FederalElektrik
Üye
Merhabalar,
Elektrik üzerine yazılar yazarak alan ile ilgilenen insanları bilgilendirmek amacıyla teknik yazı dizileri tekrar sizlerle.
Yazı: Akım Transformatörlerinin İçyapısı Ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?
Enerji hatlarından ve elektrik devrelerinden geçen akımı, ölçü aletlerinin, sayaçların, rölelerin ve benzer teknikle çalışan diğer aygıtların zarar görmeden ölçebileceği seviyeye indiren ve bu cihazları yüksek akımlara karşı izole eden devre elemanlarına akım transformatörleri denmektedir.
Yukarıdaki gösterimde akım transformatörlerinin standart şeması verilmiştir. Akım transformatörleri temelde manyetik demir nüve, bu nüve üzerine sarılmış primer sargısı ve primer sargılarına ters yönde sarılmış sekonder sargısı olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Primer sargı, ölçüm yapılacak olan hatta seri olarak bağlanmaktadır. Sekonder sargı ise ölçü aletine bağlanmaktadır. Primer sargı üzerinden geçen akım, manyetik nüve üzerinde manyetik alan oluşturarak nüve üzerinde manyetik akı akışına sebep olmaktadır. Nüve üzerindeki bu manyetik akı sekonder sargılarında gerilim indüklenmesine sebep olmaktadır. Sekonder sargılarının yüke (ölçü aletine) bağlanması durumunda sekonder sargılarından yüke doğru akım akmaya başlayacak ve ölçü aletinin beslemesi gerçekleşecektir. Sekonder devreden geçen akım sarım yönünün ters olması (primer sargıya göre) sebebiyle manyetik nüve üzerinde ters yönde manyetik akı oluşturmaktadır. Bu manyetik akı, primer sargı üzerinden geçen akımın oluşturduğu manyetik akıyı dengelemektedir. Bu sebepten dolayı akım transformatörlerinin sekonder sargıları mutlaka ölçü aleti ya da yük ile kısa devre edilmesi (sekonder sargılarına paralel olarak yük bağlanması) gerekmektedir. Kısa devre edilmemesi durumunda ters yönde bir manyetik akı meydana gelmeyecek ve primer sargısının nüve üzerinde oluşturduğu manyetik akı dengelenmeyecektir. Bu durum, manyetik demir nüvedeki bakır kayıplarının artmasına buna bağlı olarak nüvenin aşırı ısınmasına ve akım transformatörünün arızalanmasına sebep olabilmektedir. Ayrıca sekonder uçlarının kısa devre edilmemesi (yük bağlanmaması) durumunda primer sargısının nüve üzerinde oluşturduğu manyetik akı sekonder uçlarında gerilim indüklenmesine ve sekonder sarım sayısı ile doğru orantılı olarak gerilim yükselmesine neden olmaktadır. Sekonder uçlarındaki gerilim yükselmesi, sargı izolasyonunun bozulmasına ve saha çalışanı için hayati risk oluşturmasına neden olabilmektedir.
Alçak gerilim akım transformatörlerinde, yukarıda verilen standart akım trafosu gösteriminin tersine primer sargıları bulunmamaktadır. Primer yüklenme, akım transformatörünün ortasında pencere olarak isimlendirilen bölümden kablo geçirilmesi neticesinde manyetik alan yoluyla sağlanır. Aşağıdaki şemada görüldüğü üzere ölçülmek istenen hatta ait kablo ya da bara, akım transformatörünün penceresinden geçirilir. Nüve ortasından geçen hat kablosundan akmaya başlayan akım, nüve üzerinde manyetik alan oluşturmakta ve sekonder sargılarında gerilim indüklenmesini sağlamaktadır. Primer yüklenme ile sekonder yüklenmenin yönleri birbirine ters olması gerektiğinden aşağıdaki şemada belirtildiği gibi pencereden geçirilen kablo veya baradan akan akımın yönü, ürün üzerinde belirtilen P1 tarafından P2 tarafına doğru olmalıdır. Böylece primer akımı ve sekonder akımı birbirine ters yönde olacak ve manyetik demir nüve üzerinde oluşturdukları manyetik alan dengelenecektir. Sahada montaj esnasında bu duruma dikkat edilmesi gerekmektedir.
Federal Akım Transformatörleri 30A – 4000 A anma akım aralığında baralı ve pencereli (barasız) seçenekleri ile kullanıcılara sunulmuştur. Kullanıcı ihtiyacına göre farklı amperlerde 2,5 VA – 40 VA anma güç aralığında 0.2, 0.2s, 0.5, 0.5s hata sınıflarını sağlamaktadır. Kullanıcı talebine göre 1,3 ve 5 hata sınıflarında özel üretim yapılabilmektedir. Federal Akım Transformatörlerinde sekonder akımı standart olarak 5A olup, kullanıcı talebine sekonder akımı 1A olarak üretilmektedir. Ölçü akım transformatörlerinde güvenlik katsayısı (doyma katsayısı) Fs<5 olarak beyan edilir. Akım transformatörleri 30x10mm … 125x58mm bara boyutlarına ve Ø31 … Ø125 kablo çaplarına uygun olarak üretilmektedir.
Ürün kataloğumuzu inceleyin;
http://bit.ly/akimtransformatorleri
Aklınıza gelebilecek tüm soruları sorabilirsiniz. Cevaplandırmak konusunda memnun oluruz.
