Kaçak Akım Rölesinin Tarihi ve Kullanım Amaçları

aliesis

Üye
Katılım
26 Mar 2019
Mesajlar
5
Puanları
1
Yaş
31
Yüksek teknolojiye sahip kaçak akım röleleri ile;
  1. İşletmenizde elektrik arızasına bağlı oluşabilecek yangın gibi istenmeyen durumları engellemiş olursunuz.
  2. İşletmenizde çalışanlarınızın hayatlarını elektrik kaçaklarına karşı korumuş olursunuz.
  3. İşletmenizin elektrik enerjisini kesintisiz kullanmasını sağlayarak üretim kayıplarını ortadan kaldırabilirsiniz.
Çalışma ve sosyal güvenliği bakanlığının elektrik iç tesisler yönetmeliklerinde belirtildiği gibi ana dağıtım panolarına yangın korumaya yönelik 300 mA açma akımlı kaçak akım röleleri, bütün tali pano, ekipman, priz, motor, makineler ve cihazlara hayat korumaya yönelik 30 mA açma akımlı kaçak akım röleleri sigorta ile birlikte kullanılmalıdır. Fakat bu güne kadar piyasada satılan bir çok marka ve model kaçak akım röleleri ile bu yönetmeliğe uymak pek mümkün olmuyordu. Çünkü kaçak akım dediğimiz olayın tek bir nedeni vardır. Bu neden de izolasyon hatasıdır. Ya da düşük izolasyon seviyesine sahip kullanılan yalıtkan malzemelerdir. İzolasyon hatası olan yerde de kaçak akım çok yüksek akımlara çıkar hatta gözle de görülebilecek ark gibi sonuçlar ortaya çıkarır.
Aksi taktirde kaçak akım diye bir durum asla oluşmaz. Oluşan harmonik akımlardır. Bu harmonik akımların bir kısmı nötr hattı üzerinden dönüş yapmazlar. Frekansları yüksek olduğundan yalıtkan malzemelerde delinmeye yol açarak toprak hattı üzerinden devresini tamamlarlar. Dolayısı ile piyasada bulunan kaçak akım röleleri bu harmonik akımları kaçak akım gibi algılayıp açmaya giderler. Bu harmonik akımların gerilim değerleri çok düşüktür. Yani bir kalem pil kadar etkisi dahi yoktur. Fakat oluşturdukları akım miktarları 30 miliamper’den büyük olduğundan kaçak akım rölelerinin nedensiz açmasına yol açarlar.
Temsilcisi olduğumuz kaçak akım röleleri piyasada bulunan rölelerin aksine harmonik ve gürültü akımlarından asla etkilenmezler. Alçak geçiren filtre özelliğine sahiptir. Yani 50 Hz’den 2500 Hz’e kadar olan yüksek frekansa sahip parazit ve gürültü akımlarından asla açma yapmazlar. Bütün topraklama sistemlerine uyumludur. (TT, TN-S, TN-C, TN-C-S, IT )
Bu güne kadar çok yüksek maliyetler ödeyerek almış olduğunuz rölelerin taleplerinize cevap vermemesi çok üzücü bir durumdur. Bu duruma düşmemek için mutlaka doğru ürün ile çalışmalısınız. Her makinenin karekteristliği birbirinden farklıdır. Her makineye aynı tip kaçak akım rölesi kullanmak en çok yapılan hatadır.

Kaçak Akım Rölesi Geçmişi ve Kullanılma Amacı Nedir;
Kaçak akım röleleri geçmiş tarihe yönelik incelendiğinde gelişmiş ülkelerde 20-30 yıl önce kullanılmaya başlanıldığı görülmektedir. Türkiye’de ise tarihi çok eski değildir.
1.png

Fakat elektriğe bağlı oluşan iş kazalarının çok fazla artması nedeni ile günümüzde kaçak akım röleleri zorunlu hale gelmiştir. Hatta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı İş güvenliği müfettişleri denetimlerini sıklaştırmışlardır. Topraklama ölçüm yöntemlerini pek çoğumuz biliriz. Kazık çakarak veya yeni nesil cihazlar ile hiç kazık çakmadan kolayca topraklama geçiş direnci değerini ölçebiliyoruz. Her iki yöntemde de ölçeceğimiz noktayı topraklama hattından ayırmayız. Dolayısı ile ölçtüğümüz değer sadece o noktaya ait geçiş direnci değeri değildir. Topraklama hattı ile teması olan her noktanın paralel eşdeğer geçiş direnci değeridir.


