kerem Feratlar
Üye
- Katılım
- 26 Eyl 2006
- Mesajlar
- 17
- Puanları
- 1
- Yaş
- 39
DİYOTLAR
İlk önce diyodun tanımı ve görevi hakkında bilgi verelim.
Diyot, basit olarak tek yönlü akım geçiren iki uçlu bir devre elemanıdır.Bu iki uç Anod ( A ) , Katot ( K )
uçlarıdır.Burada Anoda artı ,katoda eksi uçlar bağlanarak gerilim verilirse diyot Doğru polarize olur ve
bir akım akmaya başlar.Ters yönde bağlanırsa ( yani; anod eksi ,katot artı ) o zaman bir akım geçişi olmaz.Buna Ters polarizasyon denir.Ters polarizasyon yöntemi sadece bazı özel diyotlarda uygulanır.
Diyotlar genel olarak " D " harfi ile sembollendirilir.Fakat diyotlarda birim yoktur.Eldeki diyotun özel- likleri ELEKTRONİK KATOLOG 'dan( Kitap karıştırmaya uğraşmadan ) bakılarak öğrenilebilir.
Diyotlar Germanyum ve Silisyum tipi maddelerden yapılmıştır.Germanyum tipi diyotlar anahtarlama ve
dedektör olarak kullanılırlar.İletime geçme gerilimleri 0,2-0,3 V arasıdır.Silisyum tipi diyotlar ise doğrulma devrelerinde ( AC'yi DC'ye çevirmek için ) kullanılır.İletime geçme gerilimleri 0,6-0,7 V arasıdır.Diyoda ters polarizasyonda zamanla artan bir gerilim verilirse belli bir zaman sonra diyot ya-
nar ,delinir veya kısa devre olur.Bundan sonra diyottan çok büyük akım geçmeye başlar.
Yukardaki grafikte ise diyodun iletime geçmesi ve delinme gerilimi görülmektedir.
Diyot Çeşitleri
1-Zener Diyotlar :Zener diyot normal doğrultma diyotlarının ters delinme gerilimi esasıyla çalışırlar. Regüle devrelerinde çıkış gerilimini sabit tutmak için kullanılırlar.Ters polarizasyon altında çalışırlar.
Zener diyodların gerilimleri üzerinde yazar veya verilen bir kod numarasıyla ELEKTRONİK KATOLOG 'dan( Kitap karıştırmaya uğraşmadan ) bakılarak öğrenilebilir.
RS = Zenere Seri Direnç Vz = Zener Diyot Gerilimi VT-VZ
VT = Trafo Gerilimi Iz = Zener Diyot Akımı ( Yaklaşık 10-30 mA arası ) IZ
Yukarıdaki devrede bir Zener Diyot uygulaması görülmektedir.Bu devrede yaklaşık 18 V olan DC çıkış gerilimi 12 V sabit olarak dış devreye verilmektedir.Burada gerilimin sabit olmasını Zener Diyot sağlar.
Zener diyoda yardımcı olmak için seri bir direnç bağlanmıştır.Bu dirence sadece büyük güçlü devrelerde
çok fazla akım çekildiğinde kullanılır.Yük akımı bu direnç üzerinden geçer.
2-Köprü Diyotlar :Aslında bu diyotlar özel bir çeşit değildir.4 tane normal diyodun uygun bağlanmasıyla
oluşturulur.Fakat piyasada artık hazır olarak ( paketlemiş ) 4 ucu dışarıya çıkmış köprü diyotlar bulun- maktadır.Bu 4 uçtan ikisi alternatif akım girişi ,bir ucu + çıkış ,son ucu ise - çıkıştır.Sadece doğrulma devrelerinde kullanılır.
Bu elemanın uygulaması konunun sonuna doğru gösterilecektir.
3-Led Diyotlar :Led diyodlar doğru polarizasyonda çevresine ışık veren devre elemanıdır.3 renkte imal edilirler.Bunlar Kırmızı; 1,5 Volt ,Sarı; 1,8 Volt ,Yeşil; 2,2 Volt şeklindedir.
