Jeneratör çalışırken kompanzasyon devrede olmalı mı?

[erdem_arslan]

verdiğim denklemler bir elektrik makinaları ders kitabından alınmıştır yani bana ait olan şeyler değildir ifadeleri incelersen reaktif gücün sinüsoidal işaretin bir sonucu olduğunu görürsün yani gücün iki bileşenide grafikte gösterilmiştir.

aslında ikimizde aynı şeyden bahsediyoruz reaktif güç indüktif ve kapasitif yüklerin çalışması için gerekli olan bir şeydir. bu yüzden gereklidir.

yükün karakteristiği ile oynanamaz demişsin bal gibide oynanır kardeşim. kompanzasyon işinde güç faktörüne göre kondansatörleri hatta paralel bağlayıp çıkarmıyomuyuz. açısı belli olan bir indüktif yüke paralel aynı açıda bir kapasite bağlarsan ne olur hat tarafından görülen yük sadece rezistif olur doğru mu.

gelelim yine jeneratör konusuna bana göre kompanzasyon devreden çıkar yine diyorum bana göre
mantıksız bi iştir senkron makineler ile kaynak yollayabilirim istersen
gönderdiğim eğriyi iyi incele istersen oradaki güç açısı yükün durumuna göre değişir böylece şebekeye verilen enerjiler değişir.

burada belirttiğim bazı şeyle kendi fikrimdir. bazı şeyler ise kaynaklardan edindiğim bilgidir.

birde arkadaşıma jeneratörden sonra şok bobini kullanıp kullanmamak gerektiğini sormak istiyorum. Harmonik bastırmak için.

 

[Dycom]

Erdem arkadaşım,

hatalı laf kullandığını kabul etmek yerine laf oyunuyla haklı olmaya çalıştığını görüyorum.
hemen her cevabında, yazdığım yazıdaki ifademi değiştirip aleyhime kullanman, hatta kendi söylediğin lafın bile tersini söyleyerek, hala haklılık yarışındasın. geçmiş yazışmalarımız ortadadır. örnekmi? en sonuncusu, (ben değişiklik yapmadan aynısını kopyalıyorum)

1."reaktif tehlikeli demişsin nesi tehlikeli acaba o olmadan AC akım diye bi kavram olmayacağını biliyosundur sanırım"
2."iletim için gerekli olan yani sinüs şeklinin oluşması için gerekli olan reaktif güçtür"

bunlar önceki sözleriniz. bugün;

3."incelersen reaktif gücün sinüsoidal işaretin bir sonucu olduğunu görürsün"

bu 3 madde birbiriyle aynı anlamımı taşıyor? önce reaktif güç olmazsa iletim ve ac akım olmaz diyorsun, sonra reaktif güç ac akımın sonucu oluştuğunu söylüyorsun. Tabiki, ya AC vardır ya DC.
DC akım doğru akımdır zaten, reaktif güç oluşturmayacağını konuyla ilgili herkesin bilmesi de gerekir.
Bu kadar laf söylüyorum ama, 3. maddedeki açıklamanda bile hatalı genellemeler var. Sinüsoidal işaret taşıyan bir enerjiye bağlanan her yükün reaktif güç oluşturacağı anlamı var. yanlışmıyım? Ac akıma rezistansta bağlanıyor ama reaktif güç oluşturmuyor. Neyse, bu konuda birşekilde son açıklamana kadar olan 1.ve 2. maddelerdeki ifadeyi son defasında desteklememişsin ya, bu da birşeydir.

Yükün karakteristiği ile oynanabildiğini, ısrarla hala söylemen hakkında dumur halim devam etmekte
bu ifadede "yük karakteristiği" yerine "Şebeke karakteristiği", "hat karakteristiği" veya "işletmenin reaktif güç karakteristiği" vb. ifadeleri kullanılsaydı hiç kimse birşey diyemezdi, bende arkanda olurdum. ama "yük karakteristiği" demişsin. bu değiştirilemez. kompanzasyon konusunda bugüne kadar üretilebilmiş en iddialı, yani her fazın cosφ sini 1.00 (± 0.01)'de tuttuğunu iddia ettiğim Dycom adlı cihazım bile, işletme yüklerinin karakteristiğini değiştiremez. Bunu bilmiyorsan, alırsın eline basit bir cosφmetre, kompanzasyonu mükemmel sağlanmış bir işletmede, istediğin yük çeşidinin hemen önüne takarsın. yük neyse o olduğunu görürsün. rezistifse cosφ 1.00'dir, kondansatörse -0.00'dır, indüktif yükse özelliğine göre +0.00 ... 0.99 değerlerinde birşeydir. yani yük neyse o dur. yani karakteristik değişmez.

