PC bazlı osilaskoplar.

Hocam Phase analysisi MID_SIDE moduna alarak görüntü kaydı aldım.Bu kaydı bir inceleyebilir misiniz?Alttaki ve sağdaki skala değerlerinin birimi nedir?Phase analiz okunurken nasıl okunur? Doğru ve yanlış kayıttaki fark nasıl anlaşılır
Evet tek mikrofon ile kaydedilmiş ve sonra mix edilmiş.
Faz analizi anlayabilmen için şunları yap.
Önce sağ kanala tek bir sinyal ver. Analizerdeki çizgiyi anlamaya çalış.
Sonra sol kanala ver ve çizgiyi takip et.
Her iki kanala da aynı sinyali gönderirsen dikey bir çizgi elde etmelisin.
Dikey çizgi ortadan yani mono demektir. Eğer dikey çizgi değil de dikey eliptik olsaydı işte bu gerçek stereo olurdu.
1kHz ,2kHz,3kHz i ayrıca tiz frekanslarda 16kHz ve yukarısını incelediğimde MP3 de dB değerlerinin wave kaydına göre -dB lere doğru düştüğünü,ayrıca wave eğrilerinin daha seyrekleştiğini gördüm.Buradan da bazı frekansların MP3 formatına dönüştürülürken yok olduğunu görüyoruz.Eğer yanlış söylemiyorsam.
Son derece doğru.
Yani MP3 gibi sıkıştırmalı formatlar frekansların bazılarını atarlar. Ve örnekleme sıklığına göre de belli bir band genişliğine sahiptir. Örneğimizdeki 256kb/sn 16kHz ten sonrası frekansları yok etmiştir.
Eğer örneklemeyi 320kb/sn ile yaparsan band genişliğin 18kHz lere çıkacaktır.
Eğer elinde DOLBY DIGITAL yani, AC3 e çeviren bir program bulunuyorsa AC3 testini de yapabilirsin.
AC3 te band genişliği 192kb/sn için 19-20kHz civarı olacaktır.
Orijinal kaydın 22kHz band genişliği olduğunu göz önüne aldığımızda ve arada atılan frekansları da hesaba kattığımızda kayıp unsurlarını anlayabilirsin.
Halbuki genel dinlemede bu iki format arasındaki farklar pek anlaşılmaz.
Yani sen dinleyerek MP3 mü yoksa WAVE mi kaliteli anlamayabilirsin.
 
Hocam Dediğiniz gibi Phase analyzer a 440Hz (A4) 4.oktav la sesi gönderdim.Phase analayzer MID-SIDE modunda iken çalan sesi sağ kanaldan gönderdiğimde çizgi sağ çapraz,sol kanaldan gönderdiğimde sol çapraz,mono sinyal olarak gönderdiğimde ortada düz çizgi ve stereo olarak gönderdiğimde de ortada elips şeklinde yer aldı.

Böylece faz hareketlerini görmüş oldum.Peki o zaman size şöyle bir soru sormak isterim.Çalan bir eserde faz sorunları varsa Phase Analayzerda bunun işlenme görünümü nasıl olur ki biz sorun olduğunu anlarız.

Eseri AC3 formatına dönüştürdüğümde de frekans analizinde 20kHz den sonra -155dB lere kadar düştüğünü ayrıca WAVE formatına göre de bir çok frekansın atıldığını gördüm.Wave formatında 22kHz de sesler en düşük -95 dB civarında.
 