Led diyotlar iki ve üç renkli olarakta yapılırlar.İki renkliler ters paralel bağlı kırmızı ve yeşil ledler- den ,Üç renkli de kırmızı ,yeşil ledlerden oluşur,iki led birden yakıldığında ise sarı renk elde edilir.
Led diyotların devrede koyulağı yerde eğer gerilim değeri yüksek ise bir direnç yardımıyla istenen değere indirilir.
4-Foto Diyotlar :Foto diyotlarda zener diyotlar gibi ters polarizasyonda çalışırlar.Üzerinden geçen akım ışık şiddetiyle doğru orantılı olarak artan bir elemandır.Foto diyotlar ayrıca kızıl ötesi ışınlara duyarlı olarakta imal edilirler.Bunlar hem ışını alan hem de ışını gönderen olarak iki çeşittir.Daha çok
el kumandalarında kullanılırlar
Alternatif Akım niçin Doğru Akıma çevrilir?
Elektrik enerjisinin üretildiği yerden tüketilecek yerlere ekonomoik olarak iletmek için yüksek gerilim halinde verilmesi gerekmektedir.Yüksek gerilimi doğru akım makinelerinde belirli bir değerden sonra
üretemeyiz.Alternatif akımın generatörlerde üretilmesi ,trafolar ile yükseltilip-alçaltılması DC ye göre kat kat daha kolay ve ucuzdur.Bunun için alternatif akım kullanılacak yere kadar getirilir ve orada doğrultmaçlar veya generatörler aracılığıyla Doğru akıma çevrilip kullanılır.
Alternatif Akım zamanla yönü ve şiddeti değişen bir akımdır.Bir an artı olan uç diğer anda eksi olabilir,
buna bağlı olarak devamlı olarak akımın yönüde değişir.
Alternatif akımın yönünün değişmesi gelişi güzel olan birşey değildir.Alternatif akım bir saniyede 50 saykıllık hareket yapar.Bir saniyede oluşan saykıl sayısınada frekans denir. " f " ile sembollendirilir.
Birimi ise saykıl/saniye veya Hertz'dir.
Aşağıdaki şekil bir saykıllık hareketi gösterir.Diğerinde ise hareketin devamı görülmektedir.
Diyotlarla İlgili AC - DC Devreleri
1- Yarım Dalga Doğrultmaç: Bu devrede 9 V çıkış veren bir Transformatör ,bir diyot ,bir adet kondansatör bulunur.
Yarım dalga doğrultmaçta 9 V'a indirilen alternatif akım pozitif alternansta diyot üzerinden geçerek aşağıdaki hali alır.Yani negatif alternansları yok edilerek yerine sıfır değeri konmuş olur.
Daha Sonra Elektronlitik Kondansatör aracılığıyla aşağıdaki DC'ye daha yakın değere gelir ve oradan da
yük tarafından kullanılır.
Yarım Dalga Doğrultmaçlar bazı dezavantajları sebebiyle pek kullanılmazlar.
a-Büyük Dalgalanma Gerilimleri oluşur.
b-Trafo gereksiz yere ısınır ,zorlanır.
c-Çok büyük değerde kondansatör gerektirir.
2-Tam Dalga Doğrulmaçlar :Bu devrede 9 V çıkış veren üç uçlu bir Transformatör ,iki diyot ,bir adet kondansatör bulunur.
Tam dalga doğrultmaçta ,yarım dalgada olduğu gibi 9 V'a indirilen alternatif akım iki alternanstada mut-
laka bir diyodun üzerinden geçerek aşağıdaki hali alır.Yani negatif alternansları yok edilerek yerine de yine pozitif alternans konmuş olur.
Daha Sonra Elektronlitik Kondansatör aracılığıyla aşağıdaki DC'ye daha yakın değere gelir ve oradan da
yük tarafından kullanılır.
Tam Dalga Doğrultmaçlar daha çok küçük güçlü adaptörlerde kullanılır.
3-Köprü Tipi Doğrultmaçlar :Bu devrede 9 V çıkış veren bir Transformatör ,dört diyot ,bir adet kondansatör bulunur.