Jeneratör, yüküne göre akım ile gerilim arasında otomatik açı farkı oluturabilirmi diyede, Allah aşkına bir jeneratör üreticisine aç sor. ben sordum çünkü. Tam bilmediğim konularda ya fikir üretmem, ya da birkaç yerden emin olmadan cevap vermem. Aldığım cevap, ne yerli ne yabancı hiçbir markanın böyle bir özelliği olmayacağı. zaten elektrik enerjisinin üretilmesi prensibinde bu olamaz. akım ve gerilim genlikleri aynı fazda olur. bunun ayarlanabilmesi demek, mesela üretilen gerilim pozitif alternansta iken akımın 90º faz farklı bölümü negatif alternansta olması gerekirdi.
Gönderdiğin eğriyi tabiki görüyorum. burda ne var anlayamadım. Gayet sıradan bir indüktif yükün yarattığı rektif güç eğrisi ve formülleri, jeneratör enerjisinin sinüs eğrisi ve aktif ile reaktif güç arasındanki fark arttıkça çekilen akımında artacağı, dolayısıyla akım koruma sisteminin devreye gireceği. ayrıca yüksüz durumda da bir koruma sistemi varmış.
ha! bu arada bu sonuncusu benim tezimi, yani jeneratör kompanze edilirse (konvansiyonel sistemle değil) tasarruf sağlar tezimi destekleyici bir eğri. teşekkür ederim.
hepsini tek tek inceliyorum, akımla gerilimin farklı fazlarda üretilebildiğini göremiyorum. peki siz ne görüyorsunuz? analiz edebilirmisiniz? konu uzayabildiği kadar uzadı zaten.
Bu arada bana formül filan göndermeyin. Benim hakkımda yetersiz bilginiz olduğu belli. 15 yıldır, içinde (piyasada hala başarıyla çalışmakta olan) reaktif röle de olan yüzlerce ürün tasarımını bi fiil yapmış bir zat'ım. Tek fark bu yıldan itibaren kendi firmamla ve tek başınayım. bunca zamandır pek bilinmeyen ismimle çok şeye daha imza atacağımı ve bugüne kadar yapılamayanı başaracağımıda iftiharla belirtirim. Dycom bunların ilkidir. ayrıca Dycom'u incelemediğinizde belli, pek çok kişi benden katalog istedi ve gönderdim. siz neden istemediniz de direk suçlama ve yüzyıllarca matbaayı yurda sokmayan bir mantıkla davrandınız?

 

[erdem_arslan]

arkadaşım bu konudaki son mesajımı yazıyorum benim hiç bir şeyi değiştirdiğim yok dikkatli oku istersen
burada verdiğim formüller reaktif gücün sinüsoidal işaretin sonucu ve aynı anda sebebi olduğunu gösteriyor. ben bunu böyle öğrendim ve hiç değiştirmeye niyetim yok.

yanlış yapabilirim bu muhtemeldir ama burasının bir forum olduğu ve doğruları bu sayede bulduğumuzu unutma laf oyunu ile bi işim yok çünkü sayfalarca yazı yazamıyorum.

şu an ki bilgilerime göre bu dediklerim doğrudur. bunları ben söylemiyorum kitaplar söylüyor. ama kompanzasyonun gerekliliği benim şahsi fikrimdir. bilgim olmadan cevap verecek kadar cahil biri değilim sende beni tanımadan konuşma istersen.

dediğim gibi ben bu konu hakkında verebileceğim bilgileri verdim yanlış ise eğer senden başkalarıda yanlış olduğunu söyleyecektir.bende o zaman yanlışım nerde diye aramaya başlayacağım.

