Roboelektronik
Üye
- Katılım
- 14 Eki 2006
- Mesajlar
- 1,441
- Puanları
- 1
TOPRAKLAMA
Elektrik tesislerinde aktif olmayan bölümler ile sıfır iletkenleri ve bunlara bağlı bölümlerin, bir elektrot yardımı ile, toprakla iletken bir şekilde birleştirilmesine TOPRAKLAMA denilmektedir.
Topraklamanın amacı; meydana gelebilecek bir hata durumunda oluşacak adım ve dokunma gerilimlerinin insan hayatını tehlikeye sokacak mertebede olmasını önlemek veya bu tehlikeli gerilimleri tamamen ortadan kaldırmaktır. Elektrik sistemlerinin devamlılığı ve insan hayatını güvenceye almak için elektrik sistemlerinde , gerilim altındaki kısımlar yalıtılırlar. Toprağa karşı yalıtımda, çeşitli sebeplerle, her zaman bozulma ve delinme şeklinde hata meydana gelmesi kaçınılmazdır. Topraklama, meydana gelebilecek bu çeşit bir hata durumunda, insan hayatını güvenceye almak maksadıyla uygulanacak işlemlerden biridir.
Topraklama işleminde dikkat edilmesi gereken iki nokta vardır:
Topraklanacak cihaz veya bölüm ile referans toprak (topraklanan nesnenin elektrodundan oldukça uzak, en az 20 m.,bir toprak yüzeyi) arasındaki direncin (toprak elektrodu geçiş direnci, yayılma direnci) olabildiğince küçük olmasını sağlamak,
Cihazların, bina aksamının ve benzeri elemanların aralarında, işletme esnasında potansiyel farkı meydana gelmemesini temin etmektir.
Topraklamada en güvenli sistem eş potansiyel sistemdir. Bu sistemde tüm topraklamalar, tüm metal bölümler eş potansiyel baraları ve potansiyel dengeleyiciler ile birbirine irtibatlanır. Tesis içerisinde herhangi iki noktada oluşabilecek gerilim farkı önlenmiş ve tüm noktalarda eş potansiyel sağlanmış olur.Elektrik akımı farklı potansiyellere sahip iki nokta arasında oluştuğundan birbirine eşpotansiyel oluşturacak şekilde bağlanmış metal bölümler arasında elektrik akımı oluşmaz . Kaçak anında bile tüm noktalarda eşit potansiyel olacağından veya hiçbir iki nokta arasında potansiyel farkı oluşmayacağından herhangi bir tehlikede söz konusu olmayacaktır. Bu sistemde statik elektrik de oluşmayacağından statik elektrik kaynaklı yangın riski ortadan kalkacaktır.
Topraklama Tesisatı Nasıl Gerçekleşir
Yüzeysel topraklayıcılar 0,5 mt. ile 1 mt. arasında bir derinliğe yerleştirilmelidir. Bu mekanik olarak yeterli bir güvenlik sağlar.Topraklayıcının,donma noktası sınırı altında kalan bir derinliğe tesis edilmesi tavsiye edilir. Bu yönetmeliğe uygun olarak topraklanmış ve inşaatın bir birimini oluşturan metal iskelet ,bu iskelete doğrudan bağlanan toprak bölümleri için topraklama iletkeni olarak kullanılabilir.Sonuç olarak,bütün iskelet yapısının iletken kesiti yeterli olmalı ve bütün ek yerleri elektriksel iletkenlik ve mekanik bağlantı bakımından güvenli olmalıdır.Büyük metal iskelet yapılar,topraklama sistemine yeterli sayıda (en az iki) noktada bağlanmalıdır.
Topraklama Tesislerinde Ölçüm ; Yeni Tesis Edilecek veya Mevcut Topraklama Tesislerinde Yapılacak Ölçmeler; Toprak Özdirencinin Ölçülmesi: Toprak yayılma direncini veya topraklama empedansını önceden belirlemek amacıyla toprak özdirencinin ölçülmesi,bu direncin çeşitli derinlikler için tespit edilmesini sağlayan "Dört Sonda Yöntemi" (örneğin,Wenner Yöntemi) ile yapılmalıdır.
Dokunma Gerilimlerinin Ölçülmesi ; Dokunma gerilimlerinin ölçülmesi için,akım-gerilim ölçme yöntemi kullanmak zorunludur.
