Merhaba.
Bugün sizlere, özellikle masaüsü pc'lerin tüm parçaları(Anakart,işlemci,ekran kartı,diğer takılı olanların chipset'leri) için tehlikeli olabilecek gizli bir tehlikeden,statik elektrikten bahsedeceğim.
Hepinizin bildiği üzere statik elektrik sürtünmeyle saçlarda,crt(Tüplü) tv ekranlarının ön cam yüzeyinde,kondansatör plakalarında,bazı özel durumlarda da vücudumuzda,bazı özel cihazlarda da(Çamaşır makinesi,psu v.g.)birikip,özellikle entegre devre gibi hassas ve duyarlı parçalarda hasara sebibiyet verebilmektedir.
Bu sinsi ve çok tehlikeli elektrik türünün,cihazlarımıza,özellikle burada üzerinde duracağımız masaüstü pc'lerimize vereceği zararı önleyebilmek,yine bizim tarafımızdan alınacak basit tedbirlerle mümkün olacaktır.
Pc'lerizin içinde karmaşık mekanizmalarla elektriği bilgisayar anakartının kullanacağı seviyelere dönüştüren SMPS'ler(Switch Mode Power Supply),psu'larımızın çalışma mantığını oluştururlar.Çok yüksek frekans(2.4 kHZ.) ve voltajla çalışan kademeleri bulunan bu cihazların,ferrit nüveli bobinleri,yeterince topraklaması yapılmamış bulunan psu'nun devre kartındaki çeşitli devrelerde,etkileşimde bulunarak(Kuvvetli indüksiyon tesirleri),bunlar üzerinde istenmeyen statik elektrik veya faz olan kutbundan psu cihazına giriş kısmındaki devrelerde,iş yapma gücü olamayan,fakat kontrol kalemiyle ölçümünde belirgin olarak görülebilen, statik(Pasif) olan bir elektrik kaçağı şeklinde karşımıza çıkabilirler.Tüm bu statik elektrik kaçakları,bize masum göründükleri ölçüden çok daha fazla tehlikelidirler.SMPS'lerin çalışma kademeleri aşağıdaki şemada görüldüğü gibidir.
Şemadan da görüldüğü gibi,bu ferrit çekirdekli giriş ve çıkış transformatörlerinin akım dönüşümünün yapıldığı kademelerde,çok iyi bir topraklamanın yapılması,aksi takdirde bu noktalarda,oluşacak kuvvetli indüksiyon etkileriyle,üzerinde yeterli topraklamanın olmadığı,yakın bulunduğu veya temas ettiği parçaların da uygun olması gibi benzer durumlarda statik elektrik(Cep telefonlarının, benzin istasyonlarındaki tehlikenin oluşturabileceğine, indüksiyon etkileşimli statik elektrik kıvılcımı şeklindeki risklerine) benzer şekiller oluşturabileceği düşünülmelidir.
Her ne şekilde oluşursa oluşsun,(Çamaşır makinesinde de elektronik devrelerde veya ayrıca tamburun sürtünmesiyle de oluşabilir,bu sebeple topraklı prizi ve ayrıca statik elektrik deşarj bağlantıları bulunur.)oluşan veya oluşabilecek bu statik elektriği iyi ve güvenli bir topraklama hattıyla etkisiz kılabiliriz.
Pc'lerimizin toprak hattına ne ölçüde güvenebiliriz?Priz yakınsa pek bir problemimiz yok gibidir.Ama priz uzak veya çalıştığınız odada da hiç olmayıp,toprak hattı gereksiniminizi radyatör peteklerinden sağlıyor,pc'ye gelen kablo da oldukça uzun ve her zaman sabit de değilse,o taktirde zaman içinde oluşabilecek sürpriz değişikliklerle bir tehdit(Statik elektrik)altında kalabilirsiniz.
Pc'nize gelen toprak hattını test edebilmeyi,bir avometrenin,direnç ölçümünü sesli uyarı veren kısma ayarlayıp yapabiliriz.Psu'nun arkasına geçen 220 a.c. pc kablosunun üst çıkıntıda bulunan (Alt iki çıkıntı P(Faz) ve N(Nötr) hatlarıdır.) deliğine(Toprak hattı) takacağınız avometre cihazınızın bir ucunu, eğer benim gibi radyatör peteğinden toprak hattınızı alıyorsanız,metalik,iletken bir noktasına,almıyorsanız da uzatma kablosundaki prizin, toprak hatlı çıkıntılı iletkenlerine, diğer ucunu da temas ettirmek suretiyle ölçümü yapın.Duyacağınız buzzer(Uyarı)sesi,toprak hattınızın sağlam olduğunu gösterecektir.Bu durumda da pc'nizin, statik elektriğe karşı güvenle korunmada olduğunu rahatlıkla söyleyebilirsiniz.
Tüm yapılacak bu kontroller,planlı bir periyodik takvime dayandırılırsa,pc'niz sürekli ve güvenli bir şekilde korunma altına alınmış olacaktır.Yeterli denetimleri zamanında ve periyodik olarak yapmayıp ihmal ettiğimden dolayı, bu uğurda da bir Gigabyte marka anakartımı ve bir de intel P4 işlemcimi statik elektriğe kurban vermiş,ayrıca bundan da ders almış bulunuyorum.
Her zaman kendimiz kadar sağlıklı olan pc'lerin olması dileğiyle.
