Schmitt tetikleyici

[WattMan]

Arkadaşlar herkese iyi günler dilerim.

Schmitt tetikleme devresi üzerine kafa yoruyorum, türkçe olarak pek içerik bulamadım lakin bu devrenin tam olarak nasıl çalıştığını merak etmekteyim.

Detaylı bir kaynak yada sizin bilgilerinizi merak ediyorum , mantığını kavramak üzerine uğraşıyorum.

 

[kesmez]

V+ nın 5v olduğunu düşünün.
Vin gerilimi 0,7v a düşene kadar Vout gerilimi 5v da kalır.
Vin gerilimi 0,7 v altına düştüğünde Q2 transistörü iletime geçer kollektöründen geçen akım Re direncinden akmaya başlar. Ve gerilimi bir miktar yükselir.
Artık Vin gerilimi 0,7v den daha fazla olmalıki Q1 transitörü iletime geçip Vout u 5v yapabilsin.
Buradaki amaç lojik giriş seviyeleri arasındaki voltaj farkını artırmak ve Vout gerilimin hızlı düşüp yükselmesini sağlamaktır.

 

[WattMan]

Peki iki transistörün emiterine bağlı olan direnç tam olarak ne işlev görmekte.
Bu devre bir nevi karşılaştırıcı olarak kullanmak mümkün mü ?

mesela q2 kesimdeyken q1 aktif olmuş olmuş yani emiter direncinde q1 in voltajı gözüküyor.
q2 yi aktif edebilmek için q1 transistörün base gerilimi hangi duruma göre seçilmiş oluyor.

ingilizce kaynaklarda q2 aktifken q1 in base voltajı emiter voltajından yüksek olması gerekiyor aktif olabilmesi için q1 aktif olunca q2 kesime gidiyor çıkış 5volt oluyor ve tekrardan q2 aktif edebilmek için q1 i kesime götürecek voltaj hangi voltaja göre seçiliyor

 

[Erdem⁣]

En iyisi görerek nasıl çalıştığını anlamaya çalışmak olabilir.

http://tinyurl.com/y3wgznhr

Burada yeşil ile gösterilen üst eşik 1.9V, kırmızı ise alt eşik 1.3 volt.

Giriş sinyali ise mavi üzerinde gürültü bulunan işaret.

Eğer giriş sinyali 1.9 voltun üzerindeyse çıkışta mantıksal "1" "YÜKSEK" üretiliyor. Eğer giriş sinyali 1.3 voltun altındaysa çıkışta mantıksal "0" "DÜŞÜK" üretiliyor.

BJT için hesaplamalarının nasıl yapılacağını bu adreste bulabilirsiniz.

 

[kesmez]

transistörlü devrenin comp. versiyonu.

 

[Erdem⁣]

Bu sıklıkla sorulan bir soru olduğu için uzun bir cevap yazmaya karar verdim.

İki transistör ve beş dirençten oluşan devremiz olduğunu düşünelim. Girişte de üzerinde bir miktar gürültü bulunan sinüs şeklinde bir dalga olduğunu kabul edelim.

Konunun daha iyi anlaşılması için devre elemanlarına bazı değerler verdim.

İlk önce Vgiriş geriliminin 0 olduğunu kabul edelim. Bu durumda T1 transistörü kapalı olacak.

Diğer taraftan T2 ucunda 1.98V olacak böylece T2 açılacak. vA ve vB gerilimini hesaplamak için basit bir gerilim bölücü hesabı yapıyoruz. Yukarıda bulabilirsiniz.

T2 açık iken bu durumda transistörün B ve E uçları arasında yaklaşık 0.7 volt bir gerilim farkı olduğu için vE gerilimi yaklaşık 1.28 volt olacak.

T2 açık iken +5V gerilimi T2 ve Re üzerinden toprağa akacağı için çıkışta mantıksal "DÜŞÜK" ya da "0" elde ediyoruz.

Hatırlarsanız vE gerilimi 1.28 volt kadardı. Giriş gerilimi 1.98 voltun üzerine geldiğinde transistörün iki bacağı arasında yaklaşık 0.7 volt gerilim farkı meydana gelecek. Böylece T1 açılacak.

T1 açılınca T2'nin B ucundaki gerilim düşecek ve T2 kapalı duruma gelecek. T2 kapandığı zaman +5V gerilimini çıkışta göreceğiz. Böylece çıkışta mantıksal "YÜKSEK" yada "1" göreceğiz.

V giriş gerilimi düşmeye başlayıp, V giriş ve vE gerilimi arasındaki fark 0.7 voltun altına indiğinde T1 kapanacak. T1 kapanınca ilk örnekteki gibi T2 açık hale gelecek ve çıkışta mantıksal "DÜŞÜK" ya da bir diğer ifadeyle "0" göreceğiz.

 

[WattMan]

Bu sıklıkla sorulan bir soru olduğu için uzun bir cevap yazmaya karar verdim.

İki transistör ve beş dirençten oluşan devremiz olduğunu düşünelim. Girişte de üzerinde bir miktar gürültü bulunan sinüs şeklinde bir dalga olduğunu kabul edelim.

Konunun daha iyi anlaşılması için devre elemanlarına bazı değerler verdim.

Ekli dosyayı görüntüle 69099
İlk önce Vgiriş geriliminin 0 olduğunu kabul edelim. Bu durumda T1 transistörü kapalı olacak.

Diğer taraftan T2 ucunda 1.98V olacak böylece T2 açılacak. vA ve vB gerilimini hesaplamak için basit bir gerilim bölücü hesabı yapıyoruz. Yukarıda bulabilirsiniz.

T2 açık iken bu durumda transistörün B ve E uçları arasında yaklaşık 0.7 volt bir gerilim farkı olduğu için vE gerilimi yaklaşık 1.28 volt olacak.

T2 açık iken +5V gerilimi T2 ve Re üzerinden toprağa akacağı için çıkışta mantıksal "DÜŞÜK" ya da "0" elde ediyoruz.

Ekli dosyayı görüntüle 69100
Hatırlarsanız vE gerilimi 1.28 volt kadardı. Giriş gerilimi 1.98 voltun üzerine geldiğinde transistörün iki bacağı arasında yaklaşık 0.7 volt gerilim farkı meydana gelecek. Böylece T1 açılacak.

T1 açılınca T2'nin B ucundaki gerilim düşecek ve T2 kapalı duruma gelecek. T2 kapandığı zaman +5V gerilimini çıkışta göreceğiz. Böylece çıkışta mantıksal "YÜKSEK" yada "1" göreceğiz.

Ekli dosyayı görüntüle 69101
V giriş gerilimi düşmeye başlayıp, V giriş ve vE gerilimi arasındaki fark 0.7 voltun altına indiğinde T1 kapanacak. T1 kapanınca ilk örnekteki gibi T2 açık hale gelecek ve çıkışta mantıksal "DÜŞÜK" ya da bir diğer ifadeyle "0" göreceğiz.

t2 aktifken basesindeki voltajı emiter direnci üzerinde görüyoruz ve t1 in base voltajı emiter voltajı kadar artirildiginda t1 aktif oluyor doğrumu anlamışım, peki t1 aktifken emiter direncinde ne kadar voltaj oluyor ve neye göre belirleniyor,

mmesela ben t2 transistörün bacağına voltaj bölerek 7.7 volt verdim ve emiter direnci üzerinde 7 volt görmem gerekli ! t1 in base voltajı yaklaşık 7.7volt olunca lojik 1 olması gerekli doğru mudur fakat t2 transistörü tekrar aktif etme voltajı nerede oluyor yani hangi bacak tan aktif etme voltajını görebiliyoruz

 

[Erdem⁣]

t2 aktifken basesindeki voltajı emiter direnci üzerinde görüyoruz

Hayır. T1 kapalı. Neden kapalı? Çünkü giriş gerilimi 0.

Bu durumda T2 açıldı. Neden açıldı? Çünkü B ucuna 1.98 volt verdik.

Bu durumda B ucunda 1.98 volt var. E ucunda ise B ucundaki gerilimin yaklaşık 0.6 volt kadar düşüğü E ucunda olacak. Yani E ucunda 1.98 - 0.6 = 1.28 volt görüyoruz.

t1 in base voltajı emiter voltajı kadar artirildiginda t1 aktif oluyor doğrumu anlamışım

Hayır. Şimdi E ucunda 1.28 volt görüyoruz.

T1'in B gerilimi, E ucunun yaklaşık 0.6 volt ya da 0.7 volt üzerine çıktığında T1 açılacak. Yani E ucunda 1.28 volt vardı. B gerilimi 1.98 volt olduğunda T1 açılacak.

Yani giriş gerilimi 0 idi. Artmaya başlıyor. 1 volt oldu. T1 hala kapalı. Ne zaman ki yaklaşık 1.98 voltu görürse o zaman transistör iletime geçecek.

mesela ben t2 transistörün bacağına voltaj bölerek 7.7 volt verdim ve emiter direnci üzerinde 7 volt görmem gerekli ! t1 in base voltajı yaklaşık 7.7volt olunca lojik 1 olması gerekli doğru mudur

Evet bu kısım doğru. Bu durumda T1 açılacak. T2 kapanacak ve çıkışta mantıksal "BİR" göreceğiz.

fakat t2 transistörü tekrar aktif etme voltajı nerede oluyor yani hangi bacak tan aktif etme voltajını görebiliyoruz.

İşte bunu girişteki sinüs dalgası belirliyor. Örneğin sinüs dalgası ilk önce 0 volttu. Sonra 1.98 volta çıktı. 5 volta çıktı. Düşmeye başladı. Öyle bir noktaya geldi ki B ucu ile E ucundaki gerilim 0.7 voltun altına düştü. O zaman T1 kapanacak ve T2 tekrar açılacak.

Bunu ilk iletide verdiğim bağlantıdaki Falstad benzetim yazılımı ile devreyi kurarak, ya da değerleri değiştirerek daha iyi görebilirsiniz.

 

[WattMan]

Hayır. T1 kapalı. Neden kapalı? Çünkü giriş gerilimi 0.

Bu durumda T2 açıldı. Neden açıldı? Çünkü B ucuna 1.98 volt verdik.

Bu durumda B ucunda 1.98 volt var. E ucunda ise B ucundaki gerilimin yaklaşık 0.6 volt kadar düşüğü E ucunda olacak. Yani E ucunda 1.98 - 0.6 = 1.28 volt görüyoruz.



Hayır. Şimdi E ucunda 1.28 volt görüyoruz.

T1'in B gerilimi, E ucunun yaklaşık 0.6 volt ya da 0.7 volt üzerine çıktığında T1 açılacak. Yani E ucunda 1.28 volt vardı. B gerilimi 1.98 volt olduğunda T1 açılacak.

Yani giriş gerilimi 0 idi. Artmaya başlıyor. 1 volt oldu. T1 hala kapalı. Ne zaman ki yaklaşık 1.98 voltu görürse o zaman transistör iletime geçecek.



Evet bu kısım doğru. Bu durumda T1 açılacak. T2 kapanacak ve çıkışta mantıksal "BİR" göreceğiz.



İşte bunu girişteki sinüs dalgası belirliyor. Örneğin sinüs dalgası ilk önce 0 volttu. Sonra 1.98 volta çıktı. 5 volta çıktı. Düşmeye başladı. Öyle bir noktaya geldi ki B ucu ile E ucundaki gerilim 0.7 voltun altına düştü. O zaman T1 kapanacak ve T2 tekrar açılacak.

Bunu ilk iletide verdiğim bağlantıdaki Falstad benzetim yazılımı ile devreyi kurarak, ya da değerleri değiştirerek daha iyi görebilirsiniz.

ilk önce sabırla sorularıma cevap verdiğiniz için teşekkürler.
Aklımı karıştıran ingilizce bir kaynakta devreyi hazırlayan kişi t2 base sine 12.7 volt veriyor ve emiter direnci 12 volt okunuyor, sinüs dalgası uygulamaya başlıyor ve sinüs 12.7 voltu geçince t1 aktif oluyor ve lojik 1 oluyor buraya kadar normal ama sinüs tekrardan 12 voltu altına inince t2 aktif oluyor ve lojik 0 oluyor.

lojik 1 olması için 12.7 voltu geçiyor tamam fakat lojik 0 olabilmesi için 12.7 altına düşürüyor yani burada aklıma takılan bu arkadaş bu iki değeri nasıl ayarlıyor ? tamam lojik sıfır olması için t1 belirlediğimiz voltajı geçmesi lazım ama bu arkadaş pasif olacak voltajı nasıl belirlemiş

soyledigim devre bu http://www.johnhearfield.com/Eng/Schmitt.htm

yukarıdaki grafikte hem 12 volta aktif olmuş hemde 12 den aşağı düşünce pasif olmuş

 

[kesmez]

12 v da aktif olmuş fakat 8 v da pasif olmuş arada 4v fark var.