.1.2 Mikro Filtreler 35
5.1.3 Alt-Mikro Filtreler 35
5.1.4 Filtre Seçimi 36
5.2 Havanın Niteliği 36
5.2.1 Filtreleme Düzeyleri 36
5.3 Basıncın Ayarlanması 38
5.3.1 Standart Regülatör 38
5.3.2 Ön Kumandalı Regülatör 40
5.3.3 Filtre-Regülatör 41
5.3.4 Karakteristikler 41
5.3.5 Regülatör ve Filtrelerin Boyutlandırılması 42
5.4 Basınçlı Havanın Yağlanması 42
5.4.1 Oransal Yağlar 43
5.5 F.R.L. Birimleri 45
5.5.1 Boyut ve Yerleştirme 45
BÖLÜM VI
TAHRİK ELEMANLARI
6.1 Doğrusal Silindirler 46
6.1.1 Tek Etkili Silindir 46
6.1.2 Çift Etkili Silindirler 47
6.1.3 Silindir Konstrüksiyonu 47
6.2 Özel Silindir Tipleri 49
6.3 Silindirlerin Boyutlandırılması 53
6.3.1 Silindirin Kuvveti 53
6.3.2 Yük Oranı 55
6.3.3 Hız Ayarı 57
6.3.4 Hava Debisi ve Tüketimi 57
6.4 Döner Tahrik Elemanları 59
6.4.1 Döner Tahrik Elemanlarının Boyutlandırılması 60
6.5 Özel Tahrik Elemanları 63
6.5.1 Kilitlemeli Tip Silindir 63
6.5.2 Yük Oranı 63
6.5.3 Kızaklı Silindirler 65
6.5.4 İçi Boş Piston Kollu Silindirler 65
BÖLÜM VII
YÖN DENETİM VALFLERİ
7.1 Valf İşlevleri 66
7.1.1 Bağlantı Kapılarının Tanımlanması 67
7.1.2 Bir ve İki Konumlu Valfler 68
7.2 Valf Tipleri 68
7.2.1 Oturmalı Valfler 68
7.2.2 Kaymalı Valfler 70
7.2.3 Mekanik Kumanda 72
7.2.4 Elle Kumanda 73
7.2.5 Hava ile Kumanda 74
7.2.6 Bobinli Kumanda 76
7.3 Valf Montajı 77
7.3.1 Doğrudan Borulama 77
7.3.2 Bağlantı Blokları 77
7.3.3 Bağlama Altlıları 78
7.3.4 Yanyana Bağlantı Atlığı 78
7.3.5 Birbirlerine Eklenen Bağlantı Altlıkları 79
7.4 Valflerin Boyutlandırılması 79
7.4.1 Akış Kapasitesi 79
7.4.2 Orifislerin Seri Bağlanması 81
7.4.3 Boruların Akış Kapasitesi 81
7.5 Yardımcı Valfler 83
7.5.1 Çek Valfler 83
7.5.2 Hız Ayar Valfleri 83
7.5.3 Çabuk Boşaltma Valfleri 83
7.5.4 Veya Valfi 84
BÖLÜM VIII
TEMEL DEVRELER
8.0 Giriş 85
8.1 Temel İşlevler 85
8.1.1 Akış Kuvvetlendirme 85
8.1.2 İşaret Tersinmesi 86
8.1.3 Seçme 86
8.1.4 Bellek İşlevi 87
8.2 Zaman İşlevleri 87
8.2.1 Gecikmeli Açma 88
8.2.2 Gecikmeli Kapama 88
8.2.3 Açmada Darbe 89
8.2.4 Valfin Serbest Konumunda Darbe Yaratma 89
8.3 Silindirin Kontrolü 90
8.3.1 Tek Etkili Silindir 90
8.3.2 Çift Etkili Silindir 92
8.4 Silindir Konumlarının Saptanması 93
8.4.1 Otomatik Geri Dönüş 93
8.4.2 Tekrarlı Hareketler 94
8.5 İşlem Sırası Kontrolü 95
8.5.1 Bir İşlem Nasıl Tanımlanır? 95
8.5.2 İki Silindirli İşlem Sırası 96
8.5.3 Zıt Komutlar 98
KAYNAKLAR 103
EKLER 104
ÖZGEÇMİŞ 108
SEMBOLLER
SİMGE ANLAM BİRİM
m Kütle Kilogram (kg)
s Uzunluk Metre (m)
t Zaman Saniye (s)
T Sıcaklık (Mutlak) Kelvin (K)
t, q Sıcaklık (Celsius) Derece (C)
r Yarıçap Metre (m)
, ,  Açı Radyan (m/m)
A, S Alan, Kesit Metrekare (m2)
V Hacim Metreküp (m3)
v Hız m/s
w Açısal Hız 1/s
a İvme m/s2
J Eylemsizlik Momenti m2.kg
F Kuvvet Newton (N)
G Ağırlık kg.m/s2
I Impuls N.s
W İş Joule (J)
E, W Potansiyel Enerji J
E, W Kinetik Enerji J
M Dönme Momenti J
P Güç Watt (W)
P Basınç Pascal (Pa)
Vn Standart Hacim m3n
Q Akış (Debi) m3n/s
E, W Enerji, İş N .M
f Sürtünme Katsayısı ---
d Çap m
hv Hacimsel Verim %
hm Mekanik Verim %
hh Hidrolik Verim %
hg Genel Verim %
h0 Devre Verimi %
Bitirmede kullanılan yukarıdaki simgelerin dışında valf, silindir ve benzeri parçaların ISO sembolleri bulunmaktadır. Bu semboller projenin sonunda EKLER başlığı altında verilmektedir.