Bu kapalı paralel ring şebekeden tek bir noktanın bile çıkması eşdeğer direncin yükselmesi anlamına gelir. Yani fazlar ile toprak hattı arasında oluşabilecek kısa devre akımının da düşmesi anlamına gelir.
Manyetik şalterler ve sigortalar bugün uygun seçilmiş olsa dahi toprak hatlarının fiziksel koşullardan çok etkilenmesi ve her gün toprak ring şebekesine ekleme ve çıkarmaların çok sık yapılması nedeni ile bu gün açma akım değeri uygun seçilmiş bir şalter veya sigorta yarın uygun olmayabilir. Aynı zamanda bu gün montajı yapılmış bir manyetik şalterin veya sigortanın açma karekteristliği ile 10 yıl önce takılmış bir manyetik şalterin veya sigortanın açma karekteristliği aynı değildir. Sigortalar ve manyetik şalterlerin ömür boyu özelliğini korumazlar. Sigortalar ve manyetik şalterler sahada test edilemezler. Yani açma akımı 2 kA olan bir manyetik şalteri sahada test etmek için 2 kA uygulayabilecek bir deney seti götürmeniz gerekir. Bu da mümkün olmadığı için yeni kullanılmaya başlanmış olan Termik manyetik şalterlerin çalışma karekteristliğini 10 yıl sonrada aynı şekilde koruyormuş gibi kabul edip rapor vermek oldukça hatalı bir durumdur. Diğer bir ifade ile üretici 2 yıl garanti vermesine rağmen biz on yıllık şalteri referans alarak kabul edip rapor veriyoruz gibi bir durum ortaya çıkmaktadır. Özetle manyetik şalterler ve sigortaları hayat koruma ekipmanı olarak seçmek bu riski almak anlamına gelmektedir.
Ayrıca sigorta ve termik manyetik şalterlerin uygunluk testleri makine panolarında yapılır. Yani makine panosuna ulaşan besleme kablosunun son noktasından yapılır ve ölçülen empedans değerleri bu noktadan alınır. Makine üzerindeki diğer elektriksel bölgelere makine besleme iletkeninden çok daha düşük kesitlerde iletken ile enerji taşınır. Dolayısı enerjinin taşındığı kesiti küçük direnç değeri büyük iletken, taşındığı bölgede oluşabilecek faz toprak kısa devresinde direnci yükselttiğinden kısa devre akımını düşürecektir. Dolayısı ile makine panosuna kadar koruma yapan sigorta veya termik manyetik şalter makinenin bir çok bölümünde oluşabilecek kaçak akımlarda etkisiz kalacağı kaçınılmazdır. Makine operatörü bu kaçak akım durumunda hayati risk ile karşı karşıya kalır.

Özetle;
Kaçak akım rölesinin açma akımları sigortalar ve manyetik şalterler ile mukayese edemeyecek kadar küçük değerlerde olduğundan aynı zamanda denetlenebilir ve test edilebilir olduğundan kaçak akım rölesi gerçekten hayat kurtarır. Can ve mal güvenliğini korur. Yangın gibi istenmeyen kötü durumları engeller.
 
Topraklama ölçümü ister endüstriyel bir tesis ister bir ofis binası olsun her işletme için kritik bir öneme sahiptir.
İyi bir topraklama değeri sıfıra ohm'a yakın olan değerdir. Fakat her işte olduğu topraklamadada maliyetler önemli, onun için iyi bir topraklama değeri izin verilen değerler içinde olandır.
Yazının bir çok yerinde hatalı açıklamalar var en barizi TN-C sisteme kaçak akim rölesi bağlanmaz çünkü nötr/toprak birleşik tek iletkendir. Kaçak akim röleleri yangından %100 korumaz seri ve paralel arktan kaynaklı yangınlarda etkisizdir bunu çözmek amacıyla AFDD (Ark hatası koruma) röleleri üretildi. Yeni nesil ürün derken neyi kastettiniz ?
 
