Elektriğin temel yapıtaşları hakkında

[Orxan]

Elektrigin temel yapıtaşlarini anladım sayılır ama bir şeyi anlamadım.
İki noktadan birine neden eksi diğerine neden artı diyoruz.
İki noktayı birbirinden farklı kılan nedir?
Acaba doğrumu anlamışım?
Benim anladığım:
Bir uçta eksi yüklü atomların diğer uçta artı yüklü elektronların fazlalığı. İki zıt yük bir birini çektiği için elektron akışı olur ve her iki uçta atomlar artı yuk kazanana kadar akış devam ediyor.
Galiba olmadi. Rica edersem anlamama yardımcı olabilir misiniz?

 

[taydin]

Voltaj/akım/direnç kavramlarını anlamak için en kolay benzetme baraj örneğidir. Baraj duvarının bir tarafındaki su seviyesi diğer tarafındakinden yüksek. Bu potansiyel fark veya voltajdır. Barajın tahliye kapaklarından akan su akımdır. Baraj tahliye kapaklarının ne kadar açık olduğu (az açık, çok açık) dirençtir.

Burada biraz beyin cimnastiği yap. Barajdaki su seviyesi yükselirse veya düşerse su akışı nasıl etkileniyor? Kapak kısılırsa veya açılırsa su akışı nasıl etkileniyor?

 

[Orxan]

Hicsm dediklerinizi biliyorum da.

Aşağıdaki sorunun cevabını öğrenmek istiyorum.

İki noktayı (eksi uçla artı ucu) birbirinden farklı kılan nedir?

 

[ATAŞ Mühendislik]

Hicsm dediklerinizi biliyorum da.

Aşağıdaki sorunun cevabını öğrenmek istiyorum.

İki noktayı (eksi uçla artı ucu) birbirinden farklı kılan nedir?

Sayin taydin üstadın; analojisinde yazdigi, barajın su seviyesinin en üstü + , su seviyesinin en altı/ tabanı -

 

[FakirMaker]

Pozitiflik ve negatiflik elektronların çokluğuna veya azlığına göre belirlenir. Elektronlar negatif yüklü olduğu için çok oldukları bölge negatif olarak adlandırılmıştır.

Kaynak: https://www.upsbatterycenter.com/bl...case of electric,then has a positive polarity.

 

[taydin]

Hicsm dediklerinizi biliyorum da.

Aşağıdaki sorunun cevabını öğrenmek istiyorum.

İki noktayı (eksi uçla artı ucu) birbirinden farklı kılan nedir?

Metalleri iletken kılan, metal atomlarının dış yörüngelerindeki elektronların çok kolay bir şekilde atomdan kopabilmesi ve serbest dolaşabilmesi. Voltajı yaratan, bir noktada, diğer noktaya göre çok daha fazla sayıda serbest elektron olması. Bu iki noktayı iletkenle birleştirince de fazlalık olan yerdeki serbest elektronlar azlık olan yere akar.

 

[Orxan]

Metalleri iletken kılan, metal atomlarının dış yörüngelerindeki elektronların çok kolay bir şekilde atomdan kopabilmesi ve serbest dolaşabilmesi. Voltajı yaratan, bir noktada, diğer noktaya göre çok daha fazla sayıda serbest elektron olması. Bu iki noktayı iletkenle birleştirince de fazlalık olan yerdeki serbest elektronlar azlık olan yere akar.

Demek hocam pilin bir ucundaki kimyasallarin atomlarinda
ki elektronlar protona göre fazladır bu uç negatif adlandırılmıştır diğer ucundaki kimyasilandaki atomlada ise proton fazladır o yüzden bu ucda pozitif adlandırılmaktir.
Bu uçlar birleştiğinde elektronu fazla olan atomlari diğer uçtaki fazla olan protonlar elektronları çeker takı her iki uctadi kimyasalların atomu nötr olduğunda elektron akışı durur. Doğru anlamışmıyım?

 

[rsimsek]

Proton fazlalığı yoktur. Atomlar normalde elektron sayısı kadar proton içerir ve dengededirler. Ayrıca atomlar tek başlarına durmazlar. Gazlarda iki atom yanyana durma ihtiyacı duyar. Çünkü çekirdekteki tek proton baskın gelir, bir tane daha elektron yerine iki atom yanyana gelerek iki elektronları olur (basitçe elektronları ortak kullanmış olurlar) ve toplamda her iki çekirdeğin pozitif (+) yüklerini dengelerler. Hidrojen gibi (He2).
Katılarda ve özellikle metallerde de atomlar tek tek durmazlar, kristal yapılar oluştururlar. Metal sınıfındaki kristal yapılarda dış yörüngelerdeki atomlar, kristal içinde ortak elektronlardan dolayı denge sağlandığı için, yaramazlık yapmaya fırsat bulurlar ve kristaller arasında bağlı olduğu atomdan ayrılarak serbestçe hareket edebilirler. Bunlara serbest/balans elektronu denir. Bu serbest elektronlar elektromanyetik kuvvetle (mıknatıs) bakır bir kablo üzerinde bir uçtan bir uca sürüklenerek elektrik akımını oluştururlar. Bunun şiddeti birimi volt olan gerilimi, saniyede bir uçtan bir uca geçen elektron yoğunluğu da birimi amper olan akımı oluşturur. Eksi kutup artı kutup olayı ise sadece bir referanstır. Elektronların çokça olduğu uç eksi uç/toprak, elektronlardan yoksun olan uç ise artı uç/faz olarak belirlenir.

 

[taydin]

Olay "proton çekmesi" gibi basit kavramlarla açıklanamayacak kadar karmaşıktır. Elektrik alanı, manyetik alan, poynting vektörleri vb birçok detay var. Bu seviyede olayı anlamak istiyorsan Maxwell diferansiyel denklemleri ile iştigal etmen gerekir. Ama akıl sağlığın açısından hiç tavsiye etmem, en azından beni açık arayla aşan bir konu

Yalnız burada dikkat etmek lazım, baraj benzetmesi sadece voltaj/akım/direnç ilişkisini anlamada yardımcı oluyor, metalde meydana gelen fiziksel olguları anlamanı sağlamıyor. Eğer fiziksel gerçekliğe daha yakın bir benzetme yapmak gerekirse şöyle birşey olabilir:

Bir karpuz tarlasında hasadı yapılmış karpuzlar bir kenarda yığılı duruyor. Nakliye kamyonu geliyor ve karpuzların kamyona yüklenmesi lazım. 5 tane işçi sıra oluyor, ilk işçi yığındaki karpuzu alıyor bir sonraki işçiye veriyor. Karpuzlar böylece elden ele verilerek kamyona ulaştırılıyor.

Burada elden ele ilerleyen karpuzlar "akım", işçiler metal atomları, işçilerin gevezelik veya sigara içme bahanesiyle işi yavaşlatması "direnç", kamyonun başında bekleyen ve "hadi lan, bırakın kaytarmayı!" diye bağıran yönetici de "voltaj" oluyor

Gerçek bir metal iletkende de elektronlar aynı karpuz tarlasındaki gibi atomdan atoma geçerek ilerler.

 

[Orxan]

Hay Allah sizden razı olsun hocam. Ben galiba fazla derine daliyorum kafam çok karışıyor.
Elektroniki iyi anlamak için en temel yapitasi olan gerilim akım direnç konularını iyi öğrenmem lazım diye düşünüyorum ama sanırım fazla derine dalıyorum hiç gerek yok baraj benzetmesini iyice öğrenmek yeterli olur doğrumu ?