ŞEKİL LİSTESİ
ŞEKİL NO SAYFA AÇIKLAMA
2.1 3 Temel pnömatik sistem
3.1 8 Değişik basınç ifade şekilleri
3.2 9 Boyle yasasını açıklayan resim
3.3 9 P-V diyagramı
3.4 9 V-T diyagramı
3.5 10 P-T diyagramı
3.6 10 P-V diyagramı
3.7 11 Boru içinde akış
3.8 13 Basınç-Debi diyagramı
4.1 14 Kompresör tipleri
4.2 14 Tek kademeli pistonlu kompresörler
4.3 15 İki kademeli pitonlu kompresör
4.4 15 Diyaframlı kompresör
4.5 16 Kanatlı kompresör
4.6 16 Vidalı kompresör
4.7 18 Toplam verim diyagramı
4.8 20 Hava soğutmalı soğutucu
4.9 20 Su soğutmalı soğutucu
4.10 22 Kimyasal kurutma
4.11 22 Fiziksel kurutma
4.12 23 Soğutarak kurutma sistemi
4.13 24 Tipik hat filtresi
4.14 25 Tipik kapalı uçlu hat filtresi
4.15 25 Tipik halka sistemi
4.16 26 Çıkış noktaları
4.17 27 Şamandıra tipi otomatik boşaltıcı
4.18 27 Motorlu boşaltıcı
4.19 29 Sistem boru çapının tayini
4.20 32 Geçmeli tip bağlantı elemanı
4.21 32 Çabuk bağlantı rakoru
4.22 32 Sızdırmaz bağlantı elemanı
5.1 34 Tipik otomatik boşaltıcı
5.2 35 Tipik mikro filtre
5.3 36 Filtrelerin şematik tanımlaması
5.4 38 Basınç regülatörü
5.5 38 Tahliye işlevi
5.6 39 Akış dengelemeli regülatör
5.7 39 Dengelenmiş basınç regülatörü
5.8 40 Ön kumandalı basınç regülatörü
ŞEKİL NO SAYFA AÇIKLAMA
5.9 41 Filtre regülatörü
5.10 42 Debi-Basınç karakteristikleri
5.11 44 Oransal yağlayıcı
5.12 45 F.R.L. birimi
6.1 46 Tek etkili silindir
6.2 47 Çift etkili silindir
6.3 47 Yastıklamalı çift etkili silindir
6.4 48 Hava yastıklama prensibi
6.5 49 Çift piston kollu silindir
6.6 49 Dönmeyen piston kolu
6.7 49 Çift piston kollu silindir
6.8 50 Yassı silindir
6.9 50 Tandem silindir
6.10 51 Üç ve dört konumlu silindir
6.11 51 Silindir bağlantı şekilleri
6.12 52 Kasıntı alıcı
6.13 52 Dört bağlantı durumu
6.14 54 Silindir teorik kuvveti
6.15 55 Yükü oluşturan kuvvetler
6.16 58 Bir silindirin teorik hava tüketimi
6.17 59 Döner tahrik elemanı
6.18 59 Kanatlı döner tahrik elemanı
6.19 60 Eylemsizlik momenti
6.20 61 Dönen bir kolun durdurulması
6.21 62 Açısal hız ile ilgili tanımlar
6.22 62 Ortalama ve nihai hız
6.23 63 Tipik kilitlemeli sistemler
6.24 63 Tipik kolsuz silindir
6.25 64 Manyetik anahtarlı piston kolsuz silindir
6.26 64 Mekanik bağlantılı piston kolsuz silindir
6.27 65 Kızaklı silindir
6.28 65 Vakum bağlantılı silindir
7.1 67 Valf sembolleri
7.2 68 Sızdırmazlık yöntemleri
7.3 68 Oturma yüzeyi ana tipleri
7.4 69 Mekanik kumandalı oturmalı tip valf