Topraklama Tesislerinde Sahada Yapılan Muayeneler ve Belgelendirme: Her topraklama tesisi, kullanıcı tarafından işletmeye alınmadan önce,montaj ve tesis aşamasında, gözle muayene edilmeli ve deneyden geçirilmelidir. Raporda ölçme işlemini yapan elektrik mühendisi (Adı,soyadı,ünvanı,Oda Kayıt no vb.) gösterilmelidir.Global topraklama sisteminin dışında her tesisin toprak direnci hesaplanmalı ve sistematik olarak ölçülmelidir.
Çeşitli topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene,ölçme ve denetlemelere ilişkin önerilen periyotlar aşağıda verilmiştir:
→ Elektrik üretim iletim ve dağıtım tesisleri (enerji nakil ve dağıtım hatları hariç) için : 2 yıl
→ Enerji nakil ve dağıtım hatları için : 5 yıl
Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri için :
→ Topraklamalara ilişkin dirençlerinin muayene ve ölçülmesi : 1 yıl
→ Topraklama tesisleri ile ilgili diğer muayene,ölçme ve kontroller : 2 yıl
Sabit olmayan tesisler için :
→ Sabit işletme elemanları için : 1 yıl
→ Yer değiştirebilen işletme elemanları için : 6 ay
Parlayıcı,Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerleri ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük kapsamındaki topraklama tesisleri ile ıslak ortamlarda çalışılan işyerlerindeki topraklama tesislerinin muayene,ölçme ve denetleme periyotları bir yılı aşamaz.
Topraklama ve Topraklama Çeşitleri
1. Koruma Topraklaması
2. İşletme Topraklaması
3. Fonksiyon Topraklaması
4. Yüksek Gerilim Tesislerinde Topraklama
v Topraklama Tesislerinin Boyutlandırılması
v Mekanik Dayanım
v Isıl Zorlanmalar
v Dokunma Ve Adım Gerilimine Göre Boyutlandırma
5. Alçak Gerilim Tesislerinde Topraklama
a. Alçak Gerilim Tesislerinde Dolaylı Temasa Karşı Koruma Yöntemleri
b. Beslemenin Ayrılması Ve Topraklama
c. Potansiyel Dengeleme
6. Statik Elektriğe Karşı Topraklama
a. Statik Elektrik Oluşumu
7. Yıldırım Etkilerine Karşı Topraklama Önlemleri
Topraklama Bakım ve Kontrolü
Çeşitli topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene,ölçme ve denetlemelere ilişkin önerilen periyotlar aşağıda verilmiştir:
→ Elektrik üretim iletim ve dağıtım tesisleri (enerji nakil ve dağıtım hatları hariç) için : 2 yıl
→ Enerji nakil ve dağıtım hatları için : 5 yıl
Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri için :
→ Topraklamalara ilişkin dirençlerinin muayene ve ölçülmesi : 1 yıl
→ Topraklama tesisleri ile ilgili diğer muayene,ölçme ve kontroller : 2 yıl
Sabit olmayan tesisler için :
→ Sabit işletme elemanları için : 1 yıl
→ Yer değiştirebilen işletme elemanları için : 6 ay
Parlayıcı,Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerleri ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük kapsamındaki topraklama tesisleri ile ıslak ortamlarda çalışılan işyerlerindeki topraklama tesislerinin muayene,ölçme ve denetleme periyotları bir yılı aşamaz.
Topraklama Ölçümü
Topraklama Tesislerinde Ölçüm ; Yeni Tesis Edilecek veya Mevcut Topraklama Tesislerinde Yapılacak Ölçmeler; Toprak Özdirencinin Ölçülmesi: Toprak yayılma direncini veya topraklama empedansını önceden belirlemek amacıyla toprak özdirencinin ölçülmesi,bu direncin çeşitli derinlikler için tespit edilmesini sağlayan "Dört Sonda Yöntemi" (örneğin,Wenner Yöntemi) ile yapılmalıdır.
Dokunma Gerilimlerinin Ölçülmesi ; Dokunma gerilimlerinin ölçülmesi için,akım-gerilim ölçme yöntemi kullanmak zorunludur.
Topraklama Tesislerinde Sahada Yapılan Muayeneler ve Belgelendirme: Her topraklama tesisi, kullanıcı tarafından işletmeye alınmadan önce,montaj ve tesis aşamasında, gözle muayene edilmeli ve deneyden geçirilmelidir. Raporda ölçme işlemini yapan elektrik mühendisi (Adı,soyadı,ünvanı,Oda Kayıt no vb.) gösterilmelidir.Global topraklama sisteminin dışında her tesisin toprak direnci hesaplanmalı ve sistematik olarak ölçülmelidir.
