Bilindiği gibi endüktif yüklerin bir devrede seri kullanılması akımı sınırlamak ,paralel kullanılması ise gerilimi bölmek amacı ile uygulanır.Özellikle elektrik dağıtımında fider hattının akımını sınırlamak amacı ile seri reaktörler kullanılırlar.
Ayrıca seri reaktörler motor besleme devrelerine seri bağlanarak büyük güçlü motorların devreye alındığı kalkış anında yüksek akım çekmelerini ve şebekede büyük gerilim düşümlerini önlemek için kullanılabilir. Motor yol aldıktan sonra ikinci bir şalter ile reaktör devre dışı bırakılır.
Reaktörlerin bir diğer kullanım macı ise sistemde oluşan dalgalanma ve harmonikleri giderme özelliğidir.Bu özelliğinden ötürü giriş koruma reaktörleri hız kontrol cihazının girişine seri olarak monte edilirler. Giriş koruma reaktörlerinin çift yönlü etkileri vardır. Hız kontrol cihazının şebekeye verdiği harmonikleri azaltır ve cihazı şebekeden gelen gerilim tranziyentlerinden korurlar. Ayrıca Reaktörün empedansı yapısı gereği akımda meydana gelen anlık değişimlere karşı durur. Bir tıkaçtır. Bu özelliğinden dolayı harmoniklerin azaltılması ve tranziyentlerin hız kontrol cihazını etkilemesini engellenmesi için reaktörler kullanılmaktadır. Akım dalga şeklini sabitleme özelliği sayesinde hem aşırı gerilim hem de düşük gerilim açma problemlerinin önüne geçer.
Endüstri tesislerinde en sık yaşanan problem, kompenzasyon tesisatının bir kademesinin devreye girmesi için kontaktör anahtarlandığında gerilim sivrisi oluşmasıdır. Bu ani tranziyent, hız kontrol cihazının hassas koruma devreleri tarafından algılanır ve cihazı devreden çıkartır. İşletmede arıza aranır ancak bulunamaz. Genelde de kompenzasyon tesisatından hiçbir şekilde şüphelenilmez. Bu şekilde işletmenin durmasından dolayı üretim kayıpları yaşanmaya devam eder.
Uygulamalarda
Şebeke kısadevre gücü dikkate alınmalıdır. Örnek olarak 2 adet 90kW motorun hız kontrol cihazı ile sürüleceğini ele alalım. Söz konusu yükün 2000kVA gücünde trafo yerine 250kVA gücünde bir trafodan besleneceğini ele alalım. Aynı yükün hız kontrol cihazlarının girişine reaktör monte edilmeden 250kVA trafodan beslendiği taktirde 2000kVA trafoda beslenmesinde yaşanmayan çeşitli problemler yaşanacaktır.
Harmonikleri süzmede, hız kontrol cihazlarının kartlarını ve işletmedeki diğer cihazları harmoniklerden korumada en ekonomik uygulama giriş koruma reaktörü kullanımıdır. Maliyetleri cihaz değerinin yaklaşık %5 tutarındadır. (derlemedir)
Selamlar ,saygılar.
