oksijen sondası

[elektrik]

otolarda kullanılan egzozdan oksijen miktarını ölçerek elektrik sinyaline çeviren sensör hakkında bilgisi olan var mı

 

[oerz]

Foruma bu soruyu yazalı bir ay olmuş, kimsenin de cevap yazmadığını görünce birşeyler yazayım dedim... Sorun hala güncel ise bu konuda acizane yardımcı olmaya çalışırım...

 

[EleCtRox_]

[size=10pt]Bilgilerinizi bizimle paylaşırsanız güzel olur.Bu soruyu soran olmasa bile daha sonra araştıran insanlar hiç olmazsa faydalanabilir.[/size]

 

[oerz]

Gaz analizi için bir çok metod bulunmaktadır. Bunlar gaz tipine özel de olabilmektedir. Genel başlıklar yazacak olursak akla ilk gelenler Elektrokimyasal yapıda sensörler ve Infrared yapıda sensörlerdir.
ama her gaz için bu metodlar vardır diyemeyiz. Örneğin CO gazı için elektrokimyasal sensör de Infrared Sensör metodu da bulunmaktadır. Ama CO2 için sadece Infrared Metod kullanılmaktadır. Gaz analizi baya derin bir konu... Yukarıdaki soruda ise Oksijen ölçümü ile ilgili bilgiler istendiği için bu konuya odaklanayım... Oksijen ölçümü için üç metod bulunmaktadır. Elektrokimyasal, Zirkonyum ve Paramanyatik ölçüm metodlarıdır. Daha çok Elektrokimyasal ve Zirkonyum kullanılmaktadır. (paramanyetik'in teknik detayları ile ilgili çok bilgim yok, tercih edilmeme sebeplerinden biri fiyatlarının yüksek oluşu diyebilirim),,, Elektrokimyasal sensörler pil gibidirler, yani ömürlüdürler ve ölçülecek gaz'ın Nem'siz ve Tozsuz olması önemlidir... bu konuyu aslında kısaca bitireyim. çünkü arkadaş Otolarda kullanılan sensörler için bilgi istemiş... Otolarda ise Zirkonyum metod kullanılmaktadır. Zirkonyum için ölçülecek gazdaki nem vb. miktarların çok önemi yoktur. InSitu (yerinde) kullanılabilmektedir. yani otolar için en uygun metoddur... Endüstriyel alanda kullanılan modelleri biraz pahalıdır... Fakat otomobillerde kullanım miktarları çok çok çok yüksek oldukları için maliyetleri düşmüştür... Zirkoyumun oksijen ölçüm mantığı ise : zirkonyum elementi 500 degC'den sonra iletken hale dönüşmektedir. Normalde otolarda kullanılan sensörlerin içinde birde Rezistans vardır. Sensörün ölçüm yapabilmesi için Sensör başlığı 500 degC'ün üzerinde çıkarılmaktadır. zirkonyum elementi iki iletkenin arasına yerleştirilmiştir. o iki iletken de ise dışarıdaki kablo uçları vardır. 500 degC'de ısınmış olan zirkonyum elementi o ortamdaki oksijen gazının %'sel büyüklüğü ile etkileşime girer.... ve o iki kablo ucundan thermocouple'de olduğu gibi mV oluşur.... olay genel hatlarıyla budur... Bu anlattıklarım Çok yüzeyseldir... genel mantık sadece, yani mV çıkışlı yerine akım tabanlı sensör tipleri de vardır... daha çok derine inebiliriz..... Bu arada otolarda kullanılan oksijen sensörlerini Zirkonyum diye değil LAMBDA sensörü ismiyle insanlar daha çok bilir... Amaç verimli yanmayı sağlama olduğu için Lambda ismi oturmuş durumda.... umarım yardımcı olabilmişimdir...

 

[EleCtRox_]

Çok teşekkürler gerçekten açıklayıcı bilgiler

 

[aycoor]

evet arkadaşın dediği doğru.
300 derecede ısıtılan zirkonyumoksit oksijenle karşılaştığı zaman eletrik üretir. bu 0,2v. ile 1 volt arasıdır. yani 0,2 volta üretilen elektrik ne kadar yakınsa oto ekzosunda o kadar oksijen azdır ve tam randumanla çalışmaktadır diyede söyleyebiliriz 1 volta yaklaştıkçada yanma düzensiz ve oksijenli olup fakir karışım arıza ışığını yaktırır. ben sensör yerine sabir 0,3 volt enerji versek nasıl olur verim alabilirmiyiz acaba diye çok düşünmüşümdür ama araç elektronik beyinleri pahalı malzeme olduğu için cesaret edemedim.

hüseyin