Bugün sizlere, özellikle masaüsü pc'lerin tüm parçaları(Anakart,işlemci,ekran kartı,diğer takılı olanların chipset'leri) için tehlikeli olabilecek gizli bir tehlikeden,statik elektrikten bahsedeceğim.
Hepinizin bildiği üzere statik elektrik sürtünmeyle saçlarda,crt(Tüplü) tv ekranlarının ön cam yüzeyinde,kondansatör plakalarında,bazı özel durumlarda da vücudumuzda,bazı özel cihazlarda da(Çamaşır makinesi,psu v.g.)birikip,özellikle entegre devre gibi hassas ve duyarlı parçalarda hasara sebibiyet verebilmektedir.
Bu sinsi ve çok tehlikeli elektrik türünün,cihazlarımıza,özellikle burada üzerinde duracağımız masaüstü pc'lerimize vereceği zararı önleyebilmek,yine bizim tarafımızdan alınacak basit tedbirlerle mümkün olacaktır.
Pc'lerizin içinde karmaşık mekanizmalarla elektriği bilgisayar anakartının kullanacağı seviyelere dönüştüren SMPS'ler(Switch Mode Power Supply),psu'larımızın çalışma mantığını oluştururlar.Çok yüksek frekans(2.4 kHZ.) ve voltajla çalışan kademeleri bulunan bu cihazların,ferrit nüveli bobinleri,yeterince topraklaması yapılmamış bulunan psu'nun devre kartındaki çeşitli devrelerde,etkileşimde bulunarak(Kuvvetli indüksiyon tesirleri),bunlar üzerinde istenmeyen statik elektrik veya faz olan kutbundan psu cihazına giriş kısmındaki devrelerde,iş yapma gücü olamayan,fakat kontrol kalemiyle ölçümünde belirgin olarak görülebilen, statik(Pasif) olan bir elektrik kaçağı şeklinde karşımıza çıkabilirler.Tüm bu statik elektrik kaçakları,bize masum göründükleri ölçüden çok daha fazla tehlikelidirler.SMPS'lerin çalışma kademeleri aşağıdaki şemada görüldüğü gibidir.
Şemadan da görüldüğü gibi,bu ferrit çekirdekli giriş ve çıkış transformatörlerinin akım dönüşümünün yapıldığı kademelerde,çok iyi bir topraklamanın yapılması,aksi takdirde bu noktalarda,oluşacak kuvvetli indüksiyon etkileriyle,üzerinde yeterli topraklamanın olmadığı,yakın bulunduğu veya temas ettiği parçaların da uygun olması gibi benzer durumlarda statik elektrik(Cep telefonlarının, benzin istasyonlarındaki tehlikenin oluşturabileceğine, indüksiyon etkileşimli statik elektrik kıvılcımı şeklindeki risklerine) benzer şekiller oluşturabileceği düşünülmelidir.
Her ne şekilde oluşursa oluşsun,(Çamaşır makinesinde de elektronik devrelerde veya ayrıca tamburun sürtünmesiyle de oluşabilir,bu sebeple topraklı prizi ve ayrıca statik elektrik deşarj bağlantıları bulunur.)oluşan veya oluşabilecek bu statik elektriği iyi ve güvenli bir topraklama hattıyla etkisiz kılabiliriz.
Pc'lerimizin toprak hattına ne ölçüde güvenebiliriz?Priz yakınsa pek bir problemimiz yok gibidir.Ama priz uzak veya çalıştığınız odada da hiç olmayıp,toprak hattı gereksiniminizi radyatör peteklerinden sağlıyor,pc'ye gelen kablo da oldukça uzun ve her zaman sabit de değilse,o taktirde zaman içinde oluşabilecek sürpriz değişikliklerle bir tehdit(Statik elektrik)altında kalabilirsiniz.
Pc'nize gelen toprak hattını test edebilmeyi,bir avometrenin,direnç ölçümünü sesli uyarı veren kısma ayarlayıp yapabiliriz.Psu'nun arkasına geçen 220 a.c. pc kablosunun üst çıkıntıda bulunan (Alt iki çıkıntı P(Faz) ve N(Nötr) hatlarıdır.) deliğine(Toprak hattı) takacağınız avometre cihazınızın bir ucunu, eğer benim gibi radyatör peteğinden toprak hattınızı alıyorsanız,metalik,iletken bir noktasına,almıyorsanız da uzatma kablosundaki prizin, toprak hatlı çıkıntılı iletkenlerine, diğer ucunu da temas ettirmek suretiyle ölçümü yapın.Duyacağınız buzzer(Uyarı)sesi,toprak hattınızın sağlam olduğunu gösterecektir.Bu durumda da pc'nizin, statik elektriğe karşı güvenle korunmada olduğunu rahatlıkla söyleyebilirsiniz.
Tüm yapılacak bu kontroller,planlı bir periyodik takvime dayandırılırsa,pc'niz sürekli ve güvenli bir şekilde korunma altına alınmış olacaktır.Yeterli denetimleri zamanında ve periyodik olarak yapmayıp ihmal ettiğimden dolayı, bu uğurda da bir Gigabyte marka anakartımı ve bir de intel P4 işlemcimi statik elektriğe kurban vermiş,ayrıca bundan da ders almış bulunuyorum.
Her zaman kendimiz kadar sağlıklı olan pc'lerin olması dileğiyle.
