Bir iletim hattının direnci üzerinde düşen gerilim, iletim hattının sonundaki YÜK direnci doğru orantılıdır.
İletim hattının direnci ne kadar düşükse üzerinde düşecek gerilim de o kadar düşük olacağı için kayıplar da o denli düşük olacaktır.
İletim hattının direncinin düşürülebilmesi için tek seçenek kablo kesitinin artırılmasıdır.
Çok yüksek güçlerde kablo kesitini yeterince artırmak mümkün olmayacağından dolayı, kablo üzerinden geçirilen akımın düşürülmesi gerekmektedir.
Gel gelelim güç formülü gereğince akımı düşürmek gücü de düşürmek anlamına geldiği için, böyle bir uygulama için tek seçenek gerilimi yükseltebilmektir.
P=VXI kuralı değişmez.
O halde bu kurala göre iletim hattımızı en az kayıpla nasıl kullanabiliriz.
İletim hattının tel kesitinin değiştirilemeyeceği zorunluluğunu da eklersek, tek değişkenimiz uygulanan gerilim olacaktır.
Bu resimde 220V luk ve 22.000V luk iki farklı gerilimin 110 ohmluk direnci olan bir hattaki gerilim düşümleri prensip olarak anlatılmıştır.
Hat direncimiz sabit olduğuna göre 220V gerilim hattı sonunda yüksek güç kullanımı teknik olarak imkansızdır. Şemada verilen değerler doğrultusunda bile 220V ileten hat sonunda 110 ohm luk bir yük direnci var ise gücün yarısı hat üzerinde düşecek, böylece yük üzerindeki güç yarı yarıya azalmış olacaktır.
Aynı akım koşulu ile hat'a uygulanan gerilimi 22.000V a yükseltirsek (Akım sabit) aynı hat üzerinde sadece 110V luk gerilim düşümü olacaktır.
Bu iki değeri çıkış transformatörleri üzerindeki düşen gerilim ve akım çarpanı ile hesap edersek.
1AX110V=110W 220V luk hat iletimindeki transformatörde elde edilebilen güç
1AX21890V= 21890W. 22.000V luk iletim hattında transformatör primeri üzerindeki elde edilebilecek güç görülmektedir.
Örnekler kabaca belirlenmiş olup, gerçek hayatta hat başından uygulanan gerilim, ve hat direnci incelikle hesaplanırsa hat sonundaki kayıplar rahatlıkla ölçülüp tespit edilecektir.
Enerji santrallerinden kullanım bölgelerine kadar kullanılan bir çok transformatörün amacı hat direncinden dolayı oluşacak kayıpların önüne geçilebilmesi içindir.
Gerçek hayatta görmüş olduğumuz yüksek gerilim hatları ve yüksek gerilim transformatörleri, hatta mahalle yakınlarında olan trafo merkezleri yukardaki şekilde anlatılmak istenilen mantığa göre tasarlanmış ve uygulanmaktadır.
İletim hattının direnci ne kadar düşükse üzerinde düşecek gerilim de o kadar düşük olacağı için kayıplar da o denli düşük olacaktır.
İletim hattının direncinin düşürülebilmesi için tek seçenek kablo kesitinin artırılmasıdır.
Çok yüksek güçlerde kablo kesitini yeterince artırmak mümkün olmayacağından dolayı, kablo üzerinden geçirilen akımın düşürülmesi gerekmektedir.
Gel gelelim güç formülü gereğince akımı düşürmek gücü de düşürmek anlamına geldiği için, böyle bir uygulama için tek seçenek gerilimi yükseltebilmektir.
P=VXI kuralı değişmez.
O halde bu kurala göre iletim hattımızı en az kayıpla nasıl kullanabiliriz.
İletim hattının tel kesitinin değiştirilemeyeceği zorunluluğunu da eklersek, tek değişkenimiz uygulanan gerilim olacaktır.
Bu resimde 220V luk ve 22.000V luk iki farklı gerilimin 110 ohmluk direnci olan bir hattaki gerilim düşümleri prensip olarak anlatılmıştır.
Hat direncimiz sabit olduğuna göre 220V gerilim hattı sonunda yüksek güç kullanımı teknik olarak imkansızdır. Şemada verilen değerler doğrultusunda bile 220V ileten hat sonunda 110 ohm luk bir yük direnci var ise gücün yarısı hat üzerinde düşecek, böylece yük üzerindeki güç yarı yarıya azalmış olacaktır.
Aynı akım koşulu ile hat'a uygulanan gerilimi 22.000V a yükseltirsek (Akım sabit) aynı hat üzerinde sadece 110V luk gerilim düşümü olacaktır.
Bu iki değeri çıkış transformatörleri üzerindeki düşen gerilim ve akım çarpanı ile hesap edersek.
1AX110V=110W 220V luk hat iletimindeki transformatörde elde edilebilen güç
1AX21890V= 21890W. 22.000V luk iletim hattında transformatör primeri üzerindeki elde edilebilecek güç görülmektedir.
Örnekler kabaca belirlenmiş olup, gerçek hayatta hat başından uygulanan gerilim, ve hat direnci incelikle hesaplanırsa hat sonundaki kayıplar rahatlıkla ölçülüp tespit edilecektir.
Enerji santrallerinden kullanım bölgelerine kadar kullanılan bir çok transformatörün amacı hat direncinden dolayı oluşacak kayıpların önüne geçilebilmesi içindir.
Gerçek hayatta görmüş olduğumuz yüksek gerilim hatları ve yüksek gerilim transformatörleri, hatta mahalle yakınlarında olan trafo merkezleri yukardaki şekilde anlatılmak istenilen mantığa göre tasarlanmış ve uygulanmaktadır.