Yıldırım Etkilerine Karşı Topraklama Önlemleri: Yıldırımdan korunma için yüksek gerilim topraklama tesisi kullanılmalıdır. Bütün aşırı gerilim koruma düzenlerinin, toprağa boşalma yolunun direnç ve endüktansı olabildiğince küçük tutulmalıdır. Bu sebeple topraklama elektroduna bağlantı mümkün olduğu kadar düz, köşe yapmadan ve en kısa yoldan yapılmalıdır. Yapıların yıldırım etkilerine karşı koruma önlemleri için ilgili standartlara (TS 622,TS IEC 61024 ve TS IEC 60364-4-443 vb ) ve diğer ilgili mevzuatta ( Bayındırlık Bakanlığı Teknik İşler Şartnamesi Yıldırımlık tesisatı kısmı vb) belirtilen hususlara da uyulacaktır. Parlayıcı ve patlayıcı ortamlarda alınacak ek topraklama önlemleri için ilgili standartlarda ( Örneğin EN 60079-14 vb ), tüzük ve genelgelerde belirtilen hususlara uyulacaktır.
Kataloglar
♦ Amper Tanıtım
♦ Teknik Bilgiler
♦ Yıldırımdan Korunma Sistemleri
♦ İletkenler ve Baralar
♦ Topraklama Sistemleri
♦ Direnç Düşürücü Kimyasallar ( Gem - Markonite - Bentonite )
♦ Termokaynak Sistemleri
♦ Aşırı Gerilim Darbe Koruyucular (İç Yıldırımlık Sistemleri )
♦ Orta ve Yüksek Gerilim Parafudrları
♦ Ölçü Aletleri
♦ Kablo Kanalı ve Aksesuarları
♦ Işıklı Sinyal Sistemleri
♦ Katodik Koruma
♦ Franklin France Broşür
♦ Tesla ST - Broşür
♦ Forend Broşür
♦ Furse Broşür
http://topraklama.com/index.php?sayfa=sayfa_oku&sayfano=25
Daha fazla bilgi, animasyon ve hesaplamalar için;
http://topraklama.com/index.php
Elektrik tesislerinde aktif olmayan bölümler ile sıfır iletkenleri ve bunlara bağlı bölümlerin, bir elektrot yardımı ile, toprakla iletken bir şekilde birleştirilmesine TOPRAKLAMA denilmektedir.
Topraklamanın amacı; meydana gelebilecek bir hata durumunda oluşacak adım ve dokunma gerilimlerinin insan hayatını tehlikeye sokacak mertebede olmasını önlemek veya bu tehlikeli gerilimleri tamamen ortadan kaldırmaktır. Elektrik sistemlerinin devamlılığı ve insan hayatını güvenceye almak için elektrik sistemlerinde , gerilim altındaki kısımlar yalıtılırlar. Toprağa karşı yalıtımda, çeşitli sebeplerle, her zaman bozulma ve delinme şeklinde hata meydana gelmesi kaçınılmazdır. Topraklama, meydana gelebilecek bu çeşit bir hata durumunda, insan hayatını güvenceye almak maksadıyla uygulanacak işlemlerden biridir.
Topraklama işleminde dikkat edilmesi gereken iki nokta vardır:
Topraklanacak cihaz veya bölüm ile referans toprak (topraklanan nesnenin elektrodundan oldukça uzak, en az 20 m.,bir toprak yüzeyi) arasındaki direncin (toprak elektrodu geçiş direnci, yayılma direnci) olabildiğince küçük olmasını sağlamak,
Cihazların, bina aksamının ve benzeri elemanların aralarında, işletme esnasında potansiyel farkı meydana gelmemesini temin etmektir.
Topraklamada en güvenli sistem eş potansiyel sistemdir. Bu sistemde tüm topraklamalar, tüm metal bölümler eş potansiyel baraları ve potansiyel dengeleyiciler ile birbirine irtibatlanır. Tesis içerisinde herhangi iki noktada oluşabilecek gerilim farkı önlenmiş ve tüm noktalarda eş potansiyel sağlanmış olur.Elektrik akımı farklı potansiyellere sahip iki nokta arasında oluştuğundan birbirine eşpotansiyel oluşturacak şekilde bağlanmış metal bölümler arasında elektrik akımı oluşmaz . Kaçak anında bile tüm noktalarda eşit potansiyel olacağından veya hiçbir iki nokta arasında potansiyel farkı oluşmayacağından herhangi bir tehlikede söz konusu olmayacaktır. Bu sistemde statik elektrik de oluşmayacağından statik elektrik kaynaklı yangın riski ortadan kalkacaktır.
