Mühendislik Mesleğinin Tarihçesi (PowerPoint Sunumu)

SoruSorma

Üye
Katılım
17 Nis 2006
Mesajlar
204
Puanları
31
Yaş
36
Mühendislik Mesleğinin Tarihçesi

Prqyo5.jpg


Mühendis kelimesinin kökeni
Türkçedeki “Mühendis” kelimesi hendese yani geometriden türemiş görünüyor. İngilizcedeki karşılığı olan “engineer” ise sanıldığı gibi “engine” yani makine kökenli değil; “ingenuity” yani yaratıcılık, akıllı olmak gibi kavramlarla ilgili. Zaten aslında “engine” yani makine kelimesi de faydalı ve akıllı alet anlamına gelmektedir.

Giriş
Tarih öncesi çağlarda insanlar açlık, düşmanlar, iklimin zorlukları, mesafelerin zorlaması gibi sorunları ile başedebilmek için akıllı ve yaratıcı olmak zorunda idiler. Bu nedenle etrafta her zaman bir çok yaratıcı liderler ve danışmanlar (yani mühendis=engineer) vardı. Bu kişiler avlanma, tarım, savaş, alet ve araç geliştirme, ulaşım ve bir çok şeyin üstesinden gelmede teknikler geliştirdiler ve kullanılmasını sağladılar.

Mühendislik araçları
•Yaklaşık Milattan 3000 yıl öncesinden beri süren bu gelişmeler giderek hızlandı. Temel sütunları, tekerlek, manivela gibi araçlar geliştirildi; yük taşımak ve sürüklemek için hayvan gücü, madenlere şekil vermek için ateş, sulama kanalları, maden işletme teknikleri gelişti.

Mühendisliğin anavatanı
•Bu eski çağ mühendisleri, Akdeniz çevresinde, Orta Doğu ve Anadolu topraklarının yetiştirdiği insanlardı. Örneğin eski çağların en büyük mühendislik eserleri arasında yer alan piramitler Nil vadisinde yapıldı. Milat öncesi ve sonrası 5’er yüzyıllık dönemden oluşan 1000 yılda insanlar Helenistik döneme ait inanılmaz sayıda icat ve mühendislik eserleri yarattılar. Vida, su çarkı, vb. mühendislik araçları bu dönemden kalmadır.

•Roma çağında ise bunlara ek olarak bina güçlendirme teknikleri, yollar, su kemerleri, su dağıtım sistemleri ve büyük kamu binaları yapılmaya başlandı.
Doğuda ise Çin’de su değirmenleri, döner fanlar, sallarda kullanılan sabit direkli yelkenler, vb. pek çok icadın yanı sıra, kağıt ve barut gibi malzemeleri üretmeye başladılar.

Karanlık çağlar
•Batı medeniyetinde karanlık çağ olarak bilinen yaklaşık MS.500-1500 yıllarında dahi çok sayıda mühendislik aracı gelişmiştir. Örneğin mekanik saat, baskı teknikleri, özellikle matbaa bu dönemin eseridir. Demir ve alaşımların döküm teknikleri ile tekstil teknolojisi de Anadolu çıkışlı olarak bu dönemde gelişti.
16. Yy.da başlayan Rönesans büyük mühendis/mucit/sanatçı Leonardo Da Vinci’yi ağırladı. Bu dönemde daha çok mimar/mühendislerin büyük şatolar, ibadethaneler yaptıklarını görüyoruz. Su yapıları, yol ve köprüler ile büyük camiler yapan Mimar Sinan da bu çağda yaşadı. Savaş mühendisleri ise kaleler ve benzeri savunma yapıları ile savaş araçları geliştirdiler.

