Ac motor sürücülerine bağlanan Direnç

[has_artvin_li ( TA3TCM )]

Herkese selamun aleyküm hayırlı akşamlar...

Değerli ustalarım epey zamandan beridir kafa yorduğum ama mantığını sebebini ve sonucunu çözemediğim bir konuyu sormak istiyorum.

Çalıştığım fabrikata tavanda gezen vinçler var motorları balata frenli motor arasıra sürücüleri hatalar verdikleri için çıkıp kurcalama fırsatı oluyo elimde Aslında bir çok konuyu kataloglarına bakarak çözdüm ama Bu sürücülere bağlı olan 100 ohm değerinde yaklaşık olarak 30 cm boyunda koca bir rezistans var Bu rezistansı sürücülere niçin takıyorlar faydası nedir amacı nedir ?

Birde Vinçlerin yürüyüş ve yük kaldırıp indirme motorlarında bağlı olan sürücülere baktığım zaman Hepsinde rampalı bir kalkış ve duruş var bu rampaları anlıyorum birden durup birden kalkıp rulman ve dişlileri zedelemesin diye koymuşlardır diye yorumluyorum fakat Anlamadığım konu şu :

Vincin kaldırma sisteminde diyelim ki 8 Ton yük var ve max frekans 17 hz ye ayarlı rampa süresi de 2 saniye olsun yükü kaldırdık yerden 1 metre yükseğe çıkardık ve orada bıraktık sonra tekrar kaldırmamız gerekti Düğmeye bastık fren balataları açtı ve motor ilk andan itibaren rampa zamanına bağlı olarak örneğin belirlediğimiz 17 hz frekansa 2 saniyede yükseldi ve vinç kalkmaya devam ediyor İşte tam tekrar kalk dediğimiz anda 0 hz den 17 hz ye çıkana kadar nasıl oluyor da o kadar yükü geri salmıyor ?

Sonuçta 50 hz nerde 17 hz nerede ve 17 hz ye 2 saniyede ulaşıyor Bu durumun sebebi Torktan mıdır ? tork olayından ise bu tork olayını sürücülere ayrıca parametreler ile tanımlamamız gerekiyor mu ?

 

[macix]

Sürücüye bağlı gördüğün drençler frenleme drençleridir, şöyleki yüklü vinc motoruna dur dedininiz ancak üzerindendeki yükten dolayı motor hemen duramadı bu esnada motorunuz jeneratör görevi yaptı ve sürücüye geri bir enerji gönderdi, işte sürücümüz de istenmeyen enerjiyi gürmüş olduğunuz drenç üzerinden deşarj oldu.

2. Sorunuza gelince motoru vektör modu ile motorumuzu istediğimiz devirde dönecek şekilde çalışmaktadır. Algoritması gereği motorda motorun herhangi bir zorlanma hissedildiği anda otomatik olarak tork değeri yükselecek ve motorda açı kayıbı olmayacak veya bu kayıp minimum seviyede olacaktır.

 

[iarslan]

1- Çok agır mekanik aksamlı makinalar ve dik yük taşıyan motorların sürücülerinde direnç kullanılır.Motoru kısa sürede durdurmak istediğimizde ki genellikle kısa sürede durdurmak istenir yükün ataletinden dolayı motordan invetöre dogru regenenatif enerji basılır.
Bu regeneratif enerjiyi söndürmek için yük direnci kullanılır.Direnc sadece durma zamanlarında devreye girer.

2-Dik yük taşıyan motorların sürücülerindeki çıkış rölelerinden biri mutlaka fren kontaktor kontrolune seri bağlanır.Drive kendine gelip yükü omuzlayacak seviyeye gelmeden bu röle aktif olmayacak şekilde paramaetre ayarlanır.
Öyle yapmasaydık yani fren ve inverter birbirinden bagımsız çalışsaydı önce yük aşagı salınır sonra motor kendine gelince gücü yeterse yükü kaldırabilirdi.

3-Motorların kalkış rampası yani acc dediğimiz parametre 50Hz nominal hıza göre hesaplanır.
Yani sizin dediğiniz örnekte Acc 2sn yazsanız bile 17Hz için 0.85 sn olarak hesaplanmaktadır.

 

[has_artvin_li ( TA3TCM )]

Evet ilgi ve alakalarınız için çok teşekkür ederim. Fakat Aklımda şöyle soru işaretleri oluştu verdiğiniz cevaplara göre :

Sn @iarslan

Bu sözünü ettiğim direnç aslında bobinlerin endüktif etkisi yani tam bobinden enerji kesildiği anda bobin uçlarında ters polaritede bir gerilim oluştuğu için bu direnç ile bu gerilimin sönümlenmesi mi sağlanıyor ? Tıpkı transistör ile röle sürerken rölenin uçlarına bağlanan ters diyot gibi diyotun yaptığı görevi yapsın diye mi bu direnç kullanılıyor ?

Diyelim ki Evet peki niçin 1 tane çünki motorda yıldız bağlansa da üçgen bağlansa da 3 tane bağlantı ucu oluyor ve hepsine aynı anda enerji verilip aynı anda enerjisi kesiliyor ve her iki bağlantıda da mantıken 3 tane bobin uçlarında ters polaritede gerilim oluşması gerekiyor Gerçi Ac de ters polaritede gerilim dersek biraz abes kaçar sanırım ama gerilimin geliş yönünün tersine yani geri besleyecek şekilde bir gerilim oluşması gerekiyor diyelim

Sn @iarslan 2. şıkta söylediğiniz sürücü rölesinin frene seri bağlantılı olduğu kesindir bundan şüpem yok fakat anlamadığım taraf ise :
a) Diyelim ki biz kumanda butonuna bastık yükü kaldır dedik önce motor rampa süresinde kalkıp belirli süre içinde fren rölesi devreye girip frenleri salsa bu durumda motor yüklenecek balataları zorlayacak akım artıp sürücüye hata verdireceği kanısındayım

b) Diyelim ki butona bastık yükü kaldır dediğimiz an frenlerin rölesi çekse aynı anda sürücüden motora kalkış rampası frekansı ile enerji gitse yükün ağırlığından ve kalkış rampasından dolayı yük geri salacaktır

Elbette ki uygulamada bir püf noktası var ki onca vinçler çatır çatır çalışıyor ve hiç bir hata olmadan geri salmadan çalışıyorlar

Bu işin tam mantığı nedir ?

3-Motorların kalkış rampası yani acc dediğimiz parametre 50Hz nominal hıza göre hesaplanır.
Yani sizin dediğiniz örnekte Acc 2sn yazsanız bile 17Hz için 0.85 sn olarak hesaplanmaktadır.

Demişsiniz Bu hesaplamanın formülü nedir ?

Ben 17 hz yi sallamasyon bir değer yazdım farz edelim ama Şebeke frekansı 50 hz olsa da ben motoru max 17 hz de çalışacak şekilde ayarladım diyelim ve 0 hz den 17 hz ye 2 saniyede çıkmasını istiyorum yani yükü yerden çok yumuşak bir şekilde kaldırması için

Bu 0,85 sn Aslında ben 17 hz ye 2 saniyede çık desem bile bu süre otomatik olarak 0,85 saniyede mi tamamlanır demek istediniz acaba ?

Sürücüler hakkında pek bilgi sahibi olmadığım için en ince detaylarına kadar soruyorum Affınıza sığınarak

 

[iarslan]

önce 1. soruya cevap vereyim.
Bunda mutabık kalınca devam ederiz.

Yük direnci motora değil invertere baglı.İnverterler verdiğimiz AC voltajı önce DC ye cevirirler.Sonra da kendi içlerindeki IGBT güç transistörü ile iş yapmak istenen hıza uygun Hz frekans ile AC çıkış üretirler.İnverterin içerisindeki bu devreye Dc bara deriz.
İşte yük direnci bu Dc baraya gerektiğinde otomatik devreye alınacak şekilde kontrollu olarak baglanır.

Regenenatif etkiyi şöyle düşünün,100km hızla giden bir arabayı birden durdurmak isteseniz veya 2. vitese takmak isteseniz araba ne yapar? İleri gitmeye devam etmek ister.
İnverter 0 hz'e düş diyor ama motor bir süre daha yükün ataleti ile hızını korumak istiyor.Generatör etkisi budur.
Direnc olmasa her motor durusunda inverter yüksek voltaj alarmına gecerdi.

2-Ben en con telemekanik inverterler ile bu uygulamayı yaptım ama mitsubishi,siemens, emerson inverterde de bu uygulamanın yapıldıgını gördüm ama parametrelerine hakim değilim.
O yüzden telemeknaik üzerinden anlatacagım.
Telemekanik Atv serisi inverterlerde r2 rölesinin nasıl görev yapacagını sectiğimiz bir menü var.
O parametreden r2 rölesi frekans değerine baglı çalışsın seciyoruz (fta)
Daha sonra hangi frekans değerine ulaşınca röle aktif olsun diye acılan paramatreye (ftd) değer atıyoruz.

Bu değer inverterin çalışma minimum değerinden daha küçük olmalı.Mesela bizim uygulamalarımızda motor minimum hızı 10 hz.lerin altına düşmez.
Röle acsın parametresini 3-4 hz.e ayarlıyoruz.

Sürücüye start verdiğimizde 3hz değerine ulasınca fren acılıyor ve yukte salınma olmuyor.
Bu yöntem ayrıca güvenlik için de çok önemli.Vinc dikey motorunun freninin acık ama inverterin korumada oldugunu düşünsenize o yük ne olur?
Bu yöntem sayesinde drive korumada ise fren acmıyor.

3- Acc zaman hesabı oransal hesaplanır.
10 sn verdiniz diyelim

Motor 0dan 50hz. 10 sn. de ulasır.
Motor 0dan 40hz. 8 sn. de ulasır.
Motor 0dan 30hz. 6 sn. de ulasır.
Motor 0dan 20hz. 4sn. de ulasır.
Motor 0dan 10hz. 2 sn. de ulasır.

Yani 50hz için 10 saniyeyse 1hz için 0,2 sn.

O yüzden sizin verdiğiniz örnekte 0,85sn olur dedim.

 

[has_artvin_li ( TA3TCM )]

2-

Bu değer inverterin çalışma minimum değerinden daha küçük olmalı.Mesela bizim uygulamalarımızda motor minimum hızı 10 hz.lerin altına düşmez.
Röle acsın parametresini 3-4 hz.e ayarlıyoruz.

Sürücüye start verdiğimizde 3hz değerine ulasınca fren acılıyor ve yukte salınma olmuyor.
Bu yöntem ayrıca güvenlik için de çok önemli.Vinc dikey motorunun freninin acık ama inverterin korumada oldugunu düşünsenize o yük ne olur?
Bu yöntem sayesinde drive korumada ise fren acmıyor.

Evet Cevap gerçekten çok etkileyici ve mantıklı İnverter 3-4 hz çıkış veriyor ama bu esnada motor frenden dolayı dönmese bile inverter bu frekansı sağlıyor tabii ki bu frekansta akım artıp inverteri hataya sokmuyo ama 3-4 hz ye kadar da fren bırakmıyor dolayısıyla fren bıraktığında motor direk dönüyor oluyor ve 3 yada 4 hz den sonra artmaya başlıyor

Çok kafa ütüledim ama son olarakta şunu sormak istiyorum bu yük direnci bağlandığı zaman ben yük direnci bağladım diye bunu herhangi bir parametre ile invertere bildirmemiz gerekiyor mu ?

 

[iarslan]

Benim bildiğim kadarı ile hayır.Motor durusu sırasında geri regeneratif enerji basarsa inverter otomatik olarak bunu dirence aktarıyor.
Sürücüde bagladıgınız yerin dogru olmasına cok dikkat etmelisiniz ve asla enerji altında direnc söküp baglama yapmamalısınız.