Topraklama Tesisatı Nasıl Gerçekleşir
Yüzeysel topraklayıcılar 0,5 mt. ile 1 mt. arasında bir derinliğe yerleştirilmelidir. Bu mekanik olarak yeterli bir güvenlik sağlar.Topraklayıcının,donma noktası sınırı altında kalan bir derinliğe tesis edilmesi tavsiye edilir. Bu yönetmeliğe uygun olarak topraklanmış ve inşaatın bir birimini oluşturan metal iskelet ,bu iskelete doğrudan bağlanan toprak bölümleri için topraklama iletkeni olarak kullanılabilir.Sonuç olarak,bütün iskelet yapısının iletken kesiti yeterli olmalı ve bütün ek yerleri elektriksel iletkenlik ve mekanik bağlantı bakımından güvenli olmalıdır.Büyük metal iskelet yapılar,topraklama sistemine yeterli sayıda (en az iki) noktada bağlanmalıdır.
Topraklama Tesislerinde Ölçüm ; Yeni Tesis Edilecek veya Mevcut Topraklama Tesislerinde Yapılacak Ölçmeler; Toprak Özdirencinin Ölçülmesi: Toprak yayılma direncini veya topraklama empedansını önceden belirlemek amacıyla toprak özdirencinin ölçülmesi,bu direncin çeşitli derinlikler için tespit edilmesini sağlayan "Dört Sonda Yöntemi" (örneğin,Wenner Yöntemi) ile yapılmalıdır.
Dokunma Gerilimlerinin Ölçülmesi ; Dokunma gerilimlerinin ölçülmesi için,akım-gerilim ölçme yöntemi kullanmak zorunludur.
Topraklama Tesislerinde Sahada Yapılan Muayeneler ve Belgelendirme: Her topraklama tesisi, kullanıcı tarafından işletmeye alınmadan önce,montaj ve tesis aşamasında, gözle muayene edilmeli ve deneyden geçirilmelidir. Raporda ölçme işlemini yapan elektrik mühendisi (Adı,soyadı,ünvanı,Oda Kayıt no vb.) gösterilmelidir.Global topraklama sisteminin dışında her tesisin toprak direnci hesaplanmalı ve sistematik olarak ölçülmelidir.
Çeşitli topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene,ölçme ve denetlemelere ilişkin önerilen periyotlar aşağıda verilmiştir:
→ Elektrik üretim iletim ve dağıtım tesisleri (enerji nakil ve dağıtım hatları hariç) için : 2 yıl
→ Enerji nakil ve dağıtım hatları için : 5 yıl
Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri için :
→ Topraklamalara ilişkin dirençlerinin muayene ve ölçülmesi : 1 yıl
→ Topraklama tesisleri ile ilgili diğer muayene,ölçme ve kontroller : 2 yıl
Sabit olmayan tesisler için :
→ Sabit işletme elemanları için : 1 yıl
→ Yer değiştirebilen işletme elemanları için : 6 ay
Parlayıcı,Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerleri ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük kapsamındaki topraklama tesisleri ile ıslak ortamlarda çalışılan işyerlerindeki topraklama tesislerinin muayene,ölçme ve denetleme periyotları bir yılı aşamaz.