üzerine alınmana gerek yok ben sadece sana %30 tasarrufu nasıl yaptığını sordum sende anlattın
bunu suçlama olarak algılama. senkron makine nedir diye bir araştır çalışma noktası nasıl belirlenir birde buna bak. sert bir üslup kullandı isem özür dilerim söylediklerim değişmedi 1.2 ve 3 aynıdır iyi oku istersen.

 

[Dycom]

Estağfurullah. alınma yapmadım.
forum, yani tartışma ortamındayız. düşüncesini savunan iki kişiyiz ve tartışıyoruz.

da, şu jeneratörün tasarruf olup olmadığının tespitini pratikte nasıl yaparda ispat ederimin derdindeyim. bu bana farz oldu

En doğru tespit için, aynı miktar mazot ile sabit bir indüktif yükün, kompanze edilmiş ve edilmemiş hali kıyaslanmalı. Şu anki ekipmanlarım bu testi yapmak için müsait değil, yani malesef jeneratörüm yok. tavsiye ettiğim kullanıcıların ağzından konuşabiliyorum.
adamların dediği, "jeneratörün sesi bile değişti", "bu kadar elektrik kesintisinde 10 kere mazot almaya gönderdiğim adamı 7-8 kere gönderiyorum" veya "artık daha çok yük kullanabiliyorum" demeleridir.

hayır bu tespiti kendim yapayım yapmasınada, bunu size nasıl göstereceğim?
varmı bi fikriniz?

 

[memed3]

katılıyorum böyle burum biz yaşadık bütün invertörler gümledi plc ler gümledi o yüzden aman ha devreye almayın jenaratör çalışırken

Mantığımı kullanarak ve tecrübelerime dayanarak bir yorum yapacak olursam ;

Alternatörler çıkık kutuplu senkron makinalardan oluşur.Alternatörün çıkışındaki yükün (beslediği yük) karakteristik özellikleri alternetör çıkışında elde edilen gerilim değerini etkiler.Şöyleki omik ve endüktif yükler gerilim seviyesini düşürürken kapasitif yükler yükseltir.Jeneratör çıkışı regüle edilerek besleme yapılsa da aşırı kompanzasyon durumu jeneratörden beslenen sistemler için (özellikle ölçü aletleri ve elektronik cihazlar) tehlike arz eder.Gerilim yükselmesinin etkileri daha büyüktür.Ayrıca kondansatörler yük değişimine göre eni olarak devreye girer ve çıkarlar bu da zaten harmonik üreten generatör için istenmeyen bir durumdur.Jeneratörler transformatörler gibi hareketsiz makineler olmadığından ani yük değişmeleri zorlar.Tüm bu sebepler ve tehlikeli durumlar neticesinde generatör veriminin düşmesi pahasına kompanzasyon yapılmaz.

Yukarıda da belirttiğim gibi benim konu hakkındaki yorumum bu şekildedir ,başka mantıklı sebepleri de olabilir.Ben bu güne kadar yaptığım ve gördüğüm bütün tesislerde ,projelerde jeneratör devreye girdiği zaman kompanzasyon devre dışı kalmaktadır.

 

[zeum]

Klasik kompanzasyon sistemleri olan tesislerde, Jeneratör çalışırken kompanzasyonun devre dışı kalması olayı; çekilen yükün karekteristiğine bağlı olarak kondansatör gruplarının yükten sonra çıkmasından , kompanzasyon sisteminin anormal çalışmasından dolayı doğabilecek mahsurlarının izale edilmesine yönelik bir tedbir olduğunu düşünüyorum.
Bu Jeneratör çalışırken çekilen yükün kompanze edilmesinin zararlı olacağı veya hiç faydasının olmayacağı anlamına gelmemelidir.
Kompanzasyon sisteminin elektrik dağıtım sistemi için faydasının olmayacağı bunun bir yükümlülükten öte bir şey olmadığı cümlesinide forumda sehven yazılmış bir cümle olarak nitelendiriyorum.
Ürününü tanıtmak için Gökhan Beyin Aktif enerjiden %5 mazottan %30 tasarruf rakamları biraz fazla iddialı rakamlar olsa bile "jeneratörün sesi bile değişti" "artık daha çok yük kullanabiliyorum" cümleleri konunun doğruluğu konusunda fazla tartışmanın anlamsızlığını ifade ediyor.
Jeneratörden 100 Amp. Akım çekilirken 0,70 güç katsayılı.Siz bu 0.70’i 0.99 yükselttiğinizde reaktif akımın kompanze edilmesinden dolayı Jeneratörde rahatlama ve sesinin değişmesini laboratuar ortamında denemeye gerek olmadığını düşünüyorum.Ben bunu klasik kompanzasyon sisteminde kontrollu olarak denedim.Doğru..
Jeneratörün ölçü sistemine olan uzaklığı nedeniyle kablolardaki enerji kaybı ve karşılamakla yükümlü olduğu akımın düşmesinin yakıta olan etkisi konusunda % olarak hangi rakamlar telaffuz edilebilir kesin bir rakam verilemez ama mantık yürütüldüğünde tasarrufun mutlaka olacağı kesindir.
Gökhan arkadaşımıza gerek ürünü ve gerekse bu konuya getirdiği açılımlar için teşekkür ederim.2008 de bu konuyu herkes defalarca okuyacak.. Saygılar..

