KAPASİTİF , ENDÜKTİF ve OMİK YÜKLER
1.Omik:
Dirençli Elektrik Yükleri doğal olarak bu elektrik enerjisinin bir kısmını ısıya (termal enerji) dönüştürerek elektrik akışına direnir, sonuçta aktarılan elektrik enerjisinde bir düşüş olur.
Dirençli Elektrik Yükleri için örnekler:
a- Akkor ampuller:
Akkor ampul, vakumda bir filamandan bir elektrik akımı geçirerek ışığı üretir. Filamanın direnci ısınmasına neden olur ve elektrik enerjisi ışık enerjisine dönüştürülür.
b- Elektrikli ısıtıcılar:
Elektrikli ısıtıcılar aynı şekilde çalışır, direnci elektrik enerjisini termal enerjiye (ısıya) dönüştürür ve ışığı çok az üretebilir.
Dirençli Elektrik Yüklerinin Özellikleri:
Direnç (R) ohm cinsinden ölçülür.
Bir dirençli yükteki elektrik akımı ve gerilim birbiriyle aynı fazdadır. Voltaj yükseldiğinde veya düştükçe, akım da yükselir ve düşer.Dirençli yükler önemli bir ani akım çekmez. Dirençli bir yüke enerji verildiğinde, akım daha önce daha yüksek bir değere yükselebilmeksizin anlık haliyle sabit durum değerine yükselir.
Dirençli yüklerin gücü Aktif güç (P) olarak ifade edilir.Birimi Watt(W) olarak adlandırılır.Bu güç sözleşmede birim fiyat üzerinden satın alınan asıl güçtür.
2.Kapasitif Elektrik Yükleri
İki iletken yüzey arasında iletken olmayan izole malzemeyle ile ayrılarak elektrik enerjisini depolar.
Bir kondansatöre bir elektrik akımı uygulandığında, akımdan gelen elektronlar, plakaya toplanır ve elektrik akımı uygulanan terminale bağlanır. Akım çıkarıldığında, elektronlar kondansatörün diğer ucuna ulaşmak için devreden geri akacaktır.
Kapasitif Elektrik Yükleri için Örnekler:
Elektrik motor devrelerinde, radyo devreleri, güç kaynakları ve diğer birçok devrede kondansatörler kullanılır.
Kapasitif Elektrik Yüklerinin Özellikleri:
Bir kondansatörün elektrik enerjisini depolaması kabiliyeti (C)’dir. Ana ölçüm birimi farad olarak adlandırılır.Akım gerilimden ileridedir.Gerilim akım maksimumda iken sıfır değerindedir. Kondansatör yüklenirken gerilim yükselir akım düşer, boşalırken gerilim düşer akım yükselir.
Akım dalga formu gerilim dalga formundan ileridedir; bu nedenle, voltaj tepeleri ve akım tepeleri fazda değildir. Faz gecikmesinin miktarı, gerilimi ve akımı temsil eden vektörler arasındaki açının kosinüsü (Cos) tarafından verilir.
Kapasitif yüklerin gücü Kapasitif reaktif güç (Qc) olarak ifade edilir.Birimi Volt Amper Reaktif (VAR) olarak adlandırılır.Bu güç kullanılması istenmeyen güçtür.Faturalandırılmaz fakat sözleşme gücü 30 KVA’nın üzerindeki kullanıcılarda aktif gücün %15’ini geçtiği takdirde reaktif güç bedeli olarak KVAR başına eklenir.
3.Endüktif Elektrik Yükleri
Bir endüktör herhangi bir iletken malzeme olabilir. Değişen bir akım bir endüktörden geçtiğinde, etrafında bir manyetik alan endükler. Endüktansı bir bobine çevirmek manyetik alanı arttırır. Benzer bir ilke, bir iletken değişen bir manyetik alana yerleştirildiğinde ortaya çıkar. Manyetik alan iletkende bir elektrik akımı oluşturur.
Endüktif Elektrik Yükü Örnekleri:
İndüktif yüklere örnek olarak transformatörler, elektrik motorları ve bobinler verilebilir. Bir elektrik motorundaki iki set manyetik alan birbirine karşı, motorun milini döndürmeye zorlar.
Bir trafo, birincil ve ikincil olmak üzere iki endüktöre sahiptir. Primer sarımdaki manyetik alan, sekonder sargısında bir elektrik akımı oluşturur.
Bir bobin, içinde değişen bir akım geçtiğinde indüklediği manyetik alana enerji sarar ve akım çıkarıldığında enerjiyi serbest bırakır.
Endüktif Elektrik Yüklerinin Özellikleri:
Endüktans (L) Henry birimi ile ölçülür. Bir endüktördeki gerilim ve akımda faz farkı bulunmaktadır. Akım maksimuma çıktıkça voltaj düşer.
Akım dalga formu gerilim dalga formunun arkasında gerisindedir, bu nedenle gerilim tepe değeri ve akım tepe değeri farklı zamandadır. Faz gecikmesinin miktarı, gerilimi ve akımı ifade eden eden vektörler arasındaki açının kosinüsü (Cos) tarafından verilir.
Endüktif yük, ilk enerjilendirildiğinde büyük miktarda akım (bir ani akım) çeker. Birkaç döngüden veya saniye sonra akım normal çalışma değerine düşer.
Akımın “yerleşmesi” için gereken süre, Endüktif yükün frekansı ve / veya endüktans değerine bağlıdır.
Endüktif yüklerin gücü Endüktif reaktif güç (QL) olarak ifade edilir.Birimi Volt Amper Reaktif (VAR) olarak adlandırılır.Bu güç kullanılması istenmeyen güçtür.Faturalandırılmaz fakat sözleşme gücü 30 KVA’nın üzerindeki kullanıcılarda aktif gücün %20’sini geçtiği takdirde reaktif güç bedeli olarak KVAR başına eklenir.
4.Karışık Elektrik Yükleri
Kombinasyon Elektrik Yükleri için örnekler:
a- Kablo ve İletkenler
Tüm iletkenlerin normal şartlar altında bir miktar direnci vardır ve aynı zamanda endüktif ve kapasitif etkiler gösterirler, ancak bu küçük etkiler genellikle pratik amaçlar için atılır.
b- Radyo Ayar Devresi
Bir radyonun ayar devresi, bir frekans aralığını filtrelemek için bir rezistör ile birlikte değişken indüktörler veya kapasitörler kullanır ve yalnızca bir dar bandın devre geri kalanına geçmesine izin verir.
c- Katot Işını Tüpü
Bir monitördeki veya televizyondaki bir katot ışını tüpü, tüpün fosfor kaplamaları üzerinde bir resmi kontrol etmek ve görüntülemek için endüktörler, dirençler ve borunun doğal kapasitansını kullanır.
d- Motorlar
Tek fazlı motorlar, çalıştırma ve çalıştırma sırasında motora yardımcı olmak için sıklıkla kapasitörler kullanır. Başlangıç kondansatörü, akım ve voltajın birbiri ile faz dışı kalması nedeniyle motora fazladan bir voltaj fazı sağlar.
Not:Alıntıdır...