Şekilde görüldüğü gibi trafo çıkışlarının herbirine bir anod bir katod ucu olmak üzere ikişer diyot bağlanmıştır.Bu 4 diyodun boşta kalan anod uçları birleştirilerek artı ,kalan katot uçları da birleşti- rilerek eksi uç çıkarılır.Burada alternatif akımın hangi alternansı gelirse gelsin diyotlardan geçebi- lecektir.Yani eksi alternans gelirse katotlardan girecek ,artı alternans gelirse anodlardan girecektir.
Gerilim bu işlemler sonucunda aşağıdaki hali alır.
Daha Sonra Elektronlitik Kondansatör aracılığıyla aşağıdaki DC'ye daha yakın değere gelir ve oradan da
yük tarafından kullanılır.
Diyot Anahtarlama Sureler
İleri öngerilimleme durumunda n-tipi malzemeden p-tipi malzemeye doğru ilerleyen çok sayıda elektron olur ve n-tipi malzemede çok sayıda ( + ) yük bulunur. Bu iletkenlik için bir gerekliliktir. p-tipi malzemedeki elektronlar ile n-tipi malzemede ilerleyen ( + ) yükler herbir tarafta çok sayıda azınlık taşıyıcısı oluşturur. Uygulanan gerilim tersine öngerilimleme durumu yaratmak üzere ters çevrildiğinde, ideal olarak diyotun, iletme durumundan iletmeme durumuna anında geçtiğini görmeyi bekleriz. Ancak her iki malzemedeki çok sayıda azınlık taşıyıcısı nedeniyle diyot, şekil 3 deki gibi ters dönecek ve azınlık taşıyıcıların karşı malzemede çoğunluk taşıyıcısı durumuna dönmeleri için gereken Ts zamanı kadar ( saklama süresi ) bir süreyle bu ölçülebilir düzeyde kalacaklardır. Özünde diyot, devre parametreleri ile belirlenen bir I_ters ters akımı ile kısa devre durumunda kalacaktır. Bu saklama süresi geçtikten sonra akım, iletmeme durumu düzeyine inecektir. Bu ikinci süre Tt ( geçiş aralığı ) ile gösterilir. Tıkanma süresi Trr bu iki sürenin toplamıdır. Trr = Ts + Tt Doğal olarak bu parametre yüksek hızlı switching ve rectifier uygulamalarında önemlidir.
Şekil 1 : Anahtarlama süresinin tanımlanması
Elektronik devre elemanları yapısal olarak çok yüksek frekanslara karşı duyarlıdır. Xc=1/(2.f.C) reaktansının çok yüksek olması dolayısıyla ( açık devre eşdeğeri ) alçak frekanslarda gözardı edilebilen şönt ( paralel ) kapasitif etkilerin bir çoğu, çok yüksek frekanslarda gözardı edilemeyecek düzeylere çıkar. Bu durumda Xc, yüksek f değeri nedeniyle düşük reaktanslı bir " kısa devre " yolu açmaya yetecek kadar küçük olacaktır.
P-N yarıiletken diyodunda gözönünde bulundurulması gereken iki kapasitif etki vardır. Her iki tip kapasitans hem ileri hem de ters öngerilimleme bölgesinde görülmekle beraber biri diğerine göre daha baskındır. Ters öngerilimleme bölgesinde geçiş veya boşaltılmış bölge ( CT ) kapasitansı mevcutken, ileri öngerilimleme bölgesinde difüzyon ( CD ) veya saklama kapasitansı ağır basar.
