40 Paralık Adam Ne Demektir ?
Cumhuriyetin ilanıyla birlikte, İstanbul’daki taşımacılık imtiyazını elinde bulunduran Belçikalı şirketle yeniden masaya oturulur. Denilir ki, artık bizimde, Türkiye Cumhuriyeti’nin de şartları var. Bu şartları kabul ediyorsanız İstanbul’da kalabilirsiniz, kabul etmiyorsanız buyurun gidin.
Belçikalı şirket, Cumhuriyet yönetiminin bütün şartlarını kabul eder. O şartlardan biri şudur; İstanbul’da tramvaylara binen öğrenciler, kimliklerini gösterdiklerinde tam biletin yarısı kadar ücret ödeyecekler. Lakin Belçikalı şirket bu maddeyi uygulamaz. İstanbul’da öğrenciler tramvaya binerler, kimliklerini gösterirler ama kraldan daha çok kralcı olan biletçi, Hayır! der. Herkese tam bilet kesilecek, şirket bunu emretti. Bunun üzerine öğrenciler emniyete başvururlar. Fakat öğrencilerin isteği kabul edilmediği gibi, Belçikalı şirket, tramvaylarda olay çıkmasın diye, her tramvaya birer polisin görevlendirilmesini talep eder.
Tarih; 15 Kasım 1924, Cumhuriyet tarihimizin ilk öğrenci eylemi. O gün, bütün öğrenciler İstanbul’da tramvay duraklarından tramvaya binecek ve hakları olan tam biletin yarısı kadar ücret ödeyeceklerdir. Harbiye tramvay istasyonundan üç öğrenci biner ve biletçiye tam biletin yarısı kadar ücret ödemek isterler, biletçi kabul etmez. O esnada tramvay yolunda onarım vardır. Vatman tramvayı durdurur, yolun kenarında Belçikalı şirkete çalışan insanlar vardır. Üç öğrenci tramvaydan indirilir ve feci şekilde dövülür, bununla da kalmaz, iki el silah sesi ve yerde kanlar içinde yatan iki öğrenci.
Bugün öğrencilerimiz şunu bilsinler ki kimliklerini gösterdiklerinde tam biletin yarısı kadar ücret ödüyorlarsa, onun bedeli cumhuriyet tarihimizde ödenmiştir. Bizde bir söz var; 40 paralık adam, birilerini aşağılamak, küçümsemek için kullanılır bu deyim. Kırk paralık adam! O yıllarda tam bilet 80 paraydı, 40 paralık adam, haklarını, cumhuriyetin kendilerine verdiği kazanımları savunmak isteyen öğrencilerden başkaları değildir.
Sunay Akın
Cumhuriyetin ilanıyla birlikte, İstanbul’daki taşımacılık imtiyazını elinde bulunduran Belçikalı şirketle yeniden masaya oturulur. Denilir ki, artık bizimde, Türkiye Cumhuriyeti’nin de şartları var. Bu şartları kabul ediyorsanız İstanbul’da kalabilirsiniz, kabul etmiyorsanız buyurun gidin.
Belçikalı şirket, Cumhuriyet yönetiminin bütün şartlarını kabul eder. O şartlardan biri şudur; İstanbul’da tramvaylara binen öğrenciler, kimliklerini gösterdiklerinde tam biletin yarısı kadar ücret ödeyecekler. Lakin Belçikalı şirket bu maddeyi uygulamaz. İstanbul’da öğrenciler tramvaya binerler, kimliklerini gösterirler ama kraldan daha çok kralcı olan biletçi, Hayır! der. Herkese tam bilet kesilecek, şirket bunu emretti. Bunun üzerine öğrenciler emniyete başvururlar. Fakat öğrencilerin isteği kabul edilmediği gibi, Belçikalı şirket, tramvaylarda olay çıkmasın diye, her tramvaya birer polisin görevlendirilmesini talep eder.
Tarih; 15 Kasım 1924, Cumhuriyet tarihimizin ilk öğrenci eylemi. O gün, bütün öğrenciler İstanbul’da tramvay duraklarından tramvaya binecek ve hakları olan tam biletin yarısı kadar ücret ödeyeceklerdir. Harbiye tramvay istasyonundan üç öğrenci biner ve biletçiye tam biletin yarısı kadar ücret ödemek isterler, biletçi kabul etmez. O esnada tramvay yolunda onarım vardır. Vatman tramvayı durdurur, yolun kenarında Belçikalı şirkete çalışan insanlar vardır. Üç öğrenci tramvaydan indirilir ve feci şekilde dövülür, bununla da kalmaz, iki el silah sesi ve yerde kanlar içinde yatan iki öğrenci.
Bugün öğrencilerimiz şunu bilsinler ki kimliklerini gösterdiklerinde tam biletin yarısı kadar ücret ödüyorlarsa, onun bedeli cumhuriyet tarihimizde ödenmiştir. Bizde bir söz var; 40 paralık adam, birilerini aşağılamak, küçümsemek için kullanılır bu deyim. Kırk paralık adam! O yıllarda tam bilet 80 paraydı, 40 paralık adam, haklarını, cumhuriyetin kendilerine verdiği kazanımları savunmak isteyen öğrencilerden başkaları değildir.
Sunay Akın
