Kondansatörün uF ve Vloss değerine bakarak sağlam yada değil diyebilirmiyiz?

Orxan

Üye
Katılım
20 Eyl 2014
Mesajlar
113
Puanları
1
Yaş
35
İyi Akşamlar. Bir kaç gündür kondansatör konusunu araştırıyorum.

Kondansatörün uF ve Vloss değerine bakarak sağlam yada değil diyebilirmiyiz?
Yoksa illada Esr degerine datasheetinden bakmalımıyız?

Şimdiden teşekkür ederim. Bu soruyu sorduğumu hatırlamıyorum sormuşsam kusura bakmayın.
 
Besleme devrelerinde aktif olarak kullanılan kondansatörlerde ESR çok önemlidir.
Diğer taraftan kondansatörlerin kullanım amaçlarına göre belli tipleri bulunmaktadır ve, her bir uygulamada bazı önemli faktörler aranmaktadır.
Bazı örnekler vermem gerekirse...
Snubber devreleri, yüksek frekans verici devreleri, ses devreleri, coupling. decoupling pulse vbg...
Her bir uygulamada kullanılan kondansatörler devrenin hassasiyeti doğrultusunda farklı yapıda ve özelliklerde olmalıdır.
AÇIK ÖRNEK:
Yüksek frekansta antene seri olarak bağlanan 1uF değerinde bir kondansatör düşünelim.
Aynı değer diye 1uF elektrolitik takılması halinde o devre ya çalışmaz ya da beklenildiği gibi çalışmaz.
 
Besleme devrelerinde aktif olarak kullanılan kondansatörlerde ESR çok önemlidir.
Diğer taraftan kondansatörlerin kullanım amaçlarına göre belli tipleri bulunmaktadır ve, her bir uygulamada bazı önemli faktörler aranmaktadır.
Bazı örnekler vermem gerekirse...
Snubber devreleri, yüksek frekans verici devreleri, ses devreleri, coupling. decoupling pulse vbg...
Her bir uygulamada kullanılan kondansatörler devrenin hassasiyeti doğrultusunda farklı yapıda ve özelliklerde olmalıdır.
AÇIK ÖRNEK:
Yüksek frekansta antene seri olarak bağlanan 1uF değerinde bir kondansatör düşünelim.
Aynı değer diye 1uF elektrolitik takılması halinde o devre ya çalışmaz ya da beklenildiği gibi çalışmaz.
Sadece Smps, invertor ve s. gibi güç devrelerinde nasıl hocam?
 
Sadece Smps, invertor ve s. gibi güç devrelerinde nasıl hocam?
SMPS gibi devrelerde 100kHz frekans önemlidir.
SMPS nin ana kondansatörü haricinde tüm kullanılan kondansatörler bu çizelge kriterleri ile belirlenmektedir.
SMPS devrenin yapım kalitesi doğrultusunda muhtelif seçenekler ve elde edilebilecek RIPPLE voltajı belirlenir.
RV&ESR.png

Kondansatör tipleri ve kapasiteleri, devredeki yerine göre belirlenir.
Örneğin SMPS güç kaynağında kullanılacak bir kondansatör 100uF ve üzeri değerinde ise tip olarak HYBRID POLIMER kondansatörler kullanılmaktadır. Ana kondansatörler bu nedenle oldukça önemlidir.

HP kondansatörler günümüz PC lerinde işlemci ve ekran kartları besleme devrelerinde sıklıkla kullanılmaktadır.
Daha küçük değerli ve 100nF ila 10uF gibi olanlar X5R ise genel olarak entegre bacakları yakınında dekuplaj kondansatörü olarak idealdir.
 
Bir kondansatörü %100 test etmenin tek yolu, o kondansatörü, kullanıldığı devredeki şartlara maruz bırakmak ve doğru davranış gösterdiğini teyit etmek. LCR metre çoğu arızayı yakalasa da, bazı arızaları görmez. Mesela bazan (özellikle tantal) konsansatörler, üzerlerine belli bir voltaj uygulandığı zaman sızdırmaya başlıyor. LCR metre ile bunlar sağlam çıkıyor, ama bir voltaj kaynağına bağlayınca yüksek bir sızıntı akımı geçiyor.

Veya bazan bir kondansatör sürekli sızdırma moduna giriyor. LCR metre ile kapasitesinin hafif düştüğünü görüyorsun, ama tolerans sınırları içinde olduğu için sağlam kabul edebiliyorsun.

Bazıları da sadece multimetre ile kapasite ölçümü yapıyor, kapasite azaldıysa bozuk diyor. Bu da genel olarak doğru bir metot değil. Kurumaya bağlı olarak bir kapasitörün folyoları birbirine yaklaşabilir ve bu durumda kapasite değeri de artar. Sen multimetre ile bakarsın, ooo kapasite değeri iyi diye düşünebilirsin.

Ben kondansatörü önce LCR metre ile kapasite ve ESR değerini ölçüyorum Sağlam çıkarsa, bulunduğu devredeki voltajı uygulayıp sızıntı akımına bakıyorum. İki testten da başarılı çkarsa sağlam kabul ediyorum.
 
Değerli forum arkadaşlarım kapasitör ölçümlerinde teta açısı önemliymiş. Bende yeni öğrendim. Aşağıdaki paylaşımda detaylı anlatılmış. Ölçümde -90 derece %10 toleransla sağlam olduğu belirtilmiş. Teta açısı - 75 ve altı ise kondansatör arızalı. Bunu kapasitör değeri ölçen multimetreler ile anlaşılması mümkün değil. Ben UT 612 ile arızalı kapasitörleri ölçtüm. Hepsi -70 altında.
 
