Verdiğin bilgileri ve hesapları bir kenera bırakarak öncelikle gerilim düşümü konusunu açıklığa kavuşturalım.
1- TEDAŞ tüm AG dağıtım direklerine minimum 380 V sağlayabilmelidir. Dolayısıyla TEDAŞ'ta çalışan bir mühendis/tekniker/teknisyen en güçlü ve uzun hattın gerilim düşümünü %5 olarak yapar. Genel olarak Trafo çıkış geriliminin fazlar arası 400 V olduğu düşünüldüğünde %5 gerilim düşümü durumunda en yüklü direkte 380 V olacaktır. Gerilim hiç bir direkte 380 V altına düşmemelidir.
2- TEDAŞ'ın direğine bağlanacak olan abonenin(AG abone) direk/dağıtım kutusu ile sayaç arasındaki kabloda oluşacak gerilim düşümü, hat kayıbı anlamına geleceğinden ve ölçülemediğinden yönetmeliklere göre %1,5 ve %3 ile sınırlandırılmıştır.(Bu sınırların neden böyle olması gerektiğini ben biliyorum diyen paylaşsın, işte öyle kabul edeceksin şeklinde yazmayı düşünenler hiç yazmasın)
3- TEDAŞ’ın direğinden değilde kendi trafosundan beslenen bir abone için hesap yapacak olan mühendis/tekniker/teknisyen AG çıkışından itibaren en güçlü ve uzun hat(en kritik hat) için hesabını aydınlatma devrelerinde %6,5 ve motor devrelerinde %8 olarak yapmalıdır. Genel olarak ise her ne hikmetse %8'e göre değilde % 3'e göre yapılır.
Bana göre bu %'ler değildir önemli olan. Önemli olan şey şudur.
1- En yüklü ve uzun hatta bağlı olan cihazın çalışması için gereken minimum gerilim cihaza sağlanabilmelidir.
2- Cihazın çekmiş olduğu akım nedeniyle kabloda bir güç kaybı olacaktır. Akımı taşıyabilen minimum kesitteki güç kaybının getireceği maliyet ile gerilim düşümünü azaltmak için bir üst kesite geçmenin getireceği maliyet karşılaştırılmalıdır.
Bu bilgiler doğrultusunda kendi trafosu olan bir abonenin; trafonun AG çıkışından 500 metre uzakta yaklaşık 75 A çeken bir yükü ve bu yükten 320 metre uzakta yine yaklaşık 75 A çeken bir yükü beslemek için çekmesi gereken kablonun kesiti nedir? sorusunun cevabını arayalım.
500 metrelik kablonun empedansı Z1=R1+jXL1 ve 320 metrelik kablonun empedansı Z2=R2+jXL2 olsun. Aynı kesitli kablo kullanmamız durumunda; Z2=0,64*Z1 (*) olacaktır.
Z1 üzerinde düşecek gerilim 150*Z1 ve Z2 üzerinde düşecek gerilim 75*Z2 olacaktır. Toplam gerilim düşümü
DeltaV=150*Z1+75*Z2 yukarıdaki (*) eşitliğinden;
DeltaV=150*Z1+75*0,64*Z1=198*Z1 olacaktır.
En uç noktadaki motoru beslemek için gerekli olan gerilim fazlar-arası 370 V ve trafo çıkış gerilimi 415 V olarak düşünüldüğünde; fazlar arası 45 V düşmesine müsaade edilebilir. 45/kök3= 26 V fazlardan birinde gerilim düşümüne müsaade edilebilir.
198*Z1<26 olması gerekeceğinden; Z1<26/198 ve burdan Z1<0,131 ohm olacaktır.
Z1 500 metre kablonun direnci olduğuna göre kullanılacak olan kablonun 1km’sinin direnci <0,262 ohm olmalıdır. 95 mm2 kablonun 1 km direnci 0,193+0,075j=0,207 ohm olduğundan en az 95 lik bakır ve bunun eş değeri olan 150 mm2 lik alimünyum iletken kullanılmalıdır.
Sen kesit olarak 240 lık seçtiğine göre bu uygundur. 240’lık kablo üzerinde düşece gerilimin ne olduğuna bakalım. 240 lık alüminyum kablonun 1000 mt’lik direnci, 0,125+0,072j=0,145
Z1=0,5*0,145=0,0725
Z2=0,32*0,145=0,0464
DeltaV=140*0,0725+75*0,0464
DeltaV=10,15+3,48=13,63 V seçtiğin kablo kesiti için 400 V trafo çıkış gerilimi bile uygun.
Seçtiğin kesit uygundur. Gerilimi yükseltmek durumunda bu kesit fazladır bile diyebiliriz. Burda oluşacak tek handikap motorların kalkış anında çekecekleri akımlardır.. İki motorun aynı anda kalkış yapması durumunda çekilecek olan kalkış akımı nedeniyle oluşacak gerilim düşümü, motorların çalışmasını sağlayan kontaktörün bırakmasına neden olmamalıdır. Böyle bir durum ortaya çıkarsa 220 V kontaktör yerine 24 V DC kontaktörle besleme yaparsın.
otomasyon
Saygılar...