Sayın arkadaşım.Öncelikle üreteceğin enerjiyi kullanacağın tesisin kurulu gücünü tespit etmen gerekiyor.
Okuduğum ve öğrendiğim kadarı ile kurulum yapılacak yerde ilk önce 1yıl boyunca ölçümler yapmak gerekiyor.
dediğin doğru fakat bu küçük güçler için çok büyük güçler için ölçümler 5 yıl sürüyor.
Ölçümler rüzgarı ölçen anemometre ve yön sensörleri ile ölçülüyor.
Sağlıklı bir ölçüm yapılabilmesi için ölçüm direğinde aşağıdaki meteorolojik değişkenlerin ölçülmesi gerekmektedir:
· Rüzgar hızı,
· Rüzgar yönü,
· Sıcaklık,
· Nem,
· Basınç.
Ölçüm yapılacak lokasyonun topoğrafik ve oroğrafik koşullarına göre ölçüm yüksekliği belirlenmelidir. Uluslararası kurallar ve EPDK ölçüm tebliği de yapılacak ölçümlerin en az 30 m yüksekliğinde olması gerektiğini belirtmektedir. Eğer arazi eğimi 12˚ den büyük ise, 40 m ve üzerinde yüksekliklere sahip rüzgar ölçüm direği kullanılmalıdır.
Rüzgar ölçümlerinde kullanılan en önemli sensörler olan anemometre ve yön sensörünün seçiminde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bu noktalar aşağıda sıralanmıştır:
· Anemometrenin gövdesi keskin hatlara sahip olmamalı; küçük ve simetrik hatlara sahip olmalıdır. Aksi takdirde anemometre gövdesine gelen rüzgar türbülans yaratarak ölçüm sonuçları üzerinde menfi etkiler yaratacaktır.
· Rüzgarın değdiği kepçeler (cup) önemlidir. Kötü dizayn edilmiş cup yapısı, dinamik etkileri gerekli hassasiyette dikkate almayabilir.
· Cup anemometreyi ana gövdeye bağlayan bilyalı yataklar mekanik sürtünmeyi en aza indirebilmek için yüksek kalitede olmalıdır.
· Ölçümlerde kullanılan anemometreler muhakkak kalibrasyon sertifikasına haiz olmalıdır.
· Ölçüm bittikten sonra anemometreler tekrar kalibre edilmelidir.
Anemometreler de yanlış kalibrasyondan dolayı hata oranı küçük gözükse de enerji üretiminde farkı çok rahat anlaşılıyor aşağıdaki tablo en iyi şekilde açıklıyor.
Hata Kaynağı | Hata oranı (%) |
Anemometre kalibrasyonu | 0.5 3 |
Anemometre seçimi | 0.5 4 |
Anemometre montajı | 0.2 3 |
Arazideki direk ölçüm yeri | 0.5 5 |
Ölçüm periyodu | 0.3 3 |
Veri değerlendirme | 0.1 0.5 |
Korelasyon | 0.5 5 |
Toplam Hata | 2.6 20 |
Enerji üretimi | 3 - 25 |
Rüzgar ölçüm direği dikilirken dikkat edilmesi gereken noktalar bulunmaktadır ve bu noktalar direk dikiminden önce hesaplanarak gerekli düzenleme ve ayarlamalar yapılarak ölçümlere başlanılmalıdır.
- Rüzgar hız ve yön ölçümünde kullanılan bütün sensörler yatay olarak yerleştirilmelidir. Çok küçük gibi görünen bir eğrilik dahi ölçümlerin hassasiyetini zedeler.
- Minimum ölçüm yüksekliği 30 m olmalıdır. Bununla beraber, arazinin topoğrafik yapısına göre bu yükseklik artabilir.
- En az 2 adet anemometre kullanılmalıdır. Eğer 30 m yüksekliğinde direk kullanılıyorsa, 10 m ve 30 m de monte edilecek 2 adet anemometre yeterlidir. Tecrübeler göstermiştir ki, direğin en üst noktasında 2. bir yedek anemometre kullanımında büyük yarar vardır. Bunun nedenleri ise, yıldırım çarpması, kuş çarpması ve diğer nedenlerden dolayı 30 m de bulunan anemometrenin kolayca bozularak devre dışı kalabilmesidir. Veri kaybının önlenmesi açısından 28. metreye bir anemometre daha monte etmek ölçümlerin sürekliliği açısından önemlidir. Böylelikle 30 m de bulunan anemometre devre dışı kaldığında, yedek olan anemometre ile devam edilir ve direk indirilerek 30 m deki anemometre onarılırken bu süre zarfında veri kaybedilmemiş olunur.
- Sensörlerin monte edildiği yan kollar, türbülans etkilerinin meydana gelebileceği alanlardan mümkün mertebe uzakta olmalıdır. Bununla beraber, yan kol sıkı bir şekilde tutturulmalıdır. Aksi takdirde ölçümler doğru olmaz.
- En üstte bulunan anemometre direk ekseni üzerinde monte edilmelidir. Uygulamada bazen yan kol üzerine de monte edildiği görülmektedir. Bu yanlış bir uygulamadır. Fakat 10 m veya 28 mdeki anemometreler, uzunluğu en az 1 m olan yankollar üzerinde bulunabilir. Yankollar, hakim rüzgar yönüne doğru monte edilir.
- Sensörler, yankol üzerinde ölçüm direğine paralel olarak uzanan en az 30 cm uzunluğundaki bir çubuğun üzerine monte edilmelidir.
- En yüksekte bulunan anemometre, bütün yönlerde engellerden arındırılmış olarak monte edilmelidir. Anemomerenin yanında sadece ince yıldırım çubuğu bulunmalıdır.
- Yön sensörü, 30 m de ve yankol üzerinde monte edilmelidir. Direğin en üst noktasındaki anemometreden en az 1.5 metre aşağıda; eğer aynı seviyede monte edilecekse de anemometre ile aralarında en az 2 metre bulunmalıdır. Bunun nedeni ise, anemometrenin yön sensörünün gölgeleme ve türbülans etkilerinden uzak kalmasını sağlamaktır. Bilindiği gibi, rüzgar akışı herhangi bir cisme çarptığında cismin arkasında cismin boyunun 10 ila 15 katı mesafede türbülans meydana getirir. Dolayısı ile yön sensörüne çarpan rüzgar akışı, anemometre çok yakın ise, ölçüm kalitesini bozabilmektedir.
Arkadaşım sadece bu ölçüm direğinin kurulumu bile çok maliyetli ,maliyetinden ziyade kalibrasyon ayarları ,hassasiyet ,raporlama ,hata oranlarını tespiti ve yukarıda saydığım niceleri özel sistemler gerekiyor.Eğer istersen bu ölçümleri kontrol eden tam donanımlı exper firmaları da var.İstersen onlardan da yardım alabilirsin.
Kolay Gelsin.