Merhaba, değerli arkadaşlar. Geçen hafta sonu (cuma günü olay, cumartesi tamir işlemleriyle) başımdan geçen başka bir tamir macerasıyla tekrar beraberiz.
Arıza Tanımı: Fırın çakmaklığı, ateşleme butonuna basıldığında bir patlama sesiyle birlikte elektriklerin sigortadan kaçak akım rölesinden kesilmesi, sigorta ve röle yukarı kaldırılıp butona basıldığında ocak ateşlemesinin artık olmamasıdır.
İşlem Basamakları:
1-Fırın çakmaklığı vidalı tespit kapağıyla bulunduğu yerinden sökülüp çıkarıldı. İzolasyon trafosundan (2 seri besleme trafosuyla) 180 volt AC’lik voltajla yine çalışamadığı görüldü.
2- Siyah plastik gövdeli fırın çakmaklığı çok yakından incelendiğinde, PCB kısmında açılır bir kapağı bulunduğu ve PCB’le yüksek gerilim çıkışını üreten indüksiyon bobinli 2 üniteden oluştuğu gözlendi.
3- İkinci ünite olan indüksiyon bobinindeki primer sargı uçlarıyla PCB ‘ye lehimli olduğu görülüp bu lehim bağlantıları havyayla söküldü.
4- İndüksiyon (ateşleme) bobininin primer giriş sargısınınn avometreyle omaj değeri ölçüldü.
5- Kısa devre omajında (0.1 - 0.2 ohm) bir sayısal değer avometrenin prob uçlarıyla okundu.
6- Reçineye gömülü indüksiyon bobininin primer sargı omajının, primer sargıların çok az sarımlı ve kalın emaye telli olduğu düşünülerek ölçülen değerin çok normal olabileceği öngörüldü.
7- Birinci ünite olan kare kutu (siyah küp) içindeki devre elemanlarının (kutupsuz kondansatör (1 mF, 400 volt) , anahtar (ateşleme butonu), direnç ve diyot (1N400X serisi) üstten tüm lehim bağlantılarının havyayla tazelenmesi düşünüldü.
8- Bu içi PCB’li küçük, kare kutunun alt kısmındaki devre elemanlarının durumu alttan erişilip gözle görülmediğinden bilinmiyordu.
9- Havya ile tüm lehimler PCB’nin üzerinden yenilenirken bir devre elemanı aniden siyah kutunun içine düştü.
10- Kutu içine düşen bu elektronik parça 250 volt, 1 mF’lık seramik kutupsuz bir kondansatördü ve bir ayağının yerinde olamadığı,
PCB kartının altında asılı kaldığı görüldü.
11- Demek ki bir ayağı
Şebeke kısa devresinde eriyerek kopup bu kutupsuz kondansatörden ayrılmış, tek bacağa kalan bu kondansatörle çakmaklık ünitesi bu yüzden çalışıp yüksek gerilimli kıvılcımları üretememişti.
12- Kutupsuz kondansatörün 2. ayağıyla birlikte PCB’ye montajı yapılıp tekrar izolasyon trafosundan 180 volt AC uygulanırken butona basıldı ve çakmaklık ünitesinin çalıştığı görüldü.
13- Fırın çakmaklığının 220 volt elektrik girişi, ocaklara bağlanan yüksek gerilim kablo pabuçları, fırın şasesi kablo bağlantısının kablo pabucu bağlantısı mekanik bağlantısıyla birlikte yapılıp 220 voltluk asıl şebekedeki çalışma durumu yeniden test edildi.
14- Fırın çakmaklığının eskisi gibi çalıştığı görülerek fırın üst kapağı kapatıldı, tamiri biten bu işlem sonlandırıldı.
Sonuç : Fırın çakmaklığında indüksiyon bobinindeki primer sarımının bu tipten arızalarda ilk düşünülmesi gereken kritik nokta olmadığı, asıl sıkıntıya yol açan yerin PCB’deki elektronik devre elemanlarının iç irtibatsızlığıyla veya iç arızalarıyla ilgili olabileceği görülebildi.
Ocak/fırın çakmaklarının genel olarak çalışma ilkesi youtube'da yer alan bu videodaki gibidir. PCB'de kullanılan elektronik devre elmanları biraz daha farklı olabilir, örneğin bizdeki çakmaklıktaki kutupsuz kondansatör 1 mF, 400 voltluktu, youtube'daki ocak çakmaklığında ise 500 nF, 630 voltluktur.
Başka bir tamir macerasında görüşmek üzere. Kolay gelsin. Saygılarımla.