Düşük Güçlü İnverter Çıkışındaki Peakleri Sönümleme

[Hakan335]

Öncelikle merhabalar, böyle güzel bir bilgi kaynağının oluşmasında emeği geçen bütün site üyelerine ve yöneticilerine teşekkür ederim.

20 watt gücünde kare dalga çıkışlı bir inverter yaptım. Trafonun çıkışlarını osiloskopa bağladığımda şu görüntüyü elde ediyorum:

Düşük güçlü bir inverter olduğu için, bu çıkıştaki peak'i çıkışa 1000V-100nf civarı kondansatör bağlayarak sönümleyeceğimi düşündüm ama emin olamadım.

Sizlere sorum şu:

1- Çıkışa kondansatör bağlamam peak'i sönümlememe yardımcı olur mu?

2- Çıkışa kondansatör bağladığımda kondansatör kendisini ilk doldurma evresinde trafodan anlık olarak yüksek akım çekecektir diye tahmin ediyorum. Sizce bu anlık yüksek akım anahtarlama transistörlerine veya trafoya zarar verir mi?

 

[kdrkzc]

Çıkış hattıda halka ferrid kullanman faydalı olacağı kanaatindeyim ...


Sent from my iPhone using KontrolKalemi Forumu mobile app

 

[Hakan335]

Kondansatörü seri dirençle(1Kohm 1Watt) beraber önce inverterın çıkışında yük varken, yani yüke paralel bağladım, bir sorun olmadı.

Sonra çıkışta yük yokken, kondansatörü yine dirençle bağladım. Çok anormal bir durum yoktu, fakat direnç ısındı.

En son, direnci çıkartıp sadece kondansatörü bağladım. Puf. Trafo yandı. Madem ben yandım transistörleri de yakarım dedi. Transistörler de yandı.

Kısaca acı bir şekilde tecrübe ettim ki kondansatör tek başına bağlanınca pek iyi sonuçlar oluşmuyormuş. Üzüldüğüm nokta hala kondansatörün o peakleri sönümleyip sönümleyemediğini anlayamadım. Çünkü bugün için osiloskopa erişimim yoktu. Başkaları benimle aynı duruma düşerlerse umarım yazdıklarımı okurlar da yardımcı olmuş olurum.

 

[serkan_48]

Yaptığınız inverterin şemasını eklermisiniz. Bende trafolu bir inverter yapmıştım çıkışa bahsettiğiniz gibi direnç ve kondansatörden oluşan snubber gibi bir devre yaptım osiloskopla ölçemedim ama çalışması gayet güzeldi.

Sizin devreniz nasıl bir devre nasıl bir trafo kullandınız kaç voltta çalışıyorsunuz paylaşırsanız yorum yapabiliriz düşüncesindeyim.

Trafo çıkışına sadece kondansatör bağlamanız ile ne trafo yanar nede transistörler. Başka bir hata olduğunu düşünüyorum.

Kolay gelsin.

Not hangi ilden katılıyorsunuz?

 

[Hakan335]

Uyarınızla profilimi güncelledim, İzmirden katılıyorum.

Devrem oldukça basit. Şekildeki gibi:

Trafo olarak 20 wattlık (-12)-0-12/220 trafo kullandım. Aslında kondansatörleri bağlamadan önce hem yükte hemde boşta(açık devre) oldukça normal çalışıyordu. Osiloskopla bakıp çıkıştaki peakleri görünce onları düzeltmek istedim. Ama sonuç hüsran oldu. Aslında çok haklısınız, çıkışa bağlanan kondansatörün mantık olarak trafoyu ve transistörleri yakmaması lazım. Ama bağlantı hatası vesaire yapmadığım halde bu olay yaşanınca tek suçlu kondansatör gibi gözüktü. Ben de anlam veremiyorum. Yarın yeni bir trafo ve transistör çiftiyle tekrar devreyi kuracağım. Gelişmeler oldukça yazacağım. Eğer sizin verebileceğiniz tavsiyeler varsa bunları dinlemeye de her zaman hazırım.

 

[serkan_48]

Benimde yaptığım devre bunun benzeri bir devre idi. Osilatör olarak entegre yerine iki transistörlü flip flop kullanmıştım. Yıl 1998 idi o zaman bilgiye ulaşmak şimdiki kadar kolay değildi. Ama ana mantık bunun aynısı.

Elinizde imkan varsa önce ,

Trafoyu söküp önce ölçü aleti ile sargı omajlarını kontrol ediniz. Sargı omajları kısa devre değilse ( 220 volt tarafı ) Şebeke voltajını vererek çıkışının 2x12 volt verip vermediğini kontrol ediniz. Bu voltaj elde ediyorsanız sorununuz osilatör ve transistörlerin olduğu kısımdadır.

Tahminimce sizin kurduğunuz devrede güç transistörlerinin yandığını düşünüyorum. Transistörleri değiştirerek testlerinize devam edebilirsiniz düşüncesindeyim.

Yaptığınız devre yakınlarınızda ise bir kaç açıdan resimleyip foruma ekleyebilir misiniz?

İnverter devreleri güzel projelerdir. Kolay gelsin.

 

[mehmet.bey]

Xc=1/2.PI.f.C ile kondansatörün
direnci hesaplanır. Ne kadarlık yük
çektiği belli olur.

 

[Hakan335]

Gelişmeler ilginç. Tavsiyeler üzerine sağlam olduğunu bildiğim daha güçlü 2n3055 transistörleri taktım. devreyi denedim, yine sonuç hüsran. Çıkışta 220 AC göremiyorum ayrıca akünün voltajı anlık olarak çok hızlı düşüyor. Transistörler ısınıyor yine.

Fakat şebeke gerilimine 220 ucundan bağladığımda trafoyu, 12 ve 24 volt çıkışları görebiliyorum.

Trafonun 12-0-12 sargıları arasında 1.5 ohm 1.5 ohm(12den 12 ucuna ölçtüğümde 2.5 ohm) direnç gözüküyor. Sekonderinde(220 tarafında) 200 ohm direnç ölçüyorum. Emin olmamakla beraber trafo sağlam gibi gözüküyor direnç değerlerine ve tersten çalışmasına göre, e sağlam olduğunu bildiğim transistörlerle denedim. Devrede herhangi bir bağlantı hatası yok. Kurduğum bu devreyi daha önce onlarca kez denedim ve çalıştırdım. Trafoyu bağlamadığımda yüksek akım çekmiyor devre, ayrıca transistör çıkışlarıyla akünün + ucu arasında 12 volt görüyorum avometrede dc voltaj ölçüm skalasında. Geriye birtek osilatör devre kalıyor ama onun güçle, yüksek akımla, voltajla pek alakası yok yalnızca base'e ufak bir tetikleme akımı gönderiyor. Yanmasını patlamasını gerektirecek bir durum olmadı hiç. İş iyice bilmeceye döndü. Ben hala oyumu trafoda problem olduğundan yana kullanıyorum Yarın yeni bir trafo + yeni çift transistörle devreyi kurup, aşama aşama osilatör çıkışından itibaren osiloskopta takibini yapmayı düşünüyorum. Hangi devre elemanının intihar komandosu olduğunu ve bana sabotaj düzenlediğini bulacağım. Artık peak'i sönümlemeyi falan geçtim elimdekileri kaybetmeyeyim diye uğraşıyorum

Ekleme, transistörün emitter-base-collector ayaklarını çok kez kontrol ettim. Ayrıca trafoda gözle görülür bir yanıklık, patlama, kopma yok.

 

[serkan_48]

Tekrar merhabalar.

Resimlerden tesbit ettiğim bir kaç noktaya değinmek istiyorum.

1- 4047 entegresinin 1 ve 2 nolu pinlerine bağlanan direnç ve kondansatörle frekans tayin edilmektedir. Bunları sabit kullanmışsınız. İki yöntem var. Birincisi matematiksel hesaplama ile 50 hz yi elde edeceğiniz değerleri hesaplayıp o değerde direnç ve kondansatör kullanarak 50 hz ye en yakın frekansı elde etmek ikinci yöntem ise burada kullanılan direnci trimpot yada potansiyometre olarak kullanıp çıkış frekansını osiloskopta görerek 50 hz yi yakalamak.

Siz sabit direnç ve kondansatör kullanmışsınız acaba çalışma frekansı ne oldu. Frekansın yüksek olması trafoda farklı davranışlara sebep olabilir.

2- Yaptığınız devre güç elektroniği sınıfına girer. Burada osilator devresini projeboard üzerinde kurabilirsiniz ama güç devresinin projeboard üzerinde olması sağlıklı değildir. Bu tür güç akacak devrelerde lehimli hareket etmekte fayda var.

3- güç devresi için kullandığınız iletkenlerin kesiti çok ince.

4- 2N3055 güç transistörlerini soğutucuya monte etmelisiniz. ( evet şunu diyeceksiniz bu devre bir test devresi yinede soğutucuya monteli olması önemli )

Bu durumun giderilmesi için sırayla ilerlemekte fayda var.

1- 4047 den kare dalga formunda çıkış alabiliyormusunuz
2- Alıyorsanız frekansını 50 hz için ayarlayınız.
3- 4047 ile transistörler arasındaki direnci ölçünüz sağlamsa transistörlere geçiniz.
4- Size önerim aşağıdaki şemayı incelediğinizde göreceğiniz üzere 4047 ile direkt güç transistörünü sürmektense ikinci bir transistör ile darlington bağlantı yapıp akım kazancı arttırılmıştır. Sizinde böyle bir sürme yöntemi uygulamanızı öneririm. ( sadece test için şunu yapabilirsiniz ara transistör kullanmayacaksanız devreyi trafosuz olarak kurup güç transistörlerinin çıkışında osiloskopla sinyal isleyiniz. Kare dalga sinyali görüyorsanız trafoyu bağlayıp sinyali tekrar gözlemleyiniz.

Geriye bişey kalmıyor. Trafo bağlantınızdan başka. Sorun bu hat üzerinde.

Son bişey kalmıştı. Onada değinmeden geçmeyeyim önemli bir noktada güç kaynağınız. Voltaj çökmesi oluyor demiştiniz eğer akünüz sistemi besleyemiyorsa sorun bundanda kaynaklanıyor olabilir. Yada besleme kablolarınız çok ince ise de aynı sorun başgösterecektir. Bence kullandığınız kabloları daha kalın bir kablo ile değiştirerek testlerinizi yapınız ki aklınızda en azından bu sorun yer teşkil etmesin.

Kolay gelsin.

 

[Hakan335]

Çok teşekkür ederim. Devreyi kurarken kafamdan geçen bütün soru ve sorunların üstünden geçmişsiniz. Frekansım için direnci önce hesapla ardından deneye deneye buldum, 51 hertzi yakaladım ve ondan gayet memnunum. Yarın denemelere tekrar başladığımda bütün önerilerinize uymaya çalışacağım. Umarım çözümü bulurum hem sizleri bu kadar yorduğuma değer, hem kendi emeklerime.