Transitör ile ses yükseltme

[by lent]

@Hamdiiersknn bu forumdan veya başka kaynaklardan transistör nedir nasıl sürülür, çeşitleri vb. konulara bakın olur mu olmaz mı sonra kendiniz karar verin.

 

[Mr_YAMYAM]

Haricen enerji verilmeden gücün yükseltilmesi bilime aykırıdır.
Ancak transistör veya uygun bir yarı iletken ve, veya elemanlar kullanılarak, mevcut kaynaktaki seslerin dinlebilir hale getirilmesi son derece normal bir olaydır.
Bir ses devresi line çıkış empedensı genel olarak 10Kohm çıkış empedanslarını sürebilecek şekilde tasarlanırlar.
Line çıkışına doğrudan bir hoparlör bağlarsanız duyulabilir bir ses elde etmeniz olanaksızdır.
Çünkü line seviyesi output empedansı üzerindeki gerilim, hoparlör empedansı ile serii bir gerilim bölücü oluşturarak hoparlör üzerinde son derece düşük bir gerilim oluşturacaktır. Çok çok düşük olan bu gerilim ve devrenin akım katsayısı ele alındığında hoparlörü hareket etirebilmesi mümkün değildir.
Özetle belirtirsek düşük empedanslı bir hoparlör line seviyesindeki sesleri KISA DEVRE eder diyebiliriz.
Line seviyesini nasıl duyulabilir hale getirebiliriz?
Bu konuda en mantıklı eleman en ilkel aygıtlar olan TRANSFORMATÖRLER'dir.
Son derece verimli ve güç kaybı yaratmadan line seviyesindeki sesleri bir transformatör yardımı ile hoparlörden duyabiliriz.
Line seviyesi empedansımız 10Kohm lar civarında olduğu için öncelikle primer sargısı 10Kohm veya daha yüksek olan bir transformatör gereklidir.
Bu transformatörün çıkış empedansı içi kullanılan hoparlörün (YÜK) empedansına uygun olmalıdır. Yani hoparlörümüz 4 ohm ise trafo sekonderi 4 ohm olmalı, eğer 8 ohm hoparlör kullanıyorsak sekonderimizi 8 ohm yapmalıyız.
Transformatör ile ilgili test etmek isterseniz 2-4W civarı gücünde 110/220V primer ve 3/5/7.5/12V gibi çıkışlara sahip bir Şebeke trafosu kullanabilirsiniz.
Trafonun 110 veya 220V girişini line seviyesi ile irtibatlayınız.
Ancak bu transformatörün çıkış empedansı hoparlöre uygun olamayacağı için öncelikle 32 ohmluk standart kulaklık ile test etmelisiniz.
32 ohmluk standart kulaklık trafonun sekonderindeki muhtelif voltaj çıkışlarına bağlanarak en yüksek sesin elde edilmiş olduğu bağlantı kullanılabilir.
Örnek 0-5V bağlantıları.
Aynı mantığı kullanarak bir transistörün EMPEDANS uyarlama özelliğini kullanabiliriz.
Bir transistörün emitter empedansı oldukça düşüktür.
Düşük gerilimlerde iletime geçebilen ve akım kazancı mümkün mertebe yüksek olan bir transistör temin edilebilirse, ses sinyallerini DC gerilime çevirip, bu gerilimle transistörü çalıştırabilirsek, emitter çıkışında 32 ohm empedansa sahip bir kulaklığı tatminkar bir seviyede çalıştırabiliriz.
Transistör bize fazlaca akım kazancı sağlayamasa da giriş sinyallerimizi bir kulaklıktan veya uygun empedanstaki hoparlörden duyabilmemizi sağlayabilecektir.
Ancak yukarda belirtmiş olduğum transformatörde akım kazancı da mevcut olup, daha verimli sonuç alınacaktır.