Topraklama ve Topraklama Çeşitleri
1. Koruma Topraklaması
2. İşletme Topraklaması
3. Fonksiyon Topraklaması
4. Yüksek Gerilim Tesislerinde Topraklama
v Topraklama Tesislerinin Boyutlandırılması
v Mekanik Dayanım
v Isıl Zorlanmalar
v Dokunma Ve Adım Gerilimine Göre Boyutlandırma
5. Alçak Gerilim Tesislerinde Topraklama
a. Alçak Gerilim Tesislerinde Dolaylı Temasa Karşı Koruma Yöntemleri
b. Beslemenin Ayrılması Ve Topraklama
c. Potansiyel Dengeleme
6. Statik Elektriğe Karşı Topraklama
a. Statik Elektrik Oluşumu
7. Yıldırım Etkilerine Karşı Topraklama Önlemleri
Topraklama Bakım ve Kontrolü
Çeşitli topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene,ölçme ve denetlemelere ilişkin önerilen periyotlar aşağıda verilmiştir:
→ Elektrik üretim iletim ve dağıtım tesisleri (enerji nakil ve dağıtım hatları hariç) için : 2 yıl
→ Enerji nakil ve dağıtım hatları için : 5 yıl
Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri için :
→ Topraklamalara ilişkin dirençlerinin muayene ve ölçülmesi : 1 yıl
→ Topraklama tesisleri ile ilgili diğer muayene,ölçme ve kontroller : 2 yıl
Sabit olmayan tesisler için :
→ Sabit işletme elemanları için : 1 yıl
→ Yer değiştirebilen işletme elemanları için : 6 ay
Parlayıcı,Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerleri ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük kapsamındaki topraklama tesisleri ile ıslak ortamlarda çalışılan işyerlerindeki topraklama tesislerinin muayene,ölçme ve denetleme periyotları bir yılı aşamaz.
Topraklama Ölçümü
Topraklama Tesislerinde Ölçüm ; Yeni Tesis Edilecek veya Mevcut Topraklama Tesislerinde Yapılacak Ölçmeler; Toprak Özdirencinin Ölçülmesi: Toprak yayılma direncini veya topraklama empedansını önceden belirlemek amacıyla toprak özdirencinin ölçülmesi,bu direncin çeşitli derinlikler için tespit edilmesini sağlayan "Dört Sonda Yöntemi" (örneğin,Wenner Yöntemi) ile yapılmalıdır.
Dokunma Gerilimlerinin Ölçülmesi ; Dokunma gerilimlerinin ölçülmesi için,akım-gerilim ölçme yöntemi kullanmak zorunludur.
Topraklama Tesislerinde Sahada Yapılan Muayeneler ve Belgelendirme: Her topraklama tesisi, kullanıcı tarafından işletmeye alınmadan önce,montaj ve tesis aşamasında, gözle muayene edilmeli ve deneyden geçirilmelidir. Raporda ölçme işlemini yapan elektrik mühendisi (Adı,soyadı,ünvanı,Oda Kayıt no vb.) gösterilmelidir.Global topraklama sisteminin dışında her tesisin toprak direnci hesaplanmalı ve sistematik olarak ölçülmelidir.
Yıldırım Etkilerine Karşı Topraklama Önlemleri: Yıldırımdan korunma için yüksek gerilim topraklama tesisi kullanılmalıdır. Bütün aşırı gerilim koruma düzenlerinin, toprağa boşalma yolunun direnç ve endüktansı olabildiğince küçük tutulmalıdır. Bu sebeple topraklama elektroduna bağlantı mümkün olduğu kadar düz, köşe yapmadan ve en kısa yoldan yapılmalıdır. Yapıların yıldırım etkilerine karşı koruma önlemleri için ilgili standartlara (TS 622,TS IEC 61024 ve TS IEC 60364-4-443 vb ) ve diğer ilgili mevzuatta ( Bayındırlık Bakanlığı Teknik İşler Şartnamesi Yıldırımlık tesisatı kısmı vb) belirtilen hususlara da uyulacaktır. Parlayıcı ve patlayıcı ortamlarda alınacak ek topraklama önlemleri için ilgili standartlarda ( Örneğin EN 60079-14 vb ), tüzük ve genelgelerde belirtilen hususlara uyulacaktır.
Kataloglar
♦ Amper Tanıtım
♦ Teknik Bilgiler
♦ Yıldırımdan Korunma Sistemleri
♦ İletkenler ve Baralar
♦ Topraklama Sistemleri
♦ Direnç Düşürücü Kimyasallar ( Gem - Markonite - Bentonite )
♦ Termokaynak Sistemleri
♦ Aşırı Gerilim Darbe Koruyucular (İç Yıldırımlık Sistemleri )
♦ Orta ve Yüksek Gerilim Parafudrları
♦ Ölçü Aletleri
♦ Kablo Kanalı ve Aksesuarları
♦ Işıklı Sinyal Sistemleri
♦ Katodik Koruma
♦ Franklin France Broşür
♦ Tesla ST - Broşür
♦ Forend Broşür
♦ Furse Broşür
http://topraklama.com/index.php?sayfa=sayfa_oku&sayfano=25
Daha fazla bilgi, animasyon ve hesaplamalar için;
http://topraklama.com/index.php