Saygılarımızla;
Federal Elektrik
Elektrik üzerine yazılar yazarak alan ile ilgilenen insanları bilgilendirmek amacıyla teknik yazı dizileri tekrar sizlerle.
Yazı: Akım Transformatörlerinin İçyapısı Ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?
Enerji hatlarından ve elektrik devrelerinden geçen akımı, ölçü aletlerinin, sayaçların, rölelerin ve benzer teknikle çalışan diğer aygıtların zarar görmeden ölçebileceği seviyeye indiren ve bu cihazları yüksek akımlara karşı izole eden devre elemanlarına akım transformatörleri denmektedir.
Yukarıdaki gösterimde akım transformatörlerinin standart şeması verilmiştir. Akım transformatörleri temelde manyetik demir nüve, bu nüve üzerine sarılmış primer sargısı ve primer sargılarına ters yönde sarılmış sekonder sargısı olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Primer sargı, ölçüm yapılacak olan hatta seri olarak bağlanmaktadır. Sekonder sargı ise ölçü aletine bağlanmaktadır. Primer sargı üzerinden geçen akım, manyetik nüve üzerinde manyetik alan oluşturarak nüve üzerinde manyetik akı akışına sebep olmaktadır. Nüve üzerindeki bu manyetik akı sekonder sargılarında gerilim indüklenmesine sebep olmaktadır. Sekonder sargılarının yüke (ölçü aletine) bağlanması durumunda sekonder sargılarından yüke doğru akım akmaya başlayacak ve ölçü aletinin beslemesi gerçekleşecektir. Sekonder devreden geçen akım sarım yönünün ters olması (primer sargıya göre) sebebiyle manyetik nüve üzerinde ters yönde manyetik akı oluşturmaktadır. Bu manyetik akı, primer sargı üzerinden geçen akımın oluşturduğu manyetik akıyı dengelemektedir. Bu sebepten dolayı akım transformatörlerinin sekonder sargıları mutlaka ölçü aleti ya da yük ile kısa devre edilmesi (sekonder sargılarına paralel olarak yük bağlanması) gerekmektedir. Kısa devre edilmemesi durumunda ters yönde bir manyetik akı meydana gelmeyecek ve primer sargısının nüve üzerinde oluşturduğu manyetik akı dengelenmeyecektir. Bu durum, manyetik demir nüvedeki bakır kayıplarının artmasına buna bağlı olarak nüvenin aşırı ısınmasına ve akım transformatörünün arızalanmasına sebep olabilmektedir. Ayrıca sekonder uçlarının kısa devre edilmemesi (yük bağlanmaması) durumunda primer sargısının nüve üzerinde oluşturduğu manyetik akı sekonder uçlarında gerilim indüklenmesine ve sekonder sarım sayısı ile doğru orantılı olarak gerilim yükselmesine neden olmaktadır. Sekonder uçlarındaki gerilim yükselmesi, sargı izolasyonunun bozulmasına ve saha çalışanı için hayati risk oluşturmasına neden olabilmektedir.
Alçak gerilim akım transformatörlerinde, yukarıda verilen standart akım trafosu gösteriminin tersine primer sargıları bulunmamaktadır. Primer yüklenme, akım transformatörünün ortasında pencere olarak isimlendirilen bölümden kablo geçirilmesi neticesinde manyetik alan yoluyla sağlanır. Aşağıdaki şemada görüldüğü üzere ölçülmek istenen hatta ait kablo ya da bara, akım transformatörünün penceresinden geçirilir. Nüve ortasından geçen hat kablosundan akmaya başlayan akım, nüve üzerinde manyetik alan oluşturmakta ve sekonder sargılarında gerilim indüklenmesini sağlamaktadır. Primer yüklenme ile sekonder yüklenmenin yönleri birbirine ters olması gerektiğinden aşağıdaki şemada belirtildiği gibi pencereden geçirilen kablo veya baradan akan akımın yönü, ürün üzerinde belirtilen P1 tarafından P2 tarafına doğru olmalıdır. Böylece primer akımı ve sekonder akımı birbirine ters yönde olacak ve manyetik demir nüve üzerinde oluşturdukları manyetik alan dengelenecektir. Sahada montaj esnasında bu duruma dikkat edilmesi gerekmektedir.
Federal Akım Transformatörleri 30A – 4000 A anma akım aralığında baralı ve pencereli (barasız) seçenekleri ile kullanıcılara sunulmuştur. Kullanıcı ihtiyacına göre farklı amperlerde 2,5 VA – 40 VA anma güç aralığında 0.2, 0.2s, 0.5, 0.5s hata sınıflarını sağlamaktadır. Kullanıcı talebine göre 1,3 ve 5 hata sınıflarında özel üretim yapılabilmektedir. Federal Akım Transformatörlerinde sekonder akımı standart olarak 5A olup, kullanıcı talebine sekonder akımı 1A olarak üretilmektedir. Ölçü akım transformatörlerinde güvenlik katsayısı (doyma katsayısı) Fs<5 olarak beyan edilir. Akım transformatörleri 30x10mm … 125x58mm bara boyutlarına ve Ø31 … Ø125 kablo çaplarına uygun olarak üretilmektedir.
Ürün kataloğumuzu inceleyin;
http://bit.ly/akimtransformatorleri
Aklınıza gelebilecek tüm soruları sorabilirsiniz. Cevaplandırmak konusunda memnun oluruz.
Saygılarımızla;
Federal Elektrik