Sanayi devrimi
•1750 – 1850 arasındaki yüzyıl Batı Avrupa’nın sanayi devrimine şahit oldu. Bu dönem gerçek mühendisliğin gelişmeye başladığı en önemli zaman dilimidir.
•Başta James Watt ve onun buhar makinaları olmak üzere çok sayıda mühendis/bilim adamı bu dönemde yetişmiştir.
•Whitworth gibi mucitlerin geliştirdiği döner bıçaklı kesme ve delme aletleri, torna ve benzer makineler sayesinde endüstri ürünlerinin seri üretimi mümkün olabildi.
•Bu dönemde yeni bir ulaştırma sistemi gelişti; Stephenson, Brunel gibi mucitler raylı sistemleri ve lokomotifi geliştirdiler.
•Bu dönem aynı zamanda mühendislik eğitiminin de başladığı dönemdir; özellikle Fransa’da mühendislik, özellikle inşaat mühendisliği bir meslek olarak öğretilmeye başlanmıştır. Bu gelişme ilk kez askeri olmayan mühendislerin eğitiminin yapılması anlamındadır ve o yüzden “civil” dir. İnşaat Mühendisliğinin İngilizce karşılığı “Civil Engineering” buradan kalmadır.
Bu dönemi izleyen 50-60 yılda hava ulaşımının başlangıcı ve nükleer güce yolaçan deneylerin önem kazandığı görülür.

Sanayi devrimi sonrası Amerikan uygulamaları
•Avrupalı göçmeler ilk olarak Amerika’ya geldikleri 17.Yy.dan itibaren yenilikçi ve yaratıcı yöntemlerini de bu yeni kıtaya taşıdılar. Özellikle 18.Yy.dan sonra Avrupa’daki askeri tekniklerin bu kıtada da kullanılmaya başlandığı görülür.
•18.Yy.ın ikinci yarısından 19.Yy.ın başlarına kadar İngiliz mühendisliğinin etkili olduğu; bu dönemde inşaat mühendisliği ve daha sonraları makine mühendisliğine bağlı tüccarlığın Amerika’da önem kazandığı söylenebilir.
•Bu dönemde kanal ve raylı sistemlerin Amerika’da çok yaygınlaştırıldığı görülür. Bunu hemen izleyen dönemde ilk profesyonel mühendislik topluluklarının (Mühendis Odaları) kurulduğu bilinmektedir.
•Zaman ilerledikçe havacılık, su ve nükleer enerji, elektronik ve uzak mesafeli iletişim, madencilik ve ormancılık gibi konularda mühendislik gelişme göstermiştir.

Özetlersek..
Mühendislik tarihi bir biriyle örtüşen dört temel fazdan geçmiştir diyebiliriz. Bunların her biri bir devrim ile birbirinden ayrılır:

•Bilim-öncesi devrim: Tarih öncesi icatlar çağından, Rönesanstaki usta mimar/mühendisler ve özellikle Leonardo da Vinci gibi bir mühendis yetiştiren dönem.
•Sanayi devrimi: 18-19.Yylar arasında inşaat ve makine mühendisliğinin doğduğu ve mühendisliğin uygulamalı sanat dallarından çıkıp bilimsel esaslara dayalı bir meslek haline geldiği dönem.
•İkinci sanayi devrimi: İkinci dünya savaşı öncesi yüzyılda, kimya, elektrik ve diğer bilimlere dayalı mühendislik dallarının doğduğu ve elektriğin, telekomünikasyonun, otomobil, uçak, ve kütlesel üretimin uygulanmaya başlandığı çağdır.
•Bilgi devrimi: Savaş sonrasında mühendislik bilimlerinin geliştiği, mikroelektronik, bilgisayar ve telekomünikasyon araçlarının gelişmesi ile birlikte bilişim teknolojisinin yükselişe geçtiği dönemdir.

Bilim öncesi mühendisliğin esasları
Mühendisliğin ataları olan uygulamalı sanatçı ve ustalar, kullandıkları bilgileri esas olarak ustalarından ve dene-yanıl metodu ile öğreniyorlardı. Hayal gücü ile geliştirilen insan gücü gerçekten de harika eserler ortaya çıkardı. O zamanlarda yapılmış bir çok eser hala ayakta ve gidip gördüğümüzde hayranlığımızı ifade etmekteyiz. Bu dönemin sonlarında yaşayan Leonardo da Vinci Ingegnere Generale ünvanını taşır. Notlarından anlaşıldığına göre o çağda bazı rönesans mühendisleri artık sistemli şekilde neyin nasıl çalıştığını sorgulamaya başlamışlardı. Bu düşünceler bir sonraki fazın habercisi idiler.

Sanayi devrimi sırasında mühendislik
•Çağdaş mühendisliğin ilk dönemi Bilimsel Devrim zamanıdır. Galileo’nin Two New Sciences (iki yeni bilim) adlı eseri gündelik sorunlara bilimsel yaklaşım içerisinde sistemli açıklamalar getirmektedir. Bu eser bir çok mühendislik tarihçisi için bir başlangıç noktası sayılmaktadır; yapısal analiz, matematiksel gösterimler ve tasarım ilkeleri bu kitap ile başlamaktadır. Bu dönem ilk sanayi devrimine kadar sürmüştür. Bu sırada makineler, özellikle de buharlı makinelerin gelişip kol kuvvetinin yerini aldığı dönemdir.
•Devrim sırasında geleneksel düzende çalışan ustalar yerini çağdaş profesyonellere bıraktı. Özellikle rasyonel devrimin yaşandığı Fransa’da matematiksel esasları güçlü bir müfredat ile devlet desteği ile üniversitelerde inşaat mühendisliği eğitimine başlandı.
•İngilterede ise daha deneysel yaklaşımlar hakimdi, onlar da makine mühendisliğinde öne çıktılar ve ilk bağımsız mühendis odasını da İngilizler kurdu.
•Yavaş yavaş, pratik düşünceler geliştirmek yerine, bilimsel sistematik ile yaratıcı gücü birleştiren mühendislik gelişti. Mühendisler kontrollü denemeler ve sonuçların matematiksel analizi ile çalışmalar yapmaya başladılar.
•Teknik eğitim ise usta-çırak ilişkisinden çıkarak, üniversite eğitimine dönüştü. Düzenli toplantılar ve dergi yayınları sayesinde bilgi daha hızlı akmaya başladı, mesleki örgütler gelişti.

İkinci sanayi devriminde Mühendislik
•İkinci sanayi devrimi, elektriğin tesislere uygulanması ve kütlesel üretim ile tanımlanmaktadır. Bu dönem aynı zamanda çok sayıda yeni mühendislik dalının ortaya çıktığı bir dönemdir.
•Kimya ve Elektrik Mühendislikleri kimya ve fizik bilimlerine dayalı olarak ortaya çıkmıştır. Bunlardan da kimya, elektrik ve telekomünikasyon sanayi tesisleri doğmuştur.
•Deniz ve gemi mühendisleri okyanus aşan gemiler yapmış, insanlığın en eski rüyalarından biri olan uçma fikri uçuş mühendisliğinin gelişmesi ile gerçekleşmiştir.
•Giderek karmaşık hal alan sanayi tesislerinde ve yaşamın her alanında kontrol mühendisliği otomasyonu hızlandırdı.
•Endüstri mühendisliği doğdu ve kütlesel üretimi ve dağıtım sistemlerin geliştirdi.
•Bütün bu alanlarda üniversitelerdeki mühendislik okulları açılarak yeterli müfredat çalışmaları yaptılar. Daha yeterli olmak adına Yüksek Lisans okulları açıldı.
•Teknik ve bilimsel toplantı düzenlenerek iş başında eğitim veya bilimsel bilginin yayılması sağlanmaya başlandı.
•Atelyeler laboratuvarlara, usta işi üretim birimleri endüstriyel tesislere ve araştırma yapılan endüstri birimlerine dönüştü.
•Bireysel icatlar ve geliştirilen teknolojiler organize yenilik sistemleri halini aldı.