ESR, Theta açısı (empedans ve reaktans arasındaki açı), DF veya D (dissipation factor), Q (quality factor) bunların hepsi aslında aynı şeyin farklı şekillerde ifade edilişi.

Gerçek kapasitörün empedans vektörünün sanal eksen ile yaptığı açıya theta (θ) açısı dersek, reel bileşen ESR, sanal bileşen Xc (reaktans) olur.

D = tan(θ)
Q = 1 / D
ESR = D * Xc

1703437418024.png
 
Bir kondansatörü sadece değeri ile ölçmeye kalkışırsak bir çok yanılgıya düşeriz.
Kondanstörlerin kullanım alanına göre, yapım özellikleri (dialektik ve iletken) frekans, ve en önemlisi de güç faktörü (VAR) karakteristikleri kondansatörün ideal kullanım alanını belirlemektedir.
@taydin ın forumunda bir kondansatörü ölçerken frekansın da yükseltilmesini istediğimi, bu doğrultuda yapılan testlerde, ölçü aletinin kondansatörün değerini ölçeceğine, devrede BOBİN varmış gibi ölçüm yaptığını anımsıyorum. :D
İyi de bu bobin nereden gelmişti. Oradaki kondansatör neden yok sayılmıştı.
İdeal olmayan bir kondansatörü incelediğimizde bazı faktörleri incelersek zaten bu olay oldukça basit bir şekilde açıklanabilecektir.
COMP.png

Analog device kaynaklı bu resimden anlaşılacağı üzere bir kondansatör ideal olmayıp, bobin etkisine de sahiptir. Bu sebeple frekansa bağlı olarak belli davranış sergilemesi son derece olağandır.
KULLANIM ALANLARINA GÖRE BAZI ÖZELLİKLER.
1) Güç devreleri AC. Alçak frekans

Kondansatörün ESR değeri, VAR veya Q faktörü ve kapasitif değeri.
Örnek elektrik sistemlerinde COMPANZASYON sistemleri.
2) Güç devreleri DC ve AC bileşenler.
Transformatörlü ve köprü diyotlu basit doğrultucu sistemler. 100Hz alçak frekanstaki ESR ve güç faktörü.
3) Güç devreleri SMPS DC ve AC bileşenler.
Darbeli güç kaynaklarında kullanılan kondansatörler temel olarak ESR ve PULSE karakteristiği ile incelenmektedir. Güç devresinde ana kondansatör olarak kullanılan bir kondansatör ile aynı devrenin yük tarafında kullanılacak kondansatörler arasında ciddi yapısal fark bulunmaktadır. Ana kondansatörlerde VAR özelliği ön planda iken, yük tarafındaki kondansatörlerin genel olarak belli teknik yapıda, küçük boyutlu ve küçük değere sahip oldukları açıkça her uygulamada görülmektedir.
4) PULSE ve SNUBBER amaçlı kondansatörler.
Belli yapıya sahip ürünler olup, internette bu konuda geniş bilgi mevcuttur.
5) Ses frekans bölgesi.
Zaten bu konuda tüm arkadaşlarıma hangi tip kondansatörlerin kullanılacağını, neden önemli olduklarını, yıllardır anlatmaya çalışmaktayım. Yıllar öncesinde bir forumda bu konuda yapmış olduğum öneriye şöyle bir yanıt verildiğini hatırlıyorum.
''KONDANSATÖR KONDANSATÖRDÜR TAK GİTSİN'' :D
Hatta Taydın beyin forumunda da XR2206 sinyal jeneratörü yapımı konusunda da benzer eleştriler almıştım.
Audio tekniği benim esas alanlarımdan olduğu için, yıllara dayalı bu araştırmalarım geçmiş yıllarda baltalanmış, şimdilerde ise birileri bu konudan kendisine pay çıkartmaya çalışmaktadır. Bu sebeple bu tip kondansatörler konusunda fazlaca detaya girmeyi uygun bulmuyorum.
6) Yüksek frekans bölgesi. (RF-HF)
Elbette ki söz konusu bölge yüksek frekans bölgesi olunca kondansatör tipleri de tamamen farklılaşmaktadır. Basit bir örnekle yaklaşırsak.
Audio tekniğinde hemen hemen hiç kullanılmaz olan mercimek diye tabir edilen seramik kondansatörler HF tekniğinde birer KRALDIR.
 
''KONDANSATÖR KONDANSATÖRDÜR TAK GİTSİN'' :D
Bunun böyle olmadığını yaşayarak öğrendim.Yamyam hocam hatırlarsınız benim LM 1875 amplide yaptığımız L/N INPUT STATE devresindeki 47pF lar yerine başka bir mecimek denemiştim de nasıl parazitler oluşmuştu.Sonra yine aynı 47pF ları takınca normale dönmüştü.O zamandan beri sizin niye bu kadar kondansatör seçimi konusunda hassas davrandığınızı çok iyi anlıyorum.
 

Ekli dosyalar

  • LN_INPUT  STATE.jpg
    LN_INPUT STATE.jpg
    303.6 KB · Görüntüleme: 2
  • 47p.jpg
    47p.jpg
    318.5 KB · Görüntüleme: 2

Forum istatistikleri

Konular
128,197
Mesajlar
915,762
Kullanıcılar
449,977
Son üye
keskiyan

Yeni konular

Geri
Üst