7.5 69 Dengelenmiş 3/2 oturmalı tip valf
7.6 70 O-Ringli sürgülü valf
7.7 70 Sızdırmazlı sürgülü valf
7.8 71 Oval ringli sürgülü valf
7.9 71 Keçesiz sürgü-kovan valfinin prensibi
7.10 71 5/2 düz kaymalı valf
7.11 72 Döner disk valf kesidi
7.12 73 Başlıca mekanik kumanda türleri
ŞEKİL NO SAYFA AÇIKLAMA
7.13 73 Makara kolları
7.14 73 Tek kararlı konumlu elle kumanda türleri
7.15 73 İki kararlı konumlu elle kumanda türleri
7.16 74 3/2 Hava kumandalı yay dönüşlü valf
7.17 74 3/2 Yay dönüşlü valf
7.18 75 5/2 Hava kumandalı iki kararlı konumlu valf
7.19 75 Dolaylı mekanik kumanda
7.20 76 3/2 Bobin kumandalı yay dönüşlü valf
7.21 76 5/2 Doğrudan kumandalı valf
7.22 77 5/2 Sürgülü bobinli valf
7.23 77 5/3 Ön kumandalı bobinli valf
7.24 78 Tipik bir bağlantı bloğu
7.25 78 Dört adet 3/2 bağlantı atlığı
7.26 79 Birbirlerine eklenebilen bağlantı elemanlar
7.27 81 Seri bağlı eşit orifisler
7.28 82 Akış kesitleri
7.29 83 Çek valf
7.30 83 Tipik hız ayar valfi
7.31 84 Çabuk boşaltma valfi
7.32 84 Veya valfi
8.1 85 Akış kuvvetlendirme kumandası
8.2 86 İşaret tersinmesi
8.3 86 3/2 Valf seçme
8.4 87 Valf şeması
8.5 87 Hava – Basınç&Zaman ilişkisi
8.6 88 Dört zaman işlevi
8.7 88 Gecikmeli açma
8.8 88 Gecikmeli kapama
8.9 89 Açmadan darbe
8.10 89 Kaybolan bir sinyalle darbe yaratma
8.11 90 Tek etkili silindir kumandası
8.12 90 Tek etkili silindirin çalıştırılması
8.13 91 Emniyet kilitlemesi
8.14 91 İşaret tersinmesi
8.15 92 Doğrudan kumanda
8.16 93 Çift etkili silindirlerin konumlarının korunması
8.17 93 Silindirin yarı otomatik geri dönüşü
8.18 94 Kalıcı sinyale dahi silindirin geri dönüşü
8.19 95 Devre şeması
8.20 96 Bütün kodları içeren fonksiyonel birim
8.21 98 Devre Şeması
8.22 99 Tek çevrim devresi
8.23 99 İşleme devresi
8.24 100 Kaskad Sisteminin Blok diyagramı
8.25 101 İki silindirli Kaskad
TABLO LİSTESİ
TABLO NO SAYFA AÇIKLAMA
3.1 6 Pnömatikte kullanılan SI birimleri
3.2 7 “10” sayısı içim kullanılan ön ekler
3.3 7 Metrik olmayan birimler
3.4 12 Havanın suya doyması
4.1 25 Ana bağlantı elemanları için boru uzunlukları
4.2 30 Boru büyüklüğü spesifikasyonları
4.3 31 Lastik hortum spesifikasyonları
5.1 37 Havanın temizlik dereceleri
6.1 56 Yük oranları
6.2 56 5 bar işletme basıncı için kütle
6.3 58 Teorik hava tüketimi
7.1 67 Kullanılmakta olan başlıca kapı tanımları
7.2 82 Boru bağlantılarının akış kesiti
Hazırlayan arkadaşa teşekkürler,