 

[prolepsit]

arkadaşlar sisteme ilk enerji verildiği anda kompanzasyonun devrede olması istenmez. bunun nedeni voltajın anlık aşırı artmasıdır. bu yüzden dir ki büyük işletmelerde özellikle kompanzasyon şalterleri olmak üzere bütün şalterlerde düşük gerilim bobini kullanılır. herhangibir elektrik kesintisinde şalterlerin düşüp tesisin korunması için. tesislerin şalterleri tek tek kurulduğu sırada kompanzasyonun devrede olması sorunlar yaratır.
benim çalıştığım yerde daha önce meydana gelmiş gerçek bir örnek vereyim. elektrik kesintisi meydana geliyor. elektrikler gelip trafolar devreye alındığı sırada ( o dönem bütün şalterler trafo şalterleri hariç düşük gerilim bobinsiz olduğu için) voltajlardaki aşırı yükselmenin etkisiyle 55 adet danfoss marka invertörün varistörleri patlamış ve tesis 2 gün yatmıştır. allahtan varistör var. bilmiyorum anlatabildim mi??

 

[Dycom]

Merhabalar tekrar,
bir süre forumdan işlerim yüzünden koptum, kusuruma bakmayın.

Mustak arkadaşın dediğini yapabilirim ama bunun doğruluğunu kendimden başkasına ispat edemem.
öncelikle jeneratörün kompanzasyonundan bahsediyoruz, bu durumda işletme içinde üretilip tüketilen enerjinin faturaya yansımayacağı bellidir.
ayrıca standart üretime sahip bir işletme bulmak çok zor. bulunsa ve endeksler bir şekilde kayıt altına alınsa bile, "jeneratör kompanze edildiğinde bir yük çıkarmadığını nereden bileyim" diyebilecek bir arkadaşa verecek bir cevabım olamaz çünkü.
bunu en gerçekçi ve resmi olarak bir üniversite raporu doğrular. sıkıntım, şu an bu çalışmayı yapacak zamanımın olmaması. fakat planlarım dahilinde olduğunu bildirmek isterim. zaten bir üniversite ile bir çalışma yapacağım, bu konuyuda dahil ederim.

şu anki iş yoğunluğumun sebebi ise;
her ne kadar foruma yeni dahil olmuş ve yeni tanınan biri olsamda, elektrik piyasasında 15 yıldır çalışma yaptığım eski müşteri ve arkadaşlarım ile bazı çalışmalarda bulunmaktayız. bu çalışmalar seminer olmakla birlikte, piyasadaki potansiyeli görme açısından faydalı oluyor. ve görünen o ki; ceza açısından yılbaşından sonra ciddi anlamda epey kişinin canı yanacak. Bu ise jeneratörün kompanzasyonunu ikinci plana atıyor. ama; gemi elektrikçisi bir arkadaşla yaptığım görüşmede söylediği, "24 saat jeneratör çalıştırıyoruz. bu, 1 yılda gemiyi sıfırdan aldırabilecek bir rakam" sözüde konunun önemsenmesi gereken bir durum olduğunu gösteriyor.

aslında, bu forumda benim dışımdaki bir arkadaş, mesela imkanı olduğunu düşündüğüm zeum veya başka bir üye;
1 lt mazot ile, cosQ si belli sabit bir yükün ne kadar süre çalıştığını ve aynı yükün cosQ sini 1'e denkleştiren sabit bir kondansatör ilave edildikten sonra, 1lt mazot ile ne kadar süre çalıştığını tespit edebilirse bende zan altında kalmamış olurum.

