Motor Yol Verme Reaktörleri

Katılım
14 Eki 2006
Mesajlar
1,441
Puanları
1
*Açıklama; büyük güçlü motorların devreye alındığı kalkış anında yüksek akım çekmelerini ve şebekede büyük gerilim düşümlerini önlemek için seri reaktörler kullanılabilir.Motor yol aldıktan sonra ikinci bir şalter ile reaktör devre dışı bırakılır.

Arkadaşlar; benim soracağım soru,biz motorlara farklı yol verme yöntemlerini uygulayarak ilk başlangıçta yüksek akım çekmesini zaten engelliyoruz,peki motor yol verme reaktörlerine neden ihtiyaç duyulabilir?
 
Otomatik sigorta bulunduğu devreyi yüksek akım ve kısa devre akımlarından koruyan bir anahtarlama elamanıdır.
Elektrik tesisatlarında seçilecek kablo kesiti genellikle kullanılacak güce göre çekilecek akımın hesaplanması ile belirlenmelidir.
Burada motorun yükü önemli.Güçlü motorlara her yükte yıldız üçgen yol veremessiniz. Motor gücü, mil gücü, moment ....bu iş için belirleyicidir. Örneğin 130kW motorun milinde öyle bir aspratör bağlıdır ki ilk anda 220V ile dahi kaldıramassınız. Bu nedenle ilk anda 160V ile başlamanız gerekiyordur. Yada 300 volt ile başlamanız gerekiyordur. Bu tip yükler için ön direnç oluşturacak şekilde reaktör bağlanması gerekir. Yani her şartta her zaman 220/380 bizim ihtiyacımızı karşılamayabilir. Ben 6 kademede kaldırılan 400kW gücünde motor biliyorum. Tam yüke girmesi 20-25 dakika sürüyordu.
Bu tip yolvermelerin de çeşitleri vardır. Eskiden (soft start ve hız kontroller yokken) bu iş başlı başına problemdi. Size garip gelecek bir yöntemden bahsedeyim bir maden ocağında taş öğütme makinası için (1950 li model 250 kW Rus malı devasa birşey) yapılmış yolverme düzeneği aynen şu şekilde çalışıyordu: Bilek kalınlığında yaklaşık 2- 2,5 metrelik karbon çubuklar yalıtkan bir kaba konmuş civanın içine yavaş yavaş daldırılıyor. Kabın altında gümüş alaşımlı bir malzeme var enerji beslemesi buradan. Karbon çubuk civaya ilk temes ettiğinde motor direnci sargı direnci+çubuğun direnci oluyor ve yavaş yavaş kalkmaya başlıyor. Çubuk aşağıya doğru gittikçe civa ile temas eden noktadan enerji aldığı için direnci düşüyor ve son noktada kabın üst kısmına çıkarılmış kontaklar sayesinde 380 Volt direk geçiyor bu sırada motor da yolunu almış oluyor.
İşin daha da garip tarafı bu operasyondan sorumlu 1 kişi var. O kişi her sabah motoru bu şekilde kaldırıyor (tamamen mekanik çevirmeli bir düzenek) sonra işi bitiyor. Ara sırada bu düzeneğin bakımını yapıyor. Yani yol verme sorumlusu.
 
Benim çalıştığım yerde 1,6mw ile 3,2mw gücünde asenkron motorlar mevcut.Bu büyüklükteki motorlara yol vermek için herhangi bir yol verme düzeneği kurulmamamış.Motorlarınn bağlı olduğu barayı besleyen trafoda yük altında kademe değiştirebime özelliğine sahip mekanima var.(LOAD TAPE CHANGER)
Motorlar devreye alındığında kalkış anında trafonun 154kv'luk primer sargı sayısı otomatik olarak arttırılarak sekonder tarafının beslediği 6.3kv'luk barada büyük gerilim düşümleri önleniyor.Aynı şekilde motorlar devreden çıktıklarında bu kez sargı sayısı otomatik olarak azaltılıyor.Bu şekilde trafonun primer sargı sayısının azaltılıp çoğaltılmasıyla yük altında otomatik voltaj ayarı yapılıyor.
 
Dediklerinizi anladım,teşekkür ederim arkadaşlar,peki invertörümüz veya yumuşak yolvericimiz olsa dahi motorumuz çok güçlüyse,gene kullanmaya gerek olabilir mi?
 
Laz73 arkadaşın dediği gibi çok güçlü motorlarda (genelliıkle enerji santralleri, çimeto fabrikaları...gibi belli başlı yerlerde bulunurlar) orta ve yüksek gerilim kullanılır. Yol verme düzenekleri de buna uygun trafolar yada reaktörler den oluşur. 720kW üstü motorlar için 380Volt pek uygun değildir. 1000V 1600Volt 3200Volt 6300Volt 15000Volt.....düzenekler vardır.
Yumuşak yolvericiler meselesine gelirsek motorun kalkış momentini karşılayabilen bir model ise bir problem yaşamadan iş görür. Dikkat ederseniz piyasada bu tip yol vericilerin ayni marka olsalar dahi ucuz ve çok pahallı modelleri vardır. İşte bu pahallı modeller birçok yolverme uygulamasına olanak tanıyanlardır. Hatta kalkış diyagramı cihaza proglamlanıp bu çalışma şekli sağlanabilir. Bunlarında çeşitli bağlantı şekilleri vardır genellikle güçlü motorlar için kök3 bağlantıya (U-V-W direk Z-X-Y cihaz üzerinden) uygun olanlar kullanılır.
Konu elektrik olduğu kadar da mekanik hesaplama ve bilgi gerektiriyor. Öyle düzenekler vardır ki bir kalksa ... problemsiz devam edecek bir yüke sahiptirler bunlar için mekanikçiler de çok kafa yormuşlardır. Kademeli kayış kasnak yada dişli sistemininden tutun da otomatik açılıp kapanan klepelere, elektromanyetik kavramalara kadar çesitli metodlar geliştirmişlerdir. Herkesin bildiği arabaların vites dişli sistemi en güzel mekanik örnektir.
 

Forum istatistikleri

Konular
127,959
Mesajlar
913,914
Kullanıcılar
449,606
Son üye
rasit.

Yeni konular

Geri
Üst