Elektrik İletim Ve Dağıtımında Niçin Alüminyum İletken Kullanılır?

genç arkadaş

Yönetici
Yönetici
Yönetici
Katılım
8 Mar 2007
Mesajlar
3,573
Puanları
106
ALÜMİNYUM, kendisine has özellikleri ve hafifliği nedeni ile çok geniş bir uygulama alanına ( uzay, uçak, taşıt, elektrik, inşaat, ambalaj, elektronik, ev gereçleri vs.) sahiptir ve ÇAĞIN METALİ olarak adlandırılmaktadır.

Alüminyumun elektrik alanında iletken olarak ilk kullanılımları :
1895 yılında Amerika ve Fransada hava hattı örgülü alüminyum iletkeni;
1908 yılında hava hattı çelik özlü alüminyum iletkeni;
1910 yılında Boston ve Ealing’de alüminyum iletkenli, kağıt yalıtkanlı, kurşun kılıflı yeraltı güç kablosu;
1912 yılında Aquitana isimli gemide alüminyum bara;
1917 yılında transformatör sargısı;
1920 yılında sincap kafesli motor rotoru olarak gerçekleşmiştir.

İletken Olarak Alüminyum
Termik (kömür, fuel-oil, motorin, doğalgaz, jeotermal), hidrolik ve nükleer gibi çeşitli enerjilerden yararlanılarak üretilen elektrik enerjisi, genelde uzun mesafelere iletilir; şehir ve köy gibi yerleşim bölgelerine, sanayi tesislerine dağıtılır ve buralarda tüketilir.
Çıplak iletkenler, baralar, yalıtılmış hava hattı ve yeraltı güç kabloları ve ek malzemeleri elektrik enerjisi iletim ve dağıtımının başlıca elemanlarıdır.
Yakın zamana kadar, elektrik enerji iletim ve dağıtımında, bakır, uygun özellikleri nedeni ile bu alandaki ana iletken malzemesi olmuştu. Bakır, yüksek elektrik geçirgenliği, işlenebilme ve mekaniksel özellikleri iyi olan bir metaldir.

Niçin Alüminyum?
Pek çok ülkede, alüminyumun iletim ve dağıtım sistemlerinin tüm elemanları için bakırın yerine, ana iletken malzemesi olarak kabul edilmesinde pek çok neden bulunmaktadır. Alüminyum bakıra göre çok hafiftir, alüminyumun yoğunluğu, yaklaşık olarak bakırın % 30’u kadardır. Özellikle, hava hattı direk konstrüksiyonlarında hafiflik çok önemlidir, çünkü ağır iletkenler, ağır direk yapılarına ihtiyaç gösterir. Ayrıca, alüminyum iletkenlerin taşınması, işlenmesi ve montajı, ağır bakır iletkenlere göre daha kolaydır. Alüminyumun hafifliği, ağır bakır iletkenlere göre birçok avantaj sağlamaktadır. Alüminyum cevheri, yer yüzü kabuğunda en çok bulunan bir metaldir, yaklaşık yer yüzünün % 8’ ini kapsamaktadır.

Günümüzde bakır cevherleri çok azalmış ve sınırılı olması sonucu bakır fiyatları yüksek ve yükselme eğilimindedir. Aşağıda, son 20 yılın LME (Londra Metal Borsası) bakır ve alüminyumun yıllık ortalama fiyatlarını gösteren çizelgeden anlaşılacağı gibi senelerdir, alüminyum fiyatları bakıra göre düşük, arada bazı sıçramalar yapmasına rağmen fazla hareketli olmayan bir şekilde gelişmiştir. Alüminyum, ucuzluğun, hafifliğin ve özelliklerinin verdiği avantajları nedeni ile alüminyum çıplak iletken ve kablo fiyatları, bakır çıplak iletken ve kablo fiyatlarının çok altındadır.

Londra Metal Borsası (LME) Yıllık Ortalama Bakır ve Alüminyum Hammadde Fiyatları (USD/metrik ton)

1.jpeg

(*) Ekim 2002'ye kadar​

25 yıldan beri, alüminyumun pratikte üretim, tesis ve ek tekniğinde rastlanan sakıncaları giderilmiş, güvenli ve emniyetli bir konuma gelmiştir.

Bakır ve Alüminyumun Teknik Değerlendirilmesi

Alüminyum veya Bakır çıplak iletkenli hava hatlarının, yer altı kablolarının montajı, tesisi, kullanılan bağlantı parçaları, ek ve kablo uçları genelde büyük farklılık göstermez. Ancak alüminyum ve bakırın fizik ve mekanik özellikleri bakımından iki ayrı metal olduğu unutulmamalıdır.
Aşağıdaki çizelgede, iletken ve kabloların müşterek malzemesi olan E-Cu (Elektrolitik bakır), E-Al (Elektrolitik Alüminyum) ile bazı hava hatları ve kablolardada kullanılan alüminyum alaşım AlMgSi’ yumun fiziksel özellikleri bulunmaktadır.

Alüminyum ve Bakırın Fiziksel Özellikleri

44516653.png


Elektriksel Eşdeğerlik

2.jpeg


olarak tarif edilir.

Cu Eşdeğeri Al (kesit)

3.jpeg

Sonuç: Cu iletken ile eşit uzunlukta, eşit dirençte ve gerilim düğümündeki Alüminyum iletken Bakır iletken ağırlığının yarısı kadardır.
Bakır iletken değerleri 1 olarak kabul edilmek şartı ile eşdeğer Alüminyum çıplak yuvarlak iletkenin fiziksel karşılaştırılması:

5.jpeg

Cu Eşdeğeri Al (EKONOMİ)

Elektriksel eşitlik sağlanmak şartı ile bir tesis için gerekli bakır iletken ağırlığının yarısı ağırlığında alüminyum iletkene ihtiyaç vardır.
Bakır ve alüminyum birim fiyatları (TL/kg) eşit olarak kabul edilmek şartı ile diğer bir deyişle aynı tesis, bakır için gerekli yatırımın yarısı ile alüminyum iletken kullanılarak gerçekleştirilebilir.
Yukarda son 20 yılın bakır ve alüminyum fiyatlarını gösteren LME fiyat çizelgesindende görüleceği gibi, bakır alüminyum fiyat oranı çoğunlukla 1’den büyüktür, bu sonuç sağlanan ekonominin % 50’den daha büyük olabileceğini göstermektedir.
Çıplak iletkenli tesislerde, Bakır eşdeğeri ALÜMİNYUM İLETKEN EN AZ % 50 EKONOMİ SAĞLAR

Sağlanan ekonomi, sadece kullanıcı yönünden olmayıp, ülke döviz çıktısınıda etkilemektedir. Kullanılan alüminyum ve bakırın ham madde olarak dış alımla temin edildiği düşünülürse, elektrik alanında kullanılacak bakırın dış alımı için gerekli döviz miktarının en fazla yarısı alüminyum dış alımı için yeterli olacaktır ve Ülke açısından büyük bir döviz tasarrufu gerçekleşecektir.

Ve Niçin ALÜMİNYUM ?

Alüminyumun birim fiyatı yıllardır bakır fiyatlarından daha düşüktür. Yer yüzünde en çok bulunan metaldir ( % 8 ).

Hafiflik nedeni ile ALÜMİNYUM iletken ve kablolar, BAKIR iletken ve kablolardan çok daha düşük fiyatlıdır.

Hava hatlı tesislerde direklerin hafiflemesi, montaj kolaylığı ve nakliye tesis için ek ekonomik avantajlar üretir.

Alüminyum iletkenin pratikte rastlanan ek problemleri son 25 yıldan beri tamamen çözülmüştür.


[Alıntıdır]
 
Elektrik tesisatlarında seçilecek kablo kesiti genellikle kullanılacak güce göre çekilecek akımın hesaplanması ile belirlenmelidir.
Zaman rölesi bir diğer ifade ile zaman saati adı verilen sistem süresi belli olan bir aralıkta araya girmesi veya çıkması amaçlanan elektrik sisteminin kontrol edilmesinde kullanılmak için tasarlanmıştır.
Verdiğiniz bilgiler için tşkler, bahsettiğiniz gibi bazı makalelerde de yer altı kablolarında aliminyum iletkenin bakır iletkene göre %15, %20 daha fazla avantajlı olduğu belirtiliyor ama uygulamada bakır iletken tercih ediliyor, bunun nedeni nedir, bilginiz varmı.
 
aliminyum için güzel şeyler paylaşmassın ama şunu öğrenmek istiyorum aliminyum alçak gerilimde elektrik şebekelerinde hangi aliminyumlar kullanılır bunlar nelerdir neye göre seçeriz orta gerilimde de aliminyum çeşitleri ve bakır iç tesisatta nasıl seçilir paylaşımlar için şimdiden bekiliyorum
 
Verdiğiniz bilgiler için tşkler, bahsettiğiniz gibi bazı makalelerde de yer altı kablolarında aliminyum iletkenin bakır iletkene göre %15, %20 daha fazla avantajlı olduğu belirtiliyor ama uygulamada bakır iletken tercih ediliyor, bunun nedeni nedir, bilginiz varmı.


benim bildiğim kadarıyla elektromanyatik , gürültü v.b şeylerden daha az etkilendiği için kullanılması tercih ediliyor tabii başka sebebleri vardır herhalde.
 
Roboelektronik ' Alıntı:
yer altı kablolarında aliminyum iletkenin bakır iletkene göre %15, %20 daha fazla avantajlı olduğu belirtiliyor ama uygulamada bakır iletken tercih ediliyor, bunun nedeni nedir, bilginiz varmı.

Bildiğim kadarıyla alüminyumun ısı iletimi, bakırdan daha yüksek. Yani çabuk ısınır (Çabuk soğur. İzoleli olunca geç soğur.) Bu durumda da pabuç gibi kısımlardaki ısınmalar kabloya çabuk yayılacağı için, hasar gören kısım daha fazla olacaktır. Tıpkı bazı soğutma işlemlerinde su yerine yağın tercih edilmesi gibi sanırım.


umut_ ' Alıntı:
aliminyum için güzel şeyler paylaşmassın ama şunu öğrenmek istiyorum aliminyum alçak gerilimde elektrik şebekelerinde hangi aliminyumlar kullanılır bunlar nelerdir neye göre seçeriz orta gerilimde de aliminyum çeşitleri ve bakır iç tesisatta nasıl seçilir paylaşımlar için şimdiden bekiliyorum

Alçak gerilimde kullanılanlara TAM ALÜMİNYUM İLETKEN, orta ve yüksek gerilimde kullanılanlara ise ÇELİK ÖZLÜ ALÜMİNYUM İLETKEN denir.
Tam alüminyum iletkenlerın isimleri Kanada standardına göre çiçek isimleridir:
ROSE: Gül
LILY: Zambak
PANSY: HercaiMenekşe
POPPY: Gelincik
ASTER: Yıldız Çiçeği
PHLOX: Nakıl Çiçeği
OXLIP: Çuha Çiçeği
DAISY: Papatya
PEONY: Şakayık
TULIP: Lale
CANNA: Kana Çiçeği

Çelik özlü alüminyum iletkenlerin isimleri Kanada standardına göre kuş isimleridir:
SWALLOW: Kırlangıç
SPARROW: Serçe
ROBIONE:
RAVEN: Kuzgun
PIGEON: Güvercin
PARTRIDGE: Keklik
OSTRICH: Devekuşu
HAWK: Şahin
DRAKE: Erkek Ördek
CONDOR: Akbaba
RAIL: Su Tavuğu
CARDINAL: Kardinal (İspinoz)
PHEASANT: Sülün

Çelik Özlü ve Tam Alüminyum İletkenlerin Yapı Mekanik ve Elektriki Özellikleri:
https://www.kontrolkalemi.com/forum...ı-mekanik-ve-elektrik-özellikleri-doc.25950/

Bir kablodan enerji iletiminde nasıl gerilim düşümü, akım taşıma kapasitesi hesabı yapıyorsak, alçak gerilim havai hat ve yüksek gerilim enerji iletiminde de akım taşıma kapasitesi hesabı ve gerilim düşümü hesabı yapılır. Seçilen tel cinsi küçük ise üst değerli tel seçilerek tekrar hesap yapılır.
Bilinmesi gerekenler, telin alüminyum kesiti ve akım taşıma kapasitesidir.
Kesit hesabıyla ilgili bilgiler de forum içerisinde yeterince mevcut.
 

Ekli dosyalar

  • ÇELİK ÖZLÜ ALÜMİNYUM İLETKENLER (Yapı, mekanik ve elektrik özellikleri).doc
    48 KB · Görüntüleme: 96
Peki hafif metal olarak bilinen alüminyum un ergime sıcaklıgı nın bakıra göre avantajları nelerdir
 
Alüminyumun ergime sıcaklığı: 658 oC
Bakırın ergime sıcaklığı: 1083 oC

Mantık olarak, ergime sıcaklığı düşük olan madeni sıvı hale getirebilmek için daha az enerji gerekeceği için bu bir avantajdır.

Alüminyum dökümde en büyük enerji gideri, hammadde olarak kullanılan alüminyum külçe ve geri dönüşlerin ergitilerek 750 ºC de sıvı alüminyumun metal haline dönüştürülmesi için gereken ısı enerjisidir.

Alüminyum;
Gümüşün parlaklığına,
Altının asaletine,
Demirin sağlamlığına,
Bakırın uysallığına,
Camın hafifliğine,
Rahat işlenebilirliğe,
Kolay bulunabilirliğe,
Demirin üç katı hafifliğe Sahiptir.

"Dünyadan Aya" Jules Verne 1865


http://www.etialuminyum.com/
http://www.talsad.org.tr/index.asp?m=1
 
bu çelik özlü alimnyum iletkenlerin abd,hindistan.fransa,almanya,ingiltere,avusturlya için tanımlama standartları nelerdir?
 
bu çelik özlü alimnyum iletkenlerin abd,hindistan.fransa,almanya,ingiltere,avusturlya için tanımlama standartları nelerdir?

Tanımlamaları aynı şekilde olması gerekli. Çünkü bizim kullandığımız bu kuş isimleri Kanada standardırır. Amerikanın kullandığı standart AWG dir (American Wire Gauge )
 

Ekli dosyalar

  • Amerikan Standardı - Metrik Sistem DÖnüşüm Cetveli.pdf
    24.7 KB · Görüntüleme: 172

Forum istatistikleri

Konular
127,952
Mesajlar
913,873
Kullanıcılar
449,599
Son üye
Gksn

Yeni konular

Geri
Üst