"%5 enerji tasarrufu sağlar" sözüm
1.olarak işletmenin hat kayıplarıyla orantılı. sayaç-yük mesafesi ne kadar az ve kablo kesitleri demeraj akımlarına kadar iyi hesaplanarak seçilmiş ise o kadar az kayıp olacağı bellidir. Zaman içinde eklenen ve büyüyen yükler, kabloların yetersiz kalmasına neden oluyor. zaman rölesi gibi pek çok röle ürettiğim zamanlardan biliyorum, pek çok kere bu tip kontrol cihazları resetleniyor şikayetleri alırdım. bunun nedenini araştırdığımda 50-60V gibi gerilim düşümleriyle karşılaştım. hatlar zayıftı, motor kalkışlarında epey kayıplar oluşuyordu. bu ne demektir? zaten demerajda kat be kat akım çeken motor, gerilimden elde edemediği gücü, daha fazla akım çekerek elde etmek isteyecek. sayacın gördüğü gerilim normal düzeyde ve demeraj akımından daha fazla çekilen bir akım var. sayacın hesaplaması akım ve gerilim üzerinden olacağı için daha fazla güç tüketildiğini algılaması doğaldır.
2.olarak, klasik kompanzasyonun kademe alma zamanı 5 saniye olsa (ki oranları tutturmak için daha kısa sürelere ayarlanabiliyor) ve kondansatörler tamamen sıfır potansiyelde olsa bile, devreye her kondansatör aldırdığımızda kondansatör kısa devre akımı çekecek. üzerinde bir potansiyel barındıran kondansatör ters alternansta devreye girerse daha büyük akımlar çekecektir. bu ne demektir? tabiki kondansatör reaktif güçtür, ama aktif bileşeni var. yanlış bilmiyorsam elektronik sayaç 100msn deki enerjiyi biriktiriyor, ortalamaya bu büyük akımıda katacaktır. biraz karışık oldu ama bunu şuna benzetebilirim, işletmede 5-10 sn de bir kaynak yapan bir punta makinesi ve bunun
işletmedeki aktif tüketime etkisi ile oranını düşünün, klasik kompanzasyonunda etkisi benzer olacaktır.
umuyorum ortalama %5 tasarruf derken ne dediğim anlaşılmıştır. kesin bir rakam telaffuzu mümkün değil tabiki. bu her işletmeye göre değişebilecek bir durum.

Saygılarımla
Gökhan OLGUN

 

[cenker]

JeneratÖr Devrede İken Kompanİzasyonun Devrede Kalmasi Sakincalidir. JeneratÖrÜn Dengesİz ÇaliŞmasina Yol AÇiyor.rolentİ Ayarlari Kompanİzasyondakİ Ters Beslemeden Dolayi Bozuluyor.

 

[edremit]

Dycom arkadaşın ilk sayfada açıkladıkları klasik kompanzasyonun neden jenaratör ile kullanılmayacağının nedenlerini gayet güzel anlatıyor.
Bahsettiği sistemde kondansatörlerin ms zamanlarında ve iyi hesapalanmış değerlerde devreye girmesi - çıkması olumsuzlukların bir çoğunu önlüyor.
Ben kompanzasyonunu yaptığım büyük tesislerin hepsinde %30-%50 arası kondansatörü direk makina üzerine bağlamaya özen gösteririm. İhtiyaca göre tesbit ettiğim makina yada bölümlerde yine ihtiyaca göre direk motorlar ile devreye girecek şekilde ayrı sigorta ve kontaktör kullanarak kondansatör bağlarım. Kesinlikle aşırı kompanzason yapmam yani kapasitife geçirmem. Özellikle uzun mesafeli cihazlar yada besleme kablosunun zayıf olduğunu hissettiğim bölümlerde ayrıca avantaj sağlıyor. Bu çeşit kompanzasyon 1- Daha verimli oluyor, kayıpları daha aza indiriyor 2- Ana kompanzasyon panosundaki aşırı yoğunluğu azaltıyor 3- Jeneratöre faydası oluyor.