Bilgi çağında mühendislik
•İkinci Dünya Harbi sonrasında bilim ve teknolojinin hemen her dalında bilgi artışı patlamaları yaşanmıştır. Özellikle soğuk savaş dönemi ve uzay teknolojisinin gelişimindeki çekim gücünü sembolize eden Sputnik etkisi bu patlamalara yol açtı. Mühendislik araştırmalarındaki patlama ise evvelce doğa bilimlerinin gelişimin ardından gelirdi; bu dönemde ilk kez dikkate değer bir ölçüye ulaştı. Mühendislik eğitiminde çok önemli gelişmeler oldu.
•Mühendislik kendine özgü çok önemli teoriler geliştirdi, öyle ki bilimsel sistematik içinde yaratıcılık, açıklama ve insan yapısı sistemleri kullanma adına kendisi bir bilim dalı haline geldi.
•Bütün bu karmaşık teknolojilere hakim olabilmek için mühendisler kendi kendilerini iyi yetiştirmek zorunda kaldılar, bu amaçla eğitim programlarında sürekli arayışlar içinde oldular, reformlar gerçekleştirdiler, araştırma çabalarını arttırdılar.
•Yoğun mühendislik araştırmaları sadece yeni teknolojiler üretmekle kalmadı, güçlü sistematik bilgi birikimleri meydana geldi; özellikle bilişimde mühendislik bilimleri ve sistem teorisi, kontrol ve iletişim alanlarında.

Mühendislik ve yeni teknolojiler
•Mühendislik yeni teknolojilerle birlikte ilerlemektedir. Elektronik teknolojisi, mikroelektronik, bilgisayar, yeni telekomünikasyon araçları ve metodları (İnternetten cep telefonlarına kadar). Turbojet ve roket motorları ile hareket eden uzay araçları mühendisliği sayesinde ulaşılan menzil düşünülemeyecek kadar uzamıştır; bu uzay mühendisliğidir. Atom parçaları ve nükleer enerji ile ilgili kullanım alanlarının gelişimi ise nükleer mühendisliğini geliştirmektedir.
•Malzeme laboratuvarlarından çıkan ve daha önce görülmemiş miktardaki inanılmaz boyutlu bilgiler ise malzeme bilim ve mühendisliğini meydana getirmiştir..
•Mikroelektronik, iletişim ve bilgisayar mühendisliğinin gelişmesi sayesinde bilgi devrimi yaşanmaktadır. İnsanların sahip olduğu ve ulaşabildiği bilgiler sayesinde, insan beyin gücünün makinelerin gücünden çok daha üstün olduğu anlaşılmıştır. Bu dönemde mühendislerin yüksek lisans eğitiminin artış gösterdiği, geniş ölçekli araştırma ve geliştirme organizasyonlarının yapılmaya başlandığı görülmektedir.

Gelecekte mühendislik
•Şimdiye kadar fiziki bilimler; yani fizik ve kimya teknolojinin gelişmesinde rol oynadı. Bunlar rollerine devam edeceklerdir; örneğin hızla gelişen nanoteknoloji, mikroelektronik devriminin önüne bu sayede geçebilir. Daha başka dallar da bu fiziki bilimlere katılacaktır; biyoloji bunların başında sayılmaktadır. Özellikle moleküler ve genetik biyoloji teknoloji alanına girmeye başlamıştır.
•Biyoteknoloji çoklu disiplin yapısına sahiptir; biyolojiden, biyokimyadan, fizik, bilgi işlem, ve bir çok başka mühendislik dalından girdileri vardır. Bu ve buna benzer şekilde geleneksel hale gelmiş entelektüel disiplinler geleceğin yen teknolojilerini şekillendirmede önemli rol oynayacaktır.


Sunumu ekten indirebilirsiniz, Faydalı olması dileğiyle.
 

Ekli dosyalar

  • Mühendislik_Mesleğinin_Tarihçesi.rar
    10.9 KB · Görüntüleme: 38

Forum istatistikleri

Konular
127,952
Mesajlar
913,881
Kullanıcılar
449,600
Son üye
psychedelic

Yeni konular

Geri
Üst