ben kaçak akım rölelerinin insana zarar vermeden koruduğuna pek inanmıyorum, yaşadığım olayda iki farklı rölede kabloya direk temasta röleler açmadı, bunlardan biri benim canlı şahit oldum, kolum gidiyordu o derece çarpıldım fakat röle açmadı bile, bir diğeri ise bir çalışanın başına gelmişti aynı şekil kabloya direk temasta açma yapmamıştı

ben bu röleleri hassas sigorta olarak tanıdım o günden sonra, yok insan korumaymış bilmem neymiş, çarpması hissedilmeyecek derecede geliştirilene kadar bu röleler gözümde hassa sigorta olarak kalır
 
ben kaçak akım rölelerinin insana zarar vermeden koruduğuna pek inanmıyorum, yaşadığım olayda iki farklı rölede kabloya direk temasta röleler açmadı, bunlardan biri benim canlı şahit oldum, kolum gidiyordu o derece çarpıldım fakat röle açmadı bile, bir diğeri ise bir çalışanın başına gelmişti aynı şekil kabloya direk temasta açma yapmamıştı

ben bu röleleri hassas sigorta olarak tanıdım o günden sonra, yok insan korumaymış bilmem neymiş, çarpması hissedilmeyecek derecede geliştirilene kadar bu röleler gözümde hassa sigorta olarak kalır


Verdiğiniz bilgiler yanlış şuan piyasada ki gerek 30 miliamper kaçak akım yada ülkemizde yeni kullanılmaya başlayan 10 miliamper röleler gayet hassas koruma yapmaktadırlar.Tesisatınızda yada kullandığınız cihazda veya prizde en ufak nemlenme yada toprağa sızıntıda hemen devreyi açmaktadırlar.Birçok meslektaşımız şu yanılgıya düşüyor faz-nötür yada faz-faz çarpılmaların da kaçak akımın devreyi açmasını bekliyorlar.Kaçak akımın çalışmasında ki mantığı incelediğinizde akımlar kanunu baz alır yani giren akım çıkan akıma eşit olduğu sürece devreyi açmaz isterse çok büyük kısa devre olsun yine açmaz.Akım toprağa aktığı zaman akım dengesi bozulduğundan röle devreyi açar.Sizin anlattığınız olayda da muhtemelen faz-faz yada faz nötür çarpılması meydana gelmiştir bu nedenden dolayı devreyi açmamıştır yada 300 miliamper röle bağlıdır sisteme ondan dolayı açmamıştır.Zaten 300 miliamper insan koruması için değildir yangın ve ark koruması için kullanılır.
 
Verdiğiniz bilgiler yanlış şuan piyasada ki gerek 30 miliamper kaçak akım yada ülkemizde yeni kullanılmaya başlayan 10 miliamper röleler gayet hassas koruma yapmaktadırlar.Tesisatınızda yada kullandığınız cihazda veya prizde en ufak nemlenme yada toprağa sızıntıda hemen devreyi açmaktadırlar.Birçok meslektaşımız şu yanılgıya düşüyor faz-nötür yada faz-faz çarpılmaların da kaçak akımın devreyi açmasını bekliyorlar.Kaçak akımın çalışmasında ki mantığı incelediğinizde akımlar kanunu baz alır yani giren akım çıkan akıma eşit olduğu sürece devreyi açmaz isterse çok büyük kısa devre olsun yine açmaz.Akım toprağa aktığı zaman akım dengesi bozulduğundan röle devreyi açar.Sizin anlattığınız olayda da muhtemelen faz-faz yada faz nötür çarpılması meydana gelmiştir bu nedenden dolayı devreyi açmamıştır yada 300 miliamper röle bağlıdır sisteme ondan dolayı açmamıştır.Zaten 300 miliamper insan koruması için değildir yangın ve ark koruması için kullanılır.
benim olayda 30 ma takılıydı panoda kablolar açıkta enerjiliyken çarpılmıştım, diğer binada sıva çeken ustamız açık enerjili ve KAR röleli 30 ma kabloya yanlışlıkla temas ediyor ve çarpılıyor, röle açmıyor, zaten çarpılmaması gerekirdi, her iki röle de farklı markalara ait

bildiğiniz bu KAR rölelere ait deneysel videolar vs varsa bizi bilgilendirirseniz sevinirim aksi halde gözümde bu röleler hassas toprakla çalışan sigorta olarak kalmaya devam edecektir
bu arada insan korumadan bahsediyorum, diğer koruma işlemini röle yerine getiriyor sorun insnaları koruyup koruyamaması
 
benim olayda 30 ma takılıydı panoda kablolar açıkta enerjiliyken çarpılmıştım, diğer binada sıva çeken ustamız açık enerjili ve KAR röleli 30 ma kabloya yanlışlıkla temas ediyor ve çarpılıyor, röle açmıyor, zaten çarpılmaması gerekirdi, her iki röle de farklı markalara ait

bildiğiniz bu KAR rölelere ait deneysel videolar vs varsa bizi bilgilendirirseniz sevinirim aksi halde gözümde bu röleler hassas toprakla çalışan sigorta olarak kalmaya devam edecektir
bu arada insan korumadan bahsediyorum, diğer koruma işlemini röle yerine getiriyor sorun insnaları koruyup koruyamaması