Paralel plakalı bir kondansatörün kapasitansı için temel denklem C = A/d dir. Burada C aralarında d mesafesi bulunan A alanlı iki plakanın arasındaki dielektriğin permitivitesidir. Ters öngerilimleme bölgesinde ters yükle yüklü iki plaka arasında , bir yalıtkan olarak işlev gören, boşaltılmış (yüksüz) bir bölge vardır. Şekil 1 de gösterildiği gibi, boşaltılmış bölge, geri öngerilim potansiyelinin artması ile birlikte büyüyeceğinden bunun sonucunda ortaya çıkan geçiş kapasitansı azalacaktır. Kapasitansın, uygulanan ters öngerilimleme potansiyeline bağlı olması bazı elektronik sistemlerde uygulama alanı bulmaktadır. Örneğin, bazı TV şaselerinde Teletext senkronizasyon devresinde BB405B ve benzeri diyotların bu özelliğinden faydalanılır. Bahsedilen etki, ileri öngerilimleme bölgesinde de mevcutdur. Boşaltılmış bölgenin hemen dışındaki bölgeler, elektron akış hızına bağımlı bir kapasitans etkisinin gölgesinde kalmaktadır. Başka bir deyişle bu, doğrudan doğruya diyottan geçen akıma bağlıdır. Akım şiddetinin artması, difüzyon kapasitans düzeylerinin artmasına neden olacaktır. Ancak, akım şiddetinin artması, ilgili direnç düzeylerinin azalmasına yol açar ve sonuçta yüksek hız uygulamalarında çok önemli olan zaman sabiti (= R.C ) aşırı artmaz.
Şekil 1 : Uygulanan öngerilimin fonksiyonu olarak geçiş ve difüzyon kapasitansı
Yukarıda bahsedilen kapasitif etkiler, ideal bir diyota paralel bağlı bir kondansatörle gösterilebilir.( Şekil2 ) Bu etkiler alçak ve orta düzeyli frekans uygulamalarında ( güç alanı hariç ) ihmal edilebilir. Ancak özellikle SMPS devresi çıkışındaki rectifier noktalarında ve Horizontal devrelerinde bu parametreye dikkat edilmelidir. Ayrıca uygulamada diyotlara paralel olarak kullanılan kondansatörler, diyot üzerindeki voltajı daha da eğimli hale getirir ve anahtarlama hızı iyice düşer. Yüksek frekanslarda, diyodun kapasitif etkisi bu diyoda paralel bağlanacağından bu etki artar ve diyot üzerinde harcanan güç çoğalır, ısı olarak ortaya çıkar.
İnternetten alıntıdır
İlk önce diyodun tanımı ve görevi hakkında bilgi verelim.
Diyot, basit olarak tek yönlü akım geçiren iki uçlu bir devre elemanıdır.Bu iki uç Anod ( A ) , Katot ( K )
uçlarıdır.Burada Anoda artı ,katoda eksi uçlar bağlanarak gerilim verilirse diyot Doğru polarize olur ve
bir akım akmaya başlar.Ters yönde bağlanırsa ( yani; anod eksi ,katot artı ) o zaman bir akım geçişi olmaz.Buna Ters polarizasyon denir.Ters polarizasyon yöntemi sadece bazı özel diyotlarda uygulanır.
Diyotlar genel olarak " D " harfi ile sembollendirilir.Fakat diyotlarda birim yoktur.Eldeki diyotun özel- likleri ELEKTRONİK KATOLOG 'dan( Kitap karıştırmaya uğraşmadan ) bakılarak öğrenilebilir.
Diyotlar Germanyum ve Silisyum tipi maddelerden yapılmıştır.Germanyum tipi diyotlar anahtarlama ve
dedektör olarak kullanılırlar.İletime geçme gerilimleri 0,2-0,3 V arasıdır.Silisyum tipi diyotlar ise doğrulma devrelerinde ( AC'yi DC'ye çevirmek için ) kullanılır.İletime geçme gerilimleri 0,6-0,7 V arasıdır.Diyoda ters polarizasyonda zamanla artan bir gerilim verilirse belli bir zaman sonra diyot ya-
nar ,delinir veya kısa devre olur.Bundan sonra diyottan çok büyük akım geçmeye başlar.
Yukardaki grafikte ise diyodun iletime geçmesi ve delinme gerilimi görülmektedir.
Diyot Çeşitleri
1-Zener Diyotlar :Zener diyot normal doğrultma diyotlarının ters delinme gerilimi esasıyla çalışırlar. Regüle devrelerinde çıkış gerilimini sabit tutmak için kullanılırlar.Ters polarizasyon altında çalışırlar.
Zener diyodların gerilimleri üzerinde yazar veya verilen bir kod numarasıyla ELEKTRONİK KATOLOG 'dan( Kitap karıştırmaya uğraşmadan ) bakılarak öğrenilebilir.
RS = Zenere Seri Direnç Vz = Zener Diyot Gerilimi VT-VZ
VT = Trafo Gerilimi Iz = Zener Diyot Akımı ( Yaklaşık 10-30 mA arası ) IZ
Yukarıdaki devrede bir Zener Diyot uygulaması görülmektedir.Bu devrede yaklaşık 18 V olan DC çıkış gerilimi 12 V sabit olarak dış devreye verilmektedir.Burada gerilimin sabit olmasını Zener Diyot sağlar.
Zener diyoda yardımcı olmak için seri bir direnç bağlanmıştır.Bu dirence sadece büyük güçlü devrelerde
çok fazla akım çekildiğinde kullanılır.Yük akımı bu direnç üzerinden geçer.
2-Köprü Diyotlar :Aslında bu diyotlar özel bir çeşit değildir.4 tane normal diyodun uygun bağlanmasıyla
oluşturulur.Fakat piyasada artık hazır olarak ( paketlemiş ) 4 ucu dışarıya çıkmış köprü diyotlar bulun- maktadır.Bu 4 uçtan ikisi alternatif akım girişi ,bir ucu + çıkış ,son ucu ise - çıkıştır.Sadece doğrulma devrelerinde kullanılır.
Bu elemanın uygulaması konunun sonuna doğru gösterilecektir.
3-Led Diyotlar :Led diyodlar doğru polarizasyonda çevresine ışık veren devre elemanıdır.3 renkte imal edilirler.Bunlar Kırmızı; 1,5 Volt ,Sarı; 1,8 Volt ,Yeşil; 2,2 Volt şeklindedir.
Led diyotlar iki ve üç renkli olarakta yapılırlar.İki renkliler ters paralel bağlı kırmızı ve yeşil ledler- den ,Üç renkli de kırmızı ,yeşil ledlerden oluşur,iki led birden yakıldığında ise sarı renk elde edilir.
Led diyotların devrede koyulağı yerde eğer gerilim değeri yüksek ise bir direnç yardımıyla istenen değere indirilir.
4-Foto Diyotlar :Foto diyotlarda zener diyotlar gibi ters polarizasyonda çalışırlar.Üzerinden geçen akım ışık şiddetiyle doğru orantılı olarak artan bir elemandır.Foto diyotlar ayrıca kızıl ötesi ışınlara duyarlı olarakta imal edilirler.Bunlar hem ışını alan hem de ışını gönderen olarak iki çeşittir.Daha çok
el kumandalarında kullanılırlar
Alternatif Akım niçin Doğru Akıma çevrilir?
Elektrik enerjisinin üretildiği yerden tüketilecek yerlere ekonomoik olarak iletmek için yüksek gerilim halinde verilmesi gerekmektedir.Yüksek gerilimi doğru akım makinelerinde belirli bir değerden sonra
üretemeyiz.Alternatif akımın generatörlerde üretilmesi ,trafolar ile yükseltilip-alçaltılması DC ye göre kat kat daha kolay ve ucuzdur.Bunun için alternatif akım kullanılacak yere kadar getirilir ve orada doğrultmaçlar veya generatörler aracılığıyla Doğru akıma çevrilip kullanılır.
Alternatif Akım zamanla yönü ve şiddeti değişen bir akımdır.Bir an artı olan uç diğer anda eksi olabilir,
buna bağlı olarak devamlı olarak akımın yönüde değişir.
Alternatif akımın yönünün değişmesi gelişi güzel olan birşey değildir.Alternatif akım bir saniyede 50 saykıllık hareket yapar.Bir saniyede oluşan saykıl sayısınada frekans denir. " f " ile sembollendirilir.
Birimi ise saykıl/saniye veya Hertz'dir.
Aşağıdaki şekil bir saykıllık hareketi gösterir.Diğerinde ise hareketin devamı görülmektedir.
Diyotlarla İlgili AC - DC Devreleri
1- Yarım Dalga Doğrultmaç: Bu devrede 9 V çıkış veren bir Transformatör ,bir diyot ,bir adet kondansatör bulunur.
Yarım dalga doğrultmaçta 9 V'a indirilen alternatif akım pozitif alternansta diyot üzerinden geçerek aşağıdaki hali alır.Yani negatif alternansları yok edilerek yerine sıfır değeri konmuş olur.
Daha Sonra Elektronlitik Kondansatör aracılığıyla aşağıdaki DC'ye daha yakın değere gelir ve oradan da
yük tarafından kullanılır.
Yarım Dalga Doğrultmaçlar bazı dezavantajları sebebiyle pek kullanılmazlar.
a-Büyük Dalgalanma Gerilimleri oluşur.
b-Trafo gereksiz yere ısınır ,zorlanır.
c-Çok büyük değerde kondansatör gerektirir.
2-Tam Dalga Doğrulmaçlar :Bu devrede 9 V çıkış veren üç uçlu bir Transformatör ,iki diyot ,bir adet kondansatör bulunur.
Tam dalga doğrultmaçta ,yarım dalgada olduğu gibi 9 V'a indirilen alternatif akım iki alternanstada mut-
laka bir diyodun üzerinden geçerek aşağıdaki hali alır.Yani negatif alternansları yok edilerek yerine de yine pozitif alternans konmuş olur.
Daha Sonra Elektronlitik Kondansatör aracılığıyla aşağıdaki DC'ye daha yakın değere gelir ve oradan da
yük tarafından kullanılır.
Tam Dalga Doğrultmaçlar daha çok küçük güçlü adaptörlerde kullanılır.
3-Köprü Tipi Doğrultmaçlar :Bu devrede 9 V çıkış veren bir Transformatör ,dört diyot ,bir adet kondansatör bulunur.
Şekilde görüldüğü gibi trafo çıkışlarının herbirine bir anod bir katod ucu olmak üzere ikişer diyot bağlanmıştır.Bu 4 diyodun boşta kalan anod uçları birleştirilerek artı ,kalan katot uçları da birleşti- rilerek eksi uç çıkarılır.Burada alternatif akımın hangi alternansı gelirse gelsin diyotlardan geçebi- lecektir.Yani eksi alternans gelirse katotlardan girecek ,artı alternans gelirse anodlardan girecektir.
Gerilim bu işlemler sonucunda aşağıdaki hali alır.
Daha Sonra Elektronlitik Kondansatör aracılığıyla aşağıdaki DC'ye daha yakın değere gelir ve oradan da
yük tarafından kullanılır.
Diyot Anahtarlama Sureler
İleri öngerilimleme durumunda n-tipi malzemeden p-tipi malzemeye doğru ilerleyen çok sayıda elektron olur ve n-tipi malzemede çok sayıda ( + ) yük bulunur. Bu iletkenlik için bir gerekliliktir. p-tipi malzemedeki elektronlar ile n-tipi malzemede ilerleyen ( + ) yükler herbir tarafta çok sayıda azınlık taşıyıcısı oluşturur. Uygulanan gerilim tersine öngerilimleme durumu yaratmak üzere ters çevrildiğinde, ideal olarak diyotun, iletme durumundan iletmeme durumuna anında geçtiğini görmeyi bekleriz. Ancak her iki malzemedeki çok sayıda azınlık taşıyıcısı nedeniyle diyot, şekil 3 deki gibi ters dönecek ve azınlık taşıyıcıların karşı malzemede çoğunluk taşıyıcısı durumuna dönmeleri için gereken Ts zamanı kadar ( saklama süresi ) bir süreyle bu ölçülebilir düzeyde kalacaklardır. Özünde diyot, devre parametreleri ile belirlenen bir I_ters ters akımı ile kısa devre durumunda kalacaktır. Bu saklama süresi geçtikten sonra akım, iletmeme durumu düzeyine inecektir. Bu ikinci süre Tt ( geçiş aralığı ) ile gösterilir. Tıkanma süresi Trr bu iki sürenin toplamıdır. Trr = Ts + Tt Doğal olarak bu parametre yüksek hızlı switching ve rectifier uygulamalarında önemlidir.
Şekil 1 : Anahtarlama süresinin tanımlanması
Elektronik devre elemanları yapısal olarak çok yüksek frekanslara karşı duyarlıdır. Xc=1/(2.f.C) reaktansının çok yüksek olması dolayısıyla ( açık devre eşdeğeri ) alçak frekanslarda gözardı edilebilen şönt ( paralel ) kapasitif etkilerin bir çoğu, çok yüksek frekanslarda gözardı edilemeyecek düzeylere çıkar. Bu durumda Xc, yüksek f değeri nedeniyle düşük reaktanslı bir " kısa devre " yolu açmaya yetecek kadar küçük olacaktır.
P-N yarıiletken diyodunda gözönünde bulundurulması gereken iki kapasitif etki vardır. Her iki tip kapasitans hem ileri hem de ters öngerilimleme bölgesinde görülmekle beraber biri diğerine göre daha baskındır. Ters öngerilimleme bölgesinde geçiş veya boşaltılmış bölge ( CT ) kapasitansı mevcutken, ileri öngerilimleme bölgesinde difüzyon ( CD ) veya saklama kapasitansı ağır basar.
Paralel plakalı bir kondansatörün kapasitansı için temel denklem C = A/d dir. Burada C aralarında d mesafesi bulunan A alanlı iki plakanın arasındaki dielektriğin permitivitesidir. Ters öngerilimleme bölgesinde ters yükle yüklü iki plaka arasında , bir yalıtkan olarak işlev gören, boşaltılmış (yüksüz) bir bölge vardır. Şekil 1 de gösterildiği gibi, boşaltılmış bölge, geri öngerilim potansiyelinin artması ile birlikte büyüyeceğinden bunun sonucunda ortaya çıkan geçiş kapasitansı azalacaktır. Kapasitansın, uygulanan ters öngerilimleme potansiyeline bağlı olması bazı elektronik sistemlerde uygulama alanı bulmaktadır. Örneğin, bazı TV şaselerinde Teletext senkronizasyon devresinde BB405B ve benzeri diyotların bu özelliğinden faydalanılır. Bahsedilen etki, ileri öngerilimleme bölgesinde de mevcutdur. Boşaltılmış bölgenin hemen dışındaki bölgeler, elektron akış hızına bağımlı bir kapasitans etkisinin gölgesinde kalmaktadır. Başka bir deyişle bu, doğrudan doğruya diyottan geçen akıma bağlıdır. Akım şiddetinin artması, difüzyon kapasitans düzeylerinin artmasına neden olacaktır. Ancak, akım şiddetinin artması, ilgili direnç düzeylerinin azalmasına yol açar ve sonuçta yüksek hız uygulamalarında çok önemli olan zaman sabiti (= R.C ) aşırı artmaz.
Şekil 1 : Uygulanan öngerilimin fonksiyonu olarak geçiş ve difüzyon kapasitansı
Yukarıda bahsedilen kapasitif etkiler, ideal bir diyota paralel bağlı bir kondansatörle gösterilebilir.( Şekil2 ) Bu etkiler alçak ve orta düzeyli frekans uygulamalarında ( güç alanı hariç ) ihmal edilebilir. Ancak özellikle SMPS devresi çıkışındaki rectifier noktalarında ve Horizontal devrelerinde bu parametreye dikkat edilmelidir. Ayrıca uygulamada diyotlara paralel olarak kullanılan kondansatörler, diyot üzerindeki voltajı daha da eğimli hale getirir ve anahtarlama hızı iyice düşer. Yüksek frekanslarda, diyodun kapasitif etkisi bu diyoda paralel bağlanacağından bu etki artar ve diyot üzerinde harcanan güç çoğalır, ısı olarak ortaya çıkar.
İnternetten alıntıdır
