Bina Otomasyonu Nedir? Faydaları Nelerdir?

Katılım
19 Eyl 2007
Mesajlar
2
Puanları
1
Yaş
39
Untitled Page


BİNA OTOMASYONU
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bina otomasyonu , yüksek modern yapılarda veya küçük, fakat lüks villalarda , çalışmakta olan elektrikli sistemlerin otomatikleştirilmesi için yapılan yazılımsal ve donanımsal işleri kapsayan bir kavram olarak görülebilir.

Uygulama alanları
Çok farklı uygulama alanları, tipleri ve kapsamları mevcuttur. Yüksek modern binalarda veya büyük alışveriş merkezlerinde, merkezi havalandırma sistemlerinin sıcaklık ve nem gibi parametre kontrolleri ile ilgili cihazların çalışma zamanlarının programlanması bu örneklerden biridir. Genel kurulum amacı binalarda kullanılan ısıtma soğutma ekipmanlarının kapasite kontrollerini yaparak enerji tasarrufu elde etmektir, bazı hesaplamalara göre kurulumu yapılan "Bina Otomasyonu Sistemi" altı ile sekiz ay arasında kurulum maliyetlerini amorti etmektedir.

Başka bir uygulama alanı da villalar gibi lüks isteyen müşterileVikipedi, özgür ansiklopedi rin taleplerini karşılamaktır. Bu tip uygulamalarda merkezi ısıtma-soğutma ekipmanlarının kapasite kontrollerinin yanında aynı zamanda örneğin perdelerin, aydınlatma sisteminin, havalandırman ın uzaktan bir kumanda ile açılıp kapatılması gibi isteklerin karşılanmasıdır.

Genel yapı

Genel yapıyı üç basamaklı olarak düşünmek mümkündür. En alt basamakta, kumanda edilecek fiziksek ekipmanlar ile ilişikte bulunan "Saha Ekipmanları" olarak adlandırılan elektrikli kumanda ve ölçüm elemanları vardır. Kumanda elemanlarına örnek olarak "Vana Motoru", "Damper Motoru" gibi analog sinyaller ile kumanda edilen cihazlar örnek gösterilebilir. "Sıcaklık Sensörü", "Nem Sensörü", "Basınç Sensörü", "Aydınlık Seviye Sensörü" gibi saha ekipmanları da analog giriş sinyalleri olarak örnek gösterilebilir.

İkinci basamakta saha ekipmanlarından alınan ve saha ekipmanlarına gönderilen bilgilerin elektriksel sinyallere çevrilmesine yardımcı olan "Giriş-Çıkış Modülleri" yer almaktadır. Kontrol cihazlarında yorumlanacak giriş-çıkış bilgileri " Analog " ve " Dijital " olmak üzere iki ana grupta yorumlanabilir. Dijital sinyaller 0 ve 1'ler ile ifade edilen kesin değerleri ifade etmek için kullanılabilir. Örneğin bir havalandırma kanalında hava akışı olup-olmadığını ölçmek için kullanılan "Fark basınç anahtarı" ilgili kanalda hava akışı var ise 1, yok ise 0 bilgisi üretmektedir. Farklı olarak bir hava kanalında statik hava fark basıncını ölçmeye yarayan "Fark basınç sensörü" o anda hava kanalının ölçüm yapılan iki noktası arasındaki statik basınç farkını örneğin 50 Pa olarak ölçmektedir. Dolayısıyla Analog sinyaller bir aralıkta sürekli değerler vermektedir. "Giriş-çıkış modülleri" saha ekipmanları ile bilgi alışverişi yaparken "0-10 VDC", "2-10 VDC" veya "4-20 mA" gibi standartlaşmış farklı sinyal tiplerini kullanır. Saha ekipmanları ile bağlantıları her bir cihaz için ayrı ayrı fiziksel olara elektrik kabloları ile gerçekleştirilir. Her bir modül tek bir cihaz için kullanılabileceği gibi bir modüle birden fazla cihaz da bağlanabilen modelleri vardır.

Üçüncü basamakta kontrol cihazı yer almaktadır. Kontrolör , giriş çıkış modülleri ile tek bir haberleşme kablosu ve haberleşme protokolü kullanarak haberleşir ve kısa zaman çevrimlerinde aldığı bilgileri yorumlayıp, önceden programlandığı şekilde çıkışlar üretir.

Çalışma mekanizması
Büyük ve birden fazla kontrolör gerektiren sistemlerde bir üst basamak olarak, kontrolörler arası haberleşme hattı mevcuttur. Bu seviyede kontrolörler aralarında bilgi alışverişi yapmaktadırlar. Ayrıca bu hatta yerleştirilecek bir "Merkezi Bilgisayar" da, uygulama mühendisinin hazırlayacağı ara yüzler sayesinde kullanıcılara, tüm sistemi gruplar halinde bir arada görme ve kumanda etme fırsatı verecektir.

Bu tip uygulamaları yapan çok sayıda, çok uluslu firma mevcuttur ve genelde her firma kendine has programlama dili , kullanıcı ara yüzü programı ve sahiptir.

Sektördeki yeni eğilimler doğrulusunda firmalhaberleşme protokolüne ar artık "LON-Bus", "BACNet" gibi belirli başlı bir takım standart haberleşme protokollerini desteklemektedir. Ayrıca yeni çıkan kullanıcı arayüzü programları "Web" tabanlı grafikler ile internet üzerinden ulaşımı da desteklemektedir.

BİNA OTOMASYON SİSTEMLERİNİN BİNA İŞLETİMİNE SAĞLADIĞI FAYDALAR

Binalarda çalışan, yaşayan insanlara gerekli konfor şartlarının sağlanarak performanslarının arttırılması için büyük yatırımlar yapılarak ısıtma, soğutma, havalandırma aydınlatma gibi tesisatlar kurulmaktadır. Bu yatırımlardan en yüksek faydanın alınabilmesi için bu tesisatların kontrolü büyük önem kazanmaktadır. 1980'li yılların başlarında, bina işletiminde artan enerji ve işgücü maliyeti, daha karmaşık hale gelen tesisatlardan yola çıkılarak bina otomasyon sistemleri geliştirilmiştir.

Tüm tesisatların tek bir merkezden izlenebilme ve kumanda imkan, binanın özelliklerine göre sistem dizayn ve programlama yeteneği sayesinde Bina Otomasyon Sistemleri bilhassa çok katlı veya geniş alana yayılmış binalarda kaçınılmaz hale gelmiştir.

Yıllarca, günde 24 saat aktif olan bu sistem, çalışma ömrünün her saniyesinde işletme maliyetini düşürmekte; kapsamına ve binanın yapısına göre 1,5 ila 3 yıl arasında maliyetini amorti etmektedir

Bina otomasyon sistemlerinin işletmeye getireceği faydalar ve maliyet indirimi aşağıda belirtilen ana başlıklar altında görüşlerinize sunulmuştur.

Enerji Tasarrufu; Bina Otomasyon Sisteminin sağladığı faydaların en önde geleni enerji tasarrufudur Binalarda işletme maliyetinde en yüksek kalemi oluşturan yakıt ve elektrik enerjisi, bu sistem sayesinde sadece ihtiyaç ölçüsünde kullanmaktadır. Buna örnek olarak aşağıdaki uygulamalar gösterilebilir.

Mahallerin iklimlendirilmesinde (klima santrallerinde) öncelikli olarak bedava enerji olan dış hava kullanımıdır. Dış hava şartlan (sıcaklık ve nem) uygun ise, mahal önce dış hava ile konfor şartlarına getirilmeye çalışılmaktadır. Eğer dış hava yeterli değil ise, sadece ihtiyaç kadar ısıtma veya soğutma enerjisi kullanmaktadır.

Binada mevcut ısıtma, soğutma, havalandırma, aydınlatma tesisat ve ekipmanları ancak ihtiyaç olduğu zaman sistem tarafından devreye sokulacaktır. Bu., sisteme girilecek çalıştırma/durdurma zaman programına göre olabileceği gibi ölçülen sıcaklık, hava kalite, nem değerlerinin belirlenen değerlerin altına düşmesine veya üzerine çıkmasına göre otomatik olarak yapılabilecektir.

Otomasyon Sistemi; kontrolü altındaki ekipmanların, yüklenecek program çerçevesinde, insan inisiyatifine bırakmadan kontrol ettiği için insan hatalarından veya gecikmelerinden oluşabilecek gereksiz enerji tüketimini ortadan kaldıracaktır.

Merkezi operatör terminali ve işletmeye yönelik yazılımı sayesinde, verimsiz çalışan tesisat ve ekipmanlar anında belirlenebilmekte, böylece belki yıllarca verimsiz çalışına dolayısıyla fazla enerji tüketimi ortadan kaldırılacaktır.

Konfor Şartlarının Kesintisiz Sağlanarak Çalışanların Performansının Arttırılması; Mekanlarda gerekli sıcaklık, nem ve hava kalite gibi konfor şartların sağlanması için tasarlanan klimalar; otomasyon sisteminden kontrol edilmektedir.

Mahallerdeki insan sayısının yoğunluğu ve diğer etkenlerden dolayı gün boyunca değişkenlik gösteren şartlar, sistemin binanın özelliklerine göre programlanabilme yeteneği sayesinde en kısa zamanda düzeltilebilmekte ve arızaların anında sistemden izlenebilmesi sayesinde mahallerde, konfor şartlan kesintisiz olarak sağlanabilmektedir.

Optimum Start/stop özelliği insanların daha mesai başlangıcında konfor şartlarına sahip mahallere girmesini sağlamaktadır. Böylece kötü çalışma şartlarından dolayı oluşabilecek performans düşüklüğü ortadan kaldırılacaktır.

İşgücü Tasarrufu Sağlaması; Çok katlı ve çok geniş bir alana yayılmış binalarda sahadaki ekipmanların kontrolü ve mahallerin konfor şartının sağlanması, mahalde sürekli olarak değişen insan sirkülasyonu ve ortam sıcaklık ve hava kalite değerlerini sabit bir değerde tutmak klasik bir sistemde, hem zaman kaybı hem de işgücü fazlalığı olarak karşımıza çıkacaktır.

Alış veriş merkezi gibi çok geniş alana yayılmış bir komplekste sahadaki ekipmanların kontrolü ve mahallerin konfor şartının sağlanması için tüm sistemin tek bir noktadan kontrolünün ve gözleminin yapılması işgücü açısından büyük tasarruf sağlayacaktır. Böyle bir sistemde otomasyon sistemini kontrol eden bir operatör ve beraberinde çalışacak bir veya iki teknik personel ile bütün binanın kontrolü ve işletmesi sağlanabilmektedir Tesisatlarda oluşan problemler, sistemi kontrol eden operatör tarafından teknik personele iletilerek problemlerin giderilmesi ve probleme müdahale ve işin bitirilme zamanı da yine otomasyon sistemi tarafından operatöre bildirilmektedir. Burada operatör bütün sistemi tek başına gözlemleyebilmekte ve binadaki konfor şartlarını ayarlayabilmektedir. Bu sayede sahada oluşabilecek arızalar anında görülebilmekte ve müdahalesi de çok hızlı bir şekilde yapılabilmektedir.

Kontrol Edilen Ekipman ve Cihazların Verimliliğinin ve Çalışma Ömürlerinin Makimize Edilmesi; Ekipmanlarda (fan, pompa vb) oluşabilecek arıza ve alarmlar, otomasyon sistemi tarafından sürekli olarak izlenmekte ve anında grafik ekranlı operatör terminali üzerinde ve yazıcıda, teknik servis elemanlarına iletilmektedir. Böylece arızalı ekipmanın çalışmamasından kaynaklanabilecek verimsizlik, arızanın büyümesi, arızanın diğer ekipmanların etkilenmesi gibi durumlar ortadan kaldırılmakta ve cihazların ömrü uzatılmaktadır.

Kademeli ve yedekli çalışan (kazan, pompa, chiller gibi) ekipmanların çalışma sıraları belirli sürelerde değiştirilerek, ekipmanların bir dönem sonunda eşit sürelerde çalışması sağlanacaktır. Buda örneğin; yedekli çalışan pompaların birisinin daha fazla, diğerinin daha az yıpranması önlemektedir. Böylece her iki pompadan da aynı oranda verim alınması sağlayacaktır.

Sürekli Bakım Gerektiren Ekipmanların Takip Edilmesi; Otomasyon sistemi tarafından, sahada çalışan ekipmanların (fan motoru, pompa, kazan, chiller, filtre, vana, damper gibi) çalışma süreleri sürekli olarak toplanmaktadır. Çalışma süreleri toplanan ekipmanların set edilen çalışma sürelerini doldurma durumunda, sistem söz konusu ekipmanın bakımının yapılma zamanı geldiğini görsel ve yazılı olarak operatöre bildirmektedir. Zamanında bakım yapılması sayesinde, ekipmanların arızalanması engellenerek, verimliliği arttırmakta ve çalışma ömürleri uzatılmaktadır.

Teknik personel performansının değerlendirilebilmesi; Tesisatlarda oluşan arızalar anında bilgisayar ekranında görsel ve yazılı olarak izlenmekte ve yazıcıdan yazılı dökümü alınabilmektedir.

Tesisatlarda oluşan her bir arızanın oluşumu, operatör tarafından arızayı gördüm anlamında onaylaması ve arızanın düzeltilmesi zamanı tarih/saat/dakikasıyla birlikte kaydedilmektedir. Bu tür kayıtlar teknik personelin kişisel bazda performansının değerlendirilmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla meydana gelen arıza uzun bir süre giderilmemiş ve bunun sonucunda oluşabilecek verimsiz çalışma, enerji kaybı, konfor şikayeti gibi problemler meydana gelmiş ise, olaya müdahale etmekte geciken veya müdahale etmeyen teknik personel uyarılabilmektedir. Bu da hem işletme açısından hem de bir arada çalışan personel arasında sıkı bir disiplin sağlayarak konfor, kalite ve güvenlikten ödün vermeden en üst düzeyde hizmeti sağlayacaktır.

Tesisat Zayıflıklarının ve Verimsizliklerin Belirlenebilmesi; Arıza ve bununla birlikte oluşan alarmın giderilme süresi veya arızanın ne sıklıkla meydana geldiği bir rapor halinde kullanıcıya sunularak, ileriki aşamalarda böyle bir arızanın önlenmesine yardımcı olacağı gibi, bu tür arızaların ne kadar sürede düzeltildiğini de hesaplamak mümkün olmaktadır. Sistem tarafından her bir noktanın ayrı-ayrı kayır ve tarih bilgileri sürekli olarak tutulmakta ve operatöre grafik ortamda hazırlanmış eğriler doğrultusunda raporlar vererek, tesisatların doğru çalışırlılığı ve verimliliği hakkında istatistiği bilgiler sunmaktadır. Örneğin, kazanın sisteme göndereceği sıcak su bilgisayar ekranında set edilmekte ve ısıtma suyu sıcaklık değerine göre kazan devreye sokulmaktadır. Burada hem kazanın set değer noktasının hem de kontrol sıcaklık değerinin zamana bağlı olarak trend eğrileri otomatik olarak alınarak, kazanın istenilen değeri ne kadar sürede yakaladığı veya hangi sıcaklık farkında ne kadar süre çalıştığı, renkli grafiklerle hesaplanıp detaylandırılmaktadır. Bu sayede ilgili kazanın verimli çalışıp çalışmadığı veya herhangi bir problemin olup olmadığı anlaşılabilmektedir. Çünkü, kazan, chiller, klima santral gibi cihazların yetersiz kalmasını veya düşük verimle çalıştığını herhangi bir arıza olarak algılamak mümkün değildir Ancak zaman içerisindeki performanslarına bakılarak bu şekilde bir değerlendirme yapılabilmektedir. Bu sistemlerin verimsiz veya yetersiz kalması, çok daha fazla enerji harcanarak az verim alınması ve zaman kaybı anlamına gelmektedir.

İnsan Hatalarının Ortadan Kaldırılması; Sahada her tip ekipmanın (klima santralı, kazan, chiller, pompa, aspiratör gibi) kontrolü, sisteme yüklenen program tarafından sürekli olarak gözetilip, kumanda edilmektedir. Herhangi bir cihazda oluşan arıza ve alarmların, diğer ekipmanların etkilememesi için gerekli önlemeler ve müdahaleler (örneğin, klima santralı donma alarmı durumunda fanların durdurulup santral hava giriş damperlerinin kapatılarak, ısıtma vanasının açılıp ısıtma bataryasının patlamasını önlenmesi gibi.) otomatik olarak sistem tarafından alınmaktadır. Oldukça geniş bir alana yayılmış olan komplekslerde, otomasyon sistemi klasik müdahaleleri ortadan kaldırdığı için insan hatalarını ve gecikmelerini de ortadan kaldırmaktadır. Burada sistem sadece arıza ve alarm durumlarında değil, örneğin teknik merkeze uzak bir bölgedeki cihazın zamanında çalıştırma ve durdurma işleminin zamansız yapılması gibi Böyle bir durumda cihaz ya başlaması gereken saatten daha geç devreye sokularak konfor şartlarını ayarlayamayacak ya da durması gereken saatten daha geç bir saatte durdurarak gereksiz elektrik enerjisi veya yakıt harcayarak işletmeye hem mali yük getirecek hem de gereksiz çalışmadan dolayı cihazın ömrü kısalacaktır.
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
Otomatik sigorta bulunduğu devreyi yüksek akım ve kısa devre akımlarından koruyan bir anahtarlama elamanıdır.
İyi bir topraklama değeri sıfıra ohm'a yakın olan değerdir. Fakat her işte olduğu topraklamadada maliyetler önemli, onun için iyi bir topraklama değeri izin verilen değerler içinde olandır.
Binada yapılacak olan uygulamlara bağlı olrak alt yapı değişir.
Aydınlatma otomasyonu için ek bir kablolamaya gerek kalmadan bunu halledebilirsiniz.
Aynı durum ısıtma ve soğutma sistemi içinde gerekli.
Tüm sistem kablosuz kurulabilir.
Ancak ekstra maliyet getireceğini unutmayınız.

network için ve kontrol sisteminin bulunduğu lokasyonmlar için genelde 4 telli damar ( bus ) ile bu işlemler hallediliyor.

Detaylı bilgi almak isterseni yardımcı olabilirim..

******@mynet.com
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
Bina otomasyonu için kullanacağım 20 portlu gün,saat ve tarih ayarı.açık kapalı kalam süresi ayarlanabilen bir elektronik devre veya ekipman varmı tavsiye edebileceğiniz.Teşekkürler
 
bülent özgür kullanacağın sistem bilgisayarla yönetiliyormu yoksa sabit otomasyonmu ,bilgisayarla yünetiliyorsa sisteme eklenecek 3 adet IQ işini görür bunları istediğin gibi zaman ayarlı açık kapalı programlatabilirsin biraz tuzludur, sabit otomasyonsa kontaktör ve zaman rölesiylede halledebilirsin
 

Forum istatistikleri

Konular
128,118
Mesajlar
915,146
Kullanıcılar
449,822
Son üye
hamidettin

Yeni konular

Çevrimiçi üyeler

Geri
Üst