Elimde video yok fakat sizin gibi iddia eden bir arkadaşım vardı uygulamalı bir deney yaptık.Onun açıklamasını yapayım birde birkaç teknik bilgi vereyim umarım açıklayıcı olur.Arkadaşımın iddiası kaçak akımın ister faz nötür isterse faz-faz kısa devresinde yada bu durumlarda faz-faz ve faz-nötüre aynı anda temas durumunda çarpılma olması halinde kaçak akımın devreyi açacağını iddia etti bende bunun kesinlikle yanlış olduğunu bu durumda kaçak akımın duyarsız kalacağını söyledim.Ana dağıtım panosundan bir uzatma bir kabloyla trifaze kaçak akım bağladık 0,030 ma 25 amper de işletme akımı değeri üzerinde yazıyordu.Faz-faz ve faz-nötür kısa devresi yapmamıza rağmen 35 kiloamper kısa devre ve 250 amper yük akımı özellikli termik manyetik şalter açtı fakat bizim kaçak akım hiç tınlamadı.

Şimdi gelelim kaçak akımla ilgili duruma 0,03 akımda açar demek ne demektir.İnsan vucudu kişiden kişiye değişmekle beraber ortalama vücut direnci 1500-1600 ohm civarıdır.İnsan için tehlikeli gerilim 50 volt kabulü ile ( uluslarası standartlarda ) 50/1666 = 0,030 amper akıma yaklaşık olarak denk gelir.Yani bu dokunduğunuz noktada vucut direnciniz ayağınızdaki ayakkabı v.s nedenlerden dolayı üzerinizden 30 ma akım geçmesi halinde röle devreyi keser.Diyelimki 20 miliamper geçti üzerinize düşecek gerilim 33 volt olur ve röle devreyi açmaz ama siz bu çarpılmayı hissedebilirsiniz.Sizin çarpılmayı hissetmeniz ve devrenin enerjisinin kesilmemesi çalışmadığı anlamına gelmez.Röleyi 10 ma kullandığınızı varsayalım bu defa üzerinize düşecek gerilim 16 volt olur buda size kesinlikle zarar vermez.Çarpılmasını dahi hissetmezsiniz.Bu deneyi bir kontrol kalemi ilede yapabilirsiniz normalde çalışan ve sizi hiç çarpmayan kontrol kalemini çıplak ayakla yada direncinizi düşürecek ıslak bir yerde deneyin kontrol kalemi bile canınızı acıtacak kadar çarpar ama öldürmez.

akımın insan vücudu üzerindeki etkileri

5 -mili Amper de vücutta karıncalanma baş gösterir
10 - 15- mili Amper de vücutta kasılma baş gösterir
20 - 30- mili Amper de vücutta solunma güçlüğü baş gösterir
30 - 50 -mili Amper de vücutta deformasyon baş gösterir
50 - 100- mili Amper de vücutta fiziksel hareketlilik biter.
100 - 300 mili Amper de kalp durur
300 + Vücutta yanmalar başlar
 
Son düzenleme:
Bu yazıyı nereden hatırlıyorum derken küçük bir araştırma bulmaya yetti.
Kaynak: https://www.yilkomer.com/contrel-ayarlanabilir-kacak-akim-rolesi/
Yazılış tarihi 15 Mayıs 2018, noktasına virgülüne dokunmadan copy-paste yapmasaydınız keşke..
Bu yazı bizim yazımız, onlar bizden almışlardır muhtemelen. Yazıların yayınlanma tarihlerine bakarsanız; https://esismuhendislik.com.tr/kacak-akim-roleleri/

" Yüksek teknolojiye sahip kaçak akım röleleri " ne örnek verebilirmisiniz ?
DLY Kaçak Akım Rölesi var duydunuz mu daha önce.
 
İlk defa duydum.Diğerlerinden farklı tarafı nedir ?Benim ! duymadığımı,kimsenin de duyduğunu sanmıyorum:rolleyes:Bundaki özellikler,Schneider Si,ABB F200 APR,Simens 5SM33,Eaton FRCMM,Legrand F ( Hpi ) serilerinde
yokmu mesela ? Si çıkalı 10 yıl oldu.Bu,dahamı eskiden çıkmıştı ?
 
Son düzenleme:

Forum istatistikleri

Konular
127,954
Mesajlar
913,893
Kullanıcılar
449,604
Son üye
baba pero

Yeni konular

Geri
Üst