Ali_Rıza
Katılımcı Üye
- Katılım
- 4 Ara 2009
- Mesajlar
- 1,260
- Puanları
- 58
- Yaş
- 40
Arkadaşlar merhaba;
Şu konuda ; https://www.kontrolkalemi.com/forum/kablolar-enerji-tasima-sistemleri/874-kablo-kesit-tayini-formulu/sayfa11.html?highlight=KES%DDT#post214865 bir arkadaşımız şöyle bir soru sormuş.
Ben de bu soruyu gördükten sonra bu şekilde bir konu açıp aklımdan geçenleri yazmak istedim.
Şimdiye kadar gördüğüm ve onaylanmış çevre aydınlatma projelerinde malesef hesaplar yapılırken şu şekilde yapılıyor. Size yapılan uygulamayı anlatayım;
1) Pano tarafındaki uçtan başlayarak, sondan 3. armatüre kadar ,armatürler arasındaki her parça kablo için, o kablonun taşıdığı yük trifaze yük varsayılıp, bu trifaze gerilim düşümleri uc uca toplanıyor.
2) Sondan 3. armatür ile sondan 2. armatür arasındaki kabloya da di-faze (anlam veremediğim) bir hesap yapılıyor. Bir de bu di-faze hesap için 0,056 diye bir katsayı hesaplanmış.
3) Son olarak da, en son armatür ile sondan 2. armatür arasında kalan kablo için de monofaze bir gerilim düşümü hesabı yapılıyor.
En sonda da bu 3 hesap sonucu toplanıyor ve en uctaki gerilim düşümü bulunmuş olunuyor-muşşşş. Ki yanlış bir sonuç vermektedir.
Şimdi doğru sonuca ulaşmak için öncelikle gerilim düşümünün ne olduğuna ve 3 fazlı ve monofaze sistemlerdeki gerilim düşümü hesabına bakalım.
Gerilim düşümü şudur; Bir alıcı, bir kablo ile Şebeke gerilimine bağlandığında, alıcının direnci ve kablonun direnci seri bağlı olacak şekilde bir devre oluşur. Bu nedenle şebeke gerilimi, kablo ve alıcı arasında paylaşılır. Kablo üzerine düşen gerilim payı da, kablo direnci ve üzerinden geçen akım ile doğru orantılıdır.
Şimdi gelelim monofaze ile trifaze hesap arasındaki farka.
Monofaze beslenen bir alıcı devresinin eşdeğeri şu şekildedir. Seri bağlı olarak faz kablosu gerilimi + alıcı gerilimi + nötr kablosu gerilimi.(faz kablosu ile nötr aynı kesitte olduğundan üzerilerine düşen gerilim payları eşittir.)
Trifaze beslenen bir alıcı devresinde ise eşdeğer devrede nötr kablosunun gerimi hesaba katılmaz, çünkü nötrden akım geçmemektedir.
Her projecinin ezberlediği, çoğunun da nereden geldiğini bilmediği iki katsayı vardır. Bunlar 0,0124 ve 0,074 dür. 0,0124 trifaze gerilim düşümü hesabında, 0,074 ise monofaze gerilim düşümü hesabında kullanılır. Şimdi aynı uzunlukta, aynı kesitte ve aynı güçte ama biri monofaze, diğeri trifaze olan 2 yükün gerilim düşümü oranına bakalım. Bu oran 0,074/0,0124 yani 6 dır. Bu 6 nın sebebi;
1) Trifaze yük de , yükün 3 faza eşit olarak dağılması, ( /3 )
2) Trifaze yükte nötr geriliminin olmamasıdır. (/2)
Yani 3x2=6 kat zayıflayan bir gerilim düşümü olduğu görülmektedir. Yani trifaze alıcılardaki gerilim düşümünün az olmasının başrol oyuncusu nört akımının "0" olmasıdır.
Bu kadar şeyi anlatmamın asıl sebebine gelelim. Kusara bakmayın biraz uzadı.
Asıl anlatmak istediğim şey şu: En başta anlattığım şekilde yapılmış aydınlatma sistemlerinde gerilim düşümü hesabının , başta anlattığım şekilde hesaplandığında doğru çıkması ancak nötr hattından akım geçmemesi halinde mümkündür. Fakat ip gibi dizilmiş monofaze aydınlatma armatürlerinin, trifaze olarak beslendiği sistemlerde, en mükemmel uygulamada bile nötr kablosunun 2/3 lük kısımında en az 1 armatürün çekeceği akım kadar bir akım geçmektedir. Bu yüzden bu tür uygulamalarda, her armatür arasında kalan kablo kısımında ,hem faz, hemde nötr üzerinden geçen akım hesaplanıp ,2 kablo üzerinde oluşacak gerilim düşümleri ayrı ayrı hesaplanmalıdır. Ancak bu şekilde kesin sonuca varılabilir.
Bu yazıyı sonuna kadar okuyacak arkadaşlarıma ayrıca sabırları için teşekkür ederim. Kolay gelsin.
Şu konuda ; https://www.kontrolkalemi.com/forum/kablolar-enerji-tasima-sistemleri/874-kablo-kesit-tayini-formulu/sayfa11.html?highlight=KES%DDT#post214865 bir arkadaşımız şöyle bir soru sormuş.
Ben de bu soruyu gördükten sonra bu şekilde bir konu açıp aklımdan geçenleri yazmak istedim.
Şimdiye kadar gördüğüm ve onaylanmış çevre aydınlatma projelerinde malesef hesaplar yapılırken şu şekilde yapılıyor. Size yapılan uygulamayı anlatayım;
1) Pano tarafındaki uçtan başlayarak, sondan 3. armatüre kadar ,armatürler arasındaki her parça kablo için, o kablonun taşıdığı yük trifaze yük varsayılıp, bu trifaze gerilim düşümleri uc uca toplanıyor.
2) Sondan 3. armatür ile sondan 2. armatür arasındaki kabloya da di-faze (anlam veremediğim) bir hesap yapılıyor. Bir de bu di-faze hesap için 0,056 diye bir katsayı hesaplanmış.
3) Son olarak da, en son armatür ile sondan 2. armatür arasında kalan kablo için de monofaze bir gerilim düşümü hesabı yapılıyor.
En sonda da bu 3 hesap sonucu toplanıyor ve en uctaki gerilim düşümü bulunmuş olunuyor-muşşşş. Ki yanlış bir sonuç vermektedir.
Şimdi doğru sonuca ulaşmak için öncelikle gerilim düşümünün ne olduğuna ve 3 fazlı ve monofaze sistemlerdeki gerilim düşümü hesabına bakalım.
Gerilim düşümü şudur; Bir alıcı, bir kablo ile Şebeke gerilimine bağlandığında, alıcının direnci ve kablonun direnci seri bağlı olacak şekilde bir devre oluşur. Bu nedenle şebeke gerilimi, kablo ve alıcı arasında paylaşılır. Kablo üzerine düşen gerilim payı da, kablo direnci ve üzerinden geçen akım ile doğru orantılıdır.
Şimdi gelelim monofaze ile trifaze hesap arasındaki farka.
Monofaze beslenen bir alıcı devresinin eşdeğeri şu şekildedir. Seri bağlı olarak faz kablosu gerilimi + alıcı gerilimi + nötr kablosu gerilimi.(faz kablosu ile nötr aynı kesitte olduğundan üzerilerine düşen gerilim payları eşittir.)
Trifaze beslenen bir alıcı devresinde ise eşdeğer devrede nötr kablosunun gerimi hesaba katılmaz, çünkü nötrden akım geçmemektedir.
Her projecinin ezberlediği, çoğunun da nereden geldiğini bilmediği iki katsayı vardır. Bunlar 0,0124 ve 0,074 dür. 0,0124 trifaze gerilim düşümü hesabında, 0,074 ise monofaze gerilim düşümü hesabında kullanılır. Şimdi aynı uzunlukta, aynı kesitte ve aynı güçte ama biri monofaze, diğeri trifaze olan 2 yükün gerilim düşümü oranına bakalım. Bu oran 0,074/0,0124 yani 6 dır. Bu 6 nın sebebi;
1) Trifaze yük de , yükün 3 faza eşit olarak dağılması, ( /3 )
2) Trifaze yükte nötr geriliminin olmamasıdır. (/2)
Yani 3x2=6 kat zayıflayan bir gerilim düşümü olduğu görülmektedir. Yani trifaze alıcılardaki gerilim düşümünün az olmasının başrol oyuncusu nört akımının "0" olmasıdır.
Bu kadar şeyi anlatmamın asıl sebebine gelelim. Kusara bakmayın biraz uzadı.
Asıl anlatmak istediğim şey şu: En başta anlattığım şekilde yapılmış aydınlatma sistemlerinde gerilim düşümü hesabının , başta anlattığım şekilde hesaplandığında doğru çıkması ancak nötr hattından akım geçmemesi halinde mümkündür. Fakat ip gibi dizilmiş monofaze aydınlatma armatürlerinin, trifaze olarak beslendiği sistemlerde, en mükemmel uygulamada bile nötr kablosunun 2/3 lük kısımında en az 1 armatürün çekeceği akım kadar bir akım geçmektedir. Bu yüzden bu tür uygulamalarda, her armatür arasında kalan kablo kısımında ,hem faz, hemde nötr üzerinden geçen akım hesaplanıp ,2 kablo üzerinde oluşacak gerilim düşümleri ayrı ayrı hesaplanmalıdır. Ancak bu şekilde kesin sonuca varılabilir. Bu yazıyı sonuna kadar okuyacak arkadaşlarıma ayrıca sabırları için teşekkür ederim. Kolay gelsin.
Son düzenleme:
