Trafo koruma ayarlarımın hassaslığı

automat

Üye
Katılım
23 Şub 2010
Mesajlar
90
Puanları
1
Arkadaşlar tesisimde 34.5 KV beslemeli 1600KVA gücünde trafom var O.G beslemesine ait ROC-131 3 faz 1 toprak kaçak akım koruma rölesi mevcut.Bende tam bu rölenin şuandaki ayarlarına baktım ve tecrübeli arkadaşlardan mevcut ayarlarımın durumuna göre trafomu nekadar koruma yapar? hassas ayar aralığı ne olabilir yardımcı olursanız sevinirim? şimdi röle ayarlarını vereyim.

Gecikmeli açma akımı:
toprak Is=2,6 A
A fazı Is=5 A
B fazı Is=5 A
C fazı Is=5A

Ani açma akımı:
Faz ani açma I>>=6 Is
Toprak ani açama I>>=12 Is

Zaman çarpanı:
Faz zaman çarpanı Xt=0,95
Toprak zaman çarpanı Xt=0,75

Röle koruma mod seçimi:

Faz için seçilen= Very Inverse
Toprak için seçilen =Long Time
 
Zaman rölesi bir diğer ifade ile zaman saati adı verilen sistem süresi belli olan bir aralıkta araya girmesi veya çıkması amaçlanan elektrik sisteminin kontrol edilmesinde kullanılmak için tasarlanmıştır.
Otomatik sigorta bulunduğu devreyi yüksek akım ve kısa devre akımlarından koruyan bir anahtarlama elamanıdır.
Akım trafonuz yanlış seçilmiş.Trafonuz,1193 kva yükten sonra açabilir.Akım traosunu 30/5
seçip,röle değerini 4,46 olarak set etmeniz gerekir.Toprak arıza akımını da 0,4 amp. olarak
ayarlayabilirsiniz.Şu anda,trafodan tam güç alma şansınız yok.Yükünüz 1300 kva yı geçin-
ce trafonuz her an açma yapabilir.Akım trafonuzun,baştan yanlış seçilmiş olma ihtimali az.
Trafo gücünüz daha sonra artırılmış ise,akım trafosu değişimi atlanmış olabilir.
 
Son düzenleme:
bu konuda Sn fahri bey'e katılmıyorum. hazırlamış olduğum yazım iş yerindeki bilgisayarımda. yarın bu konuyla ilgili teknik bilgilerimi paylaşacağım.

saygılar.
 
1600 kva trafo,34,5 kv da 26,8 amp. çeker.Bunun akım trafosu 30/5 dir.Katılmadığınız,tep
ayarlarımıdır?Ayrıca,kimsenin de bir şeye katılma zorunluluğu yoktur.
 
Akım trafonuz yanlış seçilmiş.Trafonuz,1193 kva yükten sonra açabilir.Akım traosunu 30/5
seçip,röle değerini 4,46 olarak set etmeniz gerekir.Toprak arıza akımını da 0,4 amp. olarak
ayarlayabilirsiniz.Şu anda,trafodan tam güç alma şansınız yok.Yükünüz 1300 kva yı geçin-
ce trafonuz her an açma yapabilir.Akım trafonuzun,baştan yanlış seçilmiş olma ihtimali az.
Trafo gücünüz daha sonra artırılmış ise,akım trafosu değişimi atlanmış olabilir.

fahri bey akım trafosu ve trafomuz tesis başlangıcından beri hizmet vermekte değişim olmadı burada şunuda belirteyim O.G tarafından ölçüm yapan elektrik sayacımda 20/5 akım trafosu kullanılmış değişim yapmam gerekiyormu? bunun içinde 30/5 Akım trafosu kullanmam gerekiyormu? sayaçta 34500/100 V gerilim trafosu kullanılmış tesisin A.G tarfından benim en son maxsimum çektiğim güç 800 KVA dır Trafomun yarısı olarak güç çekebiliyorum.tesiste 3 yıl içindede bir ilave güç yapılmayacağı kesindir.Şimdi tekrar soruyorum koruma sistemim ve sayaç sistemimdeki akım trafoları değişimi şartmıdır? ve koruma sistemindeki 4,46 A röle set etmemiz gereken değerimiz fazlardaki nominal set değerimidir ayrıca ani açma değerim kaç olmalıdır.Koruma sınıf mode durumu ne olmalıdır.Bilmediğim bu konuda yardımlarınızı bekliyorum.
 
Dağıtım transformatörlerini aşırı akım ve kısa devreye karşı korumak iki yolla olur.

Birincisi OG sigorta kullanmaktır. OG sigortanın aşırı ve ani açma akım değerleri ayarlanamaz. Standart olarak üretilen sigortalar trafonun nominal akımına uygun olarak seçilir. (Ucuz olan yöntemdir. 12, 17,5, 36 kV gerilimler ve 1.600 kVA’ya kadar olan güçler için uygun sigorta seçimi yapılabilir. Dolayısıyla trafolar için doğru olan hücre seçimi, “Yük Ayırıcılı+Sigortalı Trafo koruma Hücresi” dir.)

İkincisi aşırı akım toprak rölesi-kesici kombinasyonu kullanmaktır. Bu durumda kesici ile birlikte “aşırı akım toprak rölesi” aslında ayarları yapılabilen bir sigorta demektir. Rölenin akım ayarları transformatörün dayanacağı aşırı akımdan küçük olmalı ve “sekonder devre kesiciden” sonra oluşan kısa devre OG kesiciyi açtırmamalıdır. (Pahalı olan yöntemdir. Fider korumasında ve 1.600 kVA’dan büyük trafolarda uygundur. )

Neyin uygun olup olmadığı konusunda bundan sonraki tercihi size bırakarak, ayarları yapmak için gerekli bilgileri ve hesapları aktarmaya çalışayım. Ne demişler. Bir kişiye balık vermeyin balık tutmayı öğretin. Sorunuzun direk cevabını vermek yerine, nasıl yapıldığını söyleyeceğim. Yani balık tutmayı öğretmeye çalışacağım. Yanlışlarım olabilir. Tespit edilmesi durumunda düzeltmeye açığım.

1-Trafonun Gücü(Nominal Akımı bulmak için): trafonun dayanacağı aşırı akımda ve trafonun nominal akımında röle kesiciyi açtırmamalıdır. Bu nedenle ayarlanacak aşırı akım değeri nominal akımın 1,4 katı olmalıdır. 1,4 değilde değeri tam belirlemek istiyorsanız trafonuzun aşırı yüklenme değerini bulmanız gerekir.

2- Trafonun %uk değeri(sekonderde oluşacak maksimum kısa devre akımı için yani ani açma akım değerini belirlemek için): Sekonderde oluşan kısa devreden dolayı primerdeki kesici açmamalı, sekonder devre kesiciyle koordinasyon sağlanmış olmalıdır.

3-Transformatörün devreye alınma(inrush) akımı(genellikle trafonun primer akımını 8-30 katı bir akımdır ve bu akım yaklaşık 100 msn boyunca dengesiz olarak akar.) Bu akım nedeniyle toprak akımı ayarının zamanı 0,1 sn’den büyük olmalı ve sabit zaman olmalıdır. Toprak ani açma akım değeri ise sonsuz olarak ayarlanmalıdır.

4-Primer akım trafosunun dönüştürme oranı(rölenin ayarı için): röleden I> akımını ayarlamak için bu gereklidir. Akım trafosu koruma amaçlı doyma katsayısı n>10 olan akım trafosu olmalıdır.

5-Kullanılacak olan eğriler(belirlenen nominal akımların üstündeki akımlarda rölenin trafoyu ne kadar sürede devre dışı bırakacağanın belirlendiği eğrilerdir.) Bu eğri aynı zamanda TEDAŞ’ın veya TEİAŞ’ın eğrilerine göre belirlenmelidir. Yani selektiviteyi sağlayacak şekilde seçilmelidir.

Yaklaşık 2 sene TEDAŞ’ta çalışan bir mühendis olarak ve bu konuda TEİAŞ’ta röle eğitimi almış biri olarak, röle ayarları ve selektivitenin tam olarak iyi kavranmadığını, üniversitede de yeterince bilgi verilmediğini ve uygulamayı yeterince teorik ve teknik bilgisi olmayan bu işe meraklı teknisyen/teknikerlerin takip ettiğini söyleyebilirim.

Röle ayarlarında işin can alıcı kısmı selektivite ve toprak akımları ayarıdır. TEİAŞ trafo merkezinden itibaren toprak akım zamanları ve değerleri sabit değer olarak ayarlanmalı ve bu değerler en son alıcıya kadar azalarak gitmelidir. En son alıcıda ise 0,1 sn’den küçük olmamalalıdır.

Trafonuz için hesaplar ve bu hesapların dayanağı olan dökümanlar aşağıdadır.

hesaplar ve ayarlar tablosu

akım trafolarının nasıl belirlendiği

https://www.kontrolkalemi.com/forum/attachments/1-akım-trafoları-pdf.28458/

hesabın nasıl yapılması gerektiği(ingilizce döküman)

1.jpg
 

Ekli dosyalar

  • 1 Akım Trafoları.pdf
    1.1 MB · Görüntüleme: 118
Yükünüz düşük olduğu ( 3 yıl değişmeyeceği gözönüne alınarak ) düşünüldüğünde,şimdilik
değişmeye gerek olmayabilir.Takdir size kalmış.
 
Dağıtım transformatörlerini aşırı akım ve kısa devreye karşı korumak iki yolla olur.

Birincisi OG sigorta kullanmaktır. OG sigortanın aşırı ve ani açma akım değerleri ayarlanamaz. Standart olarak üretilen sigortalar trafonun nominal akımına uygun olarak seçilir. (Ucuz olan yöntemdir. 12, 17,5, 36 kV gerilimler ve 1.600 kVA’ya kadar olan güçler için uygun sigorta seçimi yapılabilir. Dolayısıyla trafolar için doğru olan hücre seçimi, “Yük Ayırıcılı+Sigortalı Trafo koruma Hücresi” dir.)

İkincisi aşırı akım toprak rölesi-kesici kombinasyonu kullanmaktır. Bu durumda kesici ile birlikte “aşırı akım toprak rölesi” aslında ayarları yapılabilen bir sigorta demektir. Rölenin akım ayarları transformatörün dayanacağı aşırı akımdan küçük olmalı ve “sekonder devre kesiciden” sonra oluşan kısa devre OG kesiciyi açtırmamalıdır. (Pahalı olan yöntemdir. Fider korumasında ve 1.600 kVA’dan büyük trafolarda uygundur. )

Neyin uygun olup olmadığı konusunda bundan sonraki tercihi size bırakarak, ayarları yapmak için gerekli bilgileri ve hesapları aktarmaya çalışayım. Ne demişler. Bir kişiye balık vermeyin balık tutmayı öğretin. Sorunuzun direk cevabını vermek yerine, nasıl yapıldığını söyleyeceğim. Yani balık tutmayı öğretmeye çalışacağım. Yanlışlarım olabilir. Tespit edilmesi durumunda düzeltmeye açığım.

1-Trafonun Gücü(Nominal Akımı bulmak için): trafonun dayanacağı aşırı akımda ve trafonun nominal akımında röle kesiciyi açtırmamalıdır. Bu nedenle ayarlanacak aşırı akım değeri nominal akımın 1,4 katı olmalıdır. 1,4 değilde değeri tam belirlemek istiyorsanız trafonuzun aşırı yüklenme değerini bulmanız gerekir.

2- Trafonun %uk değeri(sekonderde oluşacak maksimum kısa devre akımı için yani ani açma akım değerini belirlemek için): Sekonderde oluşan kısa devreden dolayı primerdeki kesici açmamalı, sekonder devre kesiciyle koordinasyon sağlanmış olmalıdır.

3-Transformatörün devreye alınma(inrush) akımı(genellikle trafonun primer akımını 8-30 katı bir akımdır ve bu akım yaklaşık 100 msn boyunca dengesiz olarak akar.) Bu akım nedeniyle toprak akımı ayarının zamanı 0,1 sn’den büyük olmalı ve sabit zaman olmalıdır. Toprak ani açma akım değeri ise sonsuz olarak ayarlanmalıdır.

4-Primer akım trafosunun dönüştürme oranı(rölenin ayarı için): röleden I> akımını ayarlamak için bu gereklidir. Akım trafosu koruma amaçlı doyma katsayısı n>10 olan akım trafosu olmalıdır.

5-Kullanılacak olan eğriler(belirlenen nominal akımların üstündeki akımlarda rölenin trafoyu ne kadar sürede devre dışı bırakacağanın belirlendiği eğrilerdir.) Bu eğri aynı zamanda TEDAŞ’ın veya TEİAŞ’ın eğrilerine göre belirlenmelidir. Yani selektiviteyi sağlayacak şekilde seçilmelidir.

Yaklaşık 2 sene TEDAŞ’ta çalışan bir mühendis olarak ve bu konuda TEİAŞ’ta röle eğitimi almış biri olarak, röle ayarları ve selektivitenin tam olarak iyi kavranmadığını, üniversitede de yeterince bilgi verilmediğini ve uygulamayı yeterince teorik ve teknik bilgisi olmayan bu işe meraklı teknisyen/teknikerlerin takip ettiğini söyleyebilirim.

Röle ayarlarında işin can alıcı kısmı selektivite ve toprak akımları ayarıdır. TEİAŞ trafo merkezinden itibaren toprak akım zamanları ve değerleri sabit değer olarak ayarlanmalı ve bu değerler en son alıcıya kadar azalarak gitmelidir. En son alıcıda ise 0,1 sn’den küçük olmamalalıdır.

Trafonuz için hesaplar ve bu hesapların dayanağı olan dökümanlar aşağıdadır.

Sn hemmuhhemtek vermiş olduğunuz bilgilere teşekkürler anlatmak istediğiniz konuda benim anladığım şu şekildedir

Trafonun nominal çektiği primer anma akımı ayarı yine trafonun nominal maxsimum çektiği akımın 1,4 katı olması

Ani açma akım değeri trafonun sekonderindeki kısa devreden etkilenip primer kesicisini açtırmaması kombinasyonlu çalışması

Trafonun dereye girme esnasında inrush akımı dediğimiz primer çekme akımı 8-30 katı olup 100ms olması ve buna bağlı toprak akım açama zaman ayarının 0,1 sn den büyük ve sabit zamanlı olması

diğer maddeler arasında selektive zaman aşaması anladığım kadarıyla seçiminin iyi yapılmasını rölenin anma akımını geçtikten sonraki kesme noktası büyük önem kazanır demişsiniz burada vermiş olduğunuz tabloda 1600 KVA trafo için 20/5 akım trafosu kullanarak koruma sistemi uygunluğunuda belirtmişsiniz .

Şimdi anmadığım fahri bey 20/5 olmaz zaten trafomuz maxsimum güçte 20 Amperin üzerinde çekiyor diyor bu konu biraz kafamı karıştırdı yada anlayamadım birazdaha açarsak akım trafomun değişimi sizce gereklimi?
 

Forum istatistikleri

Konular
127,947
Mesajlar
913,820
Kullanıcılar
449,593
Son üye
purplelake

Yeni konular

Geri
Üst