Ekli dosyalar

  • Left.jpg
    Left.jpg
    243.1 KB · Görüntüleme: 3
  • MONO.jpg
    MONO.jpg
    262 KB · Görüntüleme: 3
  • Right .jpg
    Right .jpg
    257.5 KB · Görüntüleme: 4
  • Stereo.jpg
    Stereo.jpg
    262.3 KB · Görüntüleme: 4
  • Elif AC3  format.jpg
    Elif AC3 format.jpg
    194.8 KB · Görüntüleme: 4
  • Elif_WAVE.jpg
    Elif_WAVE.jpg
    201.8 KB · Görüntüleme: 4
Böylece faz hareketlerini görmüş oldum.Peki o zaman size şöyle bir soru sormak isterim.Çalan bir eserde faz sorunları varsa Phase Analayzerda bunun işlenme görünümü nasıl olur ki biz sorun olduğunu anlarız.
İşte bunun için tecrübe ve bilgi birikimi gereklidir.
Çünkü bir enstruman sesinde birçok frekans bulunur ve her iki kanaldaki farklı frekanslar belli bir faz farkında olabilir. Bu faz farkları hem correlatörde (phase meter) hem de phase analizerde belli bir açıda görünebilir.
Senin şimdilik bu bilgileri teorik olarak kafana atman ve test edebileceğin zamana kadar unutmaman yeterlidir.
Eğer ki C4 mikrofonlardan 2 adet şu an yanında olsaydı tek bir enstrumanı kaydederek sana tekniğini öğretebilirdim.
Ancak acelesi de yok.
Sen şimdilik orijinal CD kayıtlarını (özellikle yabancı menşeili ve kaliteli kayıtlı olanları) hem dinle hem de dinlerken analizlerini yap yeter.
Eseri AC3 formatına dönüştürdüğümde de frekans analizinde 20kHz den sonra -155dB lere kadar düştüğünü ayrıca WAVE formatına göre de bir çok frekansın atıldığını gördüm.Wave formatında 22kHz de sesler en düşük -95 dB civarında.
Zaten bu tür formatların kayıplı olduğu literatürde belirtilmiştir.
Önemli olan nasıl ve nerelerde kayıplar olduğunu senin gözlem ve ölçüm ile anlamandır. Bunu da anlamışsın zaten.
Şimdi de WAVE dosyasını FLAC formatına dönüştürüp incele.
Bakalım kayıp var mı?
stereo olarak gönderdiğimde de ortada elips şeklinde yer aldı.
Bu elipsin yatay açılımı gerçek korrelasyon değerini verir.
Resimdeki corr değeri takribi 0.9 yani 1 e yakın.
Eğer ortası biraz daha açık olsa idi 0.8-07 gibi olurdu.
Teknik olarak açıklarsam.
0.5-07 correlatör değeri 30 ar derece faz farkını ifade eder.
Yani tek bir ses 0.7 corr değeri ile kaydedilmiş ise stereo sistemde iki hoparlör kulaklara 60' açıyla yerleştirilmiş ise bu sesin hacmi iki hoparlör mesafesinin 3 te biridir.
Yani iki hoparlörün yerleşiminde stereo açısı olan 60' ile kulaklarımıza bakıyorsa, aynı zamanda iki hoparlörün arası örneğin 3 metre ise 1 metre ebadındaki bir enstrumanı doğru hacimle kaydetmişiz demektir. Yani enstrumanın iki hoparlör arasındaki kapladığı yer olarak düşünmeliyiz.
Bu hacim enstruman tipine göre EXPAND genişletilmiş olarak bile kaydedilebilir.
Örneğin bir kemanın ebatı 40-50cm olsa bile biz bu kemanın sesini 0.3 corr değeri ile kaydedersek, iki hoparlörümüzün arası 3 metre iken kemanın hacmi 2 metreden fazla gibi olacaktır.
Keman örneği dinamik band genişliği kavramının anlaşılması için verilmiştir.
Yani bir kemanı bu şekilde kaydedersek hemen hemen tüm seslerini kaydetmiş oluruz.
Bunun anlaşılması için bir örnek..
Jurassik park filmindeki bazı sesler bu yöntemle kaydedilmiştir.
Seyretmişsen ince sesli bir efektin çok geniş bir alandan geldiğini farketmişsindir.
ÖNEMLİDİR:
Bass ağırlıklı sesler açılamaz. Açıldığı takdirde faz farkları özel olarak ayarlanmalıdır. Aksi takdirde stereo sistemde algı azalır veya dengesizlik yaratabilir.
Bass seste bile belli frekans aralığına kadar frekanslar olabilir. Örneğin resmini eklemiş olduğun bass sesinde 10kHz e kadar frekanslar görülmektedir.
İşte bu bass sesli enstrumanın doğru olarak kaydedilebilmesi ve dinamik band genişliğinin tam olarak sağlanabilmesi 4 mikrofon ile sağlanabilir.
Eğer iki mikrofon kullanılacaksa 0.9 corr değeri ile kaydedilmelidir.

RESMİ ANLAYABİLİRSEN ÇÖZMÜŞ OLURSUN.
CORR.png
Eliptik cizimler enstrumanın stereo hacmini ifade ediyor.
Bu çizimlerin aynılarını faz analizerde görebilirsin.
Ancak tek sinyal olması koşulu ile.
 
Son düzenleme:
Sen şimdilik orijinal CD kayıtlarını (özellikle yabancı menşeili ve kaliteli kayıtlı olanları) hem dinle hem de dinlerken analizlerini yap yeter.
Bilgiler için teşekkür ederim hocam. Değişik eserleri bu dedikleriniz doğrultusunda inceleyeceğim.

Eseri FLAC formatına dönüştürdüm.İncelediğimde hiç bir frekansta bir kayıp göremedim.FLAC formatı zip gibi ses dosyaları için sıkıştırma formatı olmasına rağmen gözlemlediğimde de Wave formatı gibi kayıpsız bir format olduğunu gördüm.


Doğru hacimle kaydetmede mikrofon mesafeleri ve açıları da önemli olsa gerek.Heralde bu mesafe ve açılara göre bu corr değerleri değişmekte diye düşünüyorum.

Ayrıca bazı reverb efektlerinin bir enstrumanı veya sesi daha arkadan gelecek şekilde geriye atma,yaklaştırma gibi özellikleri var.Bu tür kayıtları mikrofonlama teknikleri ile de elde edebiliyoruz değil mi?

Bir de LOW CUT ve HIGH CUT yaparken,neler dikkate alınmalı?Zaten bu frekanslar duyulmuyor diye kesilmez heralde.
 

Ekli dosyalar

  • Elif_Flac.jpg
    Elif_Flac.jpg
    218.4 KB · Görüntüleme: 1
Doğru hacimle kaydetmede mikrofon mesafeleri ve açıları da önemli olsa gerek.Heralde bu mesafe ve açılara göre bu corr değerleri değişmekte diye düşünüyorum.
Açıdan ziyade iki mikrofonun enstrumana göre açısını ifade eder.
Bir kemanı iki mikrofonla kaydettiğimizi varsayalım.
Mikrofonlar arası 50cm ise ve keman tam ortada ise corr değeri takribi 0.1 ila 0.5 arasıdır.
Mikrofonlar arası 1 metre civarı olursa corr 0.7 civarı olur.
Mikrofonlar arası 10 metre ise neredeyse corr değeri 1 olur.
Teorik olarak tekniğine uygun kayıt yapılması halinde corr değeri bize enstrumanın ne kadar hacim kapladığını ifade etmektedir.
Bu hacim stereo üçgeninde her bir enstruman için özel anlam taşımaktadır.
Aynı zamanda corr 0.5 de kaydedilmiş bir eser yüksek volüme ile kaydedilmiş ise dinleyici o enstrumana yaklaşmış hatta içinde imiş gibi olur.

Arkadan gelmesi gereken sesler ters fazlı olanlardır.
Eğer stereo bir enstruman sesi ters fazlı (Her birisi 90') olacak şekildefaz shift edilirse yani ters çevrilirse surround sistemlerde ses arkadan gelecektir.
Denemek için tek başına kaydetmiş olduğun bir enstruman sesi var ise adobede bunun fazını ters çevir yani sağ ya da sol kanalı tersyüz edip phase analizerde bakarsan çizginin yatay hal aldığını görürsün.
Eğer mikrofon ile sesin arkadan gelmesini istersen arka mikrofonlardan birisinin uçlarını ters bağlaman yeterlidir.
Keza bu sesi dolby prologic sistemde dinlersen ses arkadan gelecektir.
 
Eliptik cizimler enstrumanın stereo hacmini ifade ediyor.
Bu çizimlerin aynılarını faz analizerde görebilirsin.
Bu çizim çok iyi oldu hocam teşekkürler.Corr değerlerine göre hacmin faz ve ters faz durumunda nasıl olduğunu net bir şekilde görebiliyoruz.
Denemek için tek başına kaydetmiş olduğun bir enstruman sesi var ise adobede bunun fazını ters çevir yani sağ ya da sol kanalı tersyüz edip phase analizerde bakarsan çizginin yatay hal aldığını görürsün.
Kaydetmiş olduğum kemanı partisini dediğiniz gibi ters faz yaptığımda Phase Analayzer da çizginin düz pozisyondan yatay pozisyona geçtiğini gözlemledim.Sol ve sağ kanallara verdiğimde de çapraz pozisyon aldı.


Buradaki kayıtta şöyle bir durum gözlemledim.Faz metreye baktığımızda corr değeri +1 de ,ters fazda ise -1 de.Sol ve sağ kanalları ayrı çaldığımda ise corr değeri 0 olarak görünüyor.Kayıdı incelediğimizde ne anlamamız gerekiyor.Bu kayıtta mikrofonlar arası bir mesafe yok.Çünkü tek condenser mikrofon ile kemana yaklaşık 80-90cm mesafeden kayıt yapıldı.Corr değerinin +1 olarak görünmesi tek mikrofon olunca yani mono kayıtta hacmi nasıl değerlendireceğiz?

Adobe Audition da fazı invert edince 180 derece tersliyor.Bu program 90 derece tersleme yapabiliyor mu?
 
Son düzenleme:
Buradaki kayıtta şöyle bir durum gözlemledim.Faz metreye baktığımızda corr değeri +1 de ,ters fazda ise -1 de.Sol ve sağ kanalları ayrı çaldığımda ise corr değeri 0 olarak görünüyor.Kayıdı incelediğimizde ne anlamamız gerekiyor.Bu kayıtta mikrofonlar arası bir mesafe yok.Çünkü tek condenser mikrofon ile kemana yaklaşık 80-90cm mesafeden kayıt yapıldı.Corr değerinin +1 olarak görünmesi tek mikrofon olunca yani mono kayıtta hacmi nasıl değerlendireceğiz?
Daha önce anlatmıştım.
CORR değeri 1 olduğunda iki kanaldaki ses te aynıdır. Yani aralarında hiç faz farkı yoktur. Teknikte iki kanal olduğu halde neden, monodur. ?
Çünkü tek mikrofon ile almış olduğun sesin aynısını diğer kanala da vermektesin. Eğer bir mikrofon daha kullanmış olsaydın ve tekniğine uygun kayıt yapmış olsaydın o zaman 0.7 veya benzer faz farklarını yakalayabilecektin.
Stereo demek sadece iki kanal demek değildir. İnsan kulağı iki adettir.
İki adet kulak ile...
Doğadaki sesin şiddetini.
Hangi yönden geldiğini.
Tahmini uzaklığını. (Ses kaynağı bilindik ise) Örneğin Alikopter :D
Bir grup enstruman dinleniliyorsa sağdan soldan ya da ortadan gelen sesleri.
Rahatlıkla algılar.
İki kulağımıza gelen bir sesin faz farkları ile bizler bu yeteneği kazanmışızdır.
İşte aynı benzeşim stereo kayıt sistemlerinde de temel esastır.
Mono bir kayıt stereo sistemde dinlendiğinde yukardaki resimdeki elipsler yerine dikey bir çizgi şeklinde yani stereoda hiçbir hacmi olmayan şekilde dinlenilir.
NE DEMİŞTİM? Sen ne yapmıştın.
Önce sağ kanala kaydet..
Sonra aynı sinyali sağa kaydet.
İkisine de kaydet.
Faz farkını çevirebiliyorsan 440Hz LA sesini stereo olarak kaydet.
Sen de elinden geldiğince kaydetmiş ve resimleri eklemiştin.
https://www.wikiaudio.org/ab-stereo-mic-technique/
https://townsendlabs.com/the-top-5-stereo-microphone-techniques-to-make-great-recordings/

NOT:
90' faz kaydırması iki kanala da uygulanırsa toplam faz farkı 180' olur.
Yani sağ kanalı 90 derece kaydırıp ta aynı zamanda sol kanalı da ters istikamette 90' kaydırırsan faz açısı 180' dir.
90' faz kaydırması genel olarak kayıt tekniğinde ve özellikle surround sistemlerde uygulanmaktadır.
Adobede normal stereo tekniğine göre uygulanmıştır.
 
Son düzenleme:
ÖZEL BİLGİLER.
Mesajlarımda stereo kayıt için sadece iki mikrofonun yeterli olmadığını, iki mikrofon ile sadece tek bir enstrumanı belli koşullarda kaydedebileceğimi ifade etmiştim.
Stereo kayıt tekniğinde sadece A-B veya diğer mikrofon yerleşimlerinin iki adet mikrofon belli bir hacimdeki seslerin doğru yapılamayacağını, en az 2 adet daha yan (L-R) mikrofonlara ihtiyacımız olduğunu bilmeliyiz.
Eğer sadece iki adet mikrofon ile bir hacimdeki tüm sesleri kaydetmeye kalkışırsak, faz farkları ile sorunlar yaşayabiliriz.
Genel araştırmalarda sadece ana mikrofonların (A-B X-Y veya diğerleri) yerleşimlerinden bahsedilmiş olsa da belli bir mekanın ambiyansını doğru olarak kaydedebilmek için en az iki mikrofona daha ihtiyaç vardır.
Eğer kaydımızı SURROUND yani çevresel olarak tüm hacmi kaydetmek istersek arka plan için en az iki mikrofon daha kullanmalıyız.
Konu ile ilgili olarak yıllar önce araştırmış olduğum kaynağı sunuyorum.
https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_297-loewe.pdf
Kaynakta görülen resmi incelersek 7 adet ana mikrofon olduğu görülecektir.
REC.png

Buradaki S-L ve S-R mikrofonları arka plandaki seslerin alınması için eklenmiştir. Aynı zamanda bu mikrofonlar stüdyonun tam ambiansını elde etmek içindir.
Resme dikkatli bakılacak olursa, küçük çapta birçok mikrofon olduğu görülmektedir. Elbette ki tüm enstrumanların veya seslerin uygun balans ile kaydedilmesi esas olduğu için her bir mikrofon bir ses kaynağının seviyesini kontrol etmeye yaramaktadır.
İşte bu resimde işaretlemiş olduğum ana mikrofonlar stereo kayıt sisteminin temelini oluşturmaktadır.
Bu temelde en doğru stereo kaydın yapılabilmesi en az 4 mikrofon gerektirmektedir.
A-B.png

A-B sistemde temel mikrofonlar kardioid olabileceği gibi omni yani yönsüz de olabilmektedir. Önemli olan stereo düzlemdeki seslerin her mikrofon ile eşit seviyede alınabilmesidir.
Bu bu düzende yapılan kayıtta stereo düzlemde hareket eden bir enstruman aynen dinlemede de yönü tayin edilebilmektedir. Yani dinlerken de hareketi doğru olarak algılanabilmektedir.
Eğer enstruman için ilave bir mikrofon daha konulursa mixer pan potu ile stereo düzleminde en sağdan en sola kadar hareket ettirilebilir.
 
Daha önce anlatmıştım.
CORR değeri 1 olduğunda iki kanaldaki ses te aynıdır. Yani aralarında hiç faz farkı yoktur. Teknikte iki kanal olduğu halde neden, monodur. ?
Çünkü tek mikrofon ile almış olduğun sesin aynısını diğer kanala da vermektesin. Eğer bir mikrofon daha kullanmış olsaydın ve tekniğine uygun kayıt yapmış olsaydın o zaman 0.7 veya benzer faz farklarını yakalayabilecektin.
Stereo demek sadece iki kanal demek değildir. İnsan kulağı iki adettir.
İki adet kulak ile...
Doğadaki sesin şiddetini.
Hangi yönden geldiğini.
Tahmini uzaklığını. (Ses kaynağı bilindik ise) Örneğin Alikopter :D
Bir grup enstruman dinleniliyorsa sağdan soldan ya da ortadan gelen sesleri.
Rahatlıkla algılar.
İki kulağımıza gelen bir sesin faz farkları ile bizler bu yeteneği kazanmışızdır.
İşte aynı benzeşim stereo kayıt sistemlerinde de temel esastır.
Mono bir kayıt stereo sistemde dinlendiğinde yukardaki resimdeki elipsler yerine dikey bir çizgi şeklinde yani stereoda hiçbir hacmi olmayan şekilde dinlenilir.
NE DEMİŞTİM? Sen ne yapmıştın.
Önce sağ kanala kaydet..
Sonra aynı sinyali sağa kaydet.
İkisine de kaydet.
Faz farkını çevirebiliyorsan 440Hz LA sesini stereo olarak kaydet.
Sen de elinden geldiğince kaydetmiş ve resimleri eklemiştin.
https://www.wikiaudio.org/ab-stereo-mic-technique/
https://townsendlabs.com/the-top-5-stereo-microphone-techniques-to-make-great-recordings/

NOT:
90' faz kaydırması iki kanala da uygulanırsa toplam faz farkı 180' olur.
Yani sağ kanalı 90 derece kaydırıp ta aynı zamanda sol kanalı da ters istikamette 90' kaydırırsan faz açısı 180' dir.
90' faz kaydırması genel olarak kayıt tekniğinde ve özellikle surround sistemlerde uygulanmaktadır.
Adobede normal stereo tekniğine göre uygulanmıştır.
Hocam ben faz ,ters faz ,mono ve stereo ile ilgili söylediklerinizden yola çıkarak şöyle bir çalışma yaptım.

Anlattıklarınız bir kısmı bildiğimiz konular olmasına rağmen bir yerde hatalı bir düşünme ve onunla ilgili yanlış çalışma yapmış olmanın sonucu sizinle paylaştığım video paylaşımı oldu. Ama mono kayıtla stereo kayıt arasındaki önemli farkları anlatmış olmanız beni uyandırdı.Şöyle ki;

İki mono kaydı hatta daha fazlasını 2 kanala koymakla stereo olmaz demeniz çok doğruydu.Çünkü aralarında bir faz farkı olmuyordu.Zaten kayıt yaptığımız bir enstrumanı mesela kemanı duble etmek için bir daha üstüne çalıyoruz hatta daha fazla çalarak da bir grup oluşturuyoruz.Çünkü her çalışımızda bir önceki ile faz farkı oluşuyor.Yani 4 defa çalmışsak 4 kişilik bir keman grubu tınısı oluşuyor.Yoksa dediğiniz gibi mono kaydı 4 kanala koymakla olmuyor. Ben de buradan yola çıkarak deneme ve incelemek için şöyle bir çalışma yaptım.

Önce mono kaydın bir kopyasını aldım.Multitrack bölümünde bir stereo kanal açtım ve sonra bu 2 mono kaydı 2 kanala ayrı ayrı gönderdim.Sağ kanalı invert ettim.Faz farkı oluşturmak için çok az bu kanalı kaydırdım.Sonra phase analayzer da yatay pozisyonda stereo olarak kaydı gördüm.Phase meter da ise 0,6 ile 0,8 corr değerini okudum.

Tabiki bu gerçek bir stereo mikrofon kaydı değil,ama dediklerinizi şimdilik öğrenebilmek ve gözlemlemek Phase Analayzırı çözebilmek için böyle bir uygulama yaptım.


Bu çalışmam ile ilgili yorumunuz ne olur?Doğrularım ve yanlışlarım.

Ayrıca yukarıda paylaştığınız değerli bilgiler için de çok teşekkür ederim.
 

Ekli dosyalar

  • Ters Faz.jpg
    Ters Faz.jpg
    160.4 KB · Görüntüleme: 2
Evet. Çalışman doğru ve mantıklı.
Bu çalışmaya teknikte PSUEDO stereo denilmektedir.
Gerçek bir stereo kayıt olmamasına rağmen sınırlı koşullarla bir enstrumanın sesini açma olayıdır.
Phase analizerdeki sinyallere dikkat edersen, enstrumanın tüm seslerinde aynı fazda açılım yapıldığını görebilirsin. Gerçek stereoda enstrumanın frekans karakteristiği doğrultusunda açılım olmaktadır.
Bu açılım bass seslerden tizlere doğrudur.
Yani bass sesler doğru bir kayıtta ortadan ve dar faz ile alınırken, enstrumanın barındırmış olduğu tiz sesleri sağa sola doğru kaymıştır.

Seni köteklemeyi sevsem de şimdilerde hiç kötekleyemiyorum.
Çünkü anlattıklarımı anlamak için çaba gösteriyor ve sonuca gidebiliyorsun.
Bu beni fazlasıyle memnun ediyor.
 

Forum istatistikleri

Konular
127,957
Mesajlar
913,907
Kullanıcılar
449,606
Son üye
rasit.

Yeni konular

Geri
Üst