İklimlendirme Esasları

[harby_cocuk]

A) İKLİMLENDİRMENİN ESASLARI
1 GİRİŞ
1.1 İklimlendirmenin Tanımı, İşlevleri ve Gelişimi :

a) İklimlendirme : Kapalı bir ortam havasının temizlenmesi, ısıtılıp soğutulması, nemlendirilmesi veya neminin alınması, hareketlendirilmesi ve hava karakteristiklerinin otomatik olarak istenen şartlarda sabit tutulması işlemleridir.
Dilimize Almancadan geçen “Klima” ile İngilizceden geçen “Air Conditioning = Hava Şartlandırma” kelimeleri iklimlendirme ile eş anlamlıdır.
b) Ana işlevleri :
Tam bir iklimlendirme tesisatı havalandırma tesisatından farklıdır. Şöyle ki :
İklimlendirmenin dört unsuru vardır :
1) Sıcaklık
2) Rutubet
3) Hava hızı
4) Hava temizliği
Havalandırmanın ise üç unsuru vardır :
1) Sıcaklık
2) Hava hızı
3) Hava temizliği
İklimlendirme havalandırma ile karıştırılmamalıdır. Ancak iklimlendirme ile havalandırmanın müşterek tarafları vardır. İklimlendirme ve havalandırma tesisatı ile ilgili kaideler “VDI - Havalandırma Kuralları” adı altında birçok kitaplarda yer almaktadır. Projelendirme, imalat ve montaj, malzeme, ölçü ve tecrübe ile ilgili hususlar ise, Amerikan Isıtma, Soğutma ve İklimlendirme Mühendisleri Birliğinin (A.S.H.R.A.E.) GUIDE veya DIN esaslarından alınmalıdır.
c) Gelişimi :
1836 yılında, ilk iklimlendirme tesisatı İngiltere Millet Meclisi binasında yapılmıştır. Bu tesisatta ısıtma, vantilatörlerin önüne yerleştirilmiş bulunan ısıtma serpantinleri yardımı ile yapılmakta idi. İçeri sevkedilen taze hava duş altından geçirilerek yıkanmakta ve gerektiğinde buz kullanılmak suretiyle de soğutulmakta idi.
1895 yılında, Amerikan Isıtma ve Havalandırma Mühendisleri Birliği (A.S.H.V.E.) kurularak konfor ile ilgili bilim kolları inkişaf etmiştir.
1904 yılında, Amerikan Soğutma Mühendisleri Birliği (A.S.R.E.) kuruldu.
1911 yılında, Amerikan Makina Mühendisleri Birliği (A.S.M.E.) iklimlendirme tesisatının makina mühendisliğinin bir kolu olduğunu kabul ederek bu konu üzerinde çalışmalara başlamıştır.
Daha sonra, bu kurulan bilim cemiyetlerinin çalışmaları, Amerikan Isıtma, soğutma ve İklimlendirme Mühendisleri Birliği (A.S.H.R.A.E.) (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) tarafından geliştirilerek yapılan araştırma neticeleri standart el kitapları olarak neşredilmiş, böylece rasyonel usul ve metotlar teessüs etmiştir.
[h=2]1.2 Merkezi İklimlendirme sistemlerinin genel sınıflandırılması[/h]Merkezi iklimlendirme sistemleri tesis bakımından iki ana grupta toplanabilir:
[h=3]1) Konforal iklimlendirme tesisleri,[/h]2) Endüstriyel iklimlendirme tesisleri,
Sanayi iklimlendirme tesisleri endüstride bazı maddelerin fabrikasyonuna en uygun hava şartlarını temin etmektir. Tekstil, kimya, şeker, tütün, ilaç, gıda vb sanayi tesislerinde, hava belirli sıcaklık, nem ve temizlikte tutulduğu takdirde imalat daha verimli ve kaliteli olmaktadır. Endüstriyel maksatlarla hazırlanan hava iyice süzülür ve temizlenir, böylece imalat havadaki pisliklerden korunmuş olur. Bu maksatla hazırlanan hava, konfor bakımından uygun şartlarda olmayabilir.
Konforal iklimlendirmenin esası konut ve iş yerlerindeki insanların kullandıkları mekânların klimatizasyonudur. Geleneksel konut havalandırması, kapı ve pencerelerin açılmasıyla veya buralardan sızan havalarla doğal olarak sağlanmaktadır. Enfiltrasyonla (sızıntı ile) olan hava değişimi normal hallerde 0,3 – 0,7 değişim/saat mertebesindedir ve bu yeterli olmaktadır. Ancak çeşitli nedenlerle mekanik havalandırma ve bunun daha ileri bir uygulaması olan konforal iklimlendirme tesisleri, gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır.
Konforal iklimlendime tesisleri ise aşağıdaki kısımlara ayrılır :
a) Yaz iklimlendirme tesisleri,
b) Kış iklimlendirme tesisleri,
c) Tam iklimlendirme tesisleri.
Genellikle son zamanlarda büyük tesislerde tam iklimlendirme tesisleri yapılmakta ve aynı tesisat ile her iki mevsimde de istenen konfor temin edilmektedir.
Tam bir iklimlendirme tesisinden beklenen özellikler şunlardır :
1) Filitrasyon : Kışın ve yazın havayı filtre ederek içeri almak, böylece bina içine toz, pislik ve hatta mikropların girmesini engellemelidir.
2) Taze hava : Bina içindeki sağlık ve konfor şartlarını engelleyen her türlü koku ve CO[SUB]2[/SUB]’i bertaraf edecek miktarda taze hava temin etmelidir.
3) Sessiz hava nakli : Hava naklinin titreşimsiz ve gürültüsüz yapılmasını, homojen ve rahatsız etmeyen bir emme-üflemenin sağlanmasını temin etmelidir.
4) Kış hava sıcaklığı: Kışın havanın konfor sağlayan bir sıcaklığa (21 ÷ 24 °C) kadar ısıtılmasını sağlamalıdır.
5) Yaz hava sıcaklığı: Yazın havanın dış hava sıcaklığından (6 ÷ 7 °C) daha aşağı bir sıcaklığa kadar soğutulmasını temin etmelidir.
6) Kış hava rutubeti: Kışın içeri alınan havanın izafi rutubet (bağıl nem) derecesini en az % 30 olmasını temin edecek şekilde nemlendirmelidir.
7) Yaz hava rutubeti: Yazın içeri alınan havanın soğutulduktan sonra izafi rutubet derecesinin % 55’in altında kalmasını temin etmek maksadı ile kurutma